Ryczałt dla kuratora uczestniczącego w spotkaniu rodzica z dzieckiem

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego, kurator uczestniczący w spotkaniach rodzica z dzieckiem w ramach ustalonych kontaktów sądowych otrzymuje ryczałt zgodnie z przepisami ustawy o kuratorach sądowych. Sąd analizuje sytuację, w której kilku kuratorów uczestniczyło w jednym spotkaniu rodząc wątpliwości co do wysokości wynagrodzenia. Sprawa dotyczyła interpretacji przepisów regulujących przysługujące kuratorom ryczałty za obecność przy przekazaniu dziecka na rozpoczęcie i zakończenie spotkania.

Tematyka: ryczałt, kurator, spotkanie, rodzic, dziecko, kontakt, sąd opiekuńczy, wynagrodzenie, Sąd Najwyższy, uchwała

Za obecność w czasie spotkania rodzica z dzieckiem w ramach kontaktów ustalonych przez sąd opiekuńczy
kuratorowi lub kilku kuratorom biorącym udział w tym spotkaniu przysługuje jeden ryczałt w wysokości
określonej w art. 91 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy z 27.7.2001 r. o kuratorach sądowych – wynika z uchwały Sądu
Najwyższego.
Sąd ustalił, że Przemysław W. może się spotykać z córką raz w tygodniu na dwie godziny w obecności kuratora
sądowego. Po upływie kilku miesięcy, rygor nadzoru kuratora został zmieniony w ten sposób, że musiał on być
obecny jedynie na początku i końcu spotkania. Ponieważ zdarzało się, że w jednym spotkaniu uczestniczyli różni
kuratorzy powstał problem wysokości wynagrodzenia. Sposób jego wyliczenia określony jest w art. 91 KuratSądU –
w chwili powstania sporu wynosiło ono 187,38 zł.
Sąd I instancji uznał, że skoro kuratorowi przysługuje jeden ryczałt za jedno spotkanie, to jeśli przy przekazywaniu
dziecka będzie więcej niż jeden kurator, każdemu z nich przysługuje połowa ryczałtu. Sąd II instancji zwrócił się do
SN o rozstrzygnięcie: „1. Czy kuratorowi sądowemu przysługuje ryczałt na podstawie art. 91 ust. 1 pkt 3
KuratSądU w pełnej wysokości za obecność przy przekazaniu dziecka na rozpoczęcie spotkania i pełny
ryczałt za obecność przy przekazaniu dziecka na zakończenie spotkania, czy też jeden łączny ryczałt za
obecności dotyczące jednego spotkania?;
2. Czy każdemu kuratorowi sądowemu przysługuje ryczałt za obecność przy kontaktach na podstawie art. 91
ust. 1 pkt 3 KuratSądU w pełnej wysokości, jeżeli jeden kurator uczestniczy tylko przy przekazaniu dziecka
na rozpoczęcie spotkania, a inny kurator przy przekazaniu dziecka na zakończenie spotkania?”.
Zgodnie z art. 91 ust. 1 pkt 3 KuratSądU, kuratorowi społecznemu przysługuje ryczałt za obecność przy kontaktach
rodziców z dziećmi, ustalonych przez sąd opiekuńczy. W uzasadnieniu pytania prawnego wskazano, że wyraz
„obecność” został użyty w liczbie pojedynczej, można więc przyjąć, iż ryczałt przysługuje za każdą obecność przy
kontaktach rodziców z dziećmi, ustalonych przez sąd opiekuńczy. Zatem jeden ryczałt przysługuje za obecność przy
rozpoczęciu spotkania, a drugi za obecność na zakończenie kontaktu rodzica z dzieckiem. Sąd wskazał, że kontakty
często odbywają się w dni wolne od pracy kosztem czasu kuratora, któremu przysługuje tylko ryczałt. W razie
konieczności dojazdu do miejsca kontaktu, duża część ryczałtu jest przeznaczona na pokrycie kosztów dojazdu.
Jednocześnie sąd wskazał, skoro w art. 91 KuratSądU ustawodawca przyznaje wynagrodzenie kuratorowi a nie
kuratorom, to można przyjąć, iż punktem odniesienia dla wyliczenia wynagrodzenia powinno być jedno spotkanie
rodzica z dzieckiem. Oznacza to, że bez względu na liczbę uczestniczących w kontakcie kuratorów, za jedno
spotkanie przysługuje jeden ryczałt.
Sąd Najwyższy uznał, że prawidłowa wykładnia art. 91 KuratSądU przemawia za przyznawaniem jednego
ryczałtu bez względu na ilość czynności, charakter uczestnictwa czy ilości kontaktów. Jeden ryczałt
przysługuje w sytuacji, gdy jeden kurator uczestniczy w całym spotkaniu i dlatego nie ma podstaw, aby
czynić różnicę, gdy kuratorów jest kilku. W ocenie SN, ryczałt należy do wydatków, które muszą być
zracjonalizowane i muszą odpowiadać zasadom ekonomii. Gdyby rozumieć przepis art. 91 KomSądU inaczej,
to regułą stałoby się, że w spotkaniach uczestniczyłoby dwóch kuratorów.
Uchwała SN z 16.2.2017 r., III CZP 96/16

Sąd Najwyższy wskazał, że zgodnie z art. 91 KuratSądU, kuratorowi przysługuje jeden ryczałt za obecność przy jednym spotkaniu, niezależnie od liczby kuratorów i charakteru ich uczestnictwa. Jest to argument dla racjonalizacji wydatków i zgodności z zasadami ekonomii. Uchwała SN z 16.2.2017 r. III CZP 96/16 stanowi istotne wyjaśnienie w tym zakresie.