Nowelizacja ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym
Nowelizacja ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, która weszła w życie w maju 2019 r., wprowadza ramy dla sekurytyzacji zgodnie z rozporządzeniem UE 2017/2402. Nakłada ona obowiązki nadzoru i egzekwowania przepisów na Komisję Nadzoru Finansowego oraz wprowadza sankcje dla podmiotów nieprzestrzegających przepisów. Ponadto umożliwia udzielanie informacji klientom banków i domów maklerskich o postępowaniach upadłościowych.
Tematyka: Nowelizacja, ustawa, nadzór, rynek finansowy, sekurytyzacja, Rozporządzenie 2017/2402, Komisja Nadzoru Finansowego, sankcje, upadłość, likwidacja, Prawo bankowe, informacje klientom, postępowanie cywilne
Nowelizacja ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, która weszła w życie w maju 2019 r., wprowadza ramy dla sekurytyzacji zgodnie z rozporządzeniem UE 2017/2402. Nakłada ona obowiązki nadzoru i egzekwowania przepisów na Komisję Nadzoru Finansowego oraz wprowadza sankcje dla podmiotów nieprzestrzegających przepisów. Ponadto umożliwia udzielanie informacji klientom banków i domów maklerskich o postępowaniach upadłościowych.
W dniu 26.5.2019 r. weszła w życie ustawa z 15.3.2019 r. o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 875). Zmiany mają na celu stworzenie ram dla sekurytyzacji i wiążą się z realizacją rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z 12.12.2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniające dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) Nr 1060/2009 i (UE) Nr 648/2012 (Dz.Urz. UE L 347/35 z 28.12.2017 r.). • Nowelizacja nakłada na Komisję Nadzoru Finansowego (KNF) obowiązek nadzoru, przestrzegania i egzekwowania przepisów rozporządzenia 2017/2402. • Nowelizacja wprowadza zbiór sankcji, które Komisja Nadzoru Finansowego może nałożyć na podmioty nieprzestrzegające przepisów rozporządzenia 2017/2402. • Zmiany przepisów umożliwiają KNF udzielanie klientom banków i domów maklerskich informacji o toczących się wobec nich postępowaniach upadłościowych lub ich likwidacji. Definicja sekurytyzacji Omawiana nowelizacja dotyczy przede wszystkim ustawy z 21.7.2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym (Dz.U. z 2019 r. poz. 298, dalej jako: NadzRynFinU) i ma na celu umożliwienie wykonania rozporządzenia 2017/2402, w którym w art. 1 pkt 1 zdefiniowano sekurytyzację jako transakcję lub program, w wyniku których ryzyko kredytowe związane z ekspozycją lub pulą ekspozycji ulega podziałowi na transze charakteryzujące się wszystkimi następującymi cechami: płatności w ramach transakcji lub programu zależą od dochodów z tytułu ekspozycji lub puli ekspozycji; hierarchia transz określa rozkład strat w czasie transakcji lub programu; transakcja lub program nie tworzy ekspozycji, które posiadają wszystkie cechy wymienione w art. 147 ust. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 575/2013 z 26.6.2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającego rozporządzenie (UE) Nr 648/2012 (Dz.Urz. UE L176/1 z 27.6.2013 r.). Rozporządzenie 2017/2402 Rozporządzenie 2017/2402 ustanawia ogólne ramy prawne dla wszystkich rodzajów sekurytyzacji, w tym definiuje samo pojęcie sekurytyzacji. Ponadto rozporządzenie określa wymogi wobec podmiotów uczestniczących w procesach sekurytyzacji, m.in. dotyczące obowiązku należytej staranności, zatrzymania ryzyka i transparentności, czy dopuszczalne limity inwestycji w pozycje sekurytyzacyjne dla klientów detalicznych. Jak zauważa ustawodawca, przepisy rozporządzenia ustanawiają również szczególne ramy dla prostej, przejrzystej i standardowej sekurytyzacji (simple, transparent, standarised – STS), która, zgodnie z założeniem prawodawcy unijnego, powinna sprzyjać minimalizowaniu ryzyka występującego w przypadku bardziej złożonych niewystandaryzowanych rodzajach sekurytyzacji. Rozporządzenie określa także warunki i procedury dotyczące utworzenia systemu informacji o transakcjach sekurytyzacji (repozytoria sekurytyzacji rejestrowane w Europejskim Urzędzie Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych – ESMA), co ma na celu zwiększenie przejrzystości rynku sekurytyzacyjnego w Unii Europejskiej. Uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego Dzięki omawianym zmianom przepisów nowe uprawnienia zyskała Komisja Nadzoru Finansowego jako organ właściwy w zakresie nadzoru, przestrzegania i egzekwowania przepisów rozporządzenia 2017/2402, posiadający uprawnienia do nakładania sankcji administracyjnych, w tym publikowania informacji o nałożonych sankcjach. Rolą Komisji Nadzoru Finansowego jest wobec tego nadzorowanie wypełniania obowiązków określonych w rozporządzeniu przez podmioty będące uczestnikami rynku sekurytyzacyjnego. Komisja ma też prawo do przeprowadzania kontroli działalności podmiotów uczestniczących w procesach sekurytyzacji, których celem jest ustalenie zgodności działalności tych podmiotów z przepisami rozporządzenia 2017/2402, nakładającymi określone wymogi dotyczące procesów sekurytyzacyjnych. Do kontroli działalności podmiotów uczestniczących w procesach sekurytyzacji stosuje się odpowiednio regulacje rozdziału 5 ustawy z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 ze zm., dalej jako: PrPrzed). Ponadto, aby zapewnić skuteczność przeprowadzanych przez KNF kontroli, wprowadzono sankcje karne za utrudnianie lub udaremnianie czynności w postępowaniu kontrolnym. Komisja ma też prawo przekazywania do publicznej wiadomości informacji o treści rozstrzygnięcia ostatecznej decyzji oraz rodzaju i charakterze naruszenia, jak również danych osoby lub podmiotu, na które została nałożona sankcja. Katalog sankcji Nowelizacja NadzRynFinU wprowadza ponadto regulacje dotyczące możliwości nakładania przez Komisję Nadzoru Finansowego w drodze decyzji sankcji administracyjnych i środków naprawczych w razie naruszenia wskazanych w ustawie obowiązków określonych w rozporządzeniu 2017/2402. Do możliwych sankcji należą: • nakaz zaprzestania określonego zachowania oraz powstrzymania się od takiego zachowania w przyszłości, • wystąpienie do właściwych organów z wnioskiem o odwołanie członka zarządu odpowiedzialnego za wskazane w ustawie naruszenie, • zawieszenie w wykonywaniu czynności członka zarządu do czasu podjęcia uchwały w sprawie wniosku o jego odwołanie, • Zakaz, obejmujący osobę odpowiedzialną za naruszenie, pełnienia funkcji członka zarządu lub funkcji kierowniczych przez okres nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż rok, • zakaz dokonywania zgłoszenia o spełnianiu określonych wymogów dotyczących sekuratyzacji przez okres nie krótszy niż miesiąc i nie dłuższy niż rok, • nałożenie kary pieniężnej w wysokości maksymalnej 20 869 500 zł (lub 10% przychodów netto ze sprzedaży towarów i usług lub operacji finansowych, a w przypadku zakładu ubezpieczeń 10% składki przypisanej brutto) albo dwukrotności kwoty korzyści uzyskanych lub strat unikniętych w wyniku naruszenia – w przypadku gdy jest możliwe ich ustalenie. Zmiany w Prawie bankowym Zmiany dotyczą także ustawy z 29.8.1997 r. – Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2187, dalej jako: PrBank). W PrBank wprowadzono możliwość udzielania przez Komisję Nadzoru Finansowego informacji klientom banku na potrzeby postępowania cywilnego przeciwko bankowi w wypadku upadłości lub likwidacji banku. Warto wspomnieć, że analogiczną regulację wprowadzono do przepisów ustawy z 29.7.2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2286) w zakresie domów maklerskich.
Nowe uprawnienia Komisji Nadzoru Finansowego obejmują nadzór nad rynkiem sekurytyzacyjnym oraz możliwość nakładania sankcji administracyjnych. Nowelizacja wprowadza katalog sankcji, w tym zakaz zachowań, zawieszenie w pełnieniu funkcji kierowniczych, nałożenie kar pieniężnych i inne środki naprawcze. Dodatkowo, zmiany w Prawie bankowym umożliwiają udzielanie informacji klientom banków na potrzeby postępowań cywilnych.