Zmiana umowy spółki komandytowej

Jeżeli członek zarządu spółki z o.o. jest jednocześnie wspólnikiem spółki komandytowej, to dla dokonania zmiany umowy komandytowej wymaganej na podstawie prawa, konieczna jest zgoda spółki z o.o. oraz wszystkich wspólników spółki komandytowej. Sąd Najwyższy w swojej uchwale rozstrzygnął kwestię reprezentacji komplementariusza w przypadku zmiany umowy spółki komandytowej, podkreślając znaczenie zgodności z przepisami Kodeksu spółek handlowych.

Tematyka: komplementariusz, zmiana umowy, spółka komandytowa, zgoda wspólników, art. 210 KSH, Sąd Najwyższy, ochrona interesów, III CZP 42/18

Jeżeli członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest wraz z tą spółką wspólnikiem spółki
komandytowej, do wyrażenia przez spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zgody na zmianę umowy spółki
komandytowej – wymaganej na podstawie art. 9 Kodeksu spółek handlowych – ma zastosowanie art. 210 § 1
KSH – stwierdził w uchwale Sąd Najwyższy.
Do Sądu Najwyższego wpłynęło pytanie prawne: „Czy dla zmiany umowy spółki komandytowej, w której
komplementariuszem jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, zaś jednym z komandytariuszy członek
zarządu tej spółki, prawidłowe jest reprezentowanie komplementariusza przez radę nadzorczą lub
pełnomocnika powołanego w trybie art. 210 § 1 KSH, czy też przez zarząd spółki?”.
W uzasadnieniu pytania prawnego Sąd wskazał, że zmianę umowy spółki komandytowej można potraktować jak
każdą zmianę umowy cywilnoprawnej, która w tym przypadku jest dokonywana przez wspólników spółki. Zgodnie
z art. 9 KSH zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi
inaczej (w tej sprawie brak było odmiennej regulacji w umowie). Zatem z art. 9 KSH nie wynika wymóg podjęcia
uchwały przez wspólników, potrzebna jest jedynie zgoda wszystkich wspólników. W spółce komandytowej nie ma
organów dlatego decyzje wspólników wymagają wyrażenia oświadczenia woli przez każdego z nich, natomiast
podejmowanie decyzji w formie uchwał jest zastrzeżone dla czynności określonych w przepisach. Sąd stwierdził, że
skoro na podstawie art. 106 w zw. z art. 77 § 1 w zw. z art. 2 KSH zmiana umowy spółki komandytowej musi nastąpić
w formie aktu notarialnego, to należałoby przyjąć, iż stanowi ona kolejną umowę. Zatem w sytuacji, gdy
komplementariuszem jest spółka z o.o., a jednym z komandytariuszy członek zarządu tej spółki obligatoryjne staje się
stosowanie art. 210 § 1 KSH.
Sąd stwierdził, że za uznaniem, iż zmiana postanowień umowy już istniejącej spółki komandytowej nie jest zmianą
umowy obligacyjnej, zawieranej pomiędzy wspólnikami spółki, ale przez wspólników w stosunku do spółki jako
odrębnego podmiotu prawnego, przemawia art. 9 KSH. Ponadto art. 106 1 § 4 KSH przewiduje możliwość dokonania
zmiany umowy spółki komandytowej przy wykorzystaniu wzorca uchwały zmieniającej umowę spółki udostępnionego
w systemie teleinformatycznym. Oznacza to, że ustawodawca wskazał, iż zmiana umowy spółki komandytowej,
zawartej przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym, wymaga podjęcia
uchwały przez wspólników.
Sąd Najwyższy wyjaśnił, że celem art. 210 § 1 KSH jest ochrona interesów spółki i zapobieganie kolizji
interesów, w sytuacji, gdy członek zarządu jest wraz ze spółką z o.o. członkiem spółki osobowej prawa
handlowego. W ocenie SN, przepis ten ma zastosowanie w sytuacji, kiedy dochodzi do zmiany umowy już
istniejącej spółki komandytowej.
Uchwała SN z 7.9.2018 r., III CZP 42/18

Sąd Najwyższy wskazał, że zmiana umowy spółki komandytowej wymaga zgody wszystkich wspólników, a nie konieczności podjęcia uchwały. Przepisy KSH precyzują, że zmiana umowy musi nastąpić w formie aktu notarialnego, co stanowi kolejną umowę. Interesy spółki komandytowej są chronione poprzez przepis art. 210 § 1 KSH, mający zastosowanie do zmiany umowy już istniejącej spółki.