Pełnomocnictwo załączane do pisma składanego drogą elektroniczną

Naczelny Sąd Administracyjny wydał pogląd, że samo podpisanie skargi profilem zaufanym nie zastępuje złożenia oryginału pełnomocnictwa. WSA w Warszawie odrzucił skargę i nakazał zwrot wpłaconej kwoty. Skarżąca Spółka zażaliła decyzję, ale NSA utrzymał jej odrzucenie. Sprawa dotyczyła konieczności uwierzytelnienia pełnomocnictwa przy składaniu pism elektronicznych.

Tematyka: Naczelny Sąd Administracyjny, pełnomocnictwo, skarga, elektroniczna, podpis zaufany, podpis kwalifikowany, NSA, WSA, odrzucenie skargi, uwierzytelnienie pełnomocnictwa

Naczelny Sąd Administracyjny zaprezentował pogląd, zgodnie z którym samo podpisanie skargi profilem
zaufanym nie może być uznane za równoznaczne ze złożeniem oryginału pełnomocnictwa bądź z jego
uwierzytelnieniem, szczególnie mając na względzie wymóg podpisania załączników do pisma składanego
drogą elektroniczną (w tym pełnomocnictwa) odrębnie podpisem kwalifikowanym, podpisem zaufanym albo
podpisem osobistym.
Stanowisko WSA w Warszawie
Postanowieniem z 13.6.2022 r., III SA/Wa 865/22,
, WSA w Warszawie odrzucił skargę W. sp. z o.o.
z siedzibą w W. (dalej: Skarżąca Spółka) na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie (dalej:
DIAS w Warszawie) z 8.2.2022 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za styczeń 2017 r., i orzekł o zwrocie
kwoty 1500 zł uiszczonej tytułem wpisu od skargi.
W uzasadnieniu przedmiotowego orzeczenia WSA w Warszawie wyjaśnił, że w drodze zarządzenia Przewodniczącej
Wydziału III WSA w Warszawie z 25.4.2022 r. Skarżącą Spółkę wezwano do usunięcia w terminie siedmiu dni
braków formalnych wniesionej skargi przez złożenie oryginału lub uwierzytelnionej kopii pełnomocnictwa do
reprezentacji Skarżącej Spółki przed WSA w Warszawie lub przed sądami administracyjnymi. Przedmiotowe
wezwanie zostało doręczone 4.5.2022 r. profesjonalnemu pełnomocnikowi Skarżącej Spółki. Uzupełnił on ww. brak
formalny wniesionego środka zaskarżenia 12.5.2022 r., tj. z jednodniowym przekroczeniem wyznaczonego terminu,
co obligowało WSA w Warszawie do odrzucenia skargi w myśl art. 58 § 1 pkt. 3 i § 3 ustawy z 30.8.2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej: PostAdmU).
Stanowisko Skarżącej Spółki
W zażaleniu na powyższe postanowienie Skarżąca Spółka wniosła o jego uchylenie w całości, zarzucając
naruszenie:
1. Art. 46 § 3 PostAdmU w związku z art. 37 § 1a PostAdmU w związku z art. 194a § 2 i § 2a ustawy z 29.8.1997 r.
Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2651; dalej: OrdPU), polegające na przyjęciu, że dołączone do
skargi pełnomocnictwo nie stanowi jego uwierzytelnionej kopii, w związku z czym WSA w Warszawie wystosował
wezwanie do usunięcia braków formalnych skargi, które w ocenie Skarżącej Spółki należy uznać za niecelowe;
2. Art. 58 § 1 pkt. 3 i § 3 PostAdmU poprzez jego błędne zastosowanie, polegające na odrzuceniu skargi
wniesionej przez Skarżącą Spółkę, mimo iż zawierała ona wszelkie niezbędne elementy składowe do jej
rozpoznania przez WSA w Warszawie.
Stanowisko NSA
Po rozpoznaniu 15.12.2022 r. zażalenia Skarżącej Spółki na postanowienie WSA w Warszawie z 13.6.2022 r.
w przedmiocie odrzucenia skargi Skarżącej Spółki na decyzję DIAS w Warszawie z 8.2.2022 r., Nr 1401-IOV-
1.4103.170.2021.TW, w przedmiocie podatku od towarów i usług za styczeń 2017 r., NSA uznał w drodze
postanowienia, że przedmiotowe zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, i oddalił je.
W pierwszej kolejności NSA wskazał, że poza sporem w niniejszej sprawie pozostawało opóźnienie w wykonaniu
wezwania sądowego do przedłożenia oryginału lub uwierzytelnionej kopii pełnomocnictwa do reprezentacji Skarżącej
Spółki. Autor zażalenia nie kwestionował bowiem tej kwestii, tj. ani daty doręczenia ww. zarządzenia pełnomocnikowi
Skarżącej Spółki 4.5.2022 r., ani faktu udzielenia odpowiedzi na nie poprzez nadesłanie uwierzytelnionej kopii
pełnomocnictwa 12.5.2022 r., a więc po upływie siedmiodniowego terminu do uzupełnienia braków formalnych
środka zaskarżenia.
Wobec tego NSA podkreślił, że istota argumentacji prezentowanej przez Skarżącą Spółkę sprowadzała się natomiast
do twierdzenia, że przesłanie skargi wraz z dokumentem pełnomocnictwa za pośrednictwem platformy e-
PUAP, i opatrzenie przesyłki podpisem zaufanym, było równoznaczne ze złożeniem dokumentów
w oryginale, lub ewentualnie dokumentów poświadczonych za zgodność z oryginałem.
NSA nie podzielił stanowiska forsowanego w zażaleniu. Dla uzasadnienia swojego poglądu NSA wskazał, że zgodnie
z art. 37 § 1 i 1a PostAdmU pełnomocnik jest zobowiązany dołączyć do skargi pełnomocnictwo z podpisem
mocodawcy bądź jego wierzytelny odpis, przy czym radca prawny może samodzielnie dokonać uwierzytelnienia
dokumentu pełnomocnictwa.

W doktrynie podkreśla się co prawda, że art. 37 § 1a PostAdmU nie wskazuje wprost, iż odpis sporządzony w formie
dokumentu elektronicznego powinien być uwierzytelniony wyłącznie przez pełnomocnika. Niemniej ze względu na
systematykę art. 37 PostAdmU przyjmuje się, że uprawnienie to przysługuje wyłącznie profesjonalnemu
pełnomocnikowi. Jednocześnie ze względu na sformułowanie art. 37 § 1 PostAdmU powyższe zasady dotyczą także
innych grup zawodowych, będących profesjonalnymi pełnomocnikami, tj. adwokatów, doradców podatkowych oraz
rzeczników patentowych. Jak wskazuje się w orzecznictwie, doradca podatkowy jako profesjonalny pełnomocnik jest
uprawniony do uwierzytelnienia udzielonego mu pełnomocnictwa, jak również odpisów innych dokumentów
wskazujących na umocowanie (postanowienie WSA w Poznaniu z 11.5.2016 r., I SA/Po 588/16,
). Ponadto,
jak wskazał NSA, adwokat lub radca prawny, który uzyskał pełnomocnictwo substytucyjne, jest uprawniony do
uwierzytelnienia także pełnomocnictwa głównego udzielonego przez zastępowaną przez niego stronę (postanowienie
NSA z 11.1.2017 r., II GZ 1300/16,
). Uprawnienie do uwierzytelnienia dotyczy zarówno odpisu udzielonego
ww. podmiotom pełnomocnictwa, jak i innych dokumentów wykazujących umocowanie.
W przypadku gdy odpis pełnomocnictwa został sporządzony w formie dokumentu elektronicznego, uwierzytelnienia
dokonuje się z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego albo podpisu
osobistego. Stosownie zaś do art. 6 ust. 3 zd. drugie ustawy z 6.7.1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r.
poz. 1166) poświadczenie dokonywane przez radcę prawnego powinno zawierać jego podpis, datę i oznaczenie
miejsca jego sporządzenia, a na żądanie - również godzinę dokonania czynności.
Przenosząc powyższy stan prawny i rozważania na temat zasad uwierzytelnienia odpisu pełnomocnictwa
załączanego do skargi wnoszonej do sądu administracyjnego za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej
(skrzynki podawczej sądu e-PUAP) na grunt rozpatrywanej sprawy, NSA wskazał, że z akt tej sprawy nie wynikało,
by pełnomocnictwo załączone do przesłanej do WSA w Warszawie drogą elektroniczną skargi zostało
uwierzytelnione przez pełnomocnika Skarżącej Spółki zgodnie z wyżej wskazanymi zasadami. Zdaniem NSA samo
zaś podpisanie skargi profilem zaufanym, wbrew sugestiom Skarżącej Spółki prezentowanym w zażaleniu,
nie mogło być uznane za równoznaczne ze złożeniem oryginału pełnomocnictwa bądź z jego
uwierzytelnieniem, szczególnie mając na względzie wymóg podpisania załączników do pisma składanego
drogą elektroniczną (w tym pełnomocnictwa) odrębnie podpisem kwalifikowanym, podpisem zaufanym albo
podpisem osobistym, zgodnie z art. 46 § 2a i 2b PostAdmU (uchwała NSA z 6.12.2021 r., I FPS 2/21,
).
Rozstrzygnięcie NSA
Mając powyższe na uwadze, NSA nie dopatrzył się uchybień uzasadniających uchylenie zaskarżonego orzeczenia
i orzekł o oddaleniu zażalenia Skarżącej Spółki na podstawie art. 184 w związku z art. 197 § 2 PostAdmU.

Komentarz
Na tle stanu faktycznego zaistniałego w rozpatrywanej sprawie NSA wypowiedział się na temat kwestii o istotnym
znaczeniu praktycznym, jaką są zasady wnoszenia skargi do sądu administracyjnego w drodze elektronicznej. W tym
kontekście NSA skoncentrował się na wymogu załączenia do tak wnoszonej skargi pełnomocnictwa strony skarżącej.
NSA wskazał, że w takiej sytuacji po pierwsze konieczne jest załączenie podpisanego pełnomocnictwa lub jego
wierzytelnego odpisu, po drugie gdy odpis pełnomocnictwa został sporządzony w formie dokumentu elektronicznego,
to jego uwierzytelnienia dokonuje się z wykorzystaniem (i) kwalifikowanego podpisu elektronicznego, (ii) podpisu
zaufanego albo (iii) podpisu osobistego. Po trzecie wreszcie poświadczenie dokonywane przez radcę prawnego
powinno zawierać: jego podpis, datę i oznaczenie miejsca jego sporządzenia, a na żądanie - również godzinę
dokonania czynności. Takich wymogów nie spełniło pełnomocnictwo załączone do skargi w rozpatrywanej sprawie,
a wobec nieuzupełnienia przedmiotowego braku (tj. niezłożenia oryginału lub uwierzytelnionej kopii pełnomocnictwa
do reprezentacji Skarżącej Spółki przed WSA w Warszawie lub przed sądami administracyjnymi) w wyznaczonym
przez WSA w Warszawie terminie, WSA w Warszawie był zobowiązany do odrzucenia skargi wniesionej przez
Skarżącą Spółkę.

Postanowienie NSA z 15.12.2022 r., I FZ 272/22,

NSA podkreślił istotę załączania uwierzytelnionego pełnomocnictwa do skargi elektronicznej. Brak oryginału lub uwierzytelnionej kopii spowodował odrzucenie skargi. Rozstrzygnięcie NSA potwierdziło ważność zasad wnoszenia skargi drogą elektroniczną.