Informatyzacja postępowania restrukturyzacyjnego

Ustawa z 6.12.2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych wprowadza rewolucyjną zmianę w postępowaniu restrukturyzacyjnym poprzez składanie dokumentów jedynie za pomocą systemu teleinformatycznego. Nowe regulacje, zgodne z unijnym rozporządzeniem, nakładają obowiązek składania pism elektronicznie, co ma usprawnić i skrócić procesy restrukturyzacyjne.

Tematyka: Informatyzacja postępowań restrukturyzacyjnych, system teleinformatyczny, składanie pism elektronicznie, Krajowy Rejestr Zadłużonych, postępowanie restrukturyzacyjne, orzeczenia sądowe, unijne rozporządzenie, elektroniczne składanie dokumentów, rewolucyjne zmiany

Ustawa z 6.12.2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (Dz.U. z 2019 r. poz. 55 ze zm.; dalej: KRZU), która
w wyniku wydłużonego vacatio legis wejdzie w życie 1.12.2021 r., wprowadza do procedur postępowania
restrukturyzacyjnego nową zasadę składania pism i dokumentów wyłącznie za pośrednictwem systemu
teleinformatycznego. Jest to rewolucyjna zmiana, której naczelnym celem jest usprawnienie i skrócenie
czasu trwania obecnych postępowań restrukturyzacyjnych.
Zasady funkcjonowania systemu informatycznego
Nowe regulacje art. 196a-196d PrRestr zawarte w dziale dotyczącym przepisów ogólnych omawianej ustawy,
stanowią odpowiedź na konieczność implementacji do polskiego porządku prawnego rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady (EU) Nr 2015/848 z 20.5.2015 r. w sprawie postępowania (Dz.Urz UE L z 2015 r. Nr 141, str.
19) które dotyczy również sfery procedur restrukturyzacyjnych.
Zasady funkcjonowania systemu informatycznego mogą wydawać się zbliżone do tego który znamy
z elektronicznego postępowania upominawczego.
Forma i tryb składania pism i dokumentów
Zgodnie z założeniami powołanych wyżej przepisów, od początku grudnia 2021 r. wszelkie pisma procesowe
i dokumenty będą musiały być składane wyłącznie za pośrednictwem systemu. Oznacza to, że niedochowanie tego
obowiązku będzie wiązało się z brakiem skutków prawnych, jakie ustawa przewiduje w związku z wniesieniem pisma
czy dokumentu do sądu. Jedynie część pism i dokumentów, będzie mogła zostać wniesiona z pominięciem systemu
teleinformatycznego. Zgodnie z art. 196c PrRestr obowiązkowi temu nie podlegają pisma procesowe i dokumenty
zawierające informacje niejawne w rozumieniu ustawy z 5.8.2010 r. o ochronie informacji niejawnych (t.j. Dz.U.
z 2019 r. poz. 742) oraz co oczywiste oferty składane w toku przetargu czy aukcji.
Uczestnicy postępowania będą zobowiązani do składania pism, wniosków czy dokumentów za pomocą
udostępnionych w systemie, określonych przez Ministra Sprawiedliwości, elektronicznych formularzy. Co do zasady
sędzia – komisarz, będzie miał obowiązek pouczyć wnoszącego pismo lub dokument o konieczności dokonania tej
czynności tak za pośrednictwem systemu jak i formularza. Pouczenia nie będzie mógł oczekiwać ani nadzorca ani
zarządca. Ustawodawca uznał, że podmioty wykonujące zawód licencjonowany, jako organy postępowania, muszą
znać obowiązujące regulacje w tym zasady składnia pism.
Co więcej, według nowych regulacji pismo złożone za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, powinno być
opatrzone określonym podpisem. Ustawa dopuszcza: podpis zaufany, kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis
osobisty lub uwierzytelniony.
Do pism składanych za pośrednictwem systemu należy dołączyć załączniki w szczególnej elektronicznej formie.
Oznacza to, że jeśli dokumenty mają formę papierową, konieczne będzie ich elektroniczne poświadczenie.
Ustawodawca słusznie przewidział by, elektronicznego poświadczenia odpisu dokumentu mogła dokonać osoba
posiadająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego, występująca w sprawie w charakterze uczestnika lub organu
postępowania albo pełnomocnika. Analogicznie, elektronicznego poświadczenia odpisu protokołu z posiedzenia rady
wierzycieli czy odpisu uchwały podjętej na posiedzeniu rady wierzycieli będzie mógł dokonać przewodniczący rady
wierzycieli. Rozwiązania te na pewno przyczynią się do usprawnienia postępowania. Uwierzytelnione załączniki
powinny zostać złożone najpóźniej w terminie trzech dni od dnia złożenia pisma w systemie teleinformatycznym.
W przypadku niedochowania terminu, pismo podlega zwrotowi bez uprzedniego wezwania i nie wywoła żadnych
skutków prawnych, odpowiednie zastosowanie znajdzie zatem art. 130 § 2 KPC.
Szczególne uprawnienia wierzycieli
Wierzyciele określonych ustawą kategorii, nie zostali objęci obowiązkiem wyłącznego wnoszenia pism za
pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Należą do nich wierzyciele posiadający należności ze stosunku pracy,
należności alimentacyjne, renty z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub
śmierci jak i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę. Ustawodawca
przewidział swego rodzaju ustępstwa w celu ochrony praw wierzycieli, dla których konieczność korzystania z systemu
stanowiłaby istotne ograniczenie.

Wymienione wyżej osoby, zachowują możliwość składania pism w tradycyjny sposób czyli za pośrednictwem biura
podawczego lub poprzez przekazanie treści wniosku czy oświadczenia w formie ustnej jego pracownikowi. Treść
pisma jest wówczas wprowadzana do systemu teleinformatycznego przez pracownika biura podawczego. W zakresie
elektronicznego poświadczenia dokumentu, odpowiednio stosuje się art. 196 a ust. 3, 4 i 6-9 PrRestr, przy czym
dokonuje go pracownik biura podawczego.
Orzeczenia a informatyzacja postępowań restrukturyzacyjnych
Zasady obowiązujące od grudnia 2021 r. będą dotyczyły także orzeczeń sądu, sędziego – komisarza, referendarza
sądowego i przewodniczącego. Orzeczenia wydane w toku postępowań restrukturyzacyjnych, będą utrwalane
wyłącznie w systemie teleinformatycznym i opatrywane kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Strony
postępowania zaś zyskają dostęp do akt danej sprawy wyłącznie za pośrednictwem tegoż systemu.
Informatyzacja postępowań sądowych jest długo wyczekiwanym procesem tak przez strony tego postępowania, jego
uczestników jak i same organy. Wydaje się, że w dobie XXI wieku, tak dynamicznego rozwoju technologii, zakres
planowanych zmian jest więcej niż konieczny.

Informatyzacja postępowań restrukturyzacyjnych obejmuje także szczególne uprawnienia wierzycieli oraz obowiązek elektronicznego składania pism. Orzeczenia sądowe będą utrwalane w systemie teleinformatycznym, co ma zwiększyć dostępność akt danej sprawy. Informatyzacja postępowań sądowych to istotny krok w nowoczesnej technologii XXI wieku.