Unijny znak towarowy

W marcu 2015 r. Cinkciarz.pl sp. z o.o. złożyła zgłoszenie unijnego znaku towarowego w EUIPO na podstawie rozporządzenia Rady z 2009 r. Znak miał charakter opisowy związany z wymianą walut. Po odmowie rejestracji, sprawa trafiła do Sądu, który uznał decyzję EUIPO za nieważną z braku uzasadnienia dotyczącego charakteru odróżniającego znaku.

Tematyka: Unijny znak towarowy, EUIPO, zgłoszenie, rozporządzenie Rady, wymiana walut, nieważność decyzji, Sąd, koszty postępowania

W marcu 2015 r. Cinkciarz.pl sp. z o.o. złożyła zgłoszenie unijnego znaku towarowego w EUIPO na podstawie rozporządzenia Rady z 2009 r. Znak miał charakter opisowy związany z wymianą walut. Po odmowie rejestracji, sprawa trafiła do Sądu, który uznał decyzję EUIPO za nieważną z braku uzasadnienia dotyczącego charakteru odróżniającego znaku.

W marcu 2015 r. Cinkciarz.pl sp. z o.o. dokonała w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej
(EUIPO) zgłoszenia unijnego znaku towarowego na podstawie rozporządzenia Rady (WE) Nr 207/2009
z 26.2.2009 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej (zastąpionego rozporządzeniem Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z 14.6.2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej).
Znakiem towarowym, dla którego wystąpiono o rejestrację, jest następujące oznaczenie graficzne:
Towary i usługi, dla których dokonano zgłoszenia, należą do klas 9, 36 i 41 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego
dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków z 15.6.1957 r. Pismem
z kwietnia 2015 r. EUIPO poinformowało skarżącą, że w przypadku zgłoszonego znaku towarowego występują
bezwzględne podstawy odmowy rejestracji przewidziane w art. 7 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia Nr 207/2009
(obecnie art. 7 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia 2017/1001). W wyniku dalszego postępowania odwoławczego decyzją
z lipca 2016 r. (dalej jako: zaskarżona decyzja) Piąta Izba Odwoławcza oddaliła odwołanie. Po pierwsze, Izba
Odwoławcza stwierdziła, że zestawienie dwóch symboli walut „€” i „$”, stanowiących oznaczenie euro i dolara
amerykańskiego, będzie postrzegane jako informujące właściwy krąg odbiorców, że rozpatrywane towary i usługi to
wymiana walut, narzędzia (programy komputerowe) służące tej wymianie, doradztwo w tym zakresie lub informacje
(publikacje) zawierające informacje związane z tą wymianą. W konsekwencji symbole zawarte w zgłoszonym znaku
towarowym mają charakter opisowy. Po drugie, Izba Odwoławcza uznała, że elementy graficzne w postaci kształtu
kół są pozbawione zdolności odróżniającej, a w każdym razie nie są na tyle znaczące, aby odwrócić uwagę
odbiorców od przekazu, jaki niosą ze sobą symbole „€” i „$” w odniesieniu do przedmiotowych towarów i usług.
Podsumowując, Izba Odwoławcza stwierdziła, że zgłoszony znak towarowy składa się w całości z elementów
opisowych umieszczonych na pozbawionym charakteru odróżniającego tle i że mają do niego zastosowanie
bezwzględne podstawy odmowy rejestracji przewidziane w art. 7 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia Nr 207/2009.
Skarżąca wniosła do Sądu m.in. o stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji, natomiast EUIPO żądał oddalenia
skargi.
Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 207/2009 nie są rejestrowane znaki towarowe, które są pozbawione
jakiegokolwiek odróżniającego charakteru. Na podstawie art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Nr 207/2009 nie są
rejestrowane znaki towarowe, które składają się wyłącznie z oznaczeń lub wskazówek mogących służyć w obrocie do
oznaczania rodzaju, jakości, ilości, przeznaczenia, wartości, pochodzenia geograficznego lub czasu produkcji towaru
lub świadczenia usługi, lub innych właściwości towarów lub usług.
Pierwszy zarzut skarżącej, oparty na naruszeniu art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Nr 207/2009, dzieli się na pięć
części. Część pierwsza dotyczy w istocie uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Skarżąca zarzucała Izbie Odwoławczej,
że ta nie zbadała ani też nie uzasadniła w wystarczający sposób opisowego charakteru oznaczeń zawartych
w zgłoszonym znaku towarowym w stosunku do każdego z towarów i każdej z usług nim oznaczanych. EUIPO
kwestionowała argumentację skarżącej i twierdziła, że Izba Odwoławcza ustaliła i prawidłowo uzasadniła istnienie
bezpośredniego oraz konkretnego związku między omawianymi oznaczeniami a towarami i usługami, do których
odnosi się zgłoszony znak towarowy.
Na podstawie art. 75 rozporządzenia Nr 207/2009 (obecnie art. 94 rozporządzenia 2017/1001) decyzje EUIPO
zawierają uzasadnienie, tak aby stanowisko zostało przedstawione w sposób jasny i jednoznaczny. Podwójnym
celem tego obowiązku jest, po pierwsze, umożliwienie zainteresowanym zapoznania się z motywami wydania danej
decyzji, tak aby mieli oni możliwość obrony swoich praw, a po drugie, umożliwienie unijnemu sądowi
przeprowadzenia kontroli zgodności z prawem danej decyzji [wyrok Zeta Europe/OHIM (Superleggera), T 464/08, pkt
47 i przytoczone tam orzecznictwo]. Sąd podkreślił, że skoro o rejestrację znaku towarowego zawsze wnosi się
w odniesieniu do towarów lub usług wskazanych w zgłoszeniu do rejestracji, badanie bezwzględnych podstaw
odmowy rejestracji musi dotyczyć każdego z towarów lub każdej z usług, dla których wystąpiono o rejestrację znaku,
a decyzja właściwego organu o odmowie rejestracji znaku towarowego, co do zasady, musi być uzasadniona
w odniesieniu do każdego z tych towarów lub każdej z usług (wyrok EUIPO/Deluxe Entertainment Services Group, C
437/15 P, pkt 28, 29). Odnośnie ostatniego wymogu z orzecznictwa TS wynika, że jeśli ta sama podstawa odmowy
rejestracji podnoszona jest wobec kategorii lub grupy towarów lub usług, właściwy organ może ograniczyć się do
ogólnego uzasadnienia obejmującego wszystkie rozpatrywane towary lub usługi (wyrok EUIPO/Deluxe Entertainment
Services Group, C 437/15 P, pkt 30). Powyższe uprawnienie obejmuje jedynie towary i usługi pozostające
w wystarczająco bezpośrednim oraz konkretnym związku, aby tworzyć jedną dostatecznie jednolitą kategorię lub
grupę towarów lub usług (wyrok EUIPO/Deluxe Entertainment Services Group, pkt 31). Trybunał podkreślił, że przy
tym weryfikowaniu należy mieć na uwadze cel tej analizy, czyli umożliwienie oraz ułatwienie dokonania oceny in
concreto tego, czy w stosunku do znaku towarowego objętego zgłoszeniem ma zastosowanie – bądź też nie – jedna



z bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji (wyrok EUIPO/Deluxe Entertainment Services Group, pkt 32). I tak,
przypisanie rozpatrywanych towarów i usług do jednej czy też kilku z grup lub kategorii musi zostać dokonane
w szczególności na podstawie ich cech charakterystycznych, które są dla nich wspólne oraz które są istotne dla
oceny możliwości podniesienia określonej bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji względem zgłoszonego znaku
towarowego w odniesieniu do tych towarów i usług. Wynika z tego, że taka ocena musi zostać dokonana in concreto
przy badaniu każdego zgłoszenia do rejestracji oraz – w stosownych przypadkach – dla każdej z odrębnych
bezwzględnych podstaw odmowy rejestracji, które ewentualnie miałyby zastosowanie (wyrok EUIPO/Deluxe
Entertainment Services Group, pkt 33).
W rozpatrywanej sprawie Izba Odwoławcza przeprowadziła analizę charakteru opisowego rozpatrywanego
oznaczenia, bez odwoływania się do każdego z oznaczonych nim towarów i każdej z usług z osobna, a w pkt 18
zaskarżonej decyzji przedstawiła ogólne uzasadnienie, sformułowane w następujący sposób: „w odniesieniu do
zakwestionowanych towarów i usług zestawienie dwóch symboli walut będzie zdaniem Izby postrzegane jako
informujące docelowy krąg odbiorców, że zakwestionowane towary i usługi to wymiana walut, narzędzia (programy
komputerowe) służące […] tej wymianie, doradztwo w tym zakresie lub informacje (publikacje) zawierające
informacje związane z tą wymianą”. Sąd wskazał, że zgłoszony znak towarowy odnosi się do ponad 80 towarów
i usług należących do trzech różnych klas. Owe towary i usługi dotyczą dziedzin tak różnych jak np. „oprogramowanie
komputerowe”, „urządzenia do nagrywania, przesyłania lub odtwarzania dźwięku lub obrazów”, „transakcje wymiany”,
„agencje nieruchomości”, „agencje ściągania wierzytelności”, „tworzenie funduszy inwestycyjnych”, „emisja kart
debetowych i kredytowych”, „ubezpieczenia”, „zarządzanie majątkiem nieruchomym” czy „publikowanie tekstów
innych niż teksty reklamowe”. W pkt 18 zaskarżonej decyzji wskazano, że Izba Odwoławcza uznała, iż ich cechą
wspólną, istotną dla oceny rozpatrywanej bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji jest zasadniczo to, że
wszystkie towary i usługi, do których odnosi się znak, mają związek z wymianą walut. Sąd podzielił stanowisko
skarżącej, że Izba Odwoławcza nie pogłębiła swojej analizy w tym zakresie. Ponadto bliższa ocena towarów i usług,
do których odnosi się zgłoszony znak towarowy, prowadzi do odrzucenia twierdzenia Izby Odwoławczej. Sąd
wskazał, że przykładowo niektóre z towarów należących do klasy 9, takie jak „magnetyczne i optyczne nośniki
danych” czy „urządzenia do nagrywania, przesyłania lub odtwarzania dźwięku lub obrazów”, nie zostaną
scharakteryzowane jako posiadające związek z wymianą walut. Ten sam wniosek narzuca się w odniesieniu do
niektórych z usług należących do klasy 36, takich jak „agencje nieruchomości”, „zarządzanie majątkiem
nieruchomym”, „agencje ściągania wierzytelności” czy też „ściąganie czynszów”. W konsekwencji Sąd stwierdził, że
przyjęta przez Izbę Odwoławczą cecha nie jest wspólna dla wszystkich rozpatrywanych towarów i usług. Ponadto,
Sąd wskazał, że Izba Odwoławcza sama stwierdziła w pkt 12 zaskarżonej decyzji, iż towary i usługi, do których
odnosi się zgłoszony znak towarowy, obejmują „w szczególności oprogramowanie, usługi finansowe (w
szczególności dotyczące wymiany walut) oraz publikacje”. Poprzez dwukrotne użycie sformułowania „w
szczególności” Izba Odwoławcza przyznała w sposób dorozumiany, że nie wszystkie z rozpatrywanych towarów
i usług wykazują związek z wymianą walut. W ocenie Sądu ogólne uzasadnienie zawarte w pkt 18 zaskarżonej
decyzji nie jest odpowiednie dla ogółu rozpatrywanych towarów i usług. Izba Odwoławcza powinna była przedstawić
dodatkowe uzasadnienie odnoszące się do towarów i usług, które nie charakteryzują się związkiem z wymianą walut,
aby wyjaśnić powody, dla których rejestracja zgłoszonego znaku towarowego jest objęta bezwzględną podstawą
odmowy przewidzianą w art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Nr 207/2009. Zważywszy na to, że zaskarżona decyzja nie
zawiera takiego dodatkowego uzasadnienia, Sąd stwierdził brak uzasadnienia. Ponadto, niezależnie od powyższego,
przedstawione przez Izbę uzasadnienie nie spełnia wymogów przedstawionych w przywoływanym powyżej unijnym
orzecznictwie, ponieważ nie pozwala Sądowi na dokonanie kontroli zgodności zaskarżonej decyzji z prawem co do
istoty.
Co do istoty, w przypadku bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji przewidzianej w art. 7 ust. 1 lit. c)
rozporządzenia Nr 207/2009, zgodność zaskarżonej decyzji z prawem zależy od tego, czy zgłoszony znak towarowy
wykazuje z rozpatrywanymi towarami i usługami wystarczająco bezpośredni oraz konkretny związek, który pozwoli
danemu kręgowi odbiorców natychmiast i bez głębszego zastanowienia dostrzec w nim opis tych towarów i usług lub
jednej z ich cech [wyrok Raimund Schmitt Verpachtungsgesellschaft/EUIPO (Brauwelt), T 56/15, pkt 32]. W ocenie
Sądu uzasadnienie zaskarżonej decyzji powinno przedstawiać sposób rozumowania, na którym Izba Odwoławcza
oparła swoje rozstrzygnięcie powyższej kwestii. Z orzecznictwa TS wynika, że od izb odwoławczych nie można
wymagać, aby przedstawiały wyjaśnienia, które podejmowałyby w sposób wyczerpujący punkt po punkcie
argumentację przedstawioną przez strony sporu, jednak konieczne jest, aby uzasadnienie umożliwiało
zainteresowanym poznanie przyczyn, dla których taka decyzja została wydana, a właściwemu sądowi dostarczało
elementów wystarczających do dokonania kontroli [wyroki: Reber/OHIM – Chocoladefabriken Lindt & Sprüngli
(Mozart), T 304/06, pkt 55; Chestnut Medical Technologies/OHIM (PIPELINE), T 87/10, pkt 41].
Sąd wskazał, że zawarte w pkt 18 zaskarżonej decyzji uzasadnienie charakteru opisowego ogranicza się do
stwierdzenia, że zestawienie dwóch symboli walut będzie postrzegane jako informujące właściwy krąg odbiorców, iż
towary i usługi, do których odnosi się znak, są związane z wymianą walut. Odnosząc się do oceny charakteru
odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego, w pkt 31 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza stwierdziła, że
„trudno o bardziej typowe oznaczenie punktu wymiany walut niż użycie symbolu popularnej i/lub lokalnej waluty”,



a w następnym punkcie, że „podobne symbole są powszechnie używane dla ilustrowania informacji o wymianie
walut”. W ocenie Sądu to uzasadnienie nie jest wystarczające w odniesieniu do ww. towarów i usług, które nie mają
związku z wymianą walut. Ponadto, w przypadku niektórych z pozostałych usług i towarów oznaczanych zgłoszonym
znakiem towarowym istnienie związku z wymianą walut, nawet jeśli nie może zostać wykluczone a priori, również nie
wydaje się oczywiste. Sąd wskazał również, że w odniesieniu do usług takich jak: „emisja kart debetowych
i kredytowych”, „usługi w zakresie kart debetowych i kredytowych”, „obsługa kart debetowych i kredytowych” czy
„zautomatyzowane usługi płatnicze” uzasadnienie zaskarżonej decyzji także zawiera braki.
Dodatkowo Sąd stwierdził, że nawet przy założeniu, iż towary i usługi, do których odnosi się zgłoszony znak
towarowy, są związane z wymianą walut, w zaskarżonej decyzji nie wskazano wyraźnie, z jakich powodów Izba
Odwoławcza stwierdziła, że ten znak pozwoli właściwemu kręgowi odbiorców natychmiast i bez głębszego
zastanowienia dostrzec w nim opis wszystkich tych towarów i usług. Powyższe stwierdzenie odnosi się także,
w szczególności, do „bankowości hipotecznej”, „biur informacji kredytowej”, „wyceny finansowej w ubezpieczeniach,
bankowości i dotyczącej nieruchomości”, „tworzenia funduszy inwestycyjnych”, „gwarancji jako kaucji”, „pośrednictwa
giełdowego” czy „pożyczek finansowych”. W przypadku tych towarów i usług w zaskarżonej decyzji nie wskazano
okoliczności uzasadniających zastosowanie art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Nr 207/2009. W ocenie Sądu
przedstawione uzasadnienie nie pozwala zatem w żaden sposób prześledzić toku rozumowania Izby Odwoławczej,
a w konsekwencji powinno zostać uznane za niewystarczające.
W pkt 34 zaskarżonej decyzji Izba Odwoławcza wskazała, że w pełni zgadza się z analizą przeprowadzoną przez
eksperta. Ekspert stwierdził, że zgłoszony znak towarowy „sprawia, iż właściwy krąg odbiorców zostanie
poinformowany natychmiast i bez głębszego zastanowienia, że towary i usługi objęte zgłoszeniem umożliwiają
przeprowadzenie (lub są bezpośrednio związane z przeprowadzeniem) transakcji walutowych takich jak wymiana
walut”. Następnie ekspert wymienił niektóre z towarów i usług, do których odnosi się zgłoszony znak towarowy. W ten
sposób również ekspert poprzestał na stwierdzeniu, że wszystkie rozpatrywane towary i usługi mają związek
z wymianą walut. Co więcej, decyzja eksperta nie zawiera ani dodatkowego uzasadnienia dotyczącego charakteru
opisowego w odniesieniu do towarów i usług niemających tej cechy, ani wskazań co do przyczyn, dla których ogół
tych towarów oraz usług miałby być związany z wymianą walut. W ocenie Sądu decyzja eksperta nie pozwala zatem
na lepsze zrozumienie powodów, dla których zgłoszony znak towarowy należy uznać za składający się z elementów
opisowych względem każdego z towarów i każdej z usług oznaczanych tym znakiem. Niepełne wyliczenie niektórych
towarów i usług w powiązaniu z tą oceną, bez żadnego uzupełniającego uzasadnienia, nie ma zatem dodatkowej
wartości w tym względzie. W konsekwencji poczynione przez Izbę Odwoławczą odniesienie do decyzji eksperta,
zdaniem Sądu, nie pozwala na uzupełnienie braków zaskarżonej decyzji.
Reasumując Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja jest dotknięta brakiem uzasadnienia w zakresie dotyczącym
bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji przewidzianej w art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Nr 207/2009. Po
pierwsze, nie zawiera ona żadnego uzasadnienia w odniesieniu do tych towarów i usług, które nie mają związku
z wymianą walut, a są oznaczane zgłoszonym znakiem towarowym. Po drugie, przedstawione uzasadnienie nie
pozwala zrozumieć ani przyczyn, dla których Izba Odwoławcza stwierdziła, że wszystkie towary i usługi objęte
zgłoszeniem są związane z wymianą walut, ani powodów, dla których uznała ona, iż oznaczenia widniejące
w zgłoszonym znaku towarowym są opisowe dla każdego z tych towarów i dla każdej z tych usług. Po trzecie,
powyższych braków nie uzupełnia uzasadnienie decyzji eksperta. W konsekwencji Sąd nie jest w stanie dokonać
kontroli zgodności zaskarżonej decyzji z prawem co do istoty.
Z pkt 29–32 zaskarżonej decyzji wynika, że wniosek Izby Odwoławczej, zgodnie z którym zgłoszony znak towarowy
jest pozbawiony charakteru odróżniającego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 207/2009, jest,
w ocenie sądu, oparty na charakterze opisowym symboli „€” i „$”, z których znak ten się składa. Z powyższego
wynika, że podniesienie bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji przewidzianej w art. 7 ust. 1 lit. b)
rozporządzenia Nr 207/2009 jest dotknięte tym samym brakiem uzasadnienia co brak stwierdzony w ramach badania
bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji określonej w art. 7 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia.
Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji w całości, bez konieczności rozpatrywania pozostałych zarzutów
podniesionych przez skarżącą i obciążył EUIPO kosztami postępowania.
Autorka jest doktorem nauk prawnych, ekspertem ds. prawa gospodarczego, WPiA UKSW w Warszawie
Wyrok Sądu z 8.3.2018 r., Cinkciarz.pl przeciwko EUIPO, T-665/16







Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej decyzji w całości, zauważając braki w uzasadnieniu dotyczące charakteru opisowego znaku towarowego. Decyzja została uznana za nieważną, a EUIPO obciążone kosztami postępowania.