Chroniona nazwa pochodzenia produktu

Niezgodne z prawem UE jest przywołanie zarejestrowanej nazwy poprzez używanie oznaczeń graficznych przez producenta mającego siedzibę w regionie, którego produkty są podobne do objętych chronioną nazwą pochodzenia. Hiszpańska fundacja FQM wniosła powództwo przeciwko pozwanym w postępowaniu głównym, zarzucając naruszenie ChNP "queso manchego". Sąd oddalił powództwo, stwierdzając brak podobieństwa oznaczeń do ChNP. FQM wniosła apelację, a TS podjął decyzje interpretujące art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006.

Tematyka: prawo UE, oznaczenia graficzne, ChNP, queso manchego, art. 13 ust. 1 lit. b), producent, region geograficzny, przeciętny konsument, TS, Fundación Consejo Regulador de la Denominación de Origen Protegida Queso Manchego, C-614/17

Niezgodne z prawem UE jest przywołanie zarejestrowanej nazwy poprzez używanie oznaczeń graficznych przez producenta mającego siedzibę w regionie, którego produkty są podobne do objętych chronioną nazwą pochodzenia. Hiszpańska fundacja FQM wniosła powództwo przeciwko pozwanym w postępowaniu głównym, zarzucając naruszenie ChNP "queso manchego". Sąd oddalił powództwo, stwierdzając brak podobieństwa oznaczeń do ChNP. FQM wniosła apelację, a TS podjął decyzje interpretujące art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006.

Niezgodne z prawem UE jest przywołanie zarejestrowanej nazwy w wyniku użycia oznaczeń graficznych
przez producenta mającego siedzibę w danym regionie, którego produkty są podobne lub porównywalne do
produktów objętych chronioną nazwą pochodzenia.
Stan faktyczny
Hiszpańska fundacja ds. zarządzania chronioną nazwą pochodzenia „queso manchego” (dalej jako: FQM) wniosła
powództwo przeciwko pozwanym w postępowaniu głównym zmierzające do stwierdzenia, że etykiety stosowane
przez pozwanych do oznaczania i wprowadzania do obrotu serów powoduje naruszenie ChNP „queso manchego”.
Zdaniem FQM te etykiety i wyrażenie to stanowią niezgodne z prawem przywołanie owej ChNP w rozumieniu art. 13
ust. 1 lit. b) rozporządzenia Rady (WE) Nr 510/2006 z 20.3.2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych
i nazw pochodzenia produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. L Nr 93 z 2006 r., s. 12). Hiszpański sąd
oddalił to powództwo ze względu na to, że oznaczenia i nazwy stosowane przez IQC do wprowadzania do obrotu
serów, które nie były objęte ChNP „queso manchego”, nie wykazywały żadnego podobieństwa na płaszczyznach
wizualnej lub fonetycznej z ChNP „queso manchego” lub „la Mancha”, a stosowanie oznaczeń takich jak nazwa
„Rocinante” lub wizerunek postaci literackiej Don Kichota z Mancy, zdaniem tego sądu, przywołują jedynie region La
Mancha, a nie ser objęty ChNP „queso manchego”. FQM wniosła apelację od wyroku.
Pytania prejudycjalne
• class="c01pointnumerotealtn">Czy art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006 należy interpretować w ten
sposób, że przywołanie zarejestrowanej nazwy może nastąpić poprzez użycie oznaczeń graficznych?
• class="c01pointnumerotealtn">Czy art. 13 ust. 1 lit. b) należy interpretować w ten sposób, że używanie oznaczeń
graficznych przywołujących obszar geograficzny, z którym związana jest nazwa pochodzenia, o której mowa w art. 2
ust. 1 lit. a) rozporządzenia Nr 510/2006, może stanowić jej przywołanie również w sytuacji, gdy dane oznaczenia
graficzne są stosowane przez producenta mającego siedzibę w tym regionie, ale którego produkty podobne lub
porównywalne do produktów objętych tą nazwą pochodzenia nie są nią objęte?
• class="c01pointnumerotealtn">Czy pojęcie przeciętnego konsumenta, właściwie poinformowanego oraz
dostatecznie uważnego i rozsądnego, do którego sposobu postrzegania sąd krajowy musi się odnieść w celu
ustalenia, czy istnieje „przywołanie” w rozumieniu art. 13 ust. 1 lit. b), należy rozumieć w ten sposób, że odnosi się
ono do europejskiego konsumenta, czy też wyłącznie do konsumenta państwa członkowskiego, w którym
wytwarzany jest produkt dający sposobność do przywołania chronionej nazwy lub z którym ta nazwa jest związana
geograficznie i w którym produkt ten jest w większości spożywany?
Stanowisko TS
Przywołanie zarejestrowanej nazwy
Z treści art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006 wynika, że przepis ten przewiduje ochronę
zarejestrowanych nazw przed każdym przywołaniem, nawet jeśli wskazane jest prawdziwe pochodzenie produktu
lub jeśli chroniona nazwa została przetłumaczona lub towarzyszy jej określenie takie jak „rodzaj”, „typ”, „metoda”, „na
sposób”, „imitacja” lub inne podobne określenie. Zdaniem TS użycie słowa „każde” odzwierciedla wolę unijnego
prawodawcy, aby chronić zarejestrowane nazwy poprzez uwzględnienie, że przywołanie następuje za pomocą
elementu słownego lub oznaczenia graficznego.
Z orzecznictwa TS wynika, że pojęcie „przywołanie” ujmuje sytuację, w której wyrażenie zastosowane do
oznaczenia produktu zawiera część zarejestrowanej nazwy, tak iż gdy konsument zetknie się z nazwą tego produktu,
w jego umyśle powstanie wyobrażenie towaru, którego nazwa podlega ochronie (wyrok Consorzio per la tutela del
formaggio Gorgonzola, C-87/97, pkt 25). W ocenie TS decydującym kryterium dla ustalenia, czy dany element
przywołuje zarejestrowaną nazwę w rozumieniu art. 13 ust. 1 lit. b), jest to, czy element ten może bezpośrednio
przywodzić na myśl konsumentowi wyobrażenie produktu oznaczonego tą nazwą. Nie można zatem co do
zasady wykluczyć, że oznaczenia graficzne mogą bezpośrednio przywodzić na myśl konsumentowi wyobrażenie
produktów oznaczonych zarejestrowaną nazwą ze względu na ich bliskość konceptualną z taką nazwą.
Trybunał przypomniał, że rozporządzenie Nr 510/2006 ma w szczególności na celu zapewnienie, zgodnie z jego
motywami 4 i 6, aby konsument posiadał wyraźne, zwięzłe i wiarygodne informacje o pochodzeniu produktu.
Trybunał podkreślił, że do sądu odsyłającego będzie należała ocena, czy oznaczenia graficzne, takie jak




rozpatrywane w postępowaniu głównym, mogą przywodzić bezpośrednio na myśl konsumentom produkty
posiadające zarejestrowaną nazwę.
Trybunał orzekł, że art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006 należy interpretować w ten sposób, iż
przywołanie zarejestrowanej nazwy może nastąpić poprzez użycie oznaczeń graficznych.
Użycie oznaczeń mogących przywoływać region, z którym jest związana ChNP
Trybunał stwierdził, że art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006 nie przewiduje wyłączenia na rzecz
producenta z siedzibą na obszarze geograficznym odpowiadającym obszarowi ChNP, którego produkty – nie
będąc chronionymi przez ChNP – są podobne lub porównywalne do produktów chronionych przez tę ChNP.
Trybunał wskazał, że do sądu krajowego należy zbadanie, czy stosowanie przez producenta oznaczeń graficznych,
które przywołują obszar geograficzny, którego nazwa stanowi część nazwy pochodzenia, w odniesieniu produktów
identycznych z produktami objętymi tą nazwą pochodzenia czy podobnych do tych produktów, stanowi przywołanie
zarejestrowanej nazwy w rozumieniu art. 13 ust. 1 lit. b). W ramach tego badania ten sąd powinien oprzeć się na
przypuszczalnej reakcji konsumenta, przy czym istotę stanowi tu okoliczność, czy konsument dostrzeże powiązanie
między spornymi elementami, w tym przypadku oznaczeniami graficznymi przywołującymi obszar geograficzny,
którego nazwa stanowi część nazwy pochodzenia, a zarejestrowaną nazwą (wyrok Viiniverla, C-75/15, pkt 22).
W tym względzie do sądu krajowego będzie należeć ustalenie, czy związek między tymi spornymi elementami
a zarejestrowaną nazwą jest wystarczająco bezpośredni i jednoznaczny, aby przywodziły one konsumentowi na myśl
przede wszystkim tę nazwę. Zatem powinien on określić, czy istnieje bliskość konceptualna, wystarczająco
bezpośrednia i jednoznaczna, między oznaczeniami graficznymi rozpatrywanymi w postępowaniu głównym a ChNP
„queso manchego”, która zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Nr 510/2006 odsyła do obszaru
geograficznego, z którym jest ona związana, tj. regionu La Mancha. Trybunał podkreślił, że sąd odsyłający powinien
upewnić się, iż oznaczenia graficzne będące przedmiotem postępowania głównego, w szczególności rysunki postaci
przypominającej Don Kichota z Manczy, chudego konia i krajobraz z wiatrakami oraz owcami, mogą tworzyć bliskość
konceptualną z ChNP „queso manchego”, w taki sposób, że konsument będzie miał bezpośrednio na myśli
wyobrażenie produktu objętego tą ChNP.
Trybunał orzekł, że art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006 należy interpretować w ten sposób, że
stosowanie oznaczeń graficznych przywołujących obszar geograficzny, z którym związana jest nazwa
pochodzenia, o której mowa w art. 2 ust. 1 lit. a) tego rozporządzenia, może stanowić jej przywołanie, również
w sytuacji gdy rzeczone oznaczenia graficzne są stosowane przez producenta mającego siedzibę w tym
regionie, ale którego produkty podobne lub porównywalne do produktów chronionych tą nazwą pochodzenia
nie są nią objęte.
Przeciętny europejski konsument
Z orzecznictwa TS wynika, że aby ustalić, czy ma miejsce „przywołanie” zarejestrowanego oznaczenia
geograficznego, sąd odsyłający powinien zbadać, czy w umyśle przeciętnego konsumenta europejskiego,
właściwie poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i rozsądnego, w reakcji na sporną nazwę powstanie
bezpośrednio wyobrażenie towaru oznaczonego chronionym oznaczeniem geograficznym (wyrok Scotch Whisky
Association, pkt 56).
Trybunał wskazał, że do sądu odsyłającego należeć będzie zbadanie, czy elementy, zarówno graficzne, jak i słowne,
odnoszące się do produktu będącego przedmiotem postępowania głównego, wytwarzanego lub konsumowanego
w większości w Hiszpanii, przywodzą na myśl konsumentom tego państwa członkowskiego obraz zarejestrowanej
nazwy, która powinna być w danym przypadku chroniona przed przywołaniem w jakimkolwiek miejscu na całym
terytorium UE.
Trybunał orzekł, że pojęcie przeciętnego konsumenta, właściwie poinformowanego oraz dostatecznie
uważnego i rozsądnego, do którego sposobu postrzegania sąd krajowy musi się odnieść w celu ustalenia,
czy ma miejsce „przywołanie” w rozumieniu art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006, należy rozumieć
w ten sposób, że odnosi się ono do konsumentów europejskich, w tym konsumentów państwa
członkowskiego, w którym wytwarzany jest produkt, który daje sposobność do przywołania chronionej
nazwy lub z którym ta nazwa jest związana geograficznie, i w którym produkt ten jest w większości
spożywany.
W przedstawionym wyroku TS dokonał wykładni przepisu art. 13 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 510/2006, który
przewiduje ochronę zarejestrowanych nazw przed każdym przywołaniem. Interpretując podstawowe w tej sprawie
pojęcie „przywołanie” Trybunał konsekwentnie prezentuje stanowisko, że dotyczy ono sytuacji, w której sporne
wyrażenie wywołuje u konsumenta wyobrażenie towaru, którego nazwa podlega ochronie. Przy czym TS podkreślił,
że ta ochrona dotyczy różnych form przywołania w tym za pomocą oznaczeń graficznych, jak w niniejszej sprawie
wizerunku Don Kichota z Manczy. Trybunał uznał szeroką ochronę wynikającą z art. 13 ust. 1 lit. b). Przyznał, że




producent produktów podobnych lub porównywalnych do produktów ChNP, mający siedzibę na obszarze
geograficznym związanym z tą nazwą, jest objęty zakresem tego przepisu.
Ponadto, Trybunał wskazał szereg kryteriów, które powinien wziąć pod uwagę sąd krajowy badając czy ma miejsce
przywołanie w rozumieniu analizowanego przepisu, w tym podkreślił, że należy je badać w odniesieniu do
przeciętnego europejskiego, a nie krajowego konsumenta.
Wyrok TS z 2.5.2019 r., Fundación Consejo Regulador de la Denominación de Origen Protegida Queso
Manchego, C-614/17







TS uznał, że przywołanie zarejestrowanej nazwy może nastąpić poprzez użycie oznaczeń graficznych. Stwierdził także, że producent z siedzibą w obszarze geograficznym związanym z ChNP, który stosuje oznaczenia graficzne przywołujące ten obszar, może naruszać ChNP. TS podkreślił, że pojęcie przeciętnego konsumenta odnosi się do konsumentów europejskich. Wyrok TS dotyczył sprawy Fundación Consejo Regulador de la Denominación de Origen Protegida Queso Manchego, C-614/17.