Kolejne zmiany w postępowaniu cywilnym obejmą ochronę własności intelektualnej i przemysłowej oraz zwalczanie nieuczciwej konkurencji

10.9.2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, wprowadzając nowe rozwiązania z zakresu ochrony praw autorskich, praw własności przemysłowej i walki z nieuczciwą konkurencją. Zmiany te są odpowiedzią na rosnącą ilość spraw dotyczących naruszenia praw własności intelektualnej, które wymagają specjalnych rozwiązań.

Tematyka: Kolejne zmiany, postępowanie cywilne, ochrona własności intelektualnej, ochrona przemysłowa, nieuczciwa konkurencja, nowelizacja KPC, specjalizacja sądów, fachowi pełnomocnicy, prawo unijne, wejście w życie

10.9.2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz
niektórych innych ustaw (UD536), którego celem jest wprowadzenie do ustawy z 17.11.1964 r. Kodeks
postępowania cywilnego (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1360 ze zm., dalej jako KPC) nowych rozwiązań z zakresu
ochrony praw autorskich, praw własności przemysłowej i walki z nieuczciwą konkurencją.

10.9.2019 r. Rada Ministrów przyjęła kolejny ostatnio projekt nowelizacji KPC. Tym razem zmiany związane są
z rosnąca ilością spraw dotyczących naruszenia praw własności intelektualnej. Rząd uznał, że należy dostrzec ich
specyfikę i przewidzieć dla nich szczególne rozwiązania.
Aktualnie sprawy dotyczące naruszenia praw własności intelektualnej, takie jak piractwo znaków towarowych,
przywłaszczanie sobie cudzych wynalazków czy też piractwo w zakresie praw autorskich, rozpatrywane są przez
sądy powszechne i Sąd Najwyższy. Część spraw, zwłaszcza tych z zakresu ochrony praw własności przemysłowej,
rozpatrywanych jest natomiast przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oraz przez Naczelny Sąd
Administracyjny. Trafiają do nich sprawy rozpatrywane na skutek skarg na decyzje Urzędu Patentowego. Z kolei
sprawy dotyczące naruszenia wspólnotowych znaków towarowych i wspólnotowych wzorów przemysłowych
rozpatrywane są przez specjalnie w tym celu utworzony wydział Sądu Okręgowego w Warszawie (XXII Wydział Sądu
Okręgowego w Warszawie - Sąd Unijnych Znaków Towarowych i Wzorów Wspólnotowych). Widać więc wyraźnie, że
rozproszenie spraw z zakresu ochrony własności intelektualnej i przemysłowej jest aktualnie dość znaczne. Stąd
właśnie wynikła konieczność omawianej nowelizacji KPC.
Wobec powyższego ustawodawca uznał, że należy w polskim wymiarze sprawiedliwości stworzyć wyspecjalizowane
sądy oraz odpowiednie „warunki do kształtowania się wyspecjalizowanej kadry w zakresie własności intelektualnej”.
Szczególnie chodzi tutaj o rozstrzyganie w sprawach dotyczących zagadnień granicznych, gdzie, jak zwrócił uwagę
ustawodawca, nie jest pewne jaka podstawa materialnoprawna ochrony może (i czy w ogóle powinna) znaleźć
zastosowanie. Najwyraźniej uwidacznia się to obecnie w sprawach dotyczących ochrony dóbr osobistych prawa
cywilnego, podlegających komercjalizacji (np. ochrona idei i pomysłów oraz informacji).
Wyodrębnienie specjalnych jednostek organizacyjnych w sądach powszechnych
W związku z tym Minister Sprawiedliwości, który jest autorem projektu, proponuje utworzenie w strukturach
sądownictwa powszechnego odrębnych jednostek, których zadaniem byłoby zajmowanie się sprawami dotyczącymi
właśnie prawa autorskiego i praw pokrewnych, jak również praw własności przemysłowej, a także sprawami
związanymi z nieuczciwą konkurencją. Jednostki te zajmowałyby się również niektórymi kategoriami spraw o ochronę
dóbr osobistych, jak np. wykorzystanie dobra osobistego w celu, np. reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów
lub usług lub w związku z działalnością naukową lub wynalazczą. W zakres zadań wspomnianych jednostek
wchodziłyby w szczególności sprawy z zakresu ochrony wynalazków, wzorów użytkowych, wzorów przemysłowych,
znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, topografii układów scalonych oraz ochrony innych praw na dobrach
niematerialnych (sprawy własności intelektualnej).
Powyższa specjalizacja sądów oznaczałaby, że sprawy dotyczące ochrony własności intelektualnej i przemysłowej
w Polsce rozpoznawać będą dwa sądy apelacyjne oraz cztery sądy okręgowe - aktualnie sprawami tymi zajmuje się
45 sądów okręgowych i 11 apelacyjnych.
Nowelizacja KPC zakłada też, że sędziowie, w ramach istniejących już struktur sądowych, będą mogli zdobyć
specjalizację w zakresie własności intelektualnej. Ponadto nowela przewiduje wprowadzenie zastępstwa przez
fachowych pełnomocników. Zdaniem ustawodawcy, „przyczyni się to do szybkości postępowania – tak w zakresie
lepszej koncentracji materiału dowodowego, jak również w zakresie wskazywania podstawy prawnej dla zgłaszanych
żądań”.
Omawiany projekt zakłada ponadto uregulowanie postępowania w sprawach własności intelektualnej, zwłaszcza
w zakresie rozpoznawania wniosków o zabezpieczenie środków dowodowych, o wyjawienie lub wydanie środka
dowodowego, a także o wezwanie do udzielenia informacji.

Prawo unijne
Warto podkreślić, że omawiana nowelizacja KPC wzoruje się w zakresie rozwiązań dotyczących powództwa
wzajemnego na Rozporządzeniu Rady (WE) Nr 207/2009 z 26.2.2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku
towarowego, które zostało zmienione Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2424
z 16.12.2015 r. (Dz. Urz. UE L Nr 78 z 2009 r., s. 1) oraz na dyrektywie 2004/48/WE Parlamentu Europejskiego
i Rady z 29.4.2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej (Dz. Urz. UE L Nr 157 z 2004 r.).
Przewidywany czas wejścia w życie omawianych zmian to 1.1.2020 r.

Nowelizacja KPC przewiduje stworzenie wyspecjalizowanych sądów oraz jednostek zajmujących się sprawami z zakresu prawa autorskiego, praw własności przemysłowej i nieuczciwej konkurencji. Projekt zakłada także wprowadzenie specjalizacji sędziów oraz możliwość zastępstwa przez fachowych pełnomocników, co ma przyspieszyć postępowanie. Omawiana nowelizacja wzoruje się na prawie unijnym i ma wejść w życie 1.1.2020 r.