Zła wiara zgłaszającego znak towarowy
Zgłoszenie znaku towarowego bez zamiaru jego używania w odniesieniu do towarów i usług objętych rejestracją stanowi działanie w złej wierze. Sky plc, Sky International AG i Sky UK Ltd są właścicielami znaków towarowych zawierających wyraz „Sky”. SK wniosły roszczenie o unieważnienie praw do znaków towarowych twierdząc, że zarejestrowano je dla towarów i usług, które nie są wyszczególnione w sposób jasny i precyzyjny. Trybunał uznał, że prawa do znaków towarowych nie można unieważnić na podstawie braku jasności i precyzji określeń.
Tematyka: znak towarowy, zgłoszenie, działanie w złej wierze, unieważnienie, jasność i precyzja, prawo znakowe, TS, Sky i in., C-371/18
Zgłoszenie znaku towarowego bez zamiaru jego używania w odniesieniu do towarów i usług objętych rejestracją stanowi działanie w złej wierze. Sky plc, Sky International AG i Sky UK Ltd są właścicielami znaków towarowych zawierających wyraz „Sky”. SK wniosły roszczenie o unieważnienie praw do znaków towarowych twierdząc, że zarejestrowano je dla towarów i usług, które nie są wyszczególnione w sposób jasny i precyzyjny. Trybunał uznał, że prawa do znaków towarowych nie można unieważnić na podstawie braku jasności i precyzji określeń.
Zgłoszenie znaku towarowego bez zamiaru jego używania w odniesieniu do towarów i usług objętych rejestracją stanowi działanie w złej wierze. Stan faktyczny Sky plc, Sky International AG i Sky UK Ltd (będący głównie nadawcami telewizji satelitarnej i cyfrowej; dalej łącznie jako: Sky i in.) są właścicielami czterech graficznych i słownych wspólnotowych znaków towarowych oraz słownego krajowego znaku towarowego zarejestrowanego w Zjednoczonym Królestwie, które zawierają wyraz „Sky” (dalej łącznie jako: rozpatrywane znaki towarowe). Sky i in. wniosły powództwo o stwierdzenie naruszenia praw do znaków towarowych rozpatrywanych w postępowaniu głównym przeciwko SkyKick UK Ltd i SkyKick Inc. (świadczą one usługi informatyczne polegające na migracji do chmury; dalej łącznie jako: SK), przez posługiwanie się oznaczeniem „SkyKick” i jego wariantami. SK wniosły roszczenie wzajemne o unieważnienie praw do rozpatrywanych znaków towarowych twierdząc, że zarejestrowano je dla towarów i usług, które nie są wyszczególnione w sposób wystarczająco jasny i precyzyjny. Pytania prejudycjalne - Czy art. 7 i 51 rozporządzenia Rady (WE) Nr 40/94 z 20.12.1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego (Dz.Urz. L z 1994 r. Nr 11, s. 1; obecnie obowiązuje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1001 z 14.6.2017 r. w sprawie znaku towarowego Unii Europejskiej, Dz.Urz. L z 2017 r. Nr 154, s. 1) oraz art. 3 Pierwszej dyrektywy Rady 89/104/EWG z 21.12.1988 r. mająca na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych (Dz.Urz. L z 1989 r. Nr 40, s. 1; obecnie obowiązuje dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2436 z 16.12.2015 r. mającą na celu zbliżenie ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do znaków towarowych, Dz.Urz. L z 2015 r. Nr 336, s. 1) należy interpretować w ten sposób, że prawo do wspólnotowego znaku towarowego lub krajowego znaku towarowego można unieważnić w całości lub w części na tej podstawie, że określeniom użytym do oznaczenia towarów i usług, dla których zarejestrowano ten znak, brakuje jasności i precyzji? - Czy art. 51 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 40/94 i art. 3 ust. 2 lit. d) Pierwszej dyrektywy 89/104 należy interpretować w ten sposób, że zgłoszenie znaku towarowego bez jakiegokolwiek zamiaru jego używania w odniesieniu do towarów i usług objętych rejestracją stanowi działanie w złej wierze w rozumieniu tych przepisów? - Czy pierwszą dyrektywę 89/104 należy interpretować w ten sposób, że stoi ona na przeszkodzie przepisowi prawa krajowego, zgodnie z którym zgłaszający znak towarowy musi oświadczyć, że znak ten jest używany w odniesieniu do towarów i usług objętych zgłoszeniem do rejestracji lub że ma on w dobrej wierze zamiar jego używania w tych celach? Stanowisko TS Wymogi jasności i precyzji W ocenie TS art. 7 ust. 1 i art. 51 ust. 1 rozporządzenia Nr 40/94 należy interpretować w ten sposób, że obejmują one wyczerpujący wykaz bezwzględnych podstaw unieważnienia prawa do wspólnotowego znaku towarowego. Zatem braku jasności i precyzji określeń użytych do oznaczenia towarów lub usług objętych rejestracją krajowego znaku towarowego lub wspólnotowego znaku towarowego nie można uznać za podstawę unieważnienia prawa do danego krajowego lub wspólnotowego znaku towarowego w rozumieniu art. 3 Pierwszej dyrektywy 89/104 lub art. 7 i 51 rozporządzenia Nr 40/94. Trybunał uznał, że krajowy lub wspólnotowy znak towarowy zarejestrowany dla wszystkich oznaczonych towarów lub usług, których oznaczeniu brakuje jasności i precyzji, może być chroniony jedynie w odniesieniu do towarów i usług, dla których znak ten był rzeczywiście używany. Trybunał orzekł, że art. 7 i 51 rozporządzenia Nr 40/94 oraz art. 3 Pierwszej dyrektywy 89/104 należy interpretować w ten sposób, że prawa do wspólnotowego znaku towarowego lub krajowego znaku towarowego nie można unieważnić w całości lub w części na tej podstawie, że określeniom użytym do oznaczenia towarów i usług, dla których zarejestrowano ten znak, brakuje jasności i precyzji. Brak zamiaru używania znaku towarowego W art. 51 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 40/94 i art. 3 ust. 2 lit. d) Pierwszej dyrektywy 89/104 przewidziano, że prawo do znaku towarowego można unieważnić, w przypadku gdy zgłaszający działał w złej wierze w momencie dokonywania zgłoszenia znaku towarowego. W tych aktach nie zawarto definicji pojęcia „zła wiara”. Trybunał przypomniał, że jest to pojęcie autonomiczne unijnego prawa oraz że ze względu na konieczność spójnego stosowania krajowych systemów znaków towarowych i unijnego systemu znaków towarowych, należy je interpretować w ten sam sposób zarówno w kontekście Pierwszej dyrektywy 89/104, jak i rozporządzenia Nr 40/94 (wyrok Malaysia Dairy Industries, C-320/12, pkt 34, 35). Z orzecznictwa TS wynika, że poza tym zgodnie z jego zwykłym rozumieniem w języku ogólnym pojęcie „złej wiary” zakłada istnienie nieuczciwego stanu duchowego lub zamiaru, dla celów jego wykładni należy wziąć pod uwagę szczególny kontekst prawa znaków towarowych, jakim jest obrót handlowy(wyrok Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret/EUIPO, C-104/18 P, pkt 45). W tym względzie unijne prawo w dziedzinie znaków towarowych mają w szczególności na celu przyczynienie się do ustanowienia systemu niezakłóconej konkurencji w UE, w którego ramach każde z przedsiębiorstw, aby móc przywiązać do siebie klientów dzięki wysokiej jakości swych towarów lub usług, powinno mieć możliwość rejestrowania w charakterze znaków towarowych oznaczeń umożliwiających konsumentowi – bez ryzyka wprowadzenia w błąd – odróżnienie tych towarów lub usług od towarów lub usług pochodzących z innych przedsiębiorstw. Z orzecznictwa TS wynika, że wskazane w art. 51 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 40/94 i w art. 3 ust. 2 lit. d) Pierwszej dyrektywy 89/104 bezwzględne podstawy unieważnienia mają zastosowanie, gdy z istotnych i spójnych poszlak wynika, że właściciel znaku towarowego dokonał zgłoszenia tego znaku towarowego nie w celu konkurowania w sposób uczciwy, lecz z zamiarem naruszenia, w sposób niezgodny z uczciwymi obyczajami, interesów osób trzecich lub z zamiarem uzyskania, nawet bez odniesienia się do konkretnej osoby trzeciej, wyłącznego prawa w celach innych niż cele związane z funkcjami znaku towarowego, w szczególności z podstawową funkcją wskazywania pochodzenia (wyrok Koton Mağazacilik Tekstil Sanayi ve Ticaret/EUIPO, pkt 46). Trybunał wskazał, że złą wiarę można ustalić jedynie wtedy, gdy istnieją obiektywne, istotne i spójne przesłanki wskazujące na to, że w dniu dokonania zgłoszenia danego znaku towarowego zgłaszający miał zamiar albo naruszania w sposób niezgodny z uczciwymi obyczajami interesów osób trzecich, albo uzyskania, nawet bez odniesienia się do konkretnej osoby trzeciej, wyłącznego prawa w celach innych niż cele związane z funkcjami znaku towarowego. Zatem złej wiary zgłaszającego znak towarowy nie można domniemywać na podstawie samego ustalenia, że w chwili dokonania zgłoszenia do rejestracji ów zgłaszający nie prowadził działalności gospodarczej w zakresie towarów i usług objętych tym zgłoszeniem. Trybunał orzekł, że art. 51 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Nr 40/94 i art. 3 ust. 2 lit. d) Pierwszej dyrektywy 89/104 należy interpretować w ten sposób, że zgłoszenie znaku towarowego bez jakiegokolwiek zamiaru jego używania w odniesieniu do towarów i usług objętych rejestracją stanowi działanie w złej wierze w rozumieniu tych przepisów, jeżeli zgłaszający ten znak towarowy miał zamiar albo naruszania w sposób niezgodny z uczciwymi obyczajami interesów osób trzecich, albo uzyskania, nawet bez odniesienia się do konkretnej osoby trzeciej, wyłącznego prawa w celach innych niż cele związane z funkcjami znaku towarowego. W razie gdy brak zamiaru używania danego znaku towarowego zgodnie z podstawowymi funkcjami znaku towarowego dotyczy tylko niektórych towarów lub usług objętych zgłoszeniem znaku, zgłoszenie to stanowi działanie w złej wierze jedynie w zakresie, w jakim odnosi się ono do tych towarów lub usług. Obowiązek oświadczenia zgłaszającego Zdaniem TS przepisu prawa krajowego, zgodnie z którym zgłaszający krajowy znak towarowy musi w ramach zwykłego wymogu proceduralnego dotyczącego rejestracji tego znaku oświadczyć, że dany znak jest używany w odniesieniu do towarów i usług objętych zgłoszeniem lub ma on w dobrej wierze zamiar jego używania w tych celach, nie można uznać za niezgodny z przepisami Pierwszej dyrektywy 89/104. Trybunał uznał, że naruszenie takiego obowiązku złożenia oświadczenia może stanowić dowód dla celów wykazania ewentualnej złej wiary zgłaszającego w chwili dokonywania zgłoszenia znaku towarowego, jednak takie naruszenie nie może jednak stanowić podstawy unieważnienia prawa do danego znaku towarowego. Niniejszy wyrok zasługuje na szczególną uwagę ponieważ dotyczy kwestii rzadziej analizowanych przez Trybunał, a istotnych w praktyce dotyczącej znaków towarowych, a mianowicie roli i funkcji tak zwanej „specyfikacji” towarów i usług. Trybunał szczegółowo wyjaśnił, że brak jasności albo precyzji określeń użytych do oznaczenia towarów lub usług objętych rejestracją wspólnotowego znaku towarowego nie może być podstawą jego unieważnienia. Ponadto, w praktyce podstawowe znacznie mają rozważania TS zawarte w niniejszym wyroku dotyczące „złej wiary” zgłaszającego, które można odnieść również do polskiej praktyki rejestracji przez spółki znaków towarowych dla wielu towarów i usług celem „zabezpieczenia się na przyszłość”. Na marginesie należy wskazać, że znaki towarowe rozpatrywane w postępowaniu głównym zostały zgłoszone przed wejściem w życie rozporządzenia Nr 207/2009 i dyrektywy 2008/95, to jeśli chodzi o wspólnotowe znaki towarowe rozpatrywane w postępowaniu głównym, są one objęte ratione temporis zakresem stosowania rozporządzenia Nr 40/94, a co się tyczy krajowego znaku towarowego rozpatrywanego w postępowaniu głównym – zakresem stosowania Pierwszej dyrektywy 89/104. Wyrok TS z 29.1.2020 r., Sky i in., C-371/18
Trybunał orzekł, że zgłoszenie znaku towarowego bez zamiaru jego używania stanowi działanie w złej wierze, jeśli miał on zamiar naruszenia interesów osób trzecich lub uzyskania wyłącznego prawa w innych celach niż funkcje znaku towarowego. Obowiązek oświadczenia zgłaszającego o używaniu znaku towarowego nie stanowi podstawy unieważnienia prawa do znaku. Wyrok TS z 29.1.2020 r., Sky i in., C-371/18