Małoletni, którzy ukończyli 18 lat w toku procedury azylowej zachowują prawo do łączenia rodziny – wyrok TSUE
W wyroku z 12.4.2018 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że małoletni, którzy ukończyli 18 lat w trakcie procedury azylowej, zachowują prawo do łączenia rodziny. Sprawa dotyczyła małoletniej obywatelki Erytrei, której rodzice złożyli wniosek o tymczasowe zezwolenie na pobyt w Holandii. Sekretarz stanu odmówił, argumentując, że w chwili złożenia wniosku o łączenie rodziny córka była już pełnoletnia.
Tematyka: TSUE, małoletni, łączenie rodziny, azyl, procedura azylowa, uchodźcy, decyzja, Trybunał Sprawiedliwości, Holandia, dyrektywa 2003/86/WE
W wyroku z 12.4.2018 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że małoletni, którzy ukończyli 18 lat w trakcie procedury azylowej, zachowują prawo do łączenia rodziny. Sprawa dotyczyła małoletniej obywatelki Erytrei, której rodzice złożyli wniosek o tymczasowe zezwolenie na pobyt w Holandii. Sekretarz stanu odmówił, argumentując, że w chwili złożenia wniosku o łączenie rodziny córka była już pełnoletnia.
W wyroku z 12.4.2018 r. w sprawie A i S przeciwko Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie – sekretarzowi stanu ds. bezpieczeństwa i sprawiedliwości Niderlandów (sprawa C-550/16) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że małoletni, którzy ukończyli 18 lat w toku procedury azylowej, zachowują prawo do łączenia rodziny. Stan faktyczny Sąd rejonowy w Hadze zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w sprawie A i S przeciwko sekretarzowi stanu ds. bezpieczeństwa i sprawiedliwości Niderlandów. Sprawa dotyczy małoletniej obywatelki Erytrei, która przyjechała do Niderlandów bez opieki i 26.2.2014 r. złożyła wniosek o azyl. W dniu 2.6.2014 r. dziewczyna osiągnęła pełnoletność, a 21.10.2014 r. niderlandzki sekretarz stanu udzielił jej zezwolenia na pobyt tytułem azylu przez okres 5 lat ze skutkiem od dnia złożenia wniosku o udzielenie azylu. W dniu 23.12.2014 r. niderlandzka organizacja zajmująca się uchodźcami złożyła wniosek o udzielenie tymczasowego zezwolenia na pobyt dla rodziców dziewczyny (A i S) oraz dla 3 jej małoletnich braci, tytułem łączenia rodziny z małoletnim pozbawionym opieki. W decyzji wydanej 27.5.2015 r. niderlandzki sekretarz stanu oddalił ten wniosek ze względu na to, że w dacie jego złożenia córka A i S była już pełnoletnia. A i S zakwestionowali odmowę, w związku z czym sąd rejonowy w Hadze zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym. Zdaniem rodziców to data wjazdu do danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej jest rozstrzygająca dla celów określenia, czy osoba może być zakwalifikowana jako „osoba nieletnia [małoletnia] pozbawiona opieki” w rozumieniu Dyrektywy Rady 2003/86/WE z 22.9.2003 r. w sprawie prawa do łączenia rodzin (Dz.Urz. UE L 251 z 3.10.2003 r., dalej jako: dyrektywa 2003/86/WE). Przeciwnego zdania był sekretarz stanu, który twierdził, że rozstrzyga data złożenia wniosku o łączenie rodziny. Stan prawny Sąd w Niderlandach zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o ustalenie, która data jest rozstrzygająca, aby zakwalifikować daną osobę jako „nieleletnią pozbawioną opieki” w rozumieniu dyrektywy 2003/86/WE: data złożenia wniosku o łączenie rodziny czy data złożenia wniosku o udzielenie azylu. W toku rozpatrywania omawianej sprawy TSUE orzekł, że art. 2 lit. f dyrektywy 2003/86/WE w związku z art. 10 ust. 3 lit. a tej dyrektywy należy interpretować w ten sposób, że jako „osobę nieletnią [małoletnią]” w rozumieniu tego przepisu należy zakwalifikować obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który nie ukończył 18 lat w dniu wjazdu na terytorium państwa członkowskiego i w dniu złożenia przez niego wniosku o udzielenie azylu w tym państwie, lecz który w toku procedury azylowej osiągnął pełnoletność i otrzymał następnie status uchodźcy. Trybunał podkreślił w związku z tym, że wniosek o łączenie rodziny musi zostać złożony w rozsądnym terminie, co do zasady w terminie 3 miesięcy od dnia, w którym dany małoletni został uznany za uchodźcę. Trybunał orzekł, że dzień złożenia wniosku o udzielenie azylu ma decydujące znaczenie i dodał, że data ta „umożliwia zapewnienie identycznego i przewidywalnego traktowania wszystkich wnioskodawców znajdujących się w takiej samej sytuacji”. Zdaniem TSUE określenie momentu, do którego uchodźca powinien być małoletni, aby móc skorzystać ze szczególnego prawa do łączenia rodziny nie może zostać pozostawione dowolnej ocenie, dokonywanej przez każde państwo członkowskie UE we własnym zakresie. TSEU przypomniał, że w dyrektywie przewidziano dla uchodźców korzystniejsze przesłanki wykonania prawa do łączenia rodziny, w sytuacjach, gdy ich sprawa wymaga szczególnej uwagi ze względów, które zmusiły ich do opuszczenia ich państwa i stoją na przeszkodzie prowadzeniu tam normalnego życia rodzinnego. W opinii TSUE uzależnienie prawa do łączenia rodziny od momentu, w którym właściwy organ krajowy przyjmie formalną decyzję przyznającą status uchodźcy danej osobie i, w konsekwencji, od szybkości rozpatrywania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej przez ten organ, stanowi podważenie prawa do łączenia rodziny, wyrażonego w dyrektywie 2003/86/WE. Trybunał Sprawiedliwości stanął ponadto na stanowisku, że takie postępowanie naruszałoby również zasady równego traktowania i pewności prawa w Unii Europejskiej. Małoletni bez opieki i łączenie rodzin: decydujące znaczenie ma data złożenia wniosku o azyl, stwierdza TSUE
Trybunał uznał, że decydujące znaczenie ma data złożenia wniosku o azyl, a nie o łączenie rodziny. Wniosek o łączenie rodziny powinien być złożony w terminie 3 miesięcy od uzyskania statusu uchodźcy. TSUE podkreślił, że opóźnienie w rozpatrzeniu wniosku narusza zasady równego traktowania i pewności prawa w UE.