Zastosowanie dyrektywy sektorowej w związku z działalnością należącą do sektora pocztowego
W wyroku TSUE z 28.10.2020 r. omówiono zastosowanie art. 13 dyrektywy sektorowej do usług dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach dostawców usług pocztowych. Trybunał podkreślił konieczność związku z sektorem pocztowym dla stosowania dyrektywy oraz rozszerzył zakres pojęcia 'usługi pocztowe' o zarządzanie i planowanie tych usług.
Tematyka: TSUE, dyrektywa sektorowa, usługi pocztowe, zastosowanie, sektor pocztowy, usługi dozoru, recepcji, kontrola dostępu
W wyroku TSUE z 28.10.2020 r. omówiono zastosowanie art. 13 dyrektywy sektorowej do usług dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach dostawców usług pocztowych. Trybunał podkreślił konieczność związku z sektorem pocztowym dla stosowania dyrektywy oraz rozszerzył zakres pojęcia 'usługi pocztowe' o zarządzanie i planowanie tych usług.
W wyroku z 28.10.2020 r. (Pegaso Srl Servizi Fiduciari, Sistemi di Sicurezza Srl, YW v. Poste Tutela SpA, przy udziale: Poste Italiane SpA, Services Group, C-521/18) TSUE ustalał, czy art. 13 dyrektywy sektorowej (dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/25/UE z 26.2.2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych, uchylającej dyrektywę 2004/17/WE, Dz.Urz. UE L z 2014 r. Nr 94, s. 243) znajduje zastosowanie do działalności obejmującej świadczenie usług dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach dostawców usług pocztowych. Przyjął, że działalność ta będzie podlegać przepisom dyrektywy sektorowej, gdy ma związek z działalnością należącą do sektora pocztowego, a zatem służy ona rzeczywiście wykonywaniu tej działalności poprzez umożliwienie jej realizacji we właściwy sposób w normalnych warunkach jej prowadzenia. Stan faktyczny W dniu 29.7.2017 r. Poste Tutela (należąca 100% do Poste Italiane) wszczęła otwartą procedurę przetargową w celu zawarcia umów ramowych dotyczących usług dozoru, recepcjii kontroli dostępu w lokalach Poste Italiane i innych spółek z jej grupy. Uznając, że ogłoszenie o zamówieniu jest sprzeczne z niektórymi przepisami włoskiego kodeksu zamówień publicznych, grupa wykonawców wniosła skargę do sądu odsyłającego, który postanowieniem w przedmiocie środków tymczasowych z 20.10.2017 r. zawiesił postępowanie przetargowe. Przed tym sądem Poste Italiane, z którą Poste Tutela połączyła się ze skutkiem od 1.3.2018 r., podniosła niedopuszczalność skargi z uwagi na brak właściwości sądów administracyjnych do jej rozpoznania. Jej zdaniem, jeżeli w dniu opublikowania ogłoszeniao zamówieniu będącego przedmiotem postępowania głównego Poste Tutela miała charakter przedsiębiorstwa publicznego to usługi, których dotyczyło to ogłoszenie o zamówieniu, nie należały do jednego ze szczególnych sektorów wymienionych w dyrektywie 2014/25/UE. Wykonawcy, ze swej strony odrzucili zarzut braku właściwości podniesiony przez Poste Italiane ze względu na to, że do usług należących do szczególnych sektorów działalności należy zaliczyć nie tylko usługi bezpośrednio wymienione w obowiązujących przepisach, takie jak usługi pocztowe, ale również usługi uzupełniające i pomocnicze, mające na celu zapewnienie skutecznego świadczenia tych pierwszych usług. W związku z wątpliwościami dotyczącymi zgodności z prawem ogłoszenia o zamówieniu dotyczącym udzielenia w procedurze otwartej zamówienia na usługi dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach Poste Italiane i innych spółek należących do tej grupy, sąd odsyłający postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z pytaniami prejudycjalnymi. Stanowisko TSUE Na wstępie, Trybunał wskazał, że dyrektywa 2014/25/UE uchyliła i zastąpiła dyrektywę 2004/17/WE. W związku z tym, ponieważ przepisy dyrektywy 2014/25/UE mają zasadniczo identyczną treść, jak odpowiednie przepisy dyrektywy 2004/17/WE, orzecznictwo Trybunału dotyczące tej ostatniej dyrektywy ma również zastosowanie do dyrektywy 2014/25/UE. Trybunał wskazał również, że Poste Tutela i Poste Italiane stanowią „przedsiębiorstwa publiczne” w rozumieniu art. 4 ust. 2 dyrektywy 2014/25/UE, i jako podmioty zamawiające są objęte podmiotowym zakresem stosowania tej dyrektywy. Na wstępie TSUE przypomniał, że zgodnie z art. 13 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE, ma ona zastosowanie do działalności związanej, po pierwsze, ze świadczeniem usług pocztowych i, po drugie, usług innych niż usługi pocztowe, pod warunkiem że te inne usługi są świadczone przez podmiot, który świadczy również usługi pocztowe. Samo pojęcie „usług innych niż pocztowe”, zostało one zdefiniowane w art. 13 ust. 2 lit. c) jako oznaczające usługi zarządzania usługami pocztowymi, a także usługi dotyczące innych przesyłek pocztowych, takich jak bezadresowe przesyłki reklamowe. Dyrektywa nie ma zastosowania do zamówień, których podmioty zamawiające udzielają w innym celu niż wykonywanie ich działalności w sektorach określonych w jej art. 8-14 (zob. art. 19 ust. 1). Trybunał orzekł już w odniesieniu do dyrektywy 2004/17/WE, że ma ona zastosowanie nie tylko do zamówień udzielanych w którejś z dziedzin wyraźnie określonych w jej art. 3-7, ale również do zamówień, które – choć mają inny charakter i mogłyby jako takie zwykle wchodzić w zakres stosowania dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 31.3.2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.Urz. UE L z 2004 r. Nr 134, s. 114) – służą prowadzeniu rodzajów działalności określonych w dyrektywie 2004/17/WE. Trybunał stwierdził na tej podstawie, że w zakresie, w jakim zamówienie udzielone przez podmiot zamawiający miało związek z działalnością prowadzoną przez ten podmiot w sektorach, określonych w art. 3-7 tej dyrektywy, w tym znaczeniu że zamówienie to zostało udzielone w związku z działalnością prowadzoną w jednym z tych sektorów oraz w celu prowadzenia takiej działalności, zamówienie to powinno podlegać procedurom przewidzianym w tej dyrektywie. Dodatkowo TSUE odrzucił możliwość zawężania zakresu przedmiotowego dyrektywy 2014/25/UE. Nie może on zostać ograniczany jedynie do świadczenia usług pocztowych jako takich. Artykuł 13 ust.1 dyrektywy 2014/25/UE dotyczy „działalności związanej ze świadczeniem usług pocztowych”, a tym samym powinien obejmować działalność związaną ze świadczeniem takich usług. Trybunał zaznaczył, że aby móc służyć wykonywaniu działalności należącej do sektora pocztowego, związek między odnośnym zamówieniem a tym sektorem nie może, pod rygorem wypaczenia znaczenia art. 19 ust. 1, być dowolnej natury. Nie wystarcza bowiem, aby usługi będące przedmiotem tego zamówienia przyczyniały się w pozytywny sposób do prowadzenia działalności podmiotu zamawiającego, zwiększając jej rentowność, aby móc stwierdzić występowanie związku między tymże zamówieniem a działalnością należącą do sektora pocztowego. Trzeba przyjąć, że działalnością związaną ze świadczeniem usług pocztowych będzie każda działalność rzeczywiście służąca wykonywaniu działalności należącej do sektora usług pocztowych, poprzez umożliwienie realizacji we właściwy sposób tej działalności w normalnych warunkach jej prowadzenia, z wyłączeniem działalności wykonywanej w celach innych niż prowadzenie danej działalności sektorowej. Trybunał orzekł, że trudno byłoby przyjąć, iż usługi pocztowe mogą być świadczone w odpowiedni sposób bez usług dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach danego dostawcy tych usług. Zachowuje to ważność zarówno w stosunku do lokali, które są otwarte dla odbiorców usług pocztowych i są zatem otwarte dla ludności, jak i lokali wykorzystywanych dla wykonywania działalności administracyjnej. Świadczenie usług pocztowych musi również obejmować zarządzanie tymi usługami i planowanie tych usług. W tych okolicznościach zamówienie takie jak będące przedmiotem postępowania głównego ma związek z działalnością należącą do sektora usług pocztowych i podlega postanowieniom dyrektywy 2014/25/UE. Trybunał odniósł się również do argumentu wysuniętego przez Poste Italiane, zgodnie z którym działalność w zakresie dozoru lokali i opieki nad lokalami będąca przedmiotem przetargu, jest prowadzona również na rzecz działalności pozostającej poza przedmiotowym zakresem stosowania dyrektywy 2014/25/UE, takiej jak usługi płatnicze, telefonia komórkowa, ubezpieczenia lub usługi cyfrowe. Dlatego art. 6 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE przewiduje w przypadku zamówień mających obejmować różne rodzaje działalności, że podmiot zamawiający może zdecydować o udzieleniu odrębnych zamówień dla każdego z tych rodzajów działalności lub też udzieleniu jednego zamówienia. Jeżeli jest to jedno zamówienie to z art. 6 ust. 2 dyrektywy 2014/25/UE wynika, że podlega zasadom mającym zastosowanie do rodzaju działalności, którego to zamówienie zasadniczo dotyczy. Komentarz TSUE w wyroku z 28.10.2020 r. ( Pegaso Srl Servizi Fiduciari, Sistemi di Sicurezza Srl, YW v. Poste Tutela SpA, przy udziale: Poste Italiane SpA, Services Group, C-521/18) orzekł, że art. 13 ust. 1 dyrektywy 2014/25/UE należy interpretować w ten sposób, iż znajduje on zastosowanie do działalności obejmującej świadczenie usług dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach dostawców usług pocztowych, w sytuacji gdy działalność ta ma związek z działalnością należącą do sektora pocztowego w tym znaczeniu, że służy ona rzeczywiście wykonywaniu tej działalności poprzez umożliwienie jej realizacji we właściwy sposób w normalnych warunkach jej prowadzenia. TSUE w omawianym orzeczeniu odrzucił wąską interpretację pojęcia,,świadczenie usług pocztowych” przyjmując, że jego zakresem należy objąć również zarządzanie tymi usługami i planowanie tych usług. Bowiem specyfika tych usług nie pozwala na wyłączenie z ich zakresu usług dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach danego dostawcy tych usług, zarówno w lokalach otwartych dla odbiorców usług pocztowych, jak i lokalach wykorzystywanych dla wykonywania działalności administracyjnej. Wyrok TSUE z 28.10.2020 r., Pegaso Srl Servizi Fiduciari, Sistemi di Sicurezza Srl, YW v. Poste Tutela SpA, przy udziale: Poste Italiane SpA, Services Group, C-521/18
TSUE w wyroku C-521/18 potwierdził, że usługi dozoru, recepcji i kontroli dostępu w lokalach dostawców usług pocztowych podlegają dyrektywie sektorowej. Zalecono szeroką interpretację pojęcia 'usługi pocztowe' oraz uwzględnienie działań wspierających ich świadczenie.