Zmiany w ustawie o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej
Ustawa z 19.11.2020 r. o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej weszła w życie 28.11.2021 r. i ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej analizy proporcjonalności przed wprowadzeniem nowych regulacji dotyczących zawodów. Nowelizacja ustawy KwalZawUEU ma na celu wprowadzenie kryteriów oceny zgodności przepisów regulacyjnych z zasadami proporcjonalności i uzasadnionego charakteru.
Tematyka: ustawa, zmiany, ustawy, kwalifikacje zawodowe, Unia Europejska, dyrektywa, proporcjonalność, uzasadniony charakter, zawody regulowane, ocena, zgodność, projektowane przepisy, specjalny koordynator
Ustawa z 19.11.2020 r. o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej weszła w życie 28.11.2021 r. i ma na celu wdrożenie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej analizy proporcjonalności przed wprowadzeniem nowych regulacji dotyczących zawodów. Nowelizacja ustawy KwalZawUEU ma na celu wprowadzenie kryteriów oceny zgodności przepisów regulacyjnych z zasadami proporcjonalności i uzasadnionego charakteru.
Ustawa z 19.11.2020 r. o zmianie ustawy o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. 2021 r. poz. 78), która weszła w życie 28.11.2021 r., ma za zadanie wdrożenie do polskiego prawa przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/958 z 28.6.2018 r. w sprawie analizy proporcjonalności przed przyjęciem nowych regulacji dotyczących zawodów (Dz.Urz. UE L z 2018 r. Nr 173, s. 25-34). Celem dyrektywy jest określenie mechanizmów służących zapewnieniu proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru przepisów regulujących oraz warunków świadczenia usług transgranicznych. • Omawiana nowelizacja dotyczy ustawy z 22.12.2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 220 ze zm., dalej: KwalZawUEU). • Dyrektywa 2018/958 określa jasne i jednolite dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej zasady przeprowadzania oceny proporcjonalności przed wprowadzeniem nowych lub zmianą istniejących przepisów zawierających wymogi ograniczające dostęp do zawodów regulowanych lub wykonywanie tych zawodów. • Głównym celem nowelizacji przepisów KwalZawUEU jest wprowadzenie kryteriów dokonywania ocen zgodności przepisów regulacyjnych – już na etapie ich projektowania, a następnie w okresie ich obowiązywania – z zasadami proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru. Dyrektywa 2018/958 przewiduje konieczność dokonywania oceny projektowanych przepisów zawierających wymogi ograniczające dostęp do zawodów regulowanych lub wykonywanie tych zawodów, z uwzględnieniem jednolitych kryteriów – wspólnych dla państw członkowskich. Procedura ta będzie stosowana na etapie projektowania aktów prawnych, w tym aktów normatywnych, zawierających te przepisy, a kryteria będą następnie wykorzystywane do monitorowania i oceny tych przepisów w okresie ich obowiązywania. Dyrektywa 2018/958 ustanawia także wymóg zapewnienia zgodności z zasadą proporcjonalności wymogów dotyczących świadczenia tymczasowo lub okazjonalnie usług określonych w tytule II dyrektywy 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 7.9.2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz.Urz. UE L z 2005 r. Nr 255, s. 22-142 ze zm.) - tzw. usługi transgraniczne. W związku z powyższym w KwalZawUEU przewidziano uzupełnienie przepisow o zasady dotyczące zapewniania proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru przepisów regulacyjnych oraz wskazanie podmiotów, których te regulacje dotyczą. Chodzi tutaj o podmioty zobowiązane lub upoważnione na podstawie odrębnych przepisów do opracowania projektu aktu prawnego, w tym aktu normatywnego, zawierającego przepisy zawierające wymogi ograniczające dostęp do zawodów regulowanych lub wykonywanie tych zawodów, którymi w rozumieniu ustawy są przepisy regulacyjne. Ponadto ustawodawca wskazał w KwalZawUEU zasady, z jakimi przepisy regulacyjne muszą być zgodne czyli zasady proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru. Nowelizacja określa też szczegółowe zasady procedur, których celem jest zapewnienie zgodności przepisów regulacyjnych ze wspomnianymi wyżej zasadami. Nowela nakłada też na zobowiązane podmioty obowiązek przeprowadzania ocen projektowanych przepisów regulacyjnych (ex ante), a następnie monitorowania ich zgodności, przeprowadzając oceny określone dla projektowanych przepisów regulacyjnych. Warto tutaj wyjaśnić, co należy rozumieć, przez wspomniane wyżej przepisy regulujące. Obejmują one bowiem przepisy prawa polskiego określające formalne kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodów regulowanych lub wymagania kwalifikacyjne, od spełnienia których jest uzależnione podejmowanie lub wykonywanie działalności regulowanych, oraz, o ile jest to wymagane, warunki wykonywania zawodów regulowanych, a także podejmowania lub wykonywania działalności regulowanych. Nowelizacja KwalZawUEU ponadto przewiduje obowiązek przedstawienia w uzasadnieniu projektu aktu prawnego, w tym aktu normatywnego, albo w załączniku do oceny skutków regulacji, powodów uznania projektowanych przepisów regulacyjnych lub wymogów dotyczących świadczenia usług transgranicznych za zgodne z zasadami proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru. Przy czym ustawodawca zastrzegł, że zgodność z zasadą proporcjonalności i zasadą uzasadnionego charakteru potwierdzają w szczególności wzięte pod uwagę dane jakościowe, a w miarę możliwości także dane ilościowe. Ponadto nowela przyporządkowuje zadania wynikające z dyrektywy 2018/958 do właściwości specjalnego koordynatora, który za pośrednictwem bazy danych dotyczących zawodów regulowanych prowadzonej przez Komisję Europejską,notyfikował będzie uzasadnienia zawierającego powody uznania przepisów regulacyjnych za zgodne z zasadami proporcjonalności, uzasadnionego i niedyskryminującego charakteru oraz współpracy z instytucjami Unii Europejskiej i z państwami członkowskimi w sprawach wynikających z tej dyrektywy.
Nowelizacja KwalZawUEU obejmuje m.in. obowiązek oceny projektowanych przepisów, zasady zapewnienia zgodności z zasadami proporcjonalności oraz wymóg przedstawienia uzasadnienia projektu aktu prawnego. Specjalny koordynator ma zadanie notyfikować uzasadnienia zgodności przepisów z zasadami proporcjonalności i współpracować z instytucjami UE i państwami członkowskimi.