Fundusz Transformacji Energetyki rozpocznie działalność w 2022 r.
W Ministerstwie Klimatu i Środowiska trwają prace nad nowelizacją przepisów ustawy dotyczących handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz ochrony środowiska. Projekt UA7 przewiduje powołanie Funduszu Transformacji Energetyki z przeznaczeniem środków na modernizację sektora energetycznego w Polsce.
Tematyka: Fundusz Transformacji Energetyki, modernizacja sektora energetycznego, inwestycje energetyczne, niskoemisyjne technologie, handel uprawnieniami do emisji, ochrona środowiska, polityka klimatyczna
W Ministerstwie Klimatu i Środowiska trwają prace nad nowelizacją przepisów ustawy dotyczących handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz ochrony środowiska. Projekt UA7 przewiduje powołanie Funduszu Transformacji Energetyki z przeznaczeniem środków na modernizację sektora energetycznego w Polsce.
W Ministerstwie Klimatu i Środowiska trwają prace nad nowelizacją przepisów ustawy z 12.6.2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 332 ze zm.) i ustawy z 27.4.2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1973 ze zm.). Nowelizacja przepisów zaproponowana w projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych oraz ustawy Prawo ochrony środowiska (projekt UA7) przewiduje powołanie specjalnego Funduszu Transformacji Energetyki, który dysponować będzie środkami ze sprzedaży części uprawnień do emisji. Środki te przeznaczone mają zostać na inwestycje w zakresie modernizacji sektora energetycznego w Polsce. • Omawiana nowelizacja ma na celu przeznaczenie większej ilości środków pozyskiwanych w ramach sprzedaży na aukcjach polskiej puli uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na transformację energetyki w kierunku niskoemisyjnym. • Specjalnie powołany mocą ustawy nowelizującej Fundusz Transformacji Energetyki ma na celu zwiększenie wydatków na inwestycje służące poprawie jakości powietrza i korzystnie wpływające na zdrowie i komfort życia mieszkańców Polski. • Ustawodawca zakłada, że projekty finansowane z Funduszu Transformacji Energetyki wpłyną również na realizację przez Polskę celów polskiej i unijnej polityki klimatyczno-energetycznej. Unia Europejska aktywnie podejmuje wiele działań mających na celu ochronę klimatu, zmniejszenie emisji dwutlenku węgla oraz promocję niskoemisyjnych inwestycji. Jednym z narzędzi polityki energetyczno-klimatycznej Unii Europejskiej jest system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, który reguluje m.in. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2015/1814 z 14.3.2018 r. zmieniająca dyrektywę 2003/87/WE w celu wzmocnienia efektywnych pod względem kosztów redukcji emisji oraz inwestycji niskoemisyjnych oraz decyzję (UE) 2015/1814 (Dz.Urz. UE L z 2018 r. Nr 76, s. 3). Jak wynika z dyrektywy minimum 50 proc. dochodów pozyskanych z handlu uprawnieniami do emisji powinno zostać zainwestowanych w ochronę klimatu. Podobne cele stawia przed Polską i innymi unijnymi państwami niedawno przyjęta strategia Europejski Zielony Ład. Kreśli ona wizję osiągnięcia przez Unię Europejską neutralności klimatycznej do 2050 r. W tym kontekście w grudniu 2020 r. Komisja Europejska postanowiła podnieść do 55% poziom ograniczenia emisji netto gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. W związku z wspomnianymi działaniami na poziomie unijnym, w Polsce przygotowano Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021–2030, w którym Polska zobowiązała się do osiągnięcia konkretnych celów związanych z polityką energetyczno-klimatyczną. Wśród nich znalazły się: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w sektorach non-ETS o 7% w 2030 r., w stosunku do 2005 r.; zwiększenie do 21–23% udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii brutto w 2030 r.; wzrostu udziału OZE w sektorze ciepłownictwa o średnio 1,1 punkt procentowy rocznie w dekadzie 2021–2030; wzrost efektywności energetycznej o 23% do 2030 r. (w stosunku do prognoz zużycia energii pierwotnej z 2007 r.). Realizacja powyższych zobowiązań i celów w zakresie polityki klimatycznej i energetycznej wymaga od Polski podjęcia szeregu kosztownych inwestycji, zwłaszcza w obszarze energetyki. Szacuje się, że koszt tych inwestycji do 2040 r. może sięgnąć blisko 356 mld euro. W związku z tym Polska postanowiła sprzedać swoją pulę uprawnień do emisji gazów cieplarnianych na aukcjach i przeznaczyć 40% przychodów z ich sprzedaży na modernizację sektora energetycznego. Polska nie zdecydowała się jednak na przekazanie pozyskanych w ten sposób środków do unijnego Funduszu Modernizacji. Zdecydowano się w to miejsce powołać specjalny fundusz zarządzania tymi środkami – Fundusz Transformacji Energetyki. Ma on zapewnić większą elastyczność i swobodę dysponowania tymi funduszami, których celem jest wsparcie inwestycji modernizujących i dywersyfikujących transformację sektora energetycznego w Polsce. Planuje się, że Fundusz rozpocznie swoją działalność już w 2022 r. Dysponentem Funduszu Transformacji Energetyki będzie minister właściwy do spraw energii. Wykonywanie zadań w zakresie zarządzania Funduszem powierzone zostanie Narodowemu Funduszowi. Ustawa nowelizująca zakłada, że z Funduszu Transformacji Energetyki finansowane będą inwestycje mające na celu modernizację, dywersyfikację lub zrównoważoną transformację sektora energetycznego, w szczególności w obszarze: energetyki jądrowej, odnawialnych źródeł energii, sieci przesyłowych i dystrybucyjnych, wysokosprawnej kogeneracji i efektywnych systemów ciepłowniczych, gazowych jednostek wytwórczych, magazynów energii, innowacyjnych technologii, poprawy efektywności energetycznej, sprawiedliwej transformacji oraz wychwytu i składowania dwutlenku węgla. Z finansowania ze środków Funduszu wyłączone będą przedsięwzięcia związane z wykorzystaniem stałych paliw kopalnych. W nowelizacji zapisano, że dofinansowanie z Funduszu Transformacji Energetyki inwestycji możliwe będzie zarówno w formie dotacji, jak i pożyczek. Dofinansowanie przyznawane będzie zarówno w trybie ciągłym, jak i konkursowym.
Fundusz Transformacji Energetyki ma na celu wsparcie inwestycji modernizujących sektor energetyczny w kierunku niskoemisyjnym. Planuje rozpoczęcie działalności w 2022 r. i finansowanie inwestycji w obszarach takich jak energetyka jądrowa, odnawialne źródła energii czy efektywność energetyczna.