Brak charakteru odróżniającego znaku towarowego SMART!
Charakter odróżniający znaku towarowego "SMART!" został poddany analizie przez Izby Odwoławcze, które uznały, że znak ten nie spełnia kryteriów odróżniających w odniesieniu do rozpatrywanych towarów i usług. Ekspertka odmówiła rejestracji, argumentując, że znak zawiera jedynie pozytywny przekaz promocyjny, co nie jest wystarczające zgodnie z rozporządzeniem 2017/1001/UE.
Tematyka: znak towarowy, charakter odróżniający, SMART!, promocyjny przekaz, rejestracja, Izba Odwoławcza, EUIPO, Sąd UE
Charakter odróżniający znaku towarowego "SMART!" został poddany analizie przez Izby Odwoławcze, które uznały, że znak ten nie spełnia kryteriów odróżniających w odniesieniu do rozpatrywanych towarów i usług. Ekspertka odmówiła rejestracji, argumentując, że znak zawiera jedynie pozytywny przekaz promocyjny, co nie jest wystarczające zgodnie z rozporządzeniem 2017/1001/UE.
Charakter odróżniający znaku towarowego w rozumieniu art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia 2017/1001/UE oznacza, że znak towarowy pozwala na określenie towaru, dla którego wnosi się o rejestrację, jako pochodzącego z określonego przedsiębiorstwa i tym samym na odróżnienie tego towaru od towarów pochodzących z innych przedsiębiorstw. Opis okoliczności faktycznych Sprawa dotyczyła skargi Allegro sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu przeciwko Urzędowi Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). 2.8.2021 r. skarżąca dokonała w EUIPO zgłoszenia unijnego znaku towarowego dla oznaczenia słownego „SMART!”. Zgłoszony znak towarowy oznacza towary i usługi należące do klas 9, 35 i 42 w rozumieniu Porozumienia nicejskiego dotyczącego międzynarodowej klasyfikacji towarów i usług dla celów rejestracji znaków. Ekspertka odmówiła rejestracji wspomnianego znaku towarowego. Skarżąca wniosła do EUIPO odwołanie. Stanowisko EUIPO Izba Odwoławcza oddaliła odwołanie ze względu na to, że zgłoszony znak towarowy nie ma charakteru odróżniającego w odniesieniu do rozpatrywanych towarów i usług. Izba Odwoławcza uznała, że zgłoszony znak towarowy zawiera jedynie pozytywny przekaz, zgodnie z którym rozpatrywane towary i usługi są wysokiej jakości lub najbardziej odpowiednie, ponieważ stanowią inteligentną opcję czy rozwiązanie. Zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b rozporządzenia 2017/1001/UE nie są rejestrowane znaki towarowe, które są pozbawione jakiegokolwiek charakteru odróżniającego. Charakter odróżniający znaku towarowego oznacza, że znak towarowy pozwala na określenie towaru, dla którego wnosi się o rejestrację, jako pochodzącego z określonego przedsiębiorstwa i tym samym na odróżnienie tego towaru od towarów pochodzących z innych przedsiębiorstw. Do rejestracji oznaczenia w charakterze znaku towarowego wystarczy jedynie minimum charakteru odróżniającego. Charakter odróżniający należy oceniać z uwzględnieniem sposobu postrzegania go przez właściwy krąg odbiorców. Chociaż wszystkie znaki towarowe składające się z oznaczeń lub wskazówek, które są ponadto używane jako slogany reklamowe, oznaczenia dotyczące jakości lub wyrażenia zachęcające do zakupu towarów lub usług oznaczonych tymi znakami towarowymi, z definicji przekazują, w mniejszym lub większym stopniu, obiektywne, nawet proste informacje, to mogą one jednak nadawać się do wskazywania konsumentowi pochodzenia handlowego rozpatrywanych towarów lub usług. Taka sytuacja może w szczególności mieć miejsce, gdy znaki towarowe nie ograniczają się do zwykłego przekazu reklamowego, lecz charakteryzują się pewną oryginalnością czy też siłą wywoływania skojarzeń, wymagają minimalnego wysiłku interpretacyjnego lub prowadzą do rozpoczęcia procesu poznawczego u właściwego kręgu odbiorców. Wynika z tego, że znak towarowy mający postać sloganu reklamowego należy uznać za pozbawiony charakteru odróżniającego, jeśli może być postrzegany przez właściwy krąg odbiorców wyłącznie jako zwykłe sformułowanie reklamowe. Co się tyczy właściwego kręgu odbiorców, Izba Odwoławcza stwierdziła, że towary ujęte w klasie 9 są skierowane do klientów profesjonalnych, podczas gdy usługi ujęte w klasach 35 i 42 są skierowane zarówno do przedsiębiorców, jak i do przeciętnych odbiorców. Izba Odwoławcza wywiodła z tego, że rozpatrywane towary i usługi są przeznaczone dla przeciętnych konsumentów, stosunkowo dobrze poinformowanych i dostatecznie uważnych lub wykazujących wyższy poziom uwagi. Z uwagi na angielskie słowo tworzące zgłoszony znak towarowy, a mianowicie „smart”, właściwy krąg odbiorców odnosi się do odbiorców anglojęzycznych w Unii Europejskiej, a zatem przynajmniej do konsumentów w Irlandii i na Malcie. Izba Odwoławcza stwierdziła, podobnie jak ekspertka, że słowo „smart”, będące jednym z dwóch elementów tworzących zgłoszony znak towarowy, ma jasne znaczenie, zbliżone do znaczenia słów „inteligentny” i „bystry”, nadając temu ostatniemu znaczenie czysto pozytywne i zachwalające. A zatem słowo to odnosi się do cech, takich jak: inteligencja, zdolność do inteligentnego reagowania na daną sytuację, zręczność, bystrość, przenikliwość, szybkie lub umiejętne wykonanie działania, które można zastosować do rozpatrywanych towarów i usług. Uznała ona również, że dodanie wykrzyknika, będącego drugim elementem zgłoszonego znaku towarowego, stanowiło jedynie podkreślenie słowa „smart”. Izba Odwoławcza stwierdziła, że zgłoszony znak towarowy jako całość zostanie zrozumiany przez właściwy krąg odbiorców jako informacja zachwalająca. Skarżąca wniosła o stwierdzenie nieważności decyzji Pierwszej Izby Odwoławczej EUIPO. Uważała, że EUIPO popełniło szereg błędów w ocenie dotyczącej charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego. Po pierwsze, słowo „smart” jest wielowymiarowe i nieuchwytne. Po drugie, nie wykazano zachwalającego charakteru słowa „smart” odnoszącego się do rozpatrywanych towarów i usług, a znak towarowy jest co najwyżej „aluzją” do towarów i usług. Po trzecie, nie wzięto pod uwagę usług, które skarżąca wskazała jako kluczowe na poparcie analizy charakteru odróżniającego zgłoszonego znaku towarowego. Po czwarte, błędnie oceniono znaczenie elementu „!” zgłoszonego znaku towarowego. Stanowisko sądu W celu dokonania oceny, czy dany znak towarowy jest pozbawiony charakteru odróżniającego, należy wziąć pod uwagę wywierane przezeń całościowe wrażenie. Nie stoi to jednak na przeszkodzie dokonaniu na wstępie sukcesywnej analizy poszczególnych elementów użytych w celu przedstawienia tego znaku towarowego. Przy dokonywaniu całościowej oceny może się bowiem okazać pomocne zbadanie każdego z elementów tworzących dany znak towarowy. Należy więc zauważyć, że występujące w rozpatrywanym oznaczeniu słowo „smart”, które jest terminem powszechnie używanym w języku angielskim i poprawnym z gramatycznego punktu widzenia, jest natychmiast rozumiane przez właściwy krąg odbiorców jako oznaczające „inteligentny”. Jako takie wskazuje ono na różne pozytywne cechy posiadane przez towary i usługi. Z kolei wykrzyknik zostanie uznany przez właściwy krąg odbiorców za zwykłą pochwałę lub element przyciągający uwagę, wzmacniający zawarty w słowie „smart” przekaz. Element, jaki stanowi wykrzyknik, nie jest bowiem samoistnie odróżniający. Słowo „smart” z wykrzyknikiem jest zgodne z regułami leksykalnymi i gramatycznymi języka angielskiego i nie zawiera w swej składni żadnego nietypowego elementu, który pozwalałby na wykroczenie poza zwykłą kombinację wspomnianych elementów. Połączenie to nie jest niezwykłe i nie zawiera żadnego elementu, który mógłby zostać szczególnie rozpoznany przez właściwy krąg odbiorców jako odróżniający, wbrew temu, co twierdzi skarżąca. Zgłoszony znak towarowy jest zatem nośnikiem jasnego i jednoznacznego przekazu, natychmiast dostrzegalnego i niewymagającego interpretacji przez właściwy krąg odbiorców. Tenże krąg odbiorców będzie faktycznie postrzegał zgłoszony znak towarowy jako nośnik zachwalającego i promocyjnego przekazu, mającego na celu pochwalanie pozytywnych cech towarów i usług. Sąd przypomniał, że zgodnie z orzecznictwem, niezależnie od możliwości przewidzenia innego znaczenia rozpatrywanego oznaczenia, wystarczy stwierdzić, że przynajmniej znaczna część właściwego kręgu odbiorców będzie postrzegała rzeczone oznaczenie jako przekaz promocyjny, a nie jako wskazanie pochodzenia handlowego rozpatrywanych towarów lub usług. W niniejszej zaś sprawie właściwy krąg odbiorców składa się z przeciętnych konsumentów anglojęzycznych, stosunkowo dobrze poinformowanych i dostatecznie uważnych lub wykazujących wyższy poziom uwagi. Z tego względu ci ostatni postrzegają zgłoszony znak towarowy jako przekaz promocyjny mający na celu uwydatnienie przenikliwego charakteru rozpatrywanych towarów i usług bez potrzeby dokonywania jakiejkolwiek interpretacji. Należy zauważyć, że stwierdzenie to jest ponadto wzmocnione argumentem skarżącej, zgodnie z którym słowo „smart” oznacza inteligentny wybór ze strony konsumentów, to znaczy przemyślany wybór właściwych towarów. Rozpatrywane oznaczenie nie wykazuje się oryginalnością lub wyrazistością wymagającą minimalnego wysiłku interpretacyjnego lub wywołującą u właściwego kręgu odbiorców proces poznawczy. Nie jest zatem w stanie wskazać konsumentowi pochodzenia handlowego rozpatrywanych towarów i usług. Komentarz Sąd UE nie zgodził się z twierdzeniami skarżącej, jakoby słowo „smart” było oznaczeniem wielowymiarowym i nieuchwytnym. Wręcz przeciwnie – uznał, że jest to przekaz nieskomplikowany, jednoznaczny („inteligentny”) i nie wymaga od odbiorcy dokonywania żadnej interpretacji. Sąd odniósł się również do zarzutów dotyczących nieuwzględnienia wykrzyknika, wskazując, że nie wpływa on na odbiór oznaczenia, gdyż stanowi jedynie wzmocnienie i pochwałę, nie jest zaś rozwiązaniem oryginalnym. Wobec tego w związku z wystąpieniem bezwzględnej podstawy odmowy rejestracji (brak odróżniającego charakteru) Allegro sp. z o.o. przegrało sprawę. Wyrok Sądu UE (siódma izba) z 6.9.2023 r., T-658/22,
Sąd UE podtrzymał decyzję Izby Odwoławczej, uzasadniając, że znak towarowy "SMART!" nie posiada charakteru odróżniającego, a jedynie stanowi przekaz promocyjny. Brak odróżniającego charakteru doprowadził do przegranej spółki Allegro sp. z o.o. w sprawie o rejestrację znaku.