Weryfikacja wyboru najkorzystniejszej oferty przetargowej

Publikacja omawia problematykę zarzutów odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty w kontekście przetargów publicznych. Analizuje interpretację przepisów prawa zamówień publicznych dotyczących możliwości składania odwołań oraz wyłączenia takiej możliwości przez sądy. Przedstawione są także pytania prawne przedstawione przez sąd oraz wątpliwości dotyczące pojęcia "wybór najkorzystniejszej oferty". Sąd Najwyższy wskazuje na konieczność zbadania i oceny ofert w procesie wyboru oferty najkorzystniejszej.

Tematyka: przetargi publiczne, odwołanie, wybór oferty, zamówienia publiczne, Sąd Najwyższy, Krajowa Izba Odwoławcza, interpretacja przepisów, postępowanie odwoławcze, zamówienia podprogowe

Publikacja omawia problematykę zarzutów odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty w kontekście przetargów publicznych. Analizuje interpretację przepisów prawa zamówień publicznych dotyczących możliwości składania odwołań oraz wyłączenia takiej możliwości przez sądy. Przedstawione są także pytania prawne przedstawione przez sąd oraz wątpliwości dotyczące pojęcia "wybór najkorzystniejszej oferty". Sąd Najwyższy wskazuje na konieczność zbadania i oceny ofert w procesie wyboru oferty najkorzystniejszej.

1. Zarzuty odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty, o którym mowa w art. 180 ust. 2 pkt 6 ustawy
z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t. jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 2164 ze zm.; dalej jako:
PrZamPubl) mogą obejmować także zaniechanie wykluczenia wykonawcy, który złożył ofertę wybraną przez
zamawiającego lub zaniechanie odrzucenia oferty, która powinna podlegać odrzuceniu.
2. Art. 198f ust. 2 zd. 4 PrZamPubl wyłącza możliwość uchylenia przez sąd okręgowy na podstawie art. 386 §
4 KPC postanowienia Krajowej Izby Odwoławczej o odrzuceniu odwołania – wynika z uchwał Sądu
Najwyższego.

Dwie jednostki publiczne zorganizowały przetargi na wykonanie prac. Inwestorzy wybrali oferty, które z założenia
miały być najkorzystniejsze. Firmy, które nie zostały wybrane złożyły odwołania dowodząc, że wybrane oferty
powinny zostać odrzucone z uwagi na to, że zawierały propozycje niezgodne z obowiązującymi przepisami. Krajowa
Izba Odwoławcza odrzuciła obydwa odwołania.
Sąd, do którego trafiły obie sprawy przedstawił SN dwa pytania prawne, a mianowicie:
„1. Czy w pojęciu „wybór najkorzystniejszej oferty” z art. 180 ust. 2 pkt 6 PrZamPubl mieści się prawo
wniesienia odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty, którego wadliwość polega na zaniechaniu
wykluczenia wykonawcy, który złożył taką ofertę, lub zaniechaniu odrzucenia oferty przez zamawiającego,
która powinna podlegać odrzuceniu?;
2. W razie pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1 – czy art. 198f ust. 2 PrZamPubl wyłącza możliwość uchylenia
zaskarżonego postanowienia przez sąd okręgowy rozpoznający skargę na postanowienie Krajowej Izby
Odwoławczej o odrzuceniu odwołania w razie stwierdzenia, że nie zachodziły przesłanki do odrzucenia?;
oraz
1. Czy w pojęciu „wybór najkorzystniejszej oferty” z art. 180 ust. 2 pkt 6 PrZamPubl mieści się prawo
wniesienia odwołania od wyboru najkorzystniejszej oferty, którego wadliwość polega na zaniechaniu
odrzucenia oferty podlegającej odrzuceniu?;
2. W przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie 1, czy art. 198f ust. 2 zd. 4 PrZamPubl wyłącza możliwość
uchylenia zaskarżonego postanowienia przez sąd okręgowy rozpoznający skargę na postanowienie Krajowej
Izby Odwoławczej o odrzuceniu odwołania w razie stwierdzenia, iż nie zachodziły przesłanki do
odrzucenia?”.
W uzasadnieniach pytań, sąd wskazał, że wątpliwości budzi znaczenie pojęcia „wybór najkorzystniejszej oferty”,
użytego w art. 180 ust. 2 pkt 6 PrZamPubl. Prezentowane jest stanowisko, że przesłanka dopuszczalności odwołania
ma służyć umożliwieniu kwestionowania wyboru jako najkorzystniejszej oferty, która w istocie nie jest
najkorzystniejsza w rozumieniu art. 180 ust. 2 pkt 5 PrZamPubl, co powoduje, iż w postępowaniach podprogowych
wykonawcy mogą skarżyć odwołaniem wyłącznie wybór oferty dokonany przez zamawiającego niezgodnie
z uprzednio przyjętymi przez niego kryteriami oceny ofert określonymi w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Stanowisko to znajduje oparcie m.in. w wykładni językowej.
Sąd podkreślił, że wykładnia funkcjonalna i systemowa rozwiązań przyjętych w PrZamPubl, związanych z dynamiką
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego i sekwencyjnością czynności zamawiającego w kolejnych jego
etapach przemawiają za przyjęciem odmiennej wykładni analizowanych przepisów. Za naruszenie zasady legalizmu
prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego należy bowiem uznać wybór przez zamawiającego
oferty, gdy nie została ona należycie zbadana i oceniona przez zamawiającego, a efekt tego badania i oceny ofert
odzwierciedlony jest dopiero w samej czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
Sąd Najwyższy wyjaśnił, że dla zamówień podprogowych, czyli o pewnej wartości zamówienia, w art. 180 ust.
2 PrZamPubl zidentyfikowano przedmiot zaskarżenia, czyli to, co mogą zainteresowani zaskarżyć. Jest nim
mianowicie wybór najkorzystniejszej oferty, ale może on być skarżony z rozmaitych powodów. Sąd
Najwyższy uznał, że również zarzuty dotyczące tego, że wbrew stanowi faktycznemu zamawiający nie
odrzucił oferty, lub nie wykluczył oferenta z przetargu, determinują ocenę czy wybór najkorzystniejszej oferty
został dokonany przez zamawiającego zgodnie ze standardami PrZamPubl.
Jednocześnie SN podkreślił, że postępowanie przed Krajową Izbą Odwoławczą było oceniane przez TK jako tryb
postępowania przedsądowego. Zasady odwołalności od orzeczeń decyzji Konstytucja RP nie traktuje w taki sam
sposób jak dwuinstancyjności postępowania sądowego, dlatego prawo do wniesienia odwołania może doznawać



ograniczeń. Aby zapewnić sprawność postępowania wyspecjalizowanego organu jakim jest Krajowa Izba
Odwoławcza ustawodawca przewidział jeden, uniwersalny środek zaskarżenia, zbudowany na modelu
apelacji, mający z tego tytułu wady, że obejmuje zarówno rozstrzygnięcia o charakterze formalnym
i merytorycznym. W ocenie SN, skoro ustawodawca dla danego środka zaskarżenia wyłączył orzeczenia
kasatoryjne, to oznacza to, że sąd musi rozważyć sprawę zarówno pod względem formalnym, jak
i materialnym.
Uchwały SN z 17.11.2017 r., III CZP 56/17 i III CZP 58/17







Sąd Najwyższy podkreśla konieczność należytego badania i oceny ofert w procesie wyboru najkorzystniejszej oferty w zamówieniach publicznych. Przedstawione są interpretacje przepisów prawa zamówień publicznych oraz analiza postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą. Decyzje SN stanowią istotne wytyczne dotyczące składania odwołań oraz interpretacji pojęcia "wybór najkorzystniejszej oferty".