Przesunięcie wejścia "pełnej elektronizacji" zamówień publicznych

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych wprowadza szereg istotnych zmian, w tym przesunięcie wejścia w życie pełnej elektronizacji zamówień publicznych. Nowe uprawnienia Prezesa UOKiK, ulga na złe długi oraz skrócenie terminów zapłaty to tylko część wprowadzonych zmian. Przesunięcie obowiązku elektronizacji dla zamówień poniżej progów unijnych z 1.01.2020 r. na 1.01.2021 r. to jedna z kluczowych zmian. Zmiany te mają na celu poprawę otoczenia prawnego dla transakcji handlowych.

Tematyka: elektronizacja zamówień publicznych, zatory płatnicze, UOKiK, ulga na złe długi, terminy zapłaty, przesunięcie wejścia w życie, obowiązek elektronizacji, zmiany ustawy, problemy wdrażania

Sejm w dniu 19.7.2019 r. uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów
płatniczych. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazuje się, że jej celem jest ograniczenie zatorów
płatniczych przez poprawę otoczenia prawnego, w jakim funkcjonują strony transakcji handlowych. Analiza
struktury należności przeterminowanych ze względu na wielkość przedsiębiorstwa pokazuje, że problem ten
dotyczy przede wszystkim mikro, małych i średnich przedsiębiorstwach.
W dniu 6.8.2019 r. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał ustawę z 19.7.2019 r. o zmianie niektórych
ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych (druk Sejmowy Nr 3475). Ustawa wprowadza szereg zmian
w różnych aktach prawnych - m.in. w ustawie z 8.3.2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych
(t.j.: Dz.U. z 2019 r. poz. 118 ze zm.), ustawie z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j.: Dz.U.
z 2019 r. poz. 1010 ze zm.) oraz ustawie z 22.6.2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1020 ze zm.).
Jeśli chodzi o najważniejsze zmiany wprowadzone ustawą to należą do nich: skrócenie terminów zapłaty,
nowe uprawnienia Prezesa UOKiK obejmujące kompetencje do ścigania przedsiębiorstw generujących
największe zatory, zobowiązanie największych firm do raportowania do MPiT swoich praktyk płatniczych,
ulga na złe długi w PIT i CIT, przesunięcie w czasie elektronizacji tzw. zamówień o wartości poniżej progów
unijnych. Ustawa wejdzie w życie z dniem 1.1.2020 r., z wyjątkiem zmian w ustawie o zmianie ustawy – Prawo
zamówień publicznych, które wejdą w życie 31.12.2020 r.
Przesunięcie na 1.01.2021 r. wejścia w życie pełnej elektronizacji zamówień publicznych
Ustawodawca dokonał przesunięcia z 1.1.2020 r. na 1.1.2021 r. obowiązku elektronizacji zamówień w odniesieniu do
postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, prowadzonych przez innych zamawiających niż centralny
zamawiający, których wartość zamówienia jest poniżej progów unijnych. W tych postępowaniach następuje
przesunięcie obowiązku wprowadzenia komunikacji zamawiającego z wykonawcami wyłącznie przy użyciu środków
komunikacji elektronicznej. Zmiany dotyczą ustawy z 22.6.2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 1020 ze zm.).
Warto przypomnieć, że przepisy dotyczące elektronizacji zamówień publicznych w części już weszły w życie.
Obowiązek wprowadzenia elektronizacji został bowiem nałożony przez przepisy dyrektyw Unii Europejskiej
dotyczące zamówień publicznych (dyrektywa 2014/24/UE oraz dyrektywa 2014/25/UE) nakazywały państwom
członkowskim wprowadzenie obowiązkowej komunikacji w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego,
których wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11
ust. 8 ustawy z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.; dalej jako:
ZamPublU), wyłącznie przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, najpóźniej od 18.10.2018 r. Natomiast
w przypadku zamawiających centralnych obowiązek ten istnieje od 18.4.2017 r.
W związku z obowiązkiem wprowadzenia komunikacji drogą elektroniczną między zamawiającym a wykonawcą do
Prawa zamówień publicznych dodano rozdział 2a: „Komunikacja zamawiającego z wykonawcami”. Artykuł 10a ust. 1
ZamPublU reguluje kwestię komunikacji elektronicznej jako jedynego sposobu komunikowania się (w tym składanie
ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu) zamawiającego i wykonawców.
Warto przypomnieć, że ustawodawca w odniesieniu do obowiązku użycia środków komunikacji elektronicznej
czasowo zawiesił ten obowiązek (art. 15 ust. 1 ZmZamPublU). Przepisy Prawa zamówień publicznych w zakresie,
w jakim przewidują obowiązek komunikacji zamawiającego z wykonawcą wyłącznie za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, stosuje się w odniesieniu do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonych przez
centralnego zamawiającego od 18.4.2017 r., pozostali zamawiający byli są zobowiązany do stosowania przepisów
art. 10a–10f ZamPublU od 18.10.2018 r. (w zakresie JEDZ art. 10a ZamPublU stosuje się od 18.4.2018 r.).
W wyniku kolejnej zmiany ustawodawca przesunął pełną elektronizacje na dzień 1.1.2020 r. (przesunięcie
obowiązku prowadzenia komunikacji zamawiającego z wykonawcami przy użyciu środków komunikacji
elektroniczne j z 18.10.2018 r. na 1.1.2020 r. nastąpiło na mocy ustawy z 20.7.2018 r. zmieniającej ustawę – Prawo
zamówień publicznych oraz ustawę o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. z 2018 r. poz. 1603).
Dalsze przesuniecie w czasie pełnej elektronizacji zamówień publicznych
Przesunięcie w czasie tzw. pełnej elektronizacji zamówień publicznych w odniesieniu do postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego, prowadzonych przez innych zamawiających niż centralny zamawiający, których wartość

zamówienia jest poniżej progów unijnych stało się konieczne z uwagi problemy, jakie pojawiały się w związku
z wdrażaniem narzędzi do elektronizacji zamówień. Na stronie UZP pojawiła się informacja, że w dniu 11.3.2019 r.
Ministerstwo Cyfryzacji odstąpiło w całości od umowy na zaprojektowanie i wdrożenie Platformy e-
Zamówienia (która została zawarta 6.4.2018 r. ze spółką DXC TECHNOLOGY Polska Sp. z o.o., dawniej:
ENTERPRISE SERVICES Polska Sp. z o.o.). Poza tym – jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy o zmianie
niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych, za przesunięciem pełnej elektronizacji zamówień
publicznych w postępowaniach poniżej progów unijnych mają przemawiać również dotychczasowe problemy
związane z praktycznym zastosowaniem regulacji przewidujących pełną elektronizację zamówień publicznych
w postępowaniach powyżej progów unijnych.
Biorąc pod uwagę powyższe zmieniono przepisy intertemporalne - brzmienie pkt 3 w art. 15 ust. 1 ustawie
z 22.6.2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw zastępując datę
„1 stycznia 2020 r.” datą „1 stycznia 2021 r.”.
Analogiczna zmiana stała się konieczna we wprowadzeniu do wyliczenia w art. 18a ustawie z 22.6.2016 r.
o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw. Przepisy epizodyczne zawarte
w art. 18a ustawie z 22.6.2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw
będą miały zastosowanie do postępowań poniżej progów unijnych, prowadzonych przez innych zamawiających niż
centralny zamawiający, wszczętych od 17.10.2018 r. (w związku z wejściem w życie z dniem 17.10.2018 r. ustawy
z 20.7.2018 r. zmieniającej ustawę – Prawo zamówień publicznych oraz ustawę o zmianie ustawy – Prawo zamówień
publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 1603), która wprowadziła przepis art. 18a)
i niezakończonych przed 1.1.2021 r. (czyli do 31.12.2020 r.).

Przesunięcie wejścia w życie pełnej elektronizacji zamówień publicznych na 1.01.2021 r. jest efektem problemów z wdrażaniem narzędzi do elektronizacji oraz dotychczasowych trudności z praktycznym stosowaniem regulacji. Ustawodawca dokonał zmian w przepisach w celu dostosowania terminów do rzeczywistych potrzeb i wyzwań wdrożeniowych.