Zmiany związane ze stosowaniem Prawa zamówień publicznych

Ustawa z 9.8.2019 r. wprowadziła zmiany związane ze stosowaniem Prawa zamówień publicznych. Nowy mechanizm podzielonej płatności zastąpił dotychczasowy w zakresie towarów i usług objętych VATU. Przepisy przejściowe regulują obowiązki zamawiającego w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Nowa decyzja WIS wprowadzona przez ZmVATU19(1) ma wpływ na sposób obliczenia ceny w zamówieniach publicznych.

Tematyka: Prawo zamówień publicznych, zmiany prawne, mechanizm podzielonej płatności, ZmVATU19(1), PPKU, decyzja WIS, postępowania o udzielenie zamówienia, obowiązki zamawiającego, przepisy przejściowe, negocjacje wynagrodzenia, ograniczenia umowy, koszty realizacji zamówienia, zamówienia publiczne

Ustawą z 9.8.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, Dz.U.
z 2019 r. poz. 1751; dalej jako: ZmVATU19(1) i ustawą z 4.7.2019 r. o systemie instytucji rozwoju, Dz.U. z 2019
r. poz. 1572 w przepisach przejściowych uregulowano obowiązki zamawiającego związane ze stosowaniem
ustawy z 29.1.2004 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1843 ze zm.; dalej jako: PZP).
Mechanizm podzielonej płatności
W ZmVATU(1), wprowadzono tzw. mechanizm podzielonej płatności. Zastąpił on dotychczas obowiązujący tzw.
mechanizm odwróconego obciążenia w zakresie towarów i usług objętych załącznikiem Nr 15 do ustawy z 11.3.2004
r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2184 ze zm.; dalej jako: VATU).
Przepisy przejściowe w art. 15 ZmVATU19(1), regulują obowiązki zamawiającego związane ze zmianami
wprowadzonymi przez ZmVATU(1) w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, których przedmiot
postępowania jest objęty załącznikiem Nr 15, a które zostały wszczęte przed dniem wejścia w życie ZmVATU(1).
Zamawiający w takich postępowaniach ma obowiązek wezwać wykonawców, którzy składając oferty,
poinformowali, że wybór ich będzie prowadził do powstania u zamawiającego obowiązku podatkowego zgodnie
z przepisami VATU do podania:
1. informacji dotyczącej możliwości powstania u wykonawcy – w przypadku udzielenia mu zamówienia publicznego
– obowiązku podatkowego na podstawie ustawy VATU w brzmieniu nadanym ZmVATU19(1);
2. nazwy (rodzaju) towaru i usługi, których dostawa lub świadczenie będzie prowadzić do jego powstania, oraz ich
wartości bez kwoty podatku;
3. kwoty podatku od towarów i usług, która powinna być doliczona do ceny złożonej oferty, o ile nie wynika to
z treści złożonej oferty.
Jeżeli wykonawca w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego podał informacje o możliwości powstania u niego –
w przypadku udzielenia mu zamówienia publicznego – obowiązku podatkowego na podstawie ustawy VATU,
w brzmieniu nadanym nowelą ZmVATU19(1), zamawiający dolicza do ceny ofertowej podaną przez wykonawcę
kwotę podatku od towarów i usług. W art. 15 ust. 3 ZmVATU19(1) postanowiono, że regulacja ta ma zastosowanie
także do umów w sprawach zamówień publicznych zawartych przed dniem wejścia w życie ZmVATU19(1). W takim
przypadku kwota wynagrodzenia wykonawcy ulega podwyższeniu o kwotę podatku od towarów i usług, którą
wykonawca jest obowiązany rozliczyć zamiast zamawiającego na podstawie przepisów ustawy VATU w brzmieniu
nadanym ZmVATU19(1). Podwyższenie wynagrodzenia wykonawcy, ma jednak zastosowanie tyko do
wynagrodzenia wypłacanego na podstawie faktur wystawianych przez wykonawcę po dniu wejścia w życie
noweli (tj. z dniem 1.11.2019 r.)
ZmVATU19(1), wprowadza nowy rodzaj decyzji wydawanej na potrzeby opodatkowania podatkiem dostawy towarów,
importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług, czyli wiążącą informację
stawkową (dalej - WIS). WIS jest wydawana na wniosek m.in. zamawiającego w rozumieniu PZP w zakresie
mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym.
Ustawa w zakresie wskazanych przepisów weszła w życie 1.11.2019 r.
Pracownicze Plany Kapitałowe
Ustawa z 4.7.2019 r. o systemie instytucji rozwoju (Dz.U. z 2019 r. poz. 1572) w art. 32, dokonała zmiany ustawy
z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 2215 ze zm.; dalej jako: PPKU). Zamiana
dotyczy przepisów przejściowych zawartych w art. 135 ust. 2 i 3 PPKU. Przepisy te regulują możliwość zmiany
wynagrodzenia wykonawcy zamówienia publicznego w związku koniecznością zawarcia przez tego wykonawcę
umów o prowadzenie pracowniczych planów kapitałowych, które wpływają na koszty realizacji zamówienia
publicznego. Zmiana jest możliwa tylko i wyłącznie w odniesieniu do umów zawartych w wyniku postępowań
o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie PPKU tj. przed
1.1.2019 r. Wykonawcy służy prawo do wystąpienia z wnioskiem o przeprowadzenie negocjacji co do zawarcia
porozumienia dotyczącego odpowiedniej zmiany wynagrodzenia.
Wprowadzono obowiązek uwzględnienia przez zamawiającego odpowiedniej zmiany tego wynagrodzenia oraz
możliwość żądania przez zamawiającego od wykonawcy przedstawienia dodatkowych dokumentów lub udzielenia
informacji potwierdzających wzrost kosztów związanych bezpośrednio z realizacją zamówienia publicznego.

Na skutek zmiany dokonanej ustawą z 16.5.2019 r. o zmianie ustawy o pracowniczych, ustawy o organizacji
i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych i ustawy – Prawo bankowe (Dz.U. z 2019 r. poz. 1074), od 25.6.2019 r.
zrezygnowano z możliwości wypowiedzenia umowy w sprawie zamówienia publicznego z powodu niezawarcia
porozumienia w sprawie odpowiedniej zmiany wynagrodzenia w terminie miesiąca od dnia zwrócenia się z wnioskiem
w tym przedmiocie przez wykonawcę. Nadto tzw. odpowiednia zmiana wynagrodzenia została ograniczona tylko
do sumy wzrostu kosztów związanych bezpośrednio z realizacją zamówienia publicznego wynikającej z wpłat do
pracowniczych planów kapitałowych dokonywanych przez podmioty zatrudniające uczestniczące w wykonywaniu
zamówienia publicznego, w zakresie obciążającym podmiot zatrudniający.
Zmiana weszła w życie 5.9.2019 r.

Zmiany wprowadzone przez ustawy ZmVATU19(1) i PPKU dotyczą obowiązków zamawiającego oraz wykonawcy w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego. Dodatkowo, ograniczono możliwość wypowiedzenia umowy z powodu braku porozumienia w sprawie zmiany wynagrodzenia. Nowe przepisy mają istotne znaczenie dla firm uczestniczących w zamówieniach publicznych.