Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego

II OSK 1234/23

Wyrok

w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

15 maja 2024 r.

Naczelny Sąd Administracyjny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Kowalska (spr.)

Sędziowie: Sędzia WSA Jan Nowak,

Sędzia WSA Maria Zielińska

Protokolant: st. sekretarz sądowy Piotr Wiśniewski

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2024 r. w Izbie Ogólnoadministracyjnej

sprawy ze skargi kasacyjnej Adama Małeckiego

od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie

z 15 lutego 2024 r., IV SA/Wa 1234/23,

w sprawie ze skargi Adama Małeckiego

na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie

z 10 stycznia 2024 r., SKO-WA 4567/23,

w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o warunkach zabudowy:

1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie;

2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie na rzecz Adama Małeckiego kwotę 1500 zł (słownie: jeden tysiąc pięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

(podpis) (podpis) (podpis)

Uzasadnienie

Wyrokiem z 15 lutego 2024 r., IV SA/Wa 1234/23, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę Adama Małeckiego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z 10 stycznia 2024 r., SKO-WA 4567/23, którą organ ten utrzymał w mocy decyzję własną z 20 grudnia 2023 r. o umorzeniu postępowania z wniosku Adama Małeckiego o stwierdzenie nieważności decyzji ustalającej warunki zabudowy dla budowy budynku magazynowego na terenie działki nr 123/4, przy ul. Kwiatowej 10 w Warszawie.

Powyższe rozstrzygnięcia zapadły w następującym stanie faktycznym.

Starosta Warszawski decyzją z 1 listopada 2023 r. ustalił na rzecz Jana Kowalskiego warunki zabudowy dla wskazanej wyżej inwestycji. Dnia 15 listopada 2023 r. Adam Małecki złożył wniosek o stwierdzenie nieważności wymienionej decyzji. Kolegium wszczęło postępowanie w tej sprawie, zawiadamiając o tym wnioskodawcę. Organ wystąpił też do Starosty Warszawskiego o wskazanie położenia działki nr 124/5, należącej do Adama Małeckiego, względem działki nr 123/4.

Decyzją z 10 stycznia 2024 r. Kolegium umorzyło postępowanie z wniosku Adama Małeckiego, podnosząc, że w dniu wydania decyzji z 1 listopada 2023 r. o ustaleniu warunków zabudowy dla działki nr 123/4 przy ul. Kwiatowej 10 w Warszawie Adam Małecki nie posiadał przymiotu strony w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego [obecnie t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1241, zwanej dalej: KPA]. Organ wskazał, że działka nr 124/5 nie graniczy z działką, na której zlokalizowano inwestycję Jana Kowalskiego.

Na decyzję Kolegium skargę złożył Adam Małecki, zarzucając naruszenie art. 28 KPA poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i pominięcie, że skarżącemu przysługuje interes prawny w sprawie o ustalenie warunków zabudowy, chociażby z powodu zakładanego oddziaływania inwestycji Jana Kowalskiego, która jest przedsięwzięciem mogącym znacząco oddziaływać na środowisko (punktem zbierania odpadów). Dlatego fakt, że działka nr 124/5 nie graniczy bezpośrednio z działką nr 123/4, nie pozwala organowi przyjąć a priori, że skarżący nie ma interesu w sprawie.

Oddalając skargę wyrokiem z 15 lutego 2024 r., IV SA/Wa 1234/23, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyjaśnił, że w postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy terenu stroną mogą być właściciele i użytkownicy wieczyści sąsiednich działek, w tym działek nieprzylegających bezpośrednio do terenu inwestycji, jeżeli z uwagi na usytuowanie planowanego obiektu, związane z jego eksploatacją uciążliwości mogą dotknąć sfery ich interesów. Sąd zauważył, że odległość granicy działki nr 124/5, należącej do Adama Małeckiego, od granicy działki nr 123/4 wynosi 150 m, natomiast odległość między granicą działki skarżącego a najbliższą ścianą planowanego budynku wynosi 170 m. W konkluzji sąd stwierdził, że zamierzenie inwestycyjne objęte decyzją z 1 listopada 2023 r. nie wpływa na sposób i możliwości zagospodarowania działek należących do skarżących, ani też w żaden sposób nie narusza przysługujących im praw rzeczowych. W tej sytuacji zaskarżona decyzja Kolegium, zdaniem sądu, odpowiada prawu.

W skardze kasacyjnej Adam Małecki wniósł o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania kasacyjnego. Skarżący podniósł zarzut naruszenia przepisu postępowania mającego istotny wpływ na wynik sprawy, to jest art. 28 KPA oraz art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (obecnie t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 977, dalej zwana: PlanZagospU), poprzez uznanie, iż skarżącemu nie przysługiwał przymiot strony w postępowaniu dotyczącym ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji na działce nr 123/4, co w konsekwencji prowadziło do uznania, iż nie przysługiwał mu przymiot strony w postępowaniu zmierzającym do stwierdzenia nieważności tej decyzji. W uzasadnieniu skargi kasacyjnej Adam Małecki podkreślił, że wszedł w posiadanie raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, który Jan Kowalski sporządził na potrzeby decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla obecnie planowanej rozbudowy punktu zbierania odpadów na działce nr 123/4. Z raportu tego wynika, że inwestycja już według wariantu nierozbudowanego, zrealizowanego w 2020 r., obejmowała swoim oddziaływaniem działkę nr 124/5. Oddziaływania te obejmowały emisję ponadnormatywną hałasu oraz pyłów.

NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Skarga kasacyjna jest zasadna.

Sąd I instancji dokonał, co prawda, wielu istotnych dla sprawy ustaleń, ale nie dawały one jeszcze podstawy do tak jednoznacznego rozstrzygnięcia, które w sprawie zapadło. Przymiot strony w rozumieniu art. 28 KPA w postępowaniu o ustalenie warunków zabudowy mogą mieć w świetle utrwalonego orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego właściciele (użytkownicy wieczyści) nieruchomości znajdujących się w otoczeniu terenu zamierzonej inwestycji, niekoniecznie bezpośrednio z tym terenem sąsiadujących. Ważne, że mają oni interes prawny, a więc potrafią wskazać przepis prawa materialnego, który ingeruje w ich uprawnienia lub obowiązki. W niniejszej sprawie skarżący wskazał na raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia obejmującego rozbudowę zakładu znajdującego się na działce nr 123/4. Z raportu tego wynika, że zakład ten, składający się obecnie przede wszystkim z obiektu zlokalizowanego na podstawie decyzji o warunkach zabudowy z 1 listopada 2023 r., już w wariancie przed jego rozbudową, powoduje oddziaływania ponadnormatywne obejmujące swym zakresem działkę nr 124/5. Dodać też trzeba, że w decyzji o warunkach zabudowy przewidziano, że budynek magazynowy realizowany jest na potrzeby prowadzenia w nim działalności w zakresie gospodarki odpadami.

Mając to wszystko na uwadze, wyprowadzenie wniosku o braku przymiotu skarżących, jako stron, w zaskarżonym postępowaniu administracyjnym głównie z faktu odległego położenia ich działek od działki objętej zamierzoną inwestycją, przy braku odniesienia się do oddziaływań, jakie immanentnie łączą się z inwestycją na działce nr 123/4 i jakich istnienie sam niejako przyznaje inwestor w sporządzonym raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, powoduje, że zaskarżony wyrok sądu I instancji nie może się ostać w obrocie prawnym.

W tym stanie rzeczy Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 PostAdmU, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 203 pkt 1 PostAdmU.

(podpis) (podpis) (podpis)