Wyrok Sądu Najwyższego
- Prawo
praca
- Kategoria
wyrok
- Klucze
kontrola kasacyjna, naruszenie prawa, spór prawny, ustalenie istnienia stosunku pracy, wykładnia przepisów, wyrok sądu najwyższego
Wyrok Sądu Najwyższego jest oficjalnym orzeczeniem wydanym przez najwyższą instancję sądową w państwie. To ważny dokument potwierdzający ostateczną decyzję w sprawie rozpatrywanej przez sąd. Zazwyczaj zawiera uzasadnienie orzeczenia, argumenty strony pozwanej i powodowej oraz odniesienie do obowiązującego prawa.
I CSKP 70/23
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 marca 2024 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
Jan Kowalski (przewodniczący, sprawozdawca)
Anna Nowak
Piotr Wiśniewski
w sprawie z powództwa Adama Zielińskiego przeciwko "Elektro-Tech" Sp. z o.o.
o ustalenie, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy,
Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 15 marca 2024 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu
Okręgowego w Warszawie z 15 stycznia 2024 r., I C 1234/23,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu
w Warszawie do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem
z 15 września 2023 r. ustalił, że powoda Adama Zielińskiego z pozwaną "Elektro-Tech" Sp. z o.o.
łączy stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas
nieokreślony zawartej 1 lipca 2020 r. na stanowisku elektryka.
W dniu 20 grudnia 2023 r. strona pozwana nie prowadziła działalności.
Powód nie miał tego dnia dyżuru. Dysponując kluczem, wszedł na
teren zakładu pracy, w tym do pomieszczeń administracji, i z pokoju
kierownika działu wyniósł segregator. Zostało to zarejestrowane
przez nagranie monitoringu. W dniu 22 grudnia 2023 r., podczas spotkania z
dyrektorem strony pozwanej Janem Nowakowskim, powód podpisał
oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron.
Pismem z 27 grudnia 2023 r. powód zgłosił zastrzeżenia do tego
porozumienia, żądając usunięcia błędnej daty nawiązania umowy,
imienia i nazwiska dyrektora i dopisania postanowienia
gwarantującego mu wypłatę odszkodowania za skrócenie okresu
wypowiedzenia. W dniu 2 stycznia 2024 r. wpłynęło do strony pozwanej
oświadczenie powoda o uchyleniu się od skutków prawnych
oświadczenia woli w sprawie rozwiązania umowy o pracę za
porozumieniem stron jako dokonanego pod wpływem przymusu
psychicznego.
Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że 20 grudnia 2023 r. około godziny 10:00 kierownik
działu kadr i księgowości pozwanej "Elektro-Tech" Sp. z o.o. Maria Kowalska poprosiła powoda,
aby zabrał z jej pokoju w pracy segregator z dokumentami i przekazał je następnie Markowi Wiśniewskiemu,
który ich potrzebował na spotkanie z klientem. Powód
spełnił prośbę Marka Wiśniewskiego, zabrał segregator i wyszedł, co zarejestrował
monitoring. Podczas spotkania 22 grudnia 2023 r. dyrektor Jan Nowakowski
zapytał powoda, co robił w budynku 20 grudnia 2023 r.. Powód twierdził,
że przyszedł na prośbę Marka Wiśniewskiego i otworzył mu drzwi.
Wówczas dyrektor stwierdził, że jest nagranie z monitoringu, jak powód
wynosi z biura segregator. Wówczas powód opowiedział o prośbie
Marka Wiśniewskiego o zabranie segregatora. Dyrektor stwierdził jednak, że
powód nie może już być zatrudniony w pozwanej Spółce, że za to, co
zrobił, może zostać zwolniony dyscyplinarnie, a wówczas dyrektor
będzie musiał zawiadomić policję. Na biurku dyrektora
leżały dwa gotowe pisma: o rozwiązaniu umowy o pracę bez
wypowiedzenia i za porozumieniem stron. Powód miał wybrać, co
woli. Powód zapytał, czy może się zastanowić, ale dyrektor nie wyraził
na to zgody. Powód był w szoku, obawiał się, że do jego mieszkania wejdzie policja. Powodowi nigdy
wcześniej nie zarzucono kradzieży, pracował 3 lata w Elektro-Tech. Dyrektor uważał, że skoro powód go okłamał, tj. od razu nie
powiedział, że był w biurze strony pozwanej po segregator Marka Wiśniewskiego,
umowa musi być rozwiązana. Już wcześniej powód przebywał w
obiekcie poza godzinami pracy. Inni pracownicy też pozostawali w
zakładzie pracy po godzinach pracy i nie była na to wymagana zgoda
dyrektora. Dyrektor nie prosił Marii Kowalskiej o potwierdzenie wersji powoda ani
przed rozmową ani po rozmowie z nim. Po rozmowie z powodem
dyrektor poprosił o sprawdzenie w dziale kadr, czy nic nie zginęło.
Okazało się, że niczego nie brakuje.
Sąd Rejonowy uznał, że powództwo o ustalenie istnienia stosunku
pracy zasługuje na uwzględnienie. W ocenie sądu powód skutecznie
uchylił się od skutków prawnych swojego oświadczenia o wyrażeniu
zgody na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron,
powołując się na wadę oświadczenia woli. Prawidłowo wniósł
następnie o ustalenie, że wobec skutecznego uchylenia się od skutków
oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy, stosunek pracy trwa nadal.
Zgodnie z art. 88 § 1 Kodeksu cywilnego do uchylenia się od skutków oświadczenia woli
konieczna jest bezprawna groźba, i to taka, która może zrodzić obawę
zagrożenia poważnym niebezpieczeństwem osobistym lub
majątkowym. Sąd Rejonowy ocenił, że w rozpoznawanej sprawie
wystąpiło zagrożenie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia
z powodu kradzieży i powiadomienia policji. Obie te
czynności co do zasady nie są niezgodne z prawem. Prawo przewiduje
zarówno możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, jak i powiadomienie policji o kradzieży.
Czynności te mogą być jednak w szczególnych okolicznościach
niezgodne z prawem – czyli bezprawne. Rozwiązanie umowy o pracę
bez wypowiedzenia z winy pracownika jest niezgodne z prawem,
jeżeli pracownik nie dopuścił się naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych ani nie popełnił przestępstwa (art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy). W ustalonym stanie faktycznym nie można zachowania
powoda, polegającego na wyniesieniu segregatora Marka Wiśniewskiego z pracy,
oceniać jako naruszenia podstawowych obowiązków
pracowniczych, nawet jeśli, jak twierdzi strona pozwana, zarzucono
powodowi nie kradzież (wyniesienie dokumentów pracowniczych), ale naruszenie
regulaminu pracy polegające na przebywaniu w
miejscu pracy. Takie naruszenie nie miało charakteru rażącego, nie
wyraziło nikomu żadnej szkody, powód nie miał takiego
zamiaru, a sporadyczne zachowanie należy ocenić pozytywnie także z
punktu widzenia budowania przyjaznej atmosfery w pracy. Ponadto
przebywanie pracowników w pracy poza godzinami pracy było
dotychczas tolerowane i nie wymagało zawiadomienia dyrektora. Nie
można też uznać, że strona pozwana była przekonana, iż powód
zachował się niewłaściwie bądź dopuścił się kradzieży, gdyż przed
rozwiązaniem umowy o pracę wyjaśnienia powoda nie zostały
zweryfikowane, a to, czy nic nie zginęło, sprawdzono dopiero później.
Strona pozwana ostatecznie uznała, że powód skłamał, nie
mówiąc od razu o sprawie z segregatorem, a zatem przedstawiła jeszcze inną
przyczynę rozwiązania stosunku pracy. Skoro zatem nie istniały
przesłanki do zastosowania art. 52 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, to rozwiązanie z powodem
umowy o pracę w tym trybie byłoby niezgodne z prawem, a grożenie
takim rozwiązaniem jest groźbą bezprawną. Podobnie fałszywe
zawiadomienie o kradzieży stanowi przestępstwo (art. 238 Kodeksu karnego).
Groźby pozwanego mogły wywołać u powoda obawę
niebezpieczeństwa osobistego i majątkowego. Posądzenie o kradzież i rozwiązanie z
tego powodu umowy o pracę mogło u powoda wywołać obawę utraty reputacji,
problemów w dalszej karierze zawodowej w Elektro-Tech, problemów finansowych, co uniemożliwiałoby mu zdobycie środków na
utrzymanie rodziny.
Z tych przyczyn Sąd I instancji uznał za skuteczne uchylenie się przez
powoda od skutków prawnych oświadczenia woli z 22 grudnia 2023 r. o
rozwiązaniu ze stroną pozwaną umowy o pracę za porozumieniem
stron. Oznacza to, że do porozumienia takiego nie doszło i umowa o
pracę z 1 lipca 2020 r. nadal łączy strony. Według art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego
ustalenia prawa lub stosunku prawnego może domagać się ten, kto ma
w tym interes prawny. Pracownik ma zawsze interes prawny w
ustaleniu istnienia stosunku pracy, gdy powstaje niepewność co do
trwania stanu prawnego. Uchylenie się od skutków
prawnych oświadczenia woli niweluje skutki tego oświadczenia.
Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniosła strona pozwana,
zarzucając:
1) błędną ocenę dowodów;
2) naruszenie art. 88 § 1 Kodeksu cywilnego;
3) naruszenie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego.
Strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie
powództwa, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Okręgowy – Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
wyrokiem z 15 stycznia 2024 r., zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że
oddalił powództwo.
Sąd Okręgowy podzielił zarzuty apelacji dotyczące błędnej oceny
przez Sąd Rejonowy dowodów zeznań świadków. Ustalenia co do przebiegu
spotkania z 22 grudnia 2023 r., dokonane w oparciu o zeznania powoda,
nie mogą się ostać, skoro osoby biorące udział w tym
spotkaniu, których zeznania Sąd Rejonowy uznał za wiarygodne, nie
potwierdziły zeznań powoda. Według zeznań strony pozwanej
powodowi zarzucono kłamstwo, a nie wynoszenie
z biura segregatora. Z zeznań osób, które uczestniczyły w
spotkaniu (zeznania te Sąd Okręgowy uznał za wiarygodne), wynika,
że po tym, jak powód na pytanie skierowane do niego, co zdarzyło się
20 grudnia 2023 r., stwierdził, że przyszedł do budynku zakładu pracy,
żeby otworzyć drzwi Markowi Wiśniewskiemu, i nie
poinformował, że był także w pokoju kierownika, padło
stwierdzenie ze strony dyrektora, że jest nagranie monitoringu, na
którym widać, jak powód wchodzi do pokoju kierownika. Nagranie
pokazywało, że powód wchodzi do pokoju kierownika
i następnie wychodzi z nich z segregatorem. Osoby
zeznały, że na nagraniu nie było widać, co jest w segregatorze. W tej
sytuacji zeznania powoda, że zarzucono mu kradzież, nie
zasługują na wiarę. Wobec zmiany powoda co do pobytu w
pokoju kierownika i po potwierdzeniu tego faktu dopiero
po poinformowaniu powoda o nagraniu, dyrektor
miał podstawy do stwierdzenia, że mogło coś zginąć z pokoju kierownika, i mógł taką informację przekazać powodowi, a nawet
sugerować, że może w tej sytuacji powiadomić policję.
Skoro zatem powód zgodził się na rozwiązanie umowy o pracę za
porozumieniem stron, to nie można uznać, że to oświadczenie złożył
pod wpływem bezprawnej groźby i było ono dotknięte wadą
oświadczenia woli, która pozwalała na skuteczne uchylenia się od
tego oświadczenia. Potwierdzeniem zeznań pozwanej, że nie
postawiono powodowi zarzutu wyniesienia dokumentów pracowniczych z pokoju kierownika, było to, że projekt rozwiązania umowy o pracę w trybie
dyscyplinarnym zawierał jedynie zarzut kłamstwa, czemu powód nie zaprzeczył. Przez 5 dni powód nie
zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do okoliczności złożenia przez siebie
oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron.
Świadczy o tym treść jego pisma skierowanego do strony pozwanej z
27 grudnia 2023 r.
Zeznania powoda, że nie znał regulaminu pracy, jest bezpodstawne w
świetle jego podpisu pod oświadczeniem, że został
zapoznany z regulaminem pracy obowiązującym u strony pozwanej.
Zgodnie z § 5 pkt 3 regulaminu pracy pracownikom zabrania się
wynoszenia z miejsca pracy, bez zgody przełożonego, przedmiotów. Poza sporem pozostaje,
że 20 grudnia 2023 r. powód wyniósł z pokoju kierownika segregator, czym naruszył regulamin pracy. To, czy
zdarzenie z 20 grudnia 2023 r. i zachowanie powoda z 22 grudnia 2023 r. byłyby
uznane przez Sąd za uzasadniające wypowiedzenie powodowi
umowy o pracę bez wypowiedzenia z jego winy, w przypadku gdyby
dyrektor zastosował ten tryb rozwiązania umowy, a powód
zakwestionował go przed Sądem, nie ma znaczenia dla
oceny, czy oświadczenie pracownika jest dotknięte wadą
oświadczenia woli. Dyrektor ocenia, czy zachowanie pracownika
stanowi ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków
pracowniczych, co uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę bez
wypowiedzenia z winy pracownika, i ponosi odpowiedzialność swojej
decyzji, jeżeli Sąd rozpatrujący odwołanie pracownika nie podzieli tej
oceny.
Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska Sądu Rejonowego, że powód
mógł skutecznie uchylić się od skutków prawnych złożonego
oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za porozumieniem stron
z 22 grudnia 2023 r., gdyż było ono złożone pod przymusem.
Na marginesie Sąd Okręgowy zauważył, że w przypadku gdy
pracownik twierdzi, iż uchylił się skutecznie od oświadczenia o
rozwiązaniu umowy o pracę, powinien występować nie z roszczeniem
o ustalenie istnienia stosunku pracy, lecz z roszczeniem o
przywrócenie do pracy.
Skar gę kasacyjną od wyroku Sądu Okręgowego wniósł w imieniu
powoda jego pełnomocnik, zaskarżając wyrok ten w całości.
Skarga kasacyjna została oparta na podstawach:
1) naruszenia art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.;
2) naruszenia § 5 pkt 3 regulaminu pracy.
Skarżący wniósł o uchylenie w całości wyroku Sądu Okręgowego w
Warszawie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz
zasądzenie kosztów postępowania. Ponadto skarżący wniósł o
przeprowadzenie rozprawy z uwagi na występujące w sprawie istotne
zagadnienie prawne.
Odpowiedź na skargę kasacyjną w imieniu strony pozwanej złożył jej
pełnomocnik, wnosząc o jej oddalenie i zasądzenie od pozwanego na
rzecz powoda kosztów postępowania kasacyjnego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna podlegała uwzględnieniu, ponieważ zarzuty
kasacyjne okazały się uzasadnione.
1. Uzasadniony jest zarzut naruszenia art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.. Należy zgodzić się ze skarżącym, że uzasadnienie zaskarżonego
wyroku nie spełnia wymagań i oczekiwań stawianych przed
apelacyjnym uzasadnieniem orzeczenia sądu odwoławczego, gdy sąd odwoławczy
dokonuje odmiennej oceny dowodów, zmienia
ustalenia faktyczne oraz dokonuje odmiennych ocen prawnych od ustaleń i
ocen sądu I instancji. Uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia nie
spełnia wymagań prawidłowej konstrukcji apelacyjnych motywów
wyroku.
W orzecznictwie (por. np. wyrok SN z 10 listopada 2005 r., II PK 10/05) utrwalony jest
pogląd, że wymóg wskazania podstawy faktycznej
do uzasadnienia orzeczenia sądu odwoławczego oznacza, że wprawdzie uzasadnienie to
nie musi zawierać wszystkich elementów uzasadnienia wyroku sądu I instancji, niemniej nie zwalnia to sądu odwoławczego z obowiązku
zawarcia w nim tych elementów, które ze względu na
treść apelacji i na zakres rozpoznania są potrzebne do rozstrzygnięcia
sprawy. Istotne ma przedstawienie podstaw
rozstrzygnięcia, a mianowicie: ustalenie faktów, które sąd
uznał za udowodnione, dowody, na których się oparł, i przyczyny,
dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i
moc dowodowej (przy czym fakty powinny być precyzyjnie ustalone a
dowody indywidualnie omówione), a następnie wyjaśnienie podstaw
wyroku z przytoczeniem przepisów prawa (w rozpoznawanej
sprawie, w której powód domagał się ustalenia istnienia stosunku
pracy, konieczne było dokonanie ustaleń, czy łączący
strony stosunek pracy ustał, a jeżeli tak – to kiedy i w jakich
okolicznościach, czy też nadal istnieje, bo nie doszło do jego
skutecznego rozwiązania).
Jeżeli treść uzasadnienia orzeczenia sądu odwoławczego uniemożliwia
ocenę wywodu dotyczącego podstawy faktycznej i zastosowania prawa
materialnego, zarzut naruszenia art. 328 § 2 k.p.c. może być
skutecznie podniesiony w skardze kasacyjnej (por. np. postanowienie SN z 8 października 2014 r., I PK 132/14). W rozpoznawanej sprawie uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego dotknięte jest wadami, które uniemożliwiają Sądowi
Najwyższemu dokonanie oceny zarzutów kasacyjnych zgłoszonych w
zakresie naruszenia prawa materialnego (przede wszystkim art. 88 § 1 k.c.), ponieważ sąd odwoławczy – zmieniając rozstrzygnięcie Sądu
Rejonowego (oddalając powództwo o ustalenie istnienia stosunku
pracy) – ograniczył się w zasadzie do stwierdzenia, że „skoro powód
zgodził się na rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron, to
nie można uznać, aby to oświadczenie złożył pod wpływem
bezprawnej groźby i było ono dotknięte wadą oświadczenia woli
skutkującą możliwością skutecznego uchylenia się od jego skutku”.
Pozostałe rozważania Sądu Okręgowego są na tyle lakoniczne
(nieprecyzyjne), że nie sposób na ich podstawie dokonać
rekonstrukcji ustalonego stanu faktycznego oraz oceny
przeprowadzonych dowodów (ocena ta nie może bowiem sprowadzać
się do stwierdzenia, że zeznania powoda nie zasługują na wiarę,
ponieważ z zeznań osób, które uczestniczyły w
zdarzeniu, wynika inny przebieg wydarzeń) ani też przyczyn uznania
za nieskuteczne uchylenia się przez powoda od skutków oświadczenia
woli polegającego na wyrażeniu zgody na rozwiązanie umowy o
pracę za porozumieniu stron (art. 88 § 1 k.c.). Na podstawie
uzasadnienia zaskarżonego wyroku, w którym Sąd Okręgowy nie
rozważył wszystkich konstytutywnych przesłanek zastosowania art. 88 § 1 k.c.,
Sąd Najwyższy nie jest w stanie zweryfikować, czy sąd odwoławczy
prawidłowo zastosował przepisy prawa powołane w ramach kasacyjnej
podstawy naruszenia prawa materialnego (zwłaszcza art. 88 § 1 k.c.).
Z ujęcia redakcyjnego art. 328 § 2 k.p.c. wynika, że punktem wyjścia
dla przedstawienia w apelacyjnych motywach wyroku
materialnoprawnej koncepcji rozstrzygnięcia sprawy powinny być
prawidłowo poczynione ustalenia faktyczne. Ustalenia muszą zaś
odpowiadać postulatowi kompletności i precyzji. W uzasadnieniu
wyroku musi znaleźć odzwierciedlenie dokonany przez sąd wybór
dowodów (z dokładnym opisem tych dowodów, a nie odwołaniem się
do „zeznań osób”), w szczególności tych dowodów, które
stanowiły podstawę zrekonstruowanych faktów (podstawy
rozstrzygnięcia), a także wybór przepisów prawa stanowiących jego
ratio decidendi, ustalenie w drodze wykładni ich znaczenia oraz
zastosowanie wyłożonych norm prawnych w związku z
poczynionymi ustaleniami faktycznymi.
Opisane wady uzasadnienia orzeczenia sądu odwoławczego powodują
konieczność jego uchylenia i przekazania sprawy temu sądowi do
ponownego rozpoznania celem poczynienia ustaleń
faktycznych co do okoliczności zawarcia przez strony porozumienia z
22 grudnia 2023 r. o rozwiązaniu umowy za porozumieniem stron, co
pozwoli na ocenę możliwości późniejszego uchylenia się przez
powoda od skutków tego oświadczenia woli. Ustalenia te i ich ocena
mają z kolei znaczenie dla przeprowadzenia dalszej
materialnoprawnej analizy zgłoszonego przez powoda prawnego
roszczenia o ustalenie istnienia (dalszego trwania) stosunku pracy (
art. 189 k.p.c.).
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego
sporządzenie uzasadnienia w sposób nieodpowiadający stawianym
mu wymaganiom może stanowić samoistną podstawę skargi
kasacyjnej wtedy, gdy przedstawione w nim motywy nie pozwalają na
przeprowadzenie kontroli kasacyjnej zaskarżonego orzeczenia. W
takim przypadku uchybienie art. 328 § 2 k.p.c. może być uznane za
mogące mieć wpływ na wynik sprawy (por. postanowienie SN z 28 stycznia 2015 r., II PK 138/14). Wymóg wskazania podstawy faktycznej,
zastosowany odpowiednio do uzasadnienia orzeczenia sądu odwoławczego (art. 391 § 1 k.p.c.), oznacza, że uzasadnienie to nie musi
zawierać wszystkich elementów uzasadnienia wyroku sądu I instancji,
ale te elementy, które ze względu na treść apelacji i na zakres
rozpoznawanej sprawy, wyznaczony przepisami kodeksu postępowania cywilnego, są potrzebne
do rozstrzygnięcia sporu przez sąd odwoławczy (por. wyrok SN z 25 września 2013 r., II PK 34/13). W sytuacji, gdy sąd odwoławczy nie uzupełnia
ustaleń ani, po rozważeniu zarzutów
apelacyjnych, nie znajduje podstaw do zakwestionowania oceny
dowodów i ustaleń faktycznych orzeczenia sądu I instancji,
może te ustalenia przyjąć za podstawę swojego
rozstrzygnięcia. Wystarczające jest wówczas, aby stanowisko to
znalazło odzwierciedlenie w uzasadnieniu orzeczenia sądu odwoławczego
(por. wyrok SN z 20 lutego 2014 r., II PK 175/13). Jeżeli jednak sąd odwoławczy
całkowicie zmienia ocenę dowodów, a w konsekwencji
ustalenia faktyczne stanowiące podstawę rozstrzygnięcia,
powinien zdać relację z tej oceny i ustaleń w sposób właściwy dla
uzasadnienia orzeczenia sądu meriti. Uzasadnienie wyroku sądu odwoławczego musi wtedy zawierać zarówno odniesienie się do wszystkich
istotnych zarzutów apelacyjnych (art. 328 § 2 k.p.c.), jak i własne
ustalenia faktyczne, ocenę dowodów i rozważania prawne (art. 391 § 1 k.p.c.). Sąd odwoławczy nie jest bowiem jedynie „instancją
kontrolną”, rozpoznaje sprawę, a nie apelację.
2. Uzasadniony jest kasacyjny zarzut naruszenia § 5 pkt 3 regulaminu pracy obowiązującego u strony pozwanej. Sąd odwoławczy nie
Podsumowanie wyroku Sądu Najwyższego stanowi konkluzję orzeczenia, którą należy wziąć pod uwagę przy interpretacji dalszych postępowań sądowych. Zwykle zawiera ono streszczenie uzasadnienia wyroku, jego kluczowe punkty oraz ewentualne skutki praktyczne dla stron sporu.