Zażalenie na postanowienie o przedłużeniu tymczasowego aresztowania

Gdańsk, dnia 2023-10-26 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku

II Wydział Karny

ul. Wały Piastowskie 1, 80-855 Gdańsk

za pośrednictwem

Sądu Okręgowego w Gdańsku

IV Wydział Karny

ul. Nowe Ogrody 31, 80-803 Gdańsk

Podejrzany: Jan Kowalski

(adres do doręczeń w aktach sprawy)

Obrońca z urzędu: Anna Nowak

(adres do doręczeń w aktach sprawy)

Sygn. akt: IV K 123/23

Zażalenie

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku

IV Wydział Karny

z dnia 2023-10-20 r. w przedmiocie przedłużenia

stosowania tymczasowego aresztowania

Działając jako ustanowiony w sprawie obrońca podejrzanego na podstawie przepisu art. 252 § 1 w zw. z art. 425 § 1–3 KPK, niniejszym zaskarżam w całości na korzyść podejrzanego postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku, IV Wydział Karny z dnia 2023-10-20 r., które zostało doręczone obrońcy podejrzanego w dniu 2023-10-22 r., sygnatura akt IV K 123/23, na mocy którego Sąd przedłużył wobec podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres dalszych 3 miesięcy, tj. do dnia 2024-01-20 r. do godziny 12:00.

Na podstawie przepisu art. 427 § 1 i 2 oraz art. 428 pkt 2 KPK zaskarżonemu postanowieniu zarzucam obrazę przepisów postępowania, która miała wpływa na treść zaskarżonego orzeczenia, a mianowicie przepisów:

1) art. 249 § 1, art. 258 § 1 pkt 2 w zw. z art. 251 § 3 KPK poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że bez wskazania okoliczności, na których oparte jest przekonanie, iż podejrzany mógłby w sposób nieodzowny wpływać na toczące się postępowanie, podejmując próby matactwa, bądź ukrywać się przed wymiarem sprawiedliwości, podczas gdy podejrzany złożył obszerne wyjaśnienia, brał udział w zaplanowanych czynnościach procesowych, wskazał miejsca ukrycia dowodów, oraz zgodnie z oświadczeniem rodziny będzie przebywać na czas toczącego się postępowania pod adresem ul. Morska 10, 80-001 Gdańsk i tym samym sytuacja aktualna przeczy takiemu twierdzeniu Sądu;

2) art. 258 § 2 KPK poprzez nieuzasadnione przyjęcie, iż przesłanka szczególna tymczasowego aresztowania wyrażona w treści tego przepisu samodzielną przesłankę przedłużenia tymczasowego aresztowania, podczas gdy w świetle brzmienia obowiązujących przepisów postępowania karnego nie może stanowić wystarczającej podstawy izolacji podejrzanego;

3) art. 263 § 2 KPK poprzez brak wyjaśnienia przez Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego Postanowienia zaistnienia szczególnych okoliczności, ze względu na które nie można było wykonać czynności, o których wskazuje Prokurator we wniosku o przedłużenie tymczasowego aresztu, postępowania przygotowawczego we wcześniejszym terminie, a które determinują dopuszczalność dalszego stosowania tymczasowego aresztowania, przy jednoczesnym zauważeniu, iż wskazywane w treści orzeczenia czynności dowodowe, które powinny zostać przeprowadzone w sprawie wynikają wyłącznie z opieszałości działania organów ścigania w postaci małej koncentracji podejmowanych czynności, jak również podejrzany nie może mieć wpływu na ich treść (zob. przesłuchanie świadków), ponadto niezależnie od podejrzanego jest podjęcie czynności przez prokuraturę, tj. czynności, jak zabezpieczenie monitoringu, jak też przesłuchanie biegłego, o których podejrzany wskazał w trakcie składnia wyjaśnień, a tym samym nie wypełniają się przesłanki „zachodzącej potrzeby” w rozumieniu tego przepisu dla uzasadnienia dalszej izolacji podejrzanego.

Wskazując na powyższe uchybienia, na podstawie przepisu art. 427 § 1 i art. 437 § 1 KPK wnoszę o zmianę zaskarżonego postanowienia i uchylenie stosowanego wobec podejrzanego środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania i zastosowanie środków zapobiegawczych o charakterze nieizolacyjnym w postaci:

1) dozoru Policji;

2) poręczenia majątkowego w wysokości 20 000 zł,

3) względnie orzeczenia zakazu opuszczania kraju.

Uzasadnienie

1.1. Zaskarżonym Postanowieniem z dnia 2023-10-20 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku, IV Wydział Karny, przedłużył wobec podejrzanego środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 dalszych miesięcy, tj. do dnia 2024-01-20 r.

1.2. W ocenie obrony, mając na uwadze nie tylko treść skarżonego postanowienia, lecz także już poprzednie rozstrzygnięcie Sądu o tymczasowym aresztowaniu, Sąd dopuścił się obrazy przepisów postępowania. Tym samym powyższe orzeczenie jest nieprawidłowe i nie powinno się ostać.

1.3. O ile w przedmiotowej sprawie możliwe jest przyjęcie, przynajmniej na obecnym etapie procedowania, przesłanki ogólnej w postaci dużego prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa, które ma wynikać ze zgromadzonego dotychczas materiału dowodowego, o tyle nie istnieje żadna z przesłanek szczególnych, uzasadniających zastosowanie środka zapobiegawczego o charakterze izolacyjnym.

1.4. W pierwszej kolejności należy wskazać, że podstawą do wydania postanowienia przez Sąd Okręgowy o tymczasowym aresztowaniu jest to, że podejrzany mógłby w sposób nieodzowny wpływać na toczące się postępowanie, podejmując próby matactwa, bądź ukrywać się przed wymiarem sprawiedliwości, podczas gdy podejrzany złożył obszerne wyjaśnienia, brał udział w czynnościach procesowych i tym samym sytuacja aktualna podejrzanego przeczy takiemu twierdzeniu Sądu.

1.5. Odnosząc się do powyższego uzasadnienia Sądu w zakresie obawy zakłócania postępowania, należy przede wszystkim wskazać, że ryzyko (obawa) ucieczki podejrzanego, czy też matactwo musi być uzasadnione. Na powyższy stan powinny wskazywać konkretne okoliczności ujawnione (art. 251 § 3 KPK). Okoliczności te muszą wskazywać, że jest wielce prawdopodobna ucieczka lub ukrycie się podejrzanego. Innymi słowy, Sąd w zaskarżonym orzeczeniu oraz wnioskujący o zastosowanie tymczasowego aresztu prokurator obowiązani są wskazać, na jakich konkretnych okolicznościach opierają swe twierdzenia o istnieniu zagrożenia dla prawidłowego toku postępowania. Powoływanie się na ryzyko ucieczki lub ukrycia podejrzanego, bez wskazania okoliczności, na których oparte jest przekonanie, że nie spełnia wymogów określonych w art. 251 § 3 KPK, a tym samym wymogów szczególnej pozytywnej przesłanki zastosowania tymczasowego aresztowania (art. 258 § 1 KPK) Zoll. Ponadto należy wskazać, że podejrzany, zgodnie z oświadczeniem rodziny znajdującym się w aktach sprawy, w przypadku uchylenia tymczasowego aresztowania przebywać będzie na stałe pod adresem ul. Morska 10, 80-001 Gdańsk, gdzie jest również zameldowany na pobyt stały. Tym samym przesłanka z art. 258 § 1 KPK nie zachodzi.

1.6. Sąd w zaskarżonym orzeczeniu wskazuje również na obawę podejmowania przez podejrzanego w przypadku pozostawania na wolności podejmowania czynności zakłócających prawidłowy tok postępowania, nie wskazując jakiego typu mogłyby być to czynności oraz w jaki sposób mogłoby dojść do ich zakłócenia. W tym miejscu należy się powołać na szerokie orzecznictwo, w którym to przyjmuje się, że przyjęcie obawy utrudniania postępowania powinno być w każdym przypadku uzasadnione, tj. oparte na konkretnych dowodach lub poszlakach, a nie jedynie abstrakcyjne (por. II Kp 123/19). Tym samym zastosowanie środków zapobiegawczych powinno nastąpić w sytuacjach wyjątkowych i powinno być ono bardzo szczegółowo uzasadnione w uzasadnieniu wydanego w przedmiocie zastosowania, czy też przedłużenia tymczasowego aresztowania. Reasumując, nie można zaakceptować stanowiska, że groźba mataczenia może wynikać wprost z: „(…) z uwagi na charakter zarzucanego czynu” (zob. II Kp 456/20), a w ten sposób postąpił Sąd wydając zaskarżone orzeczenie.

1.7. Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia powołuje się na zarzucenie popełnienia podejrzanemu czynu z art. 286 kk oraz uwagi na jego rzekome kontakty z osobami z półświatka i tym na jego znajomość innych uczestników rzekomej grupy. Dodatkowo Sąd powołuje się na agresywny charakter podejrzanego i wcześniejszą karalność. Obrona wskazuje, że podejrzany nie przyznaje się do udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, a materiał dowodowy wskazuje wprost, że podejrzany przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów, z wyjątkiem art 258 kk. Podejrzany złożył obszerne wyjaśnienia, wskazał wszystkie mu wiadome okoliczności związane ze stawianym zarzutami oraz wskazał miejsce ukrycia narzędzi przestępstwa. Dodatkowo podejrzany podkreśla, że zerwał kontakty z dawnym środowiskiem i tym samym niezasadne jest twierdzenie Sądu, że podejrzany mógłby po uchyleniu środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania dopuszczać się matactwa. Tym bardziej że 3 innych podejrzanych związanych z toczącym się postępowaniem aktualnie umieszczeni zostali w areszcie śledczym w związku z zastosowaniem wobec nich środków zapobiegawczych. Podejrzany tym samym w żaden sposób w przypadku uchylenia środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania nie mogłaby mieć wpływu na zeznania świadków.

1.8. Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego Postanowienia powołał się na zaistnienie szczególnych okoliczności, ze względu na które nie można było wykonać czynności, o które wnioskuje Prokurator we wniosku o przedłużenie tymczasowego aresztu, postępowania przygotowawczego we wcześniejszym terminie, a które determinują dopuszczalność dalszego stosowania tymczasowego aresztowania, przy jednoczesnym zauważeniu, iż wskazywane w treści zaskarżonego orzeczenia czynności dowodowe, które powinny zostać przeprowadzone w sprawie, wynikają wyłącznie z opieszałości działania organów ścigania w postaci małej koncentracji podejmowanych czynności, jak również podejrzany nie może mieć wpływu na ich treść (zob. przesłuchanie świadków), ponadto podejrzany nie ma żadnego wpływu na kolejne czynności zaplanowane przez Prokuraturę: zabezpieczenie monitoringu, jak też przesłuchanie biegłego, o którego umiejscowieniu podejrzany wskazał w trakcie składnia wyjaśnień oraz w trakcie przeprowadzenia wizji lokalnej, a tym samym nie wypełniają one przesłanki „zachodzącej potrzeby” w rozumieniu tego przepisu dla uzasadnienia dalszej izolacji podejrzanego. Na marginesie należy dodać, że podejrzany nie powinien ponosić ujemnych konsekwencji z tego powodu, że organy ścigania nie zabezpieczyły dowodów wcześniej.

1.9. W zaskarżonym orzeczeniu Sąd powołał się na czynności dowodowe, które zostały wskazane we wniosku o przedłużenie tymczasowego aresztowania wobec podejrzanego. W zaskarżonym orzeczeniu Sąd nie rozważył w sposób wyczerpujący, czy czynności te uzasadniają przedłużenie tymczasowego aresztowania. Sąd nie rozważył, czy w toczącym postępowaniu przygotowawczym rzeczywiście zachodzą szczególne okoliczności, które sprawiły, że postępowania nie można było ukończyć w dotychczas wyznaczonym terminie trwania tymczasowego aresztowania, a w razie pozytywnej odpowiedzi na tak postawione pytanie – czy mimo wszystko istnieje realna, rzeczywista potrzeba izolacji podejrzanego z perspektywy charakteru i rodzaju czynności, jakie muszą zostać w trakcie toczącego się postępowania przeprowadzone.

1.10. Nie ulega wątpliwości, że takie przeszkody w toczącym się postępowaniu przeciwko podejrzanemu nie zaistniały. Wydaje się, iż toczące się postępowanie toczy się w sposób przewlekły, opieszały. Sąd nie wyznaczył terminu zakończenia postępowania. W orzecznictwie wskazuje się, że: „[tymczasowe aresztowanie nie może trwać w nieskończoność]” (II Kp 789/18).

1.11. Przykładowo należy wskazać, że Sąd w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia powołuje się na konieczność przesłuchania świadków, zabezpieczenie komputera podejrzanego, a także bezpodstawnym twierdzeniu, że podejrzanemu są znane jeszcze inne osoby, któr