Ocena zagrożeń psychospołecznych

Karta informacji o wybranych zagrożeniach psychospołecznych na stanowisku Lekarz internista

 

      Czynniki              Źródło zagrożenia             Możliwe skutki                  Środki ochrony    zagrażające                 (sytuacje zagrażające)              zagrożeń                       przed zagrożeniami

1. Przeciążenie   ilościowe pracą

- częsty i znaczny wysiłek   psychofizyczny - zbyt dużo pracy do wykonania   (w ciągu miesiąca) - nierównomierne tempo   pracy (uzależnienie od liczby   przypadków, szczególnie   w odniesieniu do konsultacji   i leczenia dolegliwości   objawowych)

W zależności od ekspozycji i zasobów jednostki (odporności i umiejętności radzenia sobie, a także zdolności regeneracyjnych) wystąpić mogą: a) zaburzenia somatyczne - bezsenność - migreny - obniżenie odporności   organizmu (osłabienie,   zwiększona podatność   na infekcje)

- dbałość o właściwą liczbę i strukturę   personelu - przestrzeganie norm czasu pracy   (w tym także udzielanie dni wolnych   po pracy w nadgodzinach lub w dni wolne,   przestrzeganie udzielania urlopów) - bezwzględne przestrzeganie przepisów   o profilaktycznych i okresowych   badaniach lekarskich

2. Przeciążenie   jakościowe   pracą

- praca w narażeniu własnego   zdrowia i życia - duże konsekwencje błędu w pracy - konieczność zachowania stałej   czujności (także podczas pracy   w nocy) - konieczność tłumienia własnych   potrzeb i reakcji (pokonywanie   senności, tłumienie gniewu   w sytuacjach konfliktowych,   konieczność podporządkowania   się, tłumienie odrazy) - dylematy moralne w pracy   (korupcja, konieczność odmowy   leczenia) - narażenie na traumę

- zaburzenia metabolizmu i choroby układu trawiennego - zaburzenia gospodarki   hormonalnej - choroby naczyniowe: - nadciśnienie tętnicze - choroba wieńcowa - zawał serca - udar mózgu - przeciążenie układu   mięśniowo-szkieletowego - zwiększona podatność   na choroby nowotworowe   (np. przez wzmożone    palenie tytoniu)

- przestrzeganie norm czasu pracy   (w tym także przerw w pracy,   dni wolnych za pracę w godzinach - rygorystyczne przestrzeganie obowiązku   okresowych badań lekarskich, a w razie   potrzeby także kierowanie na badania   częściej, niż wynika to z przepisów - zapewnienie pomocy psychologicznej - rozwijanie systemów motywacyjnych   przeciwdziałających korupcji - szkolenia merytoryczne odpowiadające   potrzebie podnoszenia kwalifikacji   zawodowych - szkolenia z umiejętności społecznych   i radzenia sobie ze stresem i umiejętności   komunikowania

3. Przeciążenie

- konieczność współpracy   z wieloma osobami, zwykle   trudnymi w kontakcie - konflikt praca-dom - Specyficzna relacja lekarz-pacjent   wynikająca   z długotrwałej opieki

- zaburzenia natury   psychicznej - deficyty poznawcze, w tym   obniżenie koncentracji uwagi   i kłopoty z pamięcią

- szkolenia z umiejętności społecznych   (głównie asertywności i komunikacji)   oraz technik radzenia sobie   ze stresem - okresowo powtarzane

4. Fizyczne   warunki pracy

- narażenie na odór i inne   nieprzyjemne fizyczne warunki   pracy - praca przy sztucznym oświetleniu - konieczność fizycznego kontaktu   z chorymi - kontakt z krwią i innymi   substancjami toksycznymi

- podniesienie poziomu agresji,   drażliwość - nerwice (zaburzenia   odżywiania, obsesje,   kompulsje, fobie) - depresje - alkoholizm - narkomania   (w tym lekomania) - wypalenie zawodowe   (wyczerpanie emocjonalne,   depersonalizacja, utrata   satysfakcji z pracy)

- bezwzględne przestrzeganie przepisów   o badaniach okresowych - środki ochrony indywidualnej

5. Ograniczony   zakres kontroli   nad pracą

- ograniczony wpływ na dobór   współpracowników - brak wpływu na fizyczne warunki   pracy - niewielki wpływ na   podejmowane decyzje   wpływające na organizację   pracy (o organizacji pracy   decydują przepisy, uregulowania   kontraktowe z NFZ i wytyczne   kierownictwa)

- w miarę możliwości uwzględnianie opinii   przy ustalaniu składu zespołu pracującego   na tej samej zmianie - pozostawienie pracownikom marginesu   swobody w decydowaniu o warunkach   pracy (np. urządzenie gabinetu)

Oszacowanie wielkości ryzyka wynikającego z zagrożeń psychospołecznych na stanowisku Lekarz internista

 

                     Ekspozycja                                     RYZYKO KOŃCOWE   Zagrożenie/      Możliwe             Prawdopodo-         Ryzyko    rodzaj ryzyka         skutki               bieństwo zdarzenia    początkowe        (po zastosowaniu                                                           środków ochrony)                          na czynniki                                    zagrażające

Skrajne przeciążenie     bardzo duże (śmierć na skutek         częsta    mało prawdopodobne,   śmiertelna)     (codzienna)       możliwe   przeciążenia pracą)    E=6      P=1     Rp=90   R=45                   S=15              istotne       małe                                     potrzebna okresowa kontrola                                     warunków pracy

Chroniczne          duże (ciężkie     częsta      praktycznie możliwe    Rp=126   R = 42   przeciążenie           uszkodzenie     (codzienna)                  istotne       małe (poważna choroba      ciała)          P=3            somatyczna lub psychiczna)  E=6            S=7            potrzebna okresowa kontrola                                     warunków pracy

Przeciążenie okresowe    średnie         częsta       całkiem możliwe    Rp=108   R = 54 (lżejsze dolegliwości   (absencja)   (codzienna)                istotne       małe   somatyczne lub zaburzenia   S=3          P=6            stanu psychicznego)       E=6                        potrzebna okresowa kontrola                                     warunków pracy