Odpowiedź na skargę kasacyjną

ul. Kwiatowa 12, 00-123 Warszawa, dnia 15 marca 2024 r.

DoSądu Okręgowegow KrakowieWydział Cywilny

Powodowie: Jan Kowalski,Anna Kowalska (ul. Polna 2, 10-200 Olsztyn).

I C 1234/23

Pozwany: Piotr Nowak (ul. Leśna 5, 30-300 Poznań).

ODPOWIEDŹ POZWANEGO NA SKARGĘ KASACYJNĄw sprawie z powództwa Jana Kowalskiego i Anny Kowalskiej przeciwkoPiotrowi Nowakowi o zapłatę z tytułu umowy pożyczki z dnia 10 stycznia 2022 r.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną powodów od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 20 lutego 2024 r., I C 1234/23, doręczoną pozwanemu dnia 25 lutego 2024 r., pozwany wnosi o:

1. Odrzucenie skargi kasacyjnej na podstawie art. 398⁶ § 2 k.p.c., Sąd Okręgowy bowiem postanowieniem z dnia 10 lutego 2024 r. bezzasadnie przywrócił powodom termin do wniesienia skargi kasacyjnej. Treść pisma (05 lutego 2024 r.) z wnioskiem o przywrócenie terminu czyni nieuzasadnionym żądanie przywrócenia terminu do złożenia skargi. Strona powodowa powoływała się na zaniechanie przez pełnomocnika złożenia skargi kasacyjnej w ustawowym terminie, a jako przyczynę opóźnienia wskazywała na trudności i przeszkody w porozumieniu się pełnomocnika z jego mocodawcą. Nie wymaga dowodzenia okoliczność, że ustalenie sposobu i środków porozumiewania się mocodawcy z jego pełnomocnikiem stanowi ich wewnętrzną kwestię. Jeśli nawet przyjąć, że środki komunikowania okazały się zawodne, to niewątpliwe jest istnienie innych możliwości i środków technicznych umożliwiających porozumienie się wymienionych podmiotów. W tej sytuacji oczywiste jest, że uchybienie - nawet wysokim wymaganiom, ostrożności czy też przezorności - w takim stopniu, w jakim to wynika z możliwej do przewidzenia natury użytych środków, nie uzasadnia przywrócenia uchybionego terminu. Przywrócenie terminu nie należy do swobodnego uznania sądu. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej jest terminem ustawowym, zawitym i nie może być przez właściwy sąd skracany ani też przedłużany. Uchybienie terminowi ustawowemu powoduje bezskuteczność danej czynności prawnej (art. 167 k.p.c.). Przywrócenie uchybionego terminu procesowego może nastąpić tylko wówczas, gdy zostały spełnione ustawowe przesłanki do jego przywrócenia, a art. 168 i n. k.p.c. wykluczają dowolność. Jest to pogląd ukształtowany w orzecznictwie i aprobowany w doktrynie (m.in. postanowienie SN z 15 stycznia 2023 r., II CZ 123/22, OSNC 2023/5/67, Legalis nr 1234567 z aprobującą glosą Adama Nowaka, OSP 2023/10/123, PiP 2023/12/15 i powołanym piśmiennictwem).

2. Gdyby Sąd Najwyższy nie podzielił wniosku o odrzucenie skargi wniesionej przez stronę powodową, pozwany wnosi o wydanie postanowienia odmawiającego przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.W sprawie nie została spełniona żadna z przesłanek uzasadniających przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania (art. 398⁴ § 2 w związku z art. 398⁹ § 1 pkt 1-4 k.p.c.). Ustawowe uregulowanie instytucji apelacji nie zawiera wymienienia przyczyn, na jakich można ją oprzeć. Przyczynami tymi mogą być wszelkie okoliczności decydujące o zmianie lub uchyleniu zaskarżonego wyroku. Przyczyny te zostały określone jako zarzuty. Stosownie do uchwał składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2020 r. III CZP 12/19, OSNC 2020/9/101 i z 20 maja 2021 r. III CZP 23/20, OSNC 2021/11/123, mających moc zasad prawnych, sąd drugiej instancji w żadnym razie nie może poprzestać na ustosunkowaniu się do zarzutów apelacyjnych, lecz musi - niezależnie od ich treści - dokonać ponownych własnych ustaleń, a następnie poddać je ocenie pod kątem prawa materialnego. Powołane uchwały wiążą wszystkie składy orzekające Sądu Najwyższego. Wiążąca moc tej uchwały wyklucza rozbieżność w orzecznictwie Sądu Najwyższego. Zasada prawna nie wiąże formalnie sądów powszechnych, jednakże skarżący nie przytoczyli rozbieżności w orzecznictwie tych sądów.

3. W wypadku przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania pozwany wnosi o jej oddalenie. Skarga kasacyjna powodów nie rozróżnia sfery faktów od sfery prawa. Nie ulega wątpliwości, że stan faktyczny ustalony przez Sąd pierwszej instancji może być uzupełniony i poszerzony przez Sąd odwoławczy. Czynności tych - z zachowaniem jak najdalej idącej ostrożności - co potwierdza protokół rozprawy przed Sądem drugiej instancji poprzedzającej wydanie zaskarżonego wyroku - dokonał Sąd Okręgowy. Ustalenia te pozwoliły Sądowi drugiej instancji na prawidłowe zastosowanie przepisów prawa materialnego uzasadniających zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa. Skarżący nie zarzucili w skardze kasacyjnej naruszenia prawa materialnego, a ustawodawca wyłączył dopuszczalność oparcia skargi kasacyjnej na zarzutach dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 398³ § 3 k.p.c.). Sąd Najwyższy jako instancja kasacyjna nie jest uprawniony do badania zasadności ustaleń faktycznych i oceny dowodów dokonanych przed sądem drugiej instancji, nie może też dokonywać własnych ustaleń faktycznych odmiennych od przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku (art. 398¹³ k.p.c.). Zbliżone stanowisko wyraził Sąd Najwyższy we wcześniejszych orzeczeniach (wyroki: z 12 stycznia 2022 r. I CSK 123/21, OSNC 2022/7/89, Legalis nr 1234567, z 25 marca 2022 r. II CSK 234/21, OSNC 2022/9/101, Legalis nr 2345678). W dotychczasowym orzecznictwie przyjmowano, że sama ocena dowodów może być przedmiotem kontroli kasacyjnej, taką ocenę jednak można podważyć tylko wówczas, gdy - w świetle dyrektywy płynącej z art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 393¹ pkt 2 (obecnie art. 398³ § 1 pkt 2) k.p.c. - okazała się ona rażąco wadliwa albo w sposób oczywisty błędna (m.in. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 05 kwietnia 2023 r. III CZP 12/23, OSNC 2023/10/111, wyrok z dnia 18 maja 2023 r. I CSK 234/22, OSNC 2023/12/123, wyrok z dnia 22 czerwca 2023 r. II CSK 345/22, OSNC 2023/1/1, Legalis nr 3456789). Por. także OSP 2023/5/67, PiP 2023/7/89 i Pal. 2023/9/101. W obecnym stanie prawnym niedopuszczalność oparcia skargi kasacyjnej na zarzutach dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 398³ § 3 k.p.c.) dotyczy także ustaleń dokonanych przez sąd odwoławczy oraz wyrażonej przez ten sąd oceny dowodów, co pomijają skarżący w złożonej skardze kasacyjnej. Jednakże skarżący nie wykazali w skardze kasacyjnej, aby ocena dowodów - dokonana przez Sąd drugiej instancji - wykazywała tego rodzaju wadliwość. Sąd drugiej instancji uprawniony jest do dokonania oceny zeznań świadków (i stron) przesłuchanych przez Sąd pierwszej instancji i uczynienia na ich podstawie własnych ustaleń (postanowienie SN z 01 lutego 2023 r. I CZ 12/23, OSNC 2023/6/78, Legalis nr 4567890). Zasada swobodnej oceny dowodów, której funkcjonowanie podważa skarga kasacyjna, jest jednym z koniecznych środków zapewniających wydanie przez sąd rozstrzygnięcia zgodnego ze stanem rzeczy istniejącym w chwili orzekania (art. 316 § 1 k.p.c.). Postawienie w skardze kasacyjnej zarzutu obrazy art. 233 § 1 k.p.c. nie może polegać - jak to zaprezentowali powodowie w skardze kasacyjnej - na negowaniu stanu faktycznego ustalonego na podstawie własnej oceny dowodów. Skarżący nie wykazali, że Sąd drugiej instancji rażąco naruszył ustanowione w wymienionym przepisie zasady oceny wiarygodności i mocy dowodów i że naruszenie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy (wyroki SN: z 15 kwietnia 2022 r. I CSK 123/21, OSNC 2022/8/90, Legalis nr 5678901, z 28 maja 2022 r. II CSK 234/21, OSNC 2022/10/112, Legalis nr 6789012). Nawet brak niektórych elementów uzasadnienia wymienionych w art. 328 § 2 k.p.c. nie jest równoznaczny z wystąpieniem skutku przewidzianego w powołanym w skardze kasacyjnej art. 398³ § 1 pkt 2 k.p.c. Należy ponadto wskazać, że nawet jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu, to Sąd Najwyższy oddala skargę kasacyjną (art. 398¹⁴ k.p.c.). Dlatego skarga kasacyjna jest bezzasadna.

Na wypadek gdyby Sąd Najwyższy nie odrzucił skargi kasacyjnej i przyjął ją do rozpoznania, nie podzielając stanowiska i wniosków przytoczonych na wstępie przez pozwanego, wnoszę o jej oddalenie z zasądzeniem - w każdym wypadku - na jego rzecz kosztów procesu za instancję kasacyjną.

Piotr Nowak

Załącznik:odpis odpowiedzi.