Postanowienie o stwierdzenie zasiedzenia

Sygn. akt I Ns 1234/23

POSTANOWIENIE

Dnia 15 marca 2023 r.

Sąd Rejonowy w Warszawie Wydział V Cywilny w składzie:przewodniczący: sędzia Anna Kowalskaprotokolant: sekr. sąd. Jan Nowakpo rozpoznaniu w dniu 10 marca 2023 r. na rozprawiesprawy z wniosku Adam Wiśniewski i Maria Wiśniewskaz udziałem Jan Wiśniewski, Piotr Wiśniewski, Anna Zielińska i Katarzyna Wiśniewskao stwierdzenie zasiedzeniapostanawia:

1) stwierdzić, że Adam Wiśniewski i Maria Wiśniewska nabyli przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2003 r. po ½ (jednej drugiej) ułamkowej części prawo własności nieruchomości położonej w miejscowości Jabłonna przy ul. Słonecznej 12 o powierzchni 0.5 ha (pół hektara) oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki 123/4, zabudowanej domem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym, przedstawionej na wypisie z rejestru gruntów i wyrysie z mapy ewidencyjnej z 10 lutego 2023 r. Nr RGKW 54321, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Warszawie nie jest prowadzona księga wieczysta ani zbiór dokumentów,

2) ustalić, że każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.

Anna Kowalska

Uzasadnienie

We wniosku z 15 stycznia 2023 r. Adam Wiśniewski i Maria Wiśniewska o stwierdzenie, zasiedzenianieruchomości położonej w miejscowości Jabłonnao powierzchni 0.5 ha oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki 123/4. Na rozprawiew dniu 10 marca 2023 r. uczestnicy Jan Wiśniewski, Piotr Wiśniewski, Anna Zielińska – dzieciwnioskodawcy Adama Wiśniewskiego i nieżyjącej Krystyny Wiśniewskiej zaoponowali przeciwkownioskowi, podnosząc, iż to oni nabyli własność nieruchomości przez zasiedzenie, wywodzącswoje prawa od matki Krystyny Wiśniewskiej. Uczestnik Katarzyna Wiśniewska uznała wniosek.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W 1983 r. małżonkowie Adam Wiśniewski i Krystyna Wiśniewska nabyli w drodze umowynieformalnej od Stanisława Nowaka nieruchomość położoną w miejscowości Jabłonnao powierzchni 0.5 ha (pół hektara)oznaczonej w ewidencji gruntów numerem działki 123/4 – dawniej Nr 567/8.(dowody: umowa, k. 2 odwrót, zaświadczenie ze Starostwa Powiatowego w Legionowie, k. 3)

Krystyna Wiśniewska zmarła 15 lipca 2000 r. Jedynym jej spadkobiercą jest Adam Wiśniewski.(dowód: postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku akt I Ns 4321/00 Sądu Rejonowegow Warszawie, k. 4).

Od momentu nabycia Adam Wiśniewski i Krystyna Wiśniewska władali nieruchomością, użytkującją od 1983 do 2000 r., kiedy to Krystyna Wiśniewska zmarła. Wraz z małżonkami na posesjimieszkały też ich dzieci: Jan Wiśniewski, Piotr Wiśniewski, Anna Zielińska, z którychAnna Zielińska wyprowadziła się z nieruchomości jeszcze za życia matki, a Piotr Wiśniewski jużpo jej śmierci w 2002 r. Adam Wiśniewski i jego żona Maria Wiśniewska byli uważani przezsąsiadów za właścicieli nieruchomości. Posiadali oni również inne nieruchomości, w sumie2 ha ziemi ornej, którą wspólnie uprawiali.(dowody: zeznania Jana Wiśniewskiego, Piotra Wiśniewskiego, Anny Zielińskiej, zaświadczenieze Starostwa Powiatowego w Legionowie, k. 5)

Po śmierci Krystyny Wiśniewskiej spadek po niej nabyli w drodze dziedziczenia ustawowegomałżonek i dzieci po ¼ ułamkowej części, w tym wchodzące w skład spadku grunty rolne.(dowód: odpis postanowienia Sądu Rejonowego w Warszawie w sprawie I Ns 4321/00, k. 6)

Po śmierci Krystyny Wiśniewskiej Adam Wiśniewski władał nieruchomością samodzielnie, po czymw 2003 r. zamieszkała z nim na nieruchomości Maria Wiśniewska. W 2005 r. z nieruchomościwyprowadził się Jan Wiśniewski, który się usamodzielnił. W tym samym roku Adam Wiśniewski rozdzielił nieformalnie między swoje córki Annę Zielińską i Katarzynę Wiśniewską pola uprawne, z wyjątkiem działki Nr 123/4. Swojemu synowi Piotrowi Wiśniewskiemu przekazałsamochód marki Fiat 126p w 2005 w kwocie 1000 złotych. Anna Zielińska przekazałaPiotrowi Wiśniewskiemu pieniądze w 2005 w kwocie 500 złotych. Środkite wystarczyły na zakup mieszkania w Spółdzielni Mieszkaniowej „Nowe Jabłonna”w Legionowie, gdzie Piotr Wiśniewski otrzymał przydział mieszkania. Samochód, co do którego Jan Wiśniewski otrzymał od ojca, wedle pierwotnych zamiarówmiał przypaść małżonkom Janowi i Katarzynie Wiśniewski. Od tej pory Adam Wiśniewskii Maria Wiśniewska wspólnie zamieszkiwali w domu na działce Nr 123/4, który remontowalii dwukrotnie przebudowywali, ostatnio w 2015 r. Adam Wiśniewski i Maria Wiśniewskauchodzili wśród sąsiadów za właścicieli. Wspólnie opłacali podatki i ponosili inne kosztyutrzymania nieruchomości. Utrzymywali się z uprawy roli i hodowli zwierząt. Od 2018 r. oboje utrzymują się z emerytury. W 2010 r. wzięli ślub. Od 2020 r. Adam Wiśniewski jest właścicielem sklepu spożywczego w budynkuposadowionym na nieruchomości.(bezsporne w świetle wyjaśnień i zeznań wnioskodawców i uczestników, a także w świetlezeznań świadków Janiny Kowalskiej, Stefana Nowaka, Marii Malinowskiej, zaświadczeń z Urzędu Gminy Jabłonna, k.7, 8, ze Starostwa Powiatowego w Legionowie, k. 9 i zaświadczenia Prezesa SM „Nowe Jabłonna” Legionowo, k.10-11)

Co do przedmiotowej nieruchomości nigdy nie toczyło się postępowanie spadkowe.Nieruchomość ta nie ma urządzonej księgi wieczystej ani zbioru dokumentów.(dowód: zaświadczenie ze Starostwa Powiatowego w Legionowie, k. 12, zaświadczenie z V Wydziału Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego w Warszawie, k. 13)

Powyżej opisany stan faktyczny wynika ze źródeł dowodowych niekwestionowanych przezwnioskodawców i uczestników. Różnica między nimi dotyczy oceny stanu faktycznegoustalonego w niniejszej sprawie, co jest przedmiotem dalszych rozważań.

Sąd zważył, co następuje:

Postępowanie o stwierdzenie zasiedzenia regulowane jest w art. 609 KPC. Stosowniedo treści art. 610 § 2 KPC w zakresie nieuregulowanym w tych dwóch przepisachdo orzeczenia w sprawie o zasiedzenie stosuje się odpowiednio przepisy o stwierdzeniunabycia spadku.

Zgodnie z art. 172 § 1 KC posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywawłasność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat 20 jako posiadaczsamoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Zgodnie z art. 172 § 2 KCpo upływie lat 30 posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskałposiadanie w złej wierze. Przepisy te w brzmieniu zacytowanym obowiązują od 1 października 1990 r. –w brzmieniu ustalonym ustawą z 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz.U.Nr 55, poz. 321). We wcześniejszym brzmieniu przepisów wymagany był dla zasiedzeniadwudziestoletni okres posiadania samoistnego nieruchomości w dobrej wierze lubtrzydziestoletni okres posiadania w złej wierze. W ocenie sądu stan faktyczny niniejszejsprawy podpada więc pod normę art. 172 § 2 KC w brzmieniu po wskazanej wyżejnowelizacji. Posiadanie nieruchomości objętej wnioskiem miało charakter posiadania w złej wierze, gdyż nabyła nieruchomość w drodze umowy nieformalnej, bez dochowaniawymaganej w art. 158 KC formy aktu notarialnego. Nie wdając się w szczegółowe dywagacjena ten temat, wskazać należy, że pogląd taki jest dziś zgodnie przyjmowany przez doktrynęi orzecznictwo.

Problemem wymagającym rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest kwestia początkuposiadania udziału w nieruchomości po Krystynie Wiśniewskiej. W ocenie sądu okres zasiedzenianieruchomości objętej wnioskiem biegł najpierw na rzecz małżonków Adama i KrystynyWiśniewskich od dnia jej nieformalnego nabycia, tj. od 1983 r. Po śmierci Krystyny Wiśniewskiejw 2000 r. posiadanie nieruchomości odziedziczyli jej małżonek i dzieci. Okres zasiedzeniabiegł więc nadal na ich rzecz jako spadkobierców zmarłej. Gdyby przyjąć, że małżoneki dzieci są nadal współposiadaczami nieruchomości, należałoby stwierdzić nabycie przez nichprawa własności tej nieruchomości przez zasiedzenie w 2013 r., a więc w 30 latpo nieformalnym nabyciu działki. W ocenie sądu nie jest to jednak możliwe, a to ze względówprzedstawionych w dalszej części wywodu.

Jak ustalono wyżej, w 2005 r., po wyprowadzeniu się Jana Wiśniewskiego z domu, każde z dzieci Piotr i Anna Wiśniewscy otrzymało spłatę z majątkurodziców, w tym ze spadku po matce. Piotr Wiśniewski otrzymał ponadto samochódz majątku Adama Wiśniewskiego. W ocenie sądu oznacza to, że międzyspadkobiercami Krystyny Wiśniewskiej dokonano częściowego działu spadku po niej, a ponadtoczęściowego podziału majątku wspólnego małżonków Wiśniewskich. W podziale tym brałaudział Maria Wiśniewska, przekazując część składnik swojego majątku synowi małżonków Wiśniewskich.Dokonując częściowej spłaty jednego z jej pasierbów, w ocenie sądu wstąpiła za ichzgodą we współposiadanie nieruchomości. Kontynuowała je przez cały czas od 2005do dnia dzisiejszego, przejawiając wolę władania nieruchomością w sposób wyłącznyprzez opłacanie podatków związanych z nieruchomością i wszelkich innych kosztów jejutrzymania wspólnie z Adamem Wiśniewskim.

Po rozstrzygnięciu kwestii wstąpienia we współposiadanie nieruchomości w sposób jednoznacznydla innych do rozważenia pozostają jeszcze dwie kwestie: początkowa data liczeniazasiedzenia oraz udział w tym posiadaniu. Oba te zagadnienia są ze sobą ściśle powiązane.Gdyby przyjąć, że Maria Wiśniewska nabyła jedynie udział we współposiadaniu od swojegopasierba – jej syna Piotra Wiśniewskiego, to należałoby doliczyć do okresuwspółposiadania nieruchomości przez Adama Wiśniewskiego i Marię Wiśniewską okres posiadaniajej przez Adama i Krystynę Wiśniewskich. Adam Wiśniewski i Maria Wiśniewska wnoszą jednako stwierdzenie nabycia przez nich prawa własności przez zasiedzenie po połowie. W oceniesądu oznacza to, że umówili się oni między sobą, że będą współposiadać nieruchomość w takichczęściach. Porozumienie takie nie mogło nastąpić wcześniej niż w 2003 r. Dlatego sąd przyjął,że oboje rozpoczęli współposiadanie tej nieruchomości najpóźniej z dniem 1 stycznia 2003 r.Okres trzydziestoletniego posiadania wymaganego do zasiedzenia minął więc w dniu 1 stycznia 2023 r.i nabycie prawa własności przez zasiedzenie nastąpiło z tą datą w częściach po ½. Z tychwzględów i na podstawie powołanych przepisów orzeczono jak w punkcie 1 sentencji.

Na marginesie rozważań zauważyć wypada, że dla nabycia prawa własności niema znaczenia fakt zameldowania przez Adama Wiśniewskiego i Marię Wiśniewską uczestników, a to dlatego,że zameldowali się oni już po upływie terminu zasiedzenia nieruchomości.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 KPC.

Anna Kowalska