Postanowienie w sprawie rozstrzygnięcia sporu o właściwość

II FSK 1234/23

Postanowienie

Warszawa, 15 maja 2024 r.

Naczelny Sąd Administracyjny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Kowalska (spr.),

Sędziowie: Sędzia WSA Jan Nowak,

Sędzia WSA Maria Wiśniewska,

Protokolant: St. sekretarz sądowy Piotr Zieliński,

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2024 r. na rozprawie w Izbie Finansowej wniosku "Czystość Sp. z o.o." z siedzibą w Krakowie, ul. Kwiatowa 12 z 20 kwietnia 2024 r. o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy "Czystość Sp. z o.o." z siedzibą w Krakowie, ul. Kwiatowa 12 a Tomaszem Malinowskim w przedmiocie egzekucji administracyjnej opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi,

postanawia:

– wskazać "Czystość Sp. z o.o." z siedzibą w Krakowie, ul. Kwiatowa 12 jako organ właściwy do egzekucji administracyjnej opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Uzasadnienie

Wnioskiem z 20 kwietnia 2024 r. "Czystość Sp. z o.o." z siedzibą w Krakowie, ul. Kwiatowa 12 – nazywany dalej także „Czystość”, na podstawie art. 22 § 1 KPA, wystąpił do NSA o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego.

Zdaniem wnioskodawcy, organem właściwym w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej, na podstawie tytułów wykonawczych wystawionych przez "Czystość Sp. z o.o." w marcu 2024 r. wobec dłużników zamieszkałych na terenie Gminy Wieliczka, jest Tomasz Malinowski.

W uzasadnieniu wniosku "Czystość Sp. z o.o." wskazał, że Tomasz Malinowski zwrócił wspomniane tytuły wykonawcze, uznając, iż w świetle art. 6qa ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2519 ze zm.) nie jest organem właściwym do prowadzenia egzekucji.

"Czystość Sp. z o.o." natomiast stoi na stanowisku, że zgodnie z powyższym przepisem jest organem właściwym do prowadzenia egzekucji, w tym do stosowania wszelkich środków egzekucyjnych z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości, ale jedynie w stosunku do dłużników zamieszkałych na terenie gminy wchodzącej w skład "Czystość Sp. z o.o.". Tymczasem z treści art. 22 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 479 ze zm.) wynika, że właściwość miejscową organu egzekucyjnego w egzekucji należności pieniężnych z praw majątkowych lub ruchomości ustala się według miejsca zamieszkania lub siedziby zobowiązanego, z zastrzeżeniem § 2a–3b tego artykułu. Wobec tego organem właściwym do podjęcia czynności egzekucyjnych w stosunku do zobowiązanego, zamieszkałego na terenie Gminy Wieliczka, jest Tomasz Malinowski.

W odpowiedzi na wniosek, Tomasz Malinowski wniósł o wskazanie "Czystość Sp. z o.o." jako organu właściwego do prowadzenia postępowania egzekucyjnego w przedmiocie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi należnymi od mieszkańców Gminy Wieliczka. W uzasadnieniu Tomasz Malinowski wyjaśnił, że w okresie od stycznia 2023 r. do grudnia 2023 r. zadanie własne Gminy Wieliczka z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi było realizowane przez "Czystość Sp. z o.o.". Tym samym, zgodnie z art. 6qa ust. 1 CzystGmU, organem właściwym do prowadzenia egzekucji w odniesieniu do opłat przypadających na wspomniany okres jest "Czystość Sp. z o.o.", a nie Tomasz Malinowski.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 4 i 15 § 1 pkt 4 PostAdmU, NSA jest sądem właściwym do rozstrzygania sporów kompetencyjnych pomiędzy organami jednostek samorządu terytorialnego. Rozstrzygnięcie sporu powstałego pomiędzy tymi organami polega na wskazaniu organu właściwego do załatwienia sprawy (przeprowadzenia stosownego postępowania).

W wyniku rozpoznania wniosku o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego złożonego przez "Czystość Sp. z o.o." i po zapoznaniu się z argumentacją przedstawioną w odpowiedzi na ten wniosek, udzielonej przez Tomasza Malinowskiego, Naczelny Sąd Administracyjny doszedł do przekonania, że w rozważanym przypadku organem właściwym do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego jest "Czystość Sp. z o.o..

Treść art. 6qa ust. 1 CzystGmU jest jasna, precyzyjna i nie budzi żadnych wątpliwości interpretacyjnych. Z przepisów tych wprost wynika, że w zakresie kompetencji związków międzygminnych leży stosowanie „wszystkich środków egzekucyjnych, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości”. Właściwość rzeczowa "Czystość Sp. z o.o." w zakresie egzekwowania opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie ulega wątpliwości.

Z pisma "Czystość Sp. z o.o." z 1 kwietnia 2024 r. wnosić można, że sam "Czystość Sp. z o.o.", w tym zakresie, również nie ma wątpliwości. Czyni jednakże zastrzeżenie, że jego właściwość jest ograniczona „jedynie w stosunku do dłużników zamieszkałych na terenie gmin, które wchodzą w skład "Czystość Sp. z o.o."” (s. 2 pisma z 1 kwietnia 2024 r.).

Zważywszy na wskazanie przez "Czystość Sp. z o.o." art. 22 § 2 PostEgzAdmU, jako przepisu wyłączającego jego właściwość, zwrócić należy uwagę, że przez właściwość miejscową należy rozumieć zdolność prawną organu do załatwienia sprawy mieszczącej się w zakresie jej właściwości rzeczowej, na obszarze danej jednostki terytorialnej. Zauważyć w tym miejscu należy, że podstawa prawna do wystawienia tytułu wykonawczego wiąże się z obowiązkiem ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości i na zasadach określonych w Rozdziale 3a CzystGmU. Względem osób, które nie wykonały w terminie wspomnianego obowiązku o charakterze pieniężnym, środki egzekucyjne stosuje organ do tego uprawniony. Jak już wspomniano, art. 6qa ust. 1 CzystGmU w sposób oczywisty daje tę kompetencję związkom międzygminnym. W świetle powyższego, skoro "Czystość Sp. z o.o." zachował swoją właściwość rzeczową, w granicach jego właściwości miejscowej leży również załatwienie sprawy, której stroną są mieszkańcy gminy Wieliczka oraz inne podmioty mające na jej terenie swoją siedzibę – nawet jeżeli gmina ta wystąpiła ze "Czystość Sp. z o.o.".

Wobec tych ustaleń, NSA rozstrzygając spór kompetencyjny w sprawach wskazanych we wniosku "Czystość Sp. z o.o.", na podstawie art. 4 w zw. z art. 15 § 1 pkt 4 PostAdmU, wyznaczył go jako właściwy organ egzekucyjny.

Wzór opracowano na podstawie post. NSA z 12 grudnia 2023 r., II FSK 4321/23, Legalis.