Skarga kasacyjna

Warszawa, dnia 24.05.2024 r.

Do Sąd Najwyższy Izba Cywilna ul. Marszałkowska 123, 00-123 Warszawa za pośrednictwem Sądu Apelacyjnego w Warszawie V Wydział Cywilny ul. Solidarności 123, 00-234 Warszawa

Powód: Elektrotechnika Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie ul. Kwiatowa 12 30-001 Kraków reprezentowany przez Jan Kowalski ul. Słoneczna 23 31-002 Kraków

Pozwana: Anna Nowak ul. Polna 45 02-005 Warszawa reprezentowana przez Maria Zielińska ul. Wiejska 67 00-008 Warszawa

Wniosek o wstrzymanie wykonania prawomocnego wyroku

Sygnatura akt Sądu II instancji: V ACa 123/23 Wartość przedmiotu zaskarżenia: 15000 zł opłata od skargi: 750 zł

SKARGA KASACYJNA POZWANEJ

od wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie, V Wydział Cywilny z 15.03.2024 r., V ACa 123/23 (doręczonego pozwanej wraz z uzasadnieniem w dniu 20.03.2024 r.)

I

Działając jako pełnomocnik pozwanej Anny Nowak (pełnomocnictwo wraz dowodem uiszczenia opłaty skarbowej w załączeniu), zaskarżam wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, V Wydział Cywilny z 15.03.2024 r. wydany w sprawie V ACa 123/23 w całości oraz wnoszę o:

1) uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi II instancji wraz z rozstrzygnięciem o kosztach postępowania kasacyjnego;

2) przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 398⁹ § 1 pkt 4 KPC, gdyż skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona;

3) zasądzenie od Powoda na rzecz Pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych;

4) wstrzymanie wykonania prawomocnego wyroku zaskarżonego niniejszą skargą kasacyjną do czasu ukończenia postępowania kasacyjnego, gdyż jego wykonanie doprowadzi do powstania niepowetowanej szkody Pozwanej.

II

Na podstawie art. 398³ § 1 pkt 1 i 2 KPC podstawą niniejszej skargi kasacyjnej jest naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie, jak również naruszenie przepisów postępowania, które to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

a) art. 10 w zw. z art. 32 w zw. z art. 103 PrWeksl przez błędną wykładnię i niezasadne uznanie, iż Pozwana jako poręczyciel wekslowy za wystawcę weksla nie może bronić się wszystkimi zarzutami, jakie przysługują wystawcy weksla, podczas gdy poręczyciel może podnosić wobec remitenta zarzuty dotyczące stosunku podstawowego (w tym zarzut przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego), jak również bronić się, zarzucając, że weksel został uzupełniony niezgodnie z zawartym upoważnieniem (tj. że weksel został uzupełniony przez remitenta po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego);

b) art. 10 w zw. z art. 103 PrWeksl w zw. z art. 65 KC przez błędną wykładnię i nieuwzględnienie zarzutu Pozwanej wypełnienia weksla niezupełnego o gwarancyjnym charakterze niezgodnie z zawartym porozumieniem, tj. uzupełnienia weksla dwa lata po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego;

c) art. 118 KC w zw. z art. 120 KC w zw. z art. 117 § 2 KC przez jego niezastosowanie i niewzięcie przez sąd pod uwagę, że roszczenie Elektrotechnika Sp. z o.o.-powoda ze stosunku podstawowego, tj. z umowy pożyczki, uległo przedawnieniu z upływem trzech lat, jeszcze przed uzupełnieniem weksla in blanco;

d) art. 70 w zw. z art. 103 w zw. z art. 10 PrWeksl w zw. z art. 65 KC przez niewłaściwe zastosowanie do nieistniejącego zobowiązania wekslowego Pozwanej, gdyż doszło do uzupełnienia przez Powoda weksla in blanco dwa lata po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego i pomimo podnoszenia przez Pozwaną zarzutu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego;

e) art. 378 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC w zw. z art. 391 § 1 KPC przez nierozpoznanie merytoryczne sprawy, niewzięcie pod uwagę i nierozważenie wszystkich z podniesionych w apelacji zarzutów, w tym zarzutu naruszenia art. 10 PrWeksl w zw. z art. 65 KC, tj. uzupełnienia weksla in blanco niezgodnie z upoważnieniem, tj. po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego, tym samym pozorne przeprowadzenie kontroli apelacyjnej;

f) art. 386 § 1 KPC przez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie apelacji Pozwanej, w sytuacji gdy była ona oczywiście uzasadniona;

g) art. 385 KPC przez jego błędne zastosowanie i niesłuszne oddalenie apelacji Pozwanej, w sytuacji gdy była ona oczywiście uzasadniona.

III

Uzasadnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania - skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.

Zgodnie z art. 398⁹ § 1 pkt 4 KPC Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania, jeżeli skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Niniejsza skarga zasługuje na przyjęcie do rozpoznania, ponieważ uchybienia, jakich dopuścił się sąd II instancji, miały charakter kwalifikowany, a zaskarżony wyrok jest sprzeczny z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, a w szczególności z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć.

Zaskarżone rozstrzygnięcie w sposób oczywisty narusza przepisy prawa materialnego, jak również przepisy postępowania, w stopniu mającym wpływ na treść orzeczenia.

Wystawiony przez wystawcę (Tomasza Wiśniewskiego) weksel gwarancyjny służył do zabezpieczenia roszczenia wynikającego z tytułu umowy pożyczki, tj. stosunku podstawowego. Przedawnienie świadczenia z umowy pożyczki udzielonej przez Bank PKO BP w 2020 wynosi trzy lata i nastąpiło ono w dniu 10.01.2023 r., co zostało ustalone w orzeczeniu Sądu Rejonowego w Krakowie, wydanego w sprawie I C 1234/22, na które to orzeczenie powołuje się w stanie faktycznym sąd I instancji i który to stan faktyczny został uznany za trafny i przyjęty za własny przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w zaskarżonym skargą kasacyjną wyroku.

Bezsporne w sprawie jest, że weksel in blanco, stanowiący zabezpieczenie ww. umowy pożyczki, został przez Powoda wypełniony w dniu 10.01.2025 r., zatem dwa lata od przedawnienia świadczenia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu.

Kwestia przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego w odniesieniu do weksli in blanco łączona jest w aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego z upoważnieniem do wypełnienia weksla.

Za ugruntowane i niebudzące wątpliwości należy uznać stanowisko judykatury i doktryny, zgodnie z którym aby weksel in blanco został wypełniony zgodnie z upoważnieniem osoby na nim podpisanej, to uzupełnienie weksla musi nastąpić przed upływem terminu przedawnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu.

Podzielić należy twierdzenia Sądu Najwyższego wyrażone m.in. w wyr. z 15.05.2010 r., I CSK 456/09, OSNC 2011/1/1; z 20.06.2012 r., II CSK 654/11, OSNC-ZD 2013, nr B, poz. 24; z 17.10.2013 r., V CSK 444/12, OSNC-ZD 2014, nr A, poz. 47; z 18.04.2018 r., I CSK 668/16, niepubl. i z 22.11.2018 r., IV CSK 248/17, Legalis, że w świetle art. 10 PrWeksl weksel in blanco może być wypełniony jedynie zgodnie z upoważnieniem osoby na nim podpisanej, a wykładnia tego upoważnienia (deklaracji wekslowej) odbywa się na zasadach ogólnych określonych w art. 65 KC, które, ze względu na ścisłą więź istniejącą pomiędzy zobowiązaniem wekslowym a zobowiązaniem zabezpieczonym wekslem in blanco, prowadzą do wniosku, iż treścią upoważnienia objęte jest jedynie uzupełnienie weksla przed upływem terminu przedawnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu. Na uwagę zasługuje także twierdzenie Sądu Najwyższego, wyrażone w wyr. z 14.02.2014 r., I CSK 268/13, niepubl. - „pogląd dopuszczający możliwość uzupełnienia weksla in blanco nawet w pięć lat po przedawnieniu zabezpieczonego roszczenia nie daje się pogodzić z przyjętym w art. 65 KC założeniem rozsądnego i celowego działania uczestników obrotu prawnego”.

Wypełnienie weksla po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego jest zatem wypełnieniem weksla niezgodnie z deklaracją wekslową i osoba podpisana na wekslu może podnieść taki zarzut w ramach zarzutów przewidzianych w art. 10 PrWeksl, wskazując, że z tego względu jej zobowiązanie wekslowe nie powstało.

Wypełnienie weksla po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego, tak jak miało to miejsce w sprawie niniejszej, jest wypełnieniem weksla niezgodnie z deklaracją wekslową i osoba podpisana na wekslu może podnieść (tak jak uczyniła to Pozwana) taki zarzut w ramach zarzutów przewidzianych w art. 10 PrWeksl, wskazując, że z tego względu jej zobowiązanie wekslowe nie powstało (por. wyr. Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 20.09.2021 r., I ACa 123/21, Legalis).

Co więcej, jak wskazuje judykatura i co zupełnie zostało pominięte przez Sąd Apelacyjny rozpoznający sprawę, wypełnienie weksla in blanco po upływie terminu przedawnienia roszczenia podlegającego zabezpieczeniu (zatem niezgodnie z upoważnieniem) w ogóle nie prowadzi do powstania zobowiązania wekslowego (wyr. SN z 01.03.2017 r., IV CSK 219/16, Legalis).

Wbrew twierdzeniom Sądu Apelacyjnego Pozwana po pierwsze mogła podnosić zarzuty dotyczące nie tylko zobowiązania wekslowego, lecz także zarzuty związane ze stosunkiem prawnym, w ramach którego weksel in blanco został wystawiony i wręczony. Po drugie, Pozwana była uprawniona do podniesienia zarzutu uzupełnienia weksla in blanco niezgodnie z zawartym porozumieniem. Po trzecie, zarzut ten winien być uznany przez sąd za skuteczny i spowodować uwzględnienie apelacji Pozwanej w całości. Działania Sądu Apelacyjnego, w tym lekceważenie zarówno bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, jak i ugruntowanej linii orzeczniczej Sądu Najwyższego doprowadziło w konsekwencji do zasądzenia od Pozwanej na rzecz Powoda 15000 zł z roszczenia nieistniejącego.

Zaskarżony niniejszą skargą kasacyjną wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie jest wyrokiem niesłusznym, godzącym w podstawowe i bezwzględnie obowiązujące normy prawa materialnego i w sposób rażący sprzeczny z ugruntowanym i jednolitym stanowiskiem judykatury i doktryny (częściowo przywołanym powyżej). Wyrok ten spowodował, że Pozwana jest zobowiązana do zapłaty 15000 zł z weksla, w sytuacji gdy do powstania zobowiązania wekslowego w ogóle nie doszło, gdyż weksel niezupełny, stanowiący zabezpieczenie umowy pożyczki został uzupełniony przez Powoda dwa lata po przedawnieniu roszczenia ze stosunku podstawowego.

Dla istnienia odpowiedzialności osoby zobowiązanej wekslowo muszą być spełnione warunki, tj. weksel in blanco musi być wypełniony zgodnie z porozumieniem w odpowiedni sposób, odpowiednią treścią i w odpowiednim czasie oraz musi być wypełniony przez osobę do tego upoważnioną. Brak jednego z tych warunków powodować musi uznanie wypełnienia weksla za nieprawne, co z kolei skutkuje możliwością zwolnienia osoby zobowiązanej z odpowiedzialności wekslowej (orz. SN z 12.12.2019 r., I CSK 366/18, Legalis).

Pozbawienie Pozwanej możliwości stawiania zarzutów dotyczących stosunku podstawowego, jak również nieuwzględnienie zarzutu wypełnienia weksla niezupełnego o gwarancyjnym charakterze niezgodnie z zawartym porozumieniem, tj. uzupełnionego po upływie terminu przedawnienia roszczenia podstawowego, stanowi rażące naruszenie art. 10 w zw. z art. 32 w zw. z art. 103 PrWeksl, jak również art. 10 w zw. z art. 103 PrWeksl w zw. z art. 65 KC.

Wobec powyższego wniosek o przyjęcie niniejszej skargi kasacyjnej do rozpoznania jest konieczny i w pełni uzasadniony ze względu na to, że skarga kasacyjna w niniejszym przypadku jest oczywiście uzasadniona.

W sprawie niniejszej nie doszło do powstania zobowiązania wekslowego po stronie Pozwanej z wyżej wymienionych względów, a mimo to w obrocie prawnym wystąpił prawomocny wyrok, rażąco naruszający prawo materialne, jednolicie ukształtowane orzecznictwo Sądu Najwyższego, a także stanowisko doktryny.

Niniejsza skarga zasługuje na przyjęcie do rozpoznania również z uwagi na oczywiste naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 378 § 1 KPC w zw. z art. 328 § 2 KPC w zw. z art. 391 § 1 KPC, ponieważ sąd II instancji nie rozpoznał głównego i podstawowego zarzutu z apelacji Pozwanej, a więc doszło do nieprawidłowej kontroli apelacyjnej sądu II instancji.

Sąd Najwyższy w postanowieniu z 14.07.2020 r., wydanym w sprawie I CZ 54/20, wskazał wprost, że brak merytorycznego stanowiska sądu II instancji w odniesieniu do zgłoszonych w apelacji zarzutów jest takim naruszeniem przepisów postępowania, któr