Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

Warszawa, dnia 24.05.2024 r.

Do

Sądu Najwyższego

Izba Cywilna

w Warszawie

za pośrednictwem

Sądu Apelacyjnego

I Wydział Cywilny

w Warszawie

I ACa 1234/23

Powódka: Anna Kowalska

reprezentowana

przez adw. Jan Nowak

Kancelaria Adwokacka

ul. Marszałkowska 123, 00-123 Warszawa

Pozwany: Elektro Sp. z o.o.

Oddział Warszawa

reprezentowany

przez r.pr. Piotr Wiśniewski

Skarga

o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 15.03.2024 r., I ACa 1234/23

Jako pełnomocnik powódki Anny Kowalskiej, na podstawie udzielonego mi pełnomocnictwa procesowego, które załączam, w oparciu o przepis art. 424¹ § 1 KPC, składam skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem wyżej opisanego prawomocnego orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Warszawie i zaskarżając ten wyrok w pkt 3 oddalającym dalej idącą apelację od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z 15.12.2023 r., I C 4321/22, wnoszę o:

1) stwierdzenie niezgodności z prawem zaskarżonego orzeczenia;

2) zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów niniejszego postępowania według norm przepisanych.

Podstawę skargi stanowi:

1) naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie przepisu art. 232 w zw. z art. 227 KPC, polegające na przyjęciu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy w kwocie 50 zł miesięcznie za jeden metr kwadratowy gruntu przy jednoczesnym pominięciu wniosku dowodowego powódki zawartego w piśmie procesowym z 10.01.2024 r., zgłoszonego na okoliczność wykazania kwot czynszów obowiązujących w warunkach rynkowych, znacznie wyższych aniżeli przyjęte przez sądy pierwszej i drugiej instancji;

2) zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z przepisami art. 227 i 232 KPC (art. 424⁵ § 1 pkt 3 KPC);

3) wykazanie przesłanki określonej w przepisie art. 424⁵ § 1 pkt 5 KPC. W myśl przepisu art. 424⁵ § 1 pkt 5 KPC skarżący obowiązany jest wykazać w skardze, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe.

W niniejszej sprawie powyższa przesłanka dopuszczalności skargi została spełniona.

Niniejsza sprawa dotyczy zapłaty wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy.

Od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie powódka, na podstawie przepisu art. 367 § 1 KPC, złożyła przysługujący jej środek odwoławczy – apelację.

Wartość przedmiotu zaskarżenia powódka w apelacji określiła na kwotę 25 000 zł (słownie: dwadzieścia pięć tysięcy złotych).

Zgodnie z przepisem art. 398² § 1 KPC w sprawach o prawa majątkowe skarga kasacyjna przysługuje, jeżeli wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej 75 000 zł.

Wartość przedmiotu zaskarżenia w skardze kasacyjnej od orzeczenia oddalającego apelację nie może być wyższa od wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji (zob. post. SN z 12.04.2018, I CZ 12/18).

W rezultacie powódce nie przysługuje w niniejszej sprawie skarga kasacyjna.

Nie zachodzą również w sprawie podstawy do wniesienia skargi o wznowienie postępowania zarówno z przyczyn nieważności (art. 401 KPC), jak i z właściwych przyczyn restytucyjnych (art. 403, 401¹ i 416¹ KPC).

W opisanym stanie prawnym powódka wykazała w sposób wyczerpujący, poprzez ujawnienie i przedstawienie braku możliwości wzruszenia zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych na żadnym etapie postępowania, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia nie było i nie jest możliwe w niniejszej sprawie (zob. post. SN z 05.07.2019, III CZP 15/19).

Należy zatem przyjąć, iż skarżąca wykazała istnienie przesłanki dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, przewidzianej w przepisie art. 424⁵ § 1 pkt 5 KPC;

4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody nastąpi w końcowej, wyodrębnionej części niniejszej skargi.

Uzasadnienie

Zaskarżonym orzeczeniem Sąd Apelacyjny w Warszawie zmienił wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, zasądzając w pkt 1 na rzecz powódki Anny Kowalskiej kwotę 20 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od 01.01.2022 r. do dnia zapłaty i jednocześnie oddalając w pkt 2 dalej idącą apelację.

Przedmiotowy wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie należy uznać za wadliwy ze względu na naruszenie przepisów prawa procesowego, o czym niżej.

W niniejszej sprawie powódka dochodziła od pozwanej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jej nieruchomości położonej w Warszawie przy ul. Grójeckiej 15. W kwestii wysokości należnego wynagrodzenia należy wskazać, iż właściwa powinna być kwota, którą posiadacz musiałby zapłacić właścicielowi, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie.

Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy obejmuje bowiem to wszystko, co uzyskałby właściciel, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania na podstawie innego stosunku prawnego (por. wyr. SN z 14.02.2017, II CSK 567/16).

Powódka wskazała jako średnią stawkę czynszu dzierżawnego na terenie Warszawy kwotę 75 zł za metr kwadratowy gruntu. Jest to umiarkowana, niewygórowana stawka rynkowa, adekwatna z uwagi na okoliczności niniejszej sprawy. Jednocześnie podana przez powódkę stawka była niższa od innych stawek obowiązujących na tym obszarze dla porównywalnych nieruchomości.

Tymczasem sądy obu instancji w przedmiocie wysokości należnego powódce wynagrodzenia bezkrytycznie poprzestały na przyjęciu stawki 50 zł za metr kwadratowy podanej przez pozwaną. Jednocześnie całkowicie pominięty został wniosek powódki zgłoszony w piśmie procesowym z 10.01.2024 r. o przeprowadzenie dowodu z informacji Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, Polskiego Związku Właścicieli Nieruchomości, Stowarzyszenia Pośredników w Obrocie Nieruchomościami, na okoliczność wysokości obowiązujących w tych jednostkach stawek czynszu dzierżawnego nieruchomości. W tym miejscu podkreślenia wymaga również fakt, iż powódka zwracała się do wyżej wymienionych instytucji o wydanie jej pisemnych zaświadczeń określających wysokość czynszu dzierżawnego nieruchomości, jednakże instytucje te odmówiły wydania takich zaświadczeń.

Zgodnie z treścią przepisu art. 227 KPC przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. W myśl przepisu art. 232 KPC strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Sąd może jednak dopuścić dowód niewskazany przez stronę.

Jak wynika z wyr. SN z 23.05.2002, „uchybieniem art. 232 KPC, mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, jest oddalenie wniosku strony o przeprowadzenie wskazanych przez nią dowodów, bądź bierność sądu wobec tego wniosku. (…) Sąd nie może pominąć dowodów, jeżeli dotychczasowe postępowanie prowadzi do wniosków sprzecznych z przedstawionymi przez stronę zgłaszającą dowód” (wyr. SN z 23.05.2002, II CKN 824/00); zob. też orz. SN z 20.11.2003, I CZ 124/03).

Natomiast w wyroku z 17.01.2008 Sąd Najwyższy wskazał, iż „do naruszenia art. 227 KPC dochodzi wówczas, gdy sąd oddala wnioski dowodowe zmierzające do wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy” (wyr. SN z 17.01.2008, V CSK 390/07).

W niniejszej sprawie doszło więc do naruszenia przepisów postępowania. Przyjęta przez Sąd Orzekający stawka za metr kwadratowy gruntu różni się znacząco od tej, którą wskazywała powódka. Jednocześnie całkowicie pominięty został wniosek dowodowy powódki na okoliczność ustalenia stawek czynszu dzierżawnego nieruchomości pomimo faktu, iż okoliczność ta miała zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. To bowiem od przyjętej stawki za metr kwadratowy zależała wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu powódki. Oddalając wniosek dowodowy powódki, Sąd dopuścił się więc uchybienia przepisom postępowania, co w konsekwencji doprowadziło do wydania w niniejszej sprawie orzeczenia wyrządzającego powódce szkodę.

Jednocześnie należy w tym miejscu wskazać na wyrok Sądu Najwyższego z 11.07.2019, zgodnie z którym „orzeczeniem niezgodnym z prawem jest orzeczenie niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa” (wyr. SN z 11.07.2019, III CZP 28/19). Zaskarżony wyrok bez wątpienia jest więc orzeczeniem niezgodnym z prawem, wydany bowiem został w rezultacie rażącego naruszenia przepisów postępowania.

W tym stanie rzeczy niniejsza skarga zasługuje na uwzględnienie.

Uprawdopodobnienie szkody (art. 424⁵ § 1 pkt 4 KPC).

Na skutek niezgodności z prawem zaskarżonego orzeczenia powódka Anna Kowalska poniosła następującą szkodę:

Wysokość wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z rzeczy stanowi iloczyn trzech wielkości: powierzchni gruntu, ceny metra kwadratowego oraz czasu posiadania.

Sąd Apelacyjny w Warszawie przy przyjęciu stawki 50 zł za metr kwadratowy gruntu zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 20 000 zł.

Tymczasem przyjmując stawkę wskazaną przez powódkę w wysokości 75 zł za metr kwadratowy gruntu, należne jej wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy, powinno wynosić odpowiednio 45 000 zł.

100 m² (grunt pod liniami) × 75 zł × 6 miesięcy = 45 000 zł

50 m² (grunt pod słupem) × 75 zł × 6 miesięcy = 22 500 zł

45 000 zł + 22 500 zł = 67 500 zł

Jednocześnie w związku ze wskazaniem w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia w wysokości 25 000 zł oraz zasądzeniem przez sąd drugiej instancji kwoty 20 000 zł wysokość szkody, jaką poniosła powódka, wynosi więc 5 000 zł.

25 000 zł – 20 000 zł = 5 000 zł

Powyższa szkoda polega na niezasądzeniu na rzecz powódki przez Sąd Apelacyjny w Warszawie odpowiedniego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z jej rzeczy, uwzględniającego średnie stawki czynszu dzierżawnego za metr kwadratowy gruntu na tym terenie.

Zatem owa wymierna szkoda istnieje już w chwili wnoszenia niniejszej skargi. Należy zatem przyjąć, iż powódka uprawdopodobniła wyrządzenie jej szkody na skutek wydania zaskarżonego orzeczenia (art. 424⁵ § 1 pkt 4 KPC).

Jan Nowak

adwokat

Załączniki: