Uchwała w sprawie wniosku

Uchwała Nr RG/2024/07/12

Rady Gminy Jabłonowo

z dnia 12 lipca 2024 r.

w sprawie wniosku dotyczącego remontu drogi gminnej (lipiec 2024)

Na podstawie art. 18b ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 40), art. 242 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2023 r. poz. 775) uchwala się, co następuje:

§ 1

Postanawia się uwzględnić wniosek, dotyczący remontu drogi gminnej ul. Kwiatowej

złożony przez Stowarzyszenie Mieszkańców Jabłonowa.

§2

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Przewodniczący Rady Gminy

Jan Kowalski

Objaśnienia

Zgodnie z art. 242 § 1 KPA, wnioski składa się do organów właściwych ze względu na przedmiot wniosku. Natomiast zgodnie z art. 18b ust. 1 SamGminU, rada gminy rozpatruje skargi na działania wójta i gminnych jednostek organizacyjnych, wnioski oraz petycje składane przez obywateli; w tym celu powołuje komisję skarg, wniosków i petycji.

Jeżeli komisja skarg, wniosków i petycji uzna wniosek za zasadny, kieruje odpowiednie stanowisko lub projekt uchwały pod obrady rady gminy. Jeżeli intencją rady gminy jest uwzględnienie wniosku, podejmuje stosowną uchwałę w tej sprawie. Sposób załatwienia może sprowadzać się do uwzględnienia wniosku, nie ma też przeszkód, aby w uchwale podać, kiedy postulaty z wniosku zostaną zrealizowane.

W praktyce wątpliwości budzi, jakie pismo można zakwalifikować jako wniosek i jak odróżnić go od innych pism (skarg i petycji).

Przepis art. 241 KPA nie zawiera definicji wniosku, określa jedynie, co może być jego przedmiotem – mogą to być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

Powyższe wyliczenie jest przykładowe, na co wskazuje zwrot „w szczególności”. W doktrynie wskazuje się, że treścią wniosku jest propozycja poprawy działania organu, do którego jest on skierowany (por. red. Anna Nowak, red. Piotr Wiśniewski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis/el 2021).

Różnica między wnioskiem a skargą polega na tym, że skarga jest wyrazem niezadowolenia z działania organu, jej przedmiotem są zarzuty względem tego działania. Natomiast przedmiotem wniosku jest propozycja na przyszłość, chęć ulepszenia istniejącego stanu rzeczy.

Większym problemem jest odróżnienie wniosku od petycji. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 3 PetycjeU, przedmiotem petycji może być żądanie, w szczególności, zmiany przepisów prawa, podjęcia rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji.

W doktrynie wskazuje się, że kryterium rozróżnienia petycji i wniosku jest stopień konkretyzacji sformułowanego żądania. Innymi słowy, żądanie petycji jest mniej skonkretyzowane i tym samym bardziej ogólne, natomiast wniosek zawiera żądanie konkretne, ograniczające możliwe sposoby reakcji jego adresata (por. Maria Kowalska, Tomasz Nowak (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2021, Legalis).

Innym kryterium proponowanym w doktrynie jest, czy pismo zawiera konkretne działania, jakie podjąć ma organ, do którego pismo jest kierowane. „Gdy więc skierowane do organów władz publicznych wystąpienie ogranicza się do żądania poprawy jakiegoś stanu rzeczy, a nie zawiera pewnego planu działania, który ma do tego prowadzić, pismo takie należy kwalifikować jako wniosek. W sytuacji zaś, gdy będzie ono miało szczegółowy charakter i zostanie w nim wskazane, w jaki konkretny sposób (np. przez wszczęcie w sierpniu 2023 sprawie postępowania administracyjnego z urzędu, wydanie aktu normatywnego, podjęcie konkretnej czynności społeczno-organizatorskiej) należy zrealizować zgłoszony postulat, w tym – w jakiej formie prawnej ma to nastąpić – trzeba je kwalifikować jako petycję (zob. Jan Zieliński, Petycja, skarga, wniosek..., s. 165–166)” – por. Adam Malinowski, Ewa Wiśniewska, Ustawa o petycjach [w:] Petycje, skargi i wnioski. Dział VIII Kodeksu postępowania administracyjnego. Ustawa o petycjach. Komentarz, Wyd. 1, Warszawa 2015, Legalis).

Należy jednak pamiętać, że zarówno art. 241 KPA dotyczący przedmiotu wniosku, co i art. 2 ust. 3 PetycjeU dotyczący przedmiotu petycji, posługują się sformułowaniem „w szczególności”, a zatem katalog żądań, które mogą być przedmiotem wniosku lub petycji, jest przykładowy. Możliwe jest zatem formułowanie zarówno wniosków, jak i petycji dotyczących innych spraw, a to z kolei oznacza, że zakresy tych pojęć się krzyżują.

Potwierdza to wyrok NSA w Warszawie, który jako wniosek zakwalifikował pismo dotyczące zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego: „W ocenie Sądu ani wykładnia językowa (zwrot: „w szczególności”), ani wykładnia celowościowa, nie wyłączają z kategorii wniosku w rozumieniu art. 241 KPA podania o zmianę uchwały dotyczącej studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Chodzi tu przecież o działania przyszłe, których podjęcia oczekuje autor wniosku (tj. wszczęcie procedury zmiany studium), a nadto dotyczące ochrony własności. To, że autor wniosku nie musi się legitymować interesem prawnym (wniosek jest tzw. środkiem powszechnym), nie oznacza przecież, że osoba składająca dany wniosek do rady miasta nie może działać we własnym interesie prawnym lub faktycznym. Prawo tego nie zabrania. Wykładając art. 241 KPA należy przy tym przyjmować szeroką definicję wniosku, albowiem prawo do składania wniosków jest uprawnieniem gwarantowanym w Konstytucji RP (art. 63)” (por. wyr. NSA w Warszawie z 15 czerwca 2022 r., II OSK 1234/21, Legalis).

Wniosek powinien być załatwiony w ciągu miesiąca, a w przypadku niezałatwienia wniosku w terminie, stosuje się odpowiednio art. 36–38 KPA (art. 244 § 1 w zw. z art. 237 KPA). W przypadku niezałatwienia sprawy w terminie, wnioskodawcy służy prawo wniesienia skargi (art. 245 KPA).

Wnioskodawcy nie przysługuje natomiast skarga na bezczynność do sądu administracyjnego, co potwierdza orzecznictwo: „Przedmiotem wniosku mogą być w szczególności sprawy ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności – art. 241 KPA. Informacji o sposobie załatwienia tego rodzaju skargi i wniosków skarżący (wnioskodawca) uzyskuje na podstawie art. 237 lub odpowiednio 244 KPA – bezczynności organów w tym zakresie nie podlegają jednak zaskarżeniu do sądu administracyjnego (por. post. NSA w Krakowie z 10 marca 2020 r., I AO 123/19, Legalis, i powołane w nim orzeczenia, a także wyr. NSA w Warszawie z 22 maja 2019 r., II OSK 456/18, Legalis).

Zgodnie z art. 246 § 1 KPA, wnioskodawcy niezadowolonemu ze sposobu załatwienia wniosku służy prawo wniesienia skargi w trybie określonym w rozdziale 2 niniejszego działu. Również w tym przypadku wnioskodawcy nie przysługuje prawo wniesienia skargi do sądu administracyjnego: „Zgodnie z art. 246 § 1 KPA wnioskodawcy niezadowolonemu ze sposobu załatwienia wniosku służy prawo wniesienia skargi w trybie określonym w rozdziale 2 działu VIII. Nie jest to jednak skarga składana do sądu administracyjnego, a zgodnie z art. 228 KPA skargi takie składa się do organów właściwych do ich rozpatrzenia” (por. post. NSA w Gdańsku z 5 stycznia 2021 r., I OSK 789/20, Legalis).