Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w przedmiocie przedstawienia zagadnienia prawnego

II GSK 1234/23

POSTANOWIENIE

Dnia 24 maja 2024 r.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie:

Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Kowalska

Sędziowie NSA: Jan Nowak (spr.), Maria Wiśniewska

Protokolant: Piotr Zieliński

po rozpoznaniu w dniu 17 maja 2024 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Adama Małeckiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 marca 2024 r. (IV SA/Kr 123/24) oddalającego skargę Adama Małeckiego na decyzję Przedsiębiorstwo Budowlane "Dom" Sp. z o.o. w Krakowie z dnia 20 stycznia 2024 r. (GD 456/23) w przedmiocie zezwolenia na wycięcie drzewa

postanawia:

1) na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329) przedstawić składowi siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: „czy § 17 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych (Dz.U. 221, poz. 1858 ze zm.) mógł stanowić samoistną podstawę wydania decyzji przez zarząd gminy zezwalającej na usunięcie drzew w pasie drogowym czy decyzję w tej sprawie wydaje na podstawie art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz.U. z 2018 r. 799, poz. 1079 ze zm.), a do spraw wszczętych po dniu 1 stycznia 2012 r. na podstawie art. 47e ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. z 2018 r. 1614, poz. 1029 ze zm.) – wójt, burmistrz, prezydent miasta?”,

2) rozprawę odroczyć.

Anna Kowalska

Jan Nowak

Maria Wiśniewska

Uzasadnienie

Stosownie do art. 15 § 1 pkt 3 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej.

Skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego powziął istotne wątpliwości co do wykładni § 17 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych. Przepis ten, który miał zastosowanie w niniejszej sprawie, stwierdzał, iż plan wyrębu drzew w pasie drogowym sporządza zarząd drogi w uzgodnieniu z wojewódzkim konserwatorem przyrody oraz właściwym zarządem gminy, który – w razie uznania konieczności usunięcia określonych drzew – wyda na to zezwolenie.

Wątpliwość wynikająca z analizy przepisu dotyczy więc właściwości organu wydającego zezwolenie na usunięcie drzew. Powoływany przepis bowiem wskazywał na zarząd gminy jako organ właściwy do wydania zezwolenia. Z kolei art. 48 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska, a do spraw wszczętych po dniu 1 stycznia 2012 r. – art. 47e ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, stwierdzał, że usunięcie drzew i krzewów z terenu nieruchomości mogło nastąpić za zezwoleniem wójta, burmistrza albo prezydenta miasta. Wątpliwości składu orzekającego zatem dotyczą charakteru powołanego przepisu rozporządzenia. Jego sformułowanie może wskazywać, iż było to lex specialis w stosunku do art. 48 ust. 2 ustawy o ochronie i kształtowaniu środowiska, a do spraw wszczętych po dniu 1 stycznia 2012 r. – do art. 47e ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, gdyż dotyczył wyłącznie zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów w pasie drogowym, określając odmienną właściwość rzeczową organu. Jednakże przepis ten tak właśnie rozumiany stoi – w ocenie Sądu – w jawnej sprzeczności z konstytucyjną zasadą nakładania na organy samorządu obowiązków w drodze ustawowej. W ocenie Sądu wydaje się także, iż upoważnienie ustawowe zawarte w art. 37 ust. 3 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (wówczas – Dz. U. z 2007 r. poz. 190) zostało w tym przypadku przekroczone. Dlatego istnieje potrzeba rozstrzygnięcia przedstawionych wątpliwości.

W tej sytuacji Naczelny Sąd Administracyjny przedstawił zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości – na podstawie art. 187 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329) – do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów.

Anna Kowalska

Jan Nowak

Maria Wiśniewska