Protokół odrzucenia spadku
- Prawo
cywilne
- Kategoria
akt
- Klucze
akt notarialny, dziedziczenie, nieważność oświadczenia, notariusz, opłaty, oświadczenie, protokół odrzucenia spadku, przyjęcie lub odrzucenie spadku, taksy notarialne, terminy, uchylenie się od skutków prawnych, vat, ważność oświadczenia
Protokół odrzucenia spadku jest dokumentem sporządzanym w sytuacji, gdy osoba wyznaczona do dziedziczenia spadku decyduje się na jego odrzucenie. Dokument ten zawiera informacje dotyczące zrzeczenia się dziedziczenia oraz wszelkie ustalenia dotyczące postępowania w tej sprawie. Chroni to osoby odrzucające spadek przed ewentualnymi konsekwencjami i stanowi oficjalne potwierdzenie ich decyzji.
ODRZUCENIE SPADKU
Repertorium A nr NS 254/2023
AKT NOTARIALNY
Dnia 15 sierpnia 2023 roku w budynku numer 12 przy ulicy Polnej we wsi Zalesie, gminie Michałowice, przed Anną Kowalską notariuszem w Warszawie, prowadzącym kancelarię notarialną w Warszawie w budynku numer 5 przy ulicy Marszałkowskiej, stawił się:
Jan Nowak, syn Adama i Marii (80051201234), zamieszkały ul. Kwiatowa 7, 02-200 Warszawa.
Tożsamość stawającego notariusz ustalił na podstawie dowodu osobistego ACW123456 ważnego na czas nieoznaczony.
PROTOKÓŁ PRZYJĘCIA OŚWIADCZENIA O ODRZUCENIU SPADKU
§ 1. Jan Nowak oświadcza, że:
- dnia 1 lipca 2023 roku w Warszawie zmarł jego ojciec Adam Nowak, syn Piotra i Anny, urodzony dnia 10 marca 1950 roku w Krakowie (obecnie Wrocław), ostatnio zamieszkały ul. Słoneczna 10, 00-123 Warszawa, w chwili śmierci będący wdowcem, co potwierdza okazany odpis skrócony jego aktu zgonu wydany przez Urząd Stanu Cywilnego w Warszawie dnia 5 lipca 2023 roku, poświadczony za zgodność z treścią aktu zgonu nr 123/2023,
- według jego wiedzy Adam Nowak nie pozostawił testamentu,
- nie złożył dotychczas oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku po Adamie Nowaku.
§ 2. Jan Nowak oświadcza, że przypadający mu na podstawie ustawy spadek po ojcu Adamie Nowaku odrzuca.
§ 3. Jan Nowak oświadcza, że jest bezdzietny, a tożsamość i miejsca zamieszkania pozostałych spadkobierców Adama Nowaka nie są mu znane.
§ 4. Pobrano:
- taksę notarialną na podstawie § 8 pkt 9 oraz § 17 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jedn. Dz.U. 2013 poz. 237) w kwocie (50,00 + 50,00) 100,00 zł (sto złotych),
- 23% VAT-u na podstawie Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535 w kwocie 23,00 zł (dwadzieścia trzy złote).
Powyższe opłaty nie obejmują kosztów wypisów tego aktu, które wraz z podstawą prawną ich pobrania zostaną podane na każdym z nich.
Akt ten został odczytany, przyjęty i podpisany.
Jan Nowak Anna Kowalska - notariusz
Uwagi do wzoru nr 117
Dla praktyki notarialnej w zakresie przyjęcia lub odrzucenia spadku istotne znaczenie mają przede wszystkim przepisy zawarte w art. 1012-1017 Kodeksu cywilnego. Określają one nie tylko właściwość sądu do przyjmowania oświadczeń, lecz również wymagania co do treści samego oświadczenia oraz trybu postępowania.
Art. 1015 § 1 k.c. stanowi, że oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone przed notariuszem lub w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie. Przepis ten określa tylko właściwość sądu. Co do właściwości notariusza, mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz.U. 2017 poz. 2291). Notariusz lub sąd obowiązany jest niezwłocznie przesłać oświadczenie wraz z załącznikami do sądu spadku, czyli z reguły sądu ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy (art. 628 k.p.c.). Omawiane oświadczenia mogą więc być składane przed notariuszem, w sądzie rejonowym, w którego okręgu znajduje się miejsce zamieszkania lub pobytu składającego oświadczenie (art. 1015 § 1 k.c.), lub w sądzie spadku w toku postępowania o stwierdzenie nabycia spadku (art. 670 k.p.c.).
Oświadczenie (składane zarówno w sądzie, jak i przed notariuszem) powinno zawierać dane określone w art. 1015 § 2 k.c. Z oświadczenia złożonego przed notariuszem zostaje sporządzony protokół w formie aktu notarialnego (art. 92 § 1 pkt 1 Prawa o notariacie). Składający oświadczenie powinien złożyć notariuszowi wypis aktu zgonu spadkodawcy albo prawomocne postanowienie sądu o uznaniu za zmarłego lub o stwierdzeniu zgonu (art. 95 § 2 Prawa o notariacie). Oświadczenie to obejmuje albo przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi (przyjęcie proste), albo z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza), albo też odrzucenie spadku (art. 1012 k.c.). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 8 lutego 2007 r. (I CSK 358/06), z istoty odrzucenia spadku (por. art. 1020 k.c.) wynika, że może ono odnieść skutek prawny określony w art. 1020 § 1 k.c. tylko wtedy, gdy składający takie oświadczenie dziedziczy spadek.
Art. 1015 § 1 k.c. określa termin, w ciągu którego może być złożone oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, przyjmując fikcję prawną polegającą na tym, że brak oświadczenia w wymaganym terminie jest równoznaczny z prostym przyjęciem spadku (od tej zasady są wyjątki zawarte w art. 1015 § 2 k.c.). Wskazany w tym przepisie termin jest terminem zawitym prawa materialnego. W postępowaniu związanym z przyjęciem oświadczenia nie bada się zachowania wymaganego terminu, choć notariusz powinien udzielić składającemu oświadczenie niezbędnych w tym zakresie informacji. Według uchwały Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 1995 r. (III CZP 57/95), sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku z art. 1015 § 1 k.c. rozpoczyna się - zarówno dla spadkobiercy ustawowego powołanego w testamencie do spadku, jak i dla pozostałych spadkobierców ustawowych - z dniem, w którym dowiedzieli się oni o tym, że testament ze względu na niezachowanie prawem przepisanej formy jest nieważny (OSNC 1995, nr 12, poz. 184).
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie może być złożone pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu i jest nieodwołalne (art. 1016 k.c.). Istnieje tylko możliwość uchylenia się od skutków prawnych tego oświadczenia złożonego pod wpływem błędu lub groźby, według zasad określonych w art. 88 k.c. Omawiane oświadczenie natomiast jest bezwzględnie nieważne, jeżeli zostało złożone przez osobę znajdującą się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne podjęcie decyzji i wyrażenie woli (art. 1017 k.c.).
Protokół odrzucenia spadku to ważny dokument potwierdzający legalne zrzeczenie się spadku przez osobę uprawnioną do dziedziczenia. Jego sporządzenie chroni dziedziczącego przed niepożądanymi skutkami odrzucenia spadku. Jest to istotny krok w procesie postępowania spadkowego, który ma kluczowe znaczenie dla jasności sytuacji prawnej i uregulowania dziedziczenia.