Postanowienie o cofnięciu zwolnienia od kosztów sądowych

Sygn. akt I C 1234/23 dnia 15 maja 2024 r.

POSTANOWIENIE

Sąd Okręgowy w Warszawie 15 maja 2024 r. Wydział Cywilny w składzie następującym: Przewodniczący: SSO Anna Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Jana Nowaka

przeciwko Annie Nowak

o ustalenie

postanawia:

cofnąć powodowi Janowi Nowakowi całkowite zwolnienie od kosztów sądowych przyznane prawomocnym postanowieniem Referendarza Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 marca 2024 r.

UZASADNIENIE

Powód dochodzi od pozwanej ustalenia, że lokal mieszkalny położony w Warszawie przy ul. Kwiatowej 12, dla którego prowadzona jest księga wieczysta WA1M/00000000/0, stanowi wyłączną własność powoda. W uzasadnieniu pozwu powód podał, że w 2010 r. strony łączył związek małżeński. W toku jego istnienia, w dniu 1 lipca 2012 r. został zakupiony sporny lokal mieszkalny, przy czym założenie księgi wieczystej w wyniku wyodrębnienia lokalu miało miejsce dnia 15 września 2012 r. kiedy strony były jeszcze w związku małżeńskim. Dlatego w księdze wieczystej wpisana jako współwłaściciel jest także pozwana. Powód wskazał, że jego roszczenie ma zatem pełne uzasadnienie w art. 33 pkt 1, 2 i 3 k.r.i.o. Uzasadniając interes prawny powód wskazał, że sporne mieszkanie zostało wykupione wyłącznie ze środków pieniężnych powoda i nie jest ono wspólnością ustawową stron.

Prawomocnym postanowieniem Referendarza Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 15 marca 2024 r. powód został zwolniony od kosztów sądowych w całości.

W ocenie Sądu, powód nie zasługuje na zwolnienie od kosztów sądowych z uwagi na oczywistą bezzasadność dochodzonego przez niego roszczenia w obecnym kształcie (art. 109 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1255). Zgodnie zaś z art. 110 ustawy, Sąd cofa zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli okazało się, że okoliczności, na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć.

Z oczywistą bezzasadnością dochodzonego roszczenia mamy do czynienia wówczas, gdy bez potrzeby dokonywania analizy sprawy, w sposób jasny i wyraźny stwierdzić można bezzasadność powództwa, a także gdy dla każdego prawnika jest widoczne od razu z samego pozwu, że powództwo jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i nie podlegającymi różnej wykładni przepisami prawa materialnego lub procesowego i z tej racji nie może być uwzględnione (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 12 stycznia 2010 r. I CSK 234/09, niepubl. oraz w orzeczeniu z dnia 2 lutego 2011 r. II CSK 345/10 niepubl, a także w orzeczeniu z dnia 3 marca 2012 r. III CSK 123/11 niepubl., orzeczeniu z dnia 4 kwietnia 2013 r. IV CSK 234/12 niepubl. oraz orzeczeniu z dnia 5 maja 2014 r. V CSK 345/13 niepubl.).

Zdaniem Sądu, na uwzględnienie nie zasługiwałoby powództwo o ustalenie własności nieruchomości w sytuacji, gdy stronie przysługuje dalej idące żądanie, które może być realizowane w drodze powództwa o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym - a więc na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2023 r. poz. 146).

Gdy powód podnosi, że zostało naruszone jego prawo własności nieruchomości, może wystąpić przeciwko pozwanemu z roszczeniem, którego źródłem jest naruszenie tego prawa, nie zaś z pozwem o ustalenie, że jest właścicielem nieruchomości (tak: orz. SN z dnia 6 czerwca 2015 r., I CSK 765/14).

Zdaniem Sądu, w okolicznościach niniejszej sprawy za właściwy środek dochodzenia swoich praw uznać należy powództwo z art. 10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, stanowiące szczególny środek zaspokojenia roszczeń typu rzeczowego. Za jego pomocą powód domaga się nie tylko ustalenia prawa, lecz także wydania orzeczenia zastępującego oświadczenie woli osoby błędnie wpisanej do księgi wieczystej. Dopiero w ten sposób powód osiąga bowiem zaspokojenie swoich roszczeń w całości.

Nadto, interes prawny w niniejszej sprawie nie istnieje dlatego, że powód posiada szczególny, dalej idący środek prawny pozwalający na realizację swojego prawa podmiotowego. Żądanie powoda, reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika będącego radcą prawnym, w obecnym kształcie nie zasługiwałoby zatem na uwzględnienie.

W konsekwencji, z uwagi na oczywistą bezzasadność dochodzonego roszczenia istniejącą od chwili złożenia pozwu uznać należy, że okoliczności, na podstawie których przyznano zwolnienie od kosztów, nie istniały.

Mając powyższe na uwadze, Sąd, na mocy art. 110 w zw. z art. 109 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, cofnął powodowi zwolnienie od kosztów sądowych, orzekając jak w sentencji postanowienia.