Pozew o ustalenie nieistnienia umowy kredytu i zapłatę

Prawo

cywilne

Kategoria

pozew

Klucze

bank, kredyt, naruszenie przepisów, nieważność umowy, pozew, ryzyko kursowe, spór sądowy, sąd okręgowy, ustalenie, warszawa, zasady współżycia społecznego, zwrot nadpłaconych kwot

Pozew o ustalenie nieistnienia umowy kredytu i zapłatę jest dokumentem skierowanym do sądu w celu potwierdzenia braku zawarcia umowy kredytowej oraz dochodzenia należnej zapłaty. W treści pozwu należy precyzyjnie przedstawić wszelkie okoliczności sprzyjające udowodnieniu braku umowy oraz żądania finansowe wobec pozwanego. Kluczowym elementem jest również wykazanie szkód, jeśli takie wystąpiły w wyniku rzekomej umowy. Pozew powinien być sporządzony zgodnie z przepisami prawa cywilnego i zawierać niezbędne dowody potwierdzające stan faktyczny.

Warszawa, dnia 22.03.2023 r.

Sąd Okręgowy w WarszawieWydział Cywilnyul. Marszałkowska 8200-517 Warszawa

Powód: Jan Kowalski85031205678zam. ul. Kwiatowa 15 m. 202-567 Warszawa- zastępowany przez adwokataAnna Nowakz kancelarii prawnejul. Polna 34 m. 500-678 Warszawa123-456-789, e-mail:[email protected]

Pozwany: Bank Powszechny Spółka Akcyjna0000123456ul. Grzybowska 6700-876 Warszawa

Wartość przedmiotu sporu: 250000 zł

Data wymagalności roszczenia:15.03.2023

Opłata od pozwu:1000 zł (na podstawie art.13 ust.1a u. k. s. c.)

POZEW

Działając w imieniu powoda, na podstawie załączonego pełnomocnictwa wnoszę o (roszczenie główne):

1. ustalenie, że stosunek kredytu wynikający z umowy kredytu mieszkaniowego nr K/1234/2008 z dnia 15.05.2008 roku, w brzmieniu ustalonym aneksem nr 1 z dnia 20.07.2009 roku, zawartej pomiędzy powodem, a pozwanym Bank Powszechny Spółka Akcyjna w Warszawie nie istnieje (art. 189 k.p.c.) z uwagi na naruszenie art. 58 k.c. w zakresie sprzeczności umowy z bezwzględnie obowiązującymi przepisami, jak i zasadami współżycia społecznego, oraz o:

1a) zasądzenie od Bank Powszechny Spółka Akcyjna w Warszawie na rzecz powoda kwoty 50000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do dnia zapłaty, tytułem zwrotu nadpłaty powstałej nad kapitałem udostępnionym i spłaconym przez powoda, bez podstawy prawnej z uwagi na nieważność umowy;

Wnoszę o rozpoznanie w pierwszej kolejności roszczenia zawartego w pkt 1 i 1a), z uwagi na dalej idące skutki prawne.

W przypadku gdyby Sąd stwierdził brak podstaw do ustalenia nieistnienia umowy kredytu zgłaszam roszczenie ewentualne:

2. ustalenia, że postanowienia tj. § 4 pkt 2, § 5 ust. 3, § 7 ust. 1 i § 9 ust. 4 (wszystkie dotyczące postanowień odnoszących się do waluty obcej) umowy w brzmieniu nadanym jej aneksem są bezskuteczne wobec powoda z uwagi a ich niedozwolony charakter;

2a) zasądzenia od Bank Powszechny Spółka Akcyjna w Warszawie na rzecz powoda 75000 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego po dniu doręczenia odpisu pozwu pozwanemu do dnia zapłaty, tytułem zwrotu nadpłaty powstałej nad kapitałem udostępnionym i spłaconym przez powoda - zawyżonych rat kapitałowo-odsetkowych kredytu hipotecznego w wyniku bezpodstawnego ustalenia przez Bank salda kredytu w CHF, podczas gdy kredyt został wypłacony w złotych oraz w wyniku stosowania przez Bank niedozwolonej klauzuli dotyczącej przeliczania rat kapitałowo-odsetkowych wg kursu sprzedaży CHF, co skutkowało uzyskaniem przez Bank nienależnego świadczenia (art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c.);

Nadto wnoszę o:

3. zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 złotych;

4. przeprowadzenie dowodów z dokumentów stanowiących załączniki do niniejszego pozwu w postaci:

a) umowy kredytu wraz z aneksami do umowy w celu wykazania faktów: treści umowy kredytu, sposobu wypłaty i spłaty kredytu, długości okresu kredytowania, adhezyjnego charakteru umowy oraz abuzywności zawartych w umowie poszczególnych postanowień;

b) zaświadczenia pozwanego Banku w celu wykazania faktów: faktycznie wypłaconego kredytu przez pozwany (PLN, wysokości i waluty), wysokości poszczególnych spłaconych przez powoda rat, wysokości rzeczywistej całościowej spłaty kredytu przez powoda, stosowanego przez pozwany oprocentowania, różnicy pomiędzy ratami pobranymi przez Bank, a ratami należnymi z tytułu zawartej umowy o kredyt hipoteczny, wysokości rzeczywistego salda kredytu na dzień wydania dokumentu;

c) tabeli należności przysługujących powodowi, z wyliczeniami różnicy pomiędzy kwotami uiszczonymi przez powoda na rzecz Banku przy zastosowanym kursie ustalonym dowolnie przez Bank, a kwotami rat wyliczonymi w oparciu o kurs z daty uruchomienia kredytu przez Bank - w celu wykazania wysokości roszczenia ewentualnego z pkt 2a;

d) wezwania do zapłaty wraz z potwierdzeniem nadania celem wykazania faktu wezwania pozwanego do dobrowolnego spełnienia świadczenia, daty jego doręczenia, braku spełnienia należności przez Bank, dalszego bezprawnego wykonywania umowy przez Bank;

e) wpisu hipoteki na nieruchomości powoda, celem wykazania faktu w jakiej walucie został udzielony kredyt, jego zabezpieczenia;

5. powód nie wnosi o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i ekonomii, gdyż wskazane wyżej kwoty wynikają z zaświadczenia wydanego przez pozwany Bank. Z tych względów powód uważa, że roszczenie jest usprawiedliwione co do zasady, jak i co do kwot nadpłaconych przez powoda rat, przy założeniu, że podstawę ustalenia miesięcznych rat stanowiła kwota kredytu udzielonego i wypłaconego w złotych polskich, ustalenia salda kredytu na dzień zawarcia aneksu. W przypadku podzielenia przez Sąd stanowiska powoda dotyczącego nieważności umowy w zakresie żądanym, nie będzie potrzeby przeprowadzania dowodu z opinii biegłego, bowiem ustalenie wysokości roszczenia z nim związanego jest prostą operacją arytmetyczną niewymagającą wiadomości specjalnych;

6. przeprowadzenie dowodu z przesłuchania stron, ograniczonego do przesłuchania powoda celem potwierdzenia faktów związanych z zawarciem umowy kredytu, w szczególności zakresu i sposobu udzielenia informacji uzyskanych od przedstawiciela Banku przed zawarciem umowy, zastosowania przez pozwanego wzorca umowy, braku przedstawienia powodowi informacji o przyczynie i mechanizmie powiązania kredytu z walutą CHF, nieuświadomienia powoda o rzeczywistym ryzyku związanym z zawarciem umowy, konsumenckiego charakteru i celu kredytu, braku indywidualnego uzgodnienia postanowień umownych (w szczególności klauzul waloryzacyjnych), niepoinformowania powoda o pobieraniu przez pozwanego spreadu walutowego z tytułu zawartej umowy, sposobu ustalania tabeli kursów walut przez pozwanego, sposobu przeliczenia kwoty kredytu z CHF na PLN oraz kursie jaki będzie miał zastosowanie do ustalania wysokości raty kredytu w CHF, przyczynie dlaczego pozwany stosuje dwa różne kursy waluty oraz wysokości rzeczywistego zaciągniętego zobowiązania przez powoda;

7. przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda;

8. w razie zaistnienia przesłanek z art. 339 k.p.c. wydanie wyroku zaocznego;

9. nieprzeprowadzania postępowania przygotowawczego zgodnie z art. 2054 § 3 k.p.c., zaś w przypadku jego wyznaczenia-wnoszę o zwolnienie powoda od obowiązku stawienia się na posiedzenie przygotowawcze;

10. zobowiązania pozwanego Banku na podstawie art. 187 § 2 pkt 3 k.p.c. do złożenia do akt sprawy:

a) wszystkich dokumentów dotyczących umowy kredytu hipotecznego łączącego strony z całego okresu wykonywania umowy, w zakresie formy dokumentów - oryginałów lub kopii poświadczonej za zgodność z oryginałem, w przypadku kwestionowania formy i treści załączonych dokumentów przez powoda;

b) w związku z rekomendacją S Komisji Nadzoru Finansowego z 2006 roku zobowiązanie pozwanego Banku do przedłożenia scenariuszy zmiany kursu walutowego, jakie obowiązywały w pozwanym w dacie zawarcia umowy (aneksu) tj. 15.05.2008 roku celem stwierdzenia faktu z jakimi zmianami kursu liczył się w tamtym okresie pozwany Bank, asymetrii informacyjnej, gdyż jeden z kontrahentów (bank) znacznie lepiej rozumiał ekonomiczno-prawne uwarunkowania umowy, w szczególności wynikający z niej rozkład ryzyka;

Zgodnie z art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. informuję, że powód w wezwaniu do zapłaty podjął próbę mediacji (ugodowego zakończenia sporu), choć zdawał sobie sprawę, że w analogicznych sprawach Bank odmawia jakichkolwiek prób porozumienia z kredytobiorcami kredytów ,,frankowych’’. W zakreślonym w wezwaniu do zapłaty terminie Bank nie wypowiedział się ani co do meritum, ani co do zamiaru przystąpienia do mediacji, ograniczając się do negacji żądań powoda co do zasady. Nie wyrażam zgody na skierowanie stron procesu do mediacji, gdyż biorąc pod uwagę postawę pozwanego, nie doprowadzi ona do zakończenia sporu, a jedynie przedłuży postępowanie.

Zgodnie z art. 187 § 1 pkt 11 k.p.c. wskazuję, że roszczenie objęte pozwem ma charakter świadczenia nienależnego, wobec tego data wymagalności roszczenia została ustalona zgodnie z art.455 k.c. Mianowicie powód podjął próbę pozasądowego rozwiązania sporu, kierując do Banku wezwanie przedsądowe zmierzające do ustalania nieważności umowy i zapłaty. Bank odebrał wezwanie w dniu 01.03.2023 roku. 14-dniowy termin na spełnienie świadczenia upłynął w dniu 15.03.2023 roku. Pomimo upływu terminu określonego w wezwaniu Bank nie spełnił roszczeń powoda, nie wyraził jakiejkolwiek woli polubownego zakończenia sporu. Z tych względów roszczenie powoda stało się wymagalne w dniu 15.03.2023 roku.

UZASADNIENIE

1.Spis treści

1. Spis treści2. Właściwość Sądu3. Wartość przedmiotu sporu4. Stan faktyczny sprawy5. Podstawy roszczeń6. Roszczenia główne7. Roszczenia ewentualne8. Podsumowanie

2. Właściwość Sądu

Właściwość rzeczowa Sądu została ustalona na podstawie art. 17 pkt 4 k.p.c.Właściwość miejscowa Sądu została ustalona na podstawie art. 30 k.p.c.

3. Wartość przedmiotu sporu

Powód wskazuje jako wartość przedmiotu sporu kwotę rzeczywiście wypłaconego powodowi kredytu tj. 200000 złotych, co wynika z zaświadczenia pozwanego oraz kwotę 50000 złotych, co łącznie daje kwotę 250000 złotych.

Powód nie mógł dokładnie wyliczyć roszczenia ewentualnego z pkt 2a, gdyż nie zna wskaźników, którymi kierował się Bank ustalając wysokość rat kredytu. Temu służyłaby ewentualna opinia biegłego, choć wydaje się ona niekonieczna (vide zasadne roszczenia z pkt1), a ponadto Bank może na podstawie dokumentów wskazać wysokość tego roszczenia.

4. Stan faktyczny sprawy

W dniu 15.05.2008 r. zawarłem z Bank Powszechny Spółka Akcyjna w Warszawie umowę kredytu mieszkaniowego nr K/1234/2008, spłacanego w ratach malejących, udzielonego w walucie polskiej. Na warunkach określonych w umowie Bank Powszechny Spółka Akcyjna postawił do dyspozycji powoda, jako kredytobiorcy kredyt w kwocie 200000 złotych na sfinansowanie kosztów budowy domu jednorodzinnego ul. Słoneczna 12 w miejscowości Jabłonna 05-110 Jabłonna. Kredyt został przeznaczony na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy. Spłata kredytu rozpoczęła się 01.07.2008 roku, a zakończyć ma się 01.07.2038 roku.

Aneksem nr 1 do umowy kredytu z dnia 20.07.2009 roku strony umowy postanowiły kwotę kredytu podwyższyć do kwoty 220000 złotych tj. o kwotę 20000 złotych, którą Bank Powszechny Spółka Akcyjna postawiło do dyspozycji kredytobiorcy, z przeznaczeniem na finansowanie prac wykończeniowych w Jabłonnie. Aneksem nr 2 do umowy kredytu z dnia 15.11.2010 roku strony umowy obniżyły wysokość marży w oprocentowaniu kredytu z 2.5 p.p., na 2.0 p.p. Pozostałe warunki umowy kredytowej pozostały bez zmian.

Aneksem nr 3 do umowy kredytu z dnia 20.01.2011 roku strony postanowiły zmienić zasady spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy. Nazwa umowy otrzymała brzmienie ,,umowa kredytu mieszkaniowego nr K/1234/2008 spłacanego w ratach malejących, udzielonego w walucie wymienialnej’’. Bank określił, że udzielił powodowi kredytu w kwocie 220000 złotych z przeznaczeniem na finansowanie kosztów budowy domu jednorodzinnego oraz sfinansowanie prac wykończeniowych w Jabłonnie. Bank dokonał zmiany waluty kredytu z PLN, w której został udzielony kredyt, na walutę CHF (frank szwajcarski). Zadłużenie kredytobiorcy z tytułu kredytu i odsetek według stanu na dzień 20.01.2011 roku wynosiło 210000 złotych. Po przeliczeniu przez Bank na CHF wyniosło 70000 CHF. Do ustalania zadłużenia z tytułu kredytu i odsetek w wyniku zamiany waluty z PLN z na CHF zastosowano wewnętrzny kurs Banku dotyczący kupna dewiz dla waluty CHF, wynikający z tabeli kursów Bank Powszechny Spółka Akcyjna nr 1/2011, wynoszący 3.00 złotych. Umowa wskazywała kwotę zadłużenia 70000 CHF. Tymczasem powodowi faktycznie udostępniono kwotę 220000 złotych. Należy zauważyć, że Bank już w tym dniu arbitralnie powiększył zadłużenie powoda z tytułu umowy. Mianowicie przeliczył zadłużenie powoda w złotych według wyznaczonego przez siebie w tym dniu kursu kupna waluty (3.00 PLN/CHF), uzyskując kwotę 70000 CHF. Zgodnie z umową wysokość zadłużenia powoda w tym dniu należało obliczyć zgodnie z wyznaczonym przez pozwanego kursem sprzedaży CHF. Przez te dowolne operowanie wskaźnikami wartości pozwany powiększył zobowiązanie powoda już w dniu zawarcia umowy. Należy stwierdzić, że już w chwili zawarcia umowy Bank dysponował wiedzą o dysproporcji świadczeń na niekorzyść kontrahenta-konsumenta.

Postanowienia zawarte w umowie nie były indywidualnie negocjowane, stanowiły część wzorca, którym posługiwał się Bank na skalę masową, przy zawieraniu umów kredytów hipotecznych. Powód nie miał żadnego wpływu na jego treść, w szczególności zastosowany przelicznik kursowy. Powód nie miał możliwości negocjacji powyższych postanowień umownych. Podpisując umowę powód występował w charakterze konsumenta. Powód otrzymał projekt umowy w dniu jej zawarcia i już podpisany przez osoby reprezentujące pozwanego. Nie miał możliwości spokojnego przeanalizowania projektu umowy w domu czy też skonsultowania jej z treści z niezależnym doradcą. Powód nie był w stanie w dniu zawarcia umowy ocenić wynagrodzenia Banku, który zastrzegł z tego tytułu sobie uprawnienie do ustalania kursu walut. Kredyt nie był związany z pracą zawodową powoda. Celem kredytu był zakup mieszkania i jego wykończenie. Umowa nie przewidywała możliwości wypłaty tj. oddania do dyspozycji kredytobiorcy wskazanej w umowie kwoty kredytu we CHF. Wypłata kredytu jak i spłata odbywała się w złotych polskich. Postanowienia umowy uniemożliwiły spłatę kredytu w walucie, w jakiej wyrażone jest saldo zadłużenia i od której ustalono oprocentowanie. Umowa nie zawierała żadnych postanowień pozwalających na zweryfikowanie, w jaki sposób kredytodawca ustalał kurs kupna waluty czy też kurs sprzedaży (wewnętrzny przelicznik Banku). Pozwany miał pełną, nieograniczoną swobodę w ustalaniu tego kursu. Mechanizm spłaty był całkowicie nieprzejrzysty dla konsumenta, jakim był powód. Jednocześnie w umowie nie zawarto żadnego mechanizmu zabezpieczającego powoda przed wahaniami kursu waluty. Na marginesie Bank z kolei został zabezpieczony przed ewentualnym zaprzestaniem płatności kredytu przez powoda (hipoteki w księdze wieczystej KW NR WA1M/00000000/1, weksel in blanco itp.) Nie poinformowano powoda w żaden sposób o ryzyku związanym z zawartą umową i ukrytej prowizji w postaci spreadu, nie przedstawiono jakichkolwiek rzetelnych danych, pozwalających oszacować ryzyko związane z transakcją. Jednocześnie już wcześniej pozwany Bank, podobnie jak część innych banków pismem skierowanym do Prezesa Narodowego Banku Polskiego z dnia 12.04.2007 roku opowiedział się za całkowitym zakazem udostępniania środków w ramach stosunków prawnych z elementem walutowym. Tym samym pozwany z pełną świadomością zaoferował powodowi produkt, który wprowadzał istotne ryzyko dla kredytobiorcy, a przez to działał nielojalnie względem kredytobiorcy. Zdaniem powoda umowy przygotowywane przez banki celowo zawierały postanowienia nieuczciwe. Banki oferowały produkt - kredyt powiązany z kursem waluty obcej jako produkt atrakcyjny, który dzięki niższemu oprocentowaniu będzie tańszy w spłacie niż kredyt złotowy. Bank jednak nie informował, że ta konstrukcja kredytu powiązana z kursem CHF naraża kredytobiorców na ogromne ryzyko kursowe, a korzyść z niższego oprocentowania jest pozorna, gdyż wzrost kursu waluty powoduje wzrost bieżącej raty spłaty kredytu jak i całego salda zadłużenia. W istocie pozwany Bank, jak i inne w tym zakresie prowadziły spekulacyjną działalność, pomimo nadzoru sprawowanego przez Komisję Nadzoru Bankowego, następnie Komisję Nadzoru Finansowego.

Podsumowując wskazany kredyt był kredytem denominowanym do CHF (frank szwajcarski). Wartość kredytu została bowiem wyrażona w umowie w walucie obcej, co oznaczało, że Bank umówił się na udostępnienie powodowi określonej kwoty w walucie obcej, jednak kwota kredytu dla kredytobiorcy została uruchomiona przez pozwany bank już w walucie polskiej. Wskazana kwota kredytu został dodatkowo przeliczona przez pozwany Bank zgodnie z kursem kupna CHF obowiązującym w pozwanym Banku w dniu zawarcia umowy. Spłata rat kapitałowo-odsetkowych odbywała się w również w walucie obcej, po przeliczeniu wg kursu sprzedaży waluty kredytu (CHF), obowiązującego w dniu spłaty każdej raty. Kredyt denominowany wystawia kredytobiorcę na nieograniczone ryzyko. Należało przyjąć, że pouczenie o ryzyku walutowym (o ile takowe było) było pouczeniem blankietowym, które nie informowało o jakiejkolwiek skali ryzyka. Gdyby rzeczywiście zostało należycie wyjaśnione znaczenie zmiany kursu waluty i ponoszonego ryzyka, to racjonalny kredytobiorca nie zdecydowałby się na kredyt powiązany z kursem waluty obcej, w perspektywie jego spłacania przez 30 lat. Szczegółowa i rzetelna informacja dla konsumenta jest fundamentalna dla decyzji o związaniu się z przedsiębiorcą (tak Sąd Najwyższy w Warszawie w wyroku z dnia 14.04.2015 roku I CSK 792/14) Powód w związku z umową kredytu otrzymał do dyspozycji kwotę 220000 złotych, zaś wykorzystał w rzeczywistości jedynie 200000 złotych. W okresie od dnia zawarcia umowy do dnia wydania zaświadczenia powód spłacił tytułem rat kapitałowo-odsetkowych i innych opłat kwotę 150000 złotych, a nadal posiada zadłużenie, które wynosiło na dzień wystawienia zaświadczenia 60000 CHF (kapitał), czyli wg średniego kursu CHF do waluty PLN obowiązującego w dniu 15.02.2023 roku 270000 złotych. Zaciągnięcie tego rodzaju kredytu było więc bardzo ryzykowne, skoro jego efektem może być obowiązek zwrotu kwoty znacznie wyższej od pożyczonej, pomimo dokonywania regularnych spłat.

5. Podstawy roszczeń

Powód w pierwszej kolejności zarzuca nieważność całej umowy (aneksu nr 3) do umowy kredytu z dnia 20.01.2011 roku, w którym strony postanowiły zmienić zasady spłaty wierzytelności kredytowej wynikającej z umowy. Nazwa umowy otrzymała brzmienie ,,umowa kredytu mieszkaniowego nr K/1234/2008 spłacanego w ratach malejących, udzielonego w walucie wymienialnej (CHF). Konsekwencją ustalenia nieważności umowy (aneksu) było żądania zapłaty na rzecz powoda kwoty wskazanej w punkcie 1a). W pierwszej kolejności należy rozważyć odpowiedzialność pozwanego z tytułu nienależytego wykonania zobowiązania (art. 354 k.c. w zw. z art. 471 k.c. i nast.). Można również traktować uzyskane przez pozwanego świadczenie, co do wysokości nadwyżki zapłaconej przez powoda w ramach rat jako świadczenie nienależne stanowiące bezpodstawne wzbogacenie po stronie Banku (art. 410 k.c. w zw. z art. 405 k.c.). Roszczenie powoda nie jest przedawnione. Zgodnie z utrwaloną linią orzecznictwa i doktryna żądanie ustalenia nieważności nie ulega przedawnieniu. W zakresie roszczenia o zapłatę nie jest ono przedawnione.

Umowa ta jest nieważna, gdyż jest sprzeczna z bezwzględnie obowiązującymi przepisami prawa, w szczególności z art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe oraz z art. 58 k.c. w zw. z art. 353(1) k.c., a nadto z zasadami współżycia społecznego. Sprzeczne z istotą stosunku umownego jest takie jego ukształtowanie, zgodnie z którym Bank jednostronnie określał wysokość zobowiązania drugiej-kredytobiorcy (postanowienia niedozwolone). Ułożenie stosunku prawnego w sposób, który tylko jednej stronie przyznaje uprawnienie do wiążącego decydowania o wysokości zobowiązań, jest sprzeczne z naturą stosunku prawnego i winno skutkować nieważnością umowy. Bezspornie walutą umowy kredytu były CHF (CHF). Do dyspozycji powoda została jednak oddana kwota w złotych polskich (220000 PLN) i również w złotych polskich powód spłacał i spłaca zobowiązanie (raty). Bank zarówno wysokość salda kredytu, jak i rat określił na podstawie przeliczenia, według własnego kursu, przez siebie ustalonego. Ryzyko kursowe było w umowie rozłożone nierównomiernie. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem, na tle stosowania art. 69 Prawa bankowego, powinna występować tożsamość pomiędzy kwotą i walutą kredytu, kwotą środków oddanych środków pieniężnych oddanych do dyspozycji kredytobiorcy oraz kwotą jaka kredytobiorca jest zobowiązany zwrócić Bankowi wraz z odsetkami, aby można mówić o ważnej umowie kredytu (vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22.09.2022 roku I ACa 497/22). Nie jest dopuszczalne to, aby postanowienia umowne były tak określone, że mogą ulec dowolnej zmianie wedle woli jednej ze stron (Banku). Takie uprawnienie niweczyłoby bowiem sam fakt uzgodnienia takiego postanowienia. Skoro powodowi nie przysługiwało roszczenie o wypłatę kredytu w CHF, to konsekwentnie Bank nie był zobowiązany do wypłaty kredyty w tej walucie. Kwota określona w umowie (70000 CHF) nie jest zatem kwotą udzielonego kredytu. Więcej powód nie mógł żądać wypłaty konkretnej kwoty w złotych, gdyż to Bank ustalił sam wysokość kwoty, jaką odda kredytobiorcy do dyspozycji. Nie bez znaczenia jest także pobieranie przez pozwany Bank tzw. Spreadu. W momencie zawierania umowy konsument nie był w stanie w żaden sposób oszacować całkowitego wynagrodzenia Banku, swojego zobowiązania z tytułu zawartej umowy. Należy podkreślić, że całkowite ryzyko kursowe i to na wiele lat, w konsekwencji kształtowanie przez Bank zobowiązania, rat kredytobiorcy zostało przerzucone na konsumenta. Bank w żadnej mierze w tym ryzyku nie uczestniczył. Kredytodawca mógł co najwyżej utracić całą kwotę kredytu, choć należy pamiętać o zabezpieczeniu hipotecznym banku na nieruchomości powoda, weksel in blanco itp. Z kolei powód, jako kredytobiorca, jest narażony na stałe, niczym niegraniczone ryzyko wzrostu wartości swego zobowiązania, teoretycznie nieskończone. Taki rozkład ryzyka jest niedopuszczalny ze względu na charakter wzajemnie zobowiązujący umowy kredytu.

Jeżeli przyjąć hipotetycznie, że kredyt był wyrażony w CHF, to umowa była sprzeczna z art. 358 § 1 k.c. z dnia zawarcia umowy, gdyż zobowiązania pieniężne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogły być wyrażone jedynie w złotych polskich. Należy jednak stwierdzić jednoznacznie, że wskazana w umowa nie jest umową kredytu walutowego, gdyż kredytobiorcy nie przysługiwało roszczenie o wypłatę CHF. Z tych względów powodowi zostały wypłacone środki w walucie polskiej. Powód nie był w stanie oszacować kwoty, którą będzie musiał świadczyć w przyszłości w ramach rat (i nie jest), gdyż zasady przewalutowania określał (i określa) jednostronnie Bank. Pozwany wprowadził dla siebie korzystny, podwójny mechanizm waloryzacji, Początkowo dotyczyło to określenia salda kredytu (udostępnionej kwoty w złotych polskich przeliczonej jednostronnie przez Bank na CHF-wg własnego arbitralnego kursu). Drugi raz pozwany dokonuje to każdorazowo comiesięcznie określając własnym kursem wymiany CHF - spłacane przez powoda raty kredytowe. To bez wątpienia narusza interes powoda, który w tej sytuacji pozostaje bezbronny, zaś dla Banku stanowi to źródło bezpodstawnego comiesięcznego wzbogacenia, bez podstawy prawnej.

Umowne klauzule waloryzacyjne określające sposób przeliczenia kwoty kredytu w złotych na CHF oraz rat ze złotych na CHF naruszają zasady współżycia społecznego. Między stronami nie ma mowy o równorzędności stron kontraktu, skoro to pozwany Bank jednostronnie zdecydował (i decyduje) o wysokości zobowiązania powoda. Prawo Unii Europejskiej, w szczególności dyrektywa nr 93/13/EWG o nieuczciwych warunkach konsumenckich nakazuje Sądom dokonywać wykładni przepisów w świetle brzmieniu i celu dyrektywy, tak aby osiągnąć realizację celów dyrektywy. Warunki umowy, które nie były indywidualnie negocjowane, mogą być uznane za nieuczciwe, jeśli stoją w sprzeczności z wymogami dobrej wiary, powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy praw i obowiązków stron, ze szkodą dla konsumenta. Waloryzacja była niedozwolona jeszcze przed wejściem w życie tzw. ustawy anty-spreadowej (np. stanowisko Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 200

Podsumowując, pozwem o ustalenie nieistnienia umowy kredytu i zapłatę zwraca się do sądu o oficjalne stwierdzenie braku zawarcia umowy oraz dochodzenie roszczeń finansowych. W razie pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy, pozew może stanowić podstawę do uzyskania odszkodowania lub zwrotu nieuzasadnionych opłat. Ważne jest precyzyjne sformułowanie żądań i przedstawienie solidnych dowodów na poparcie twierdzeń.