Pozew o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną
- Prawo
cywilne
- Kategoria
pozew
- Klucze
czynność prawna, interesy wierzycieli, niewypłacalność dłużnika, pokrzywdzenie wierzycieli, pozew o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną, umowa darowizny, zabezpieczenie majątkowe
Pozew o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną to pismo skierowane do sądu mające na celu stwierdzenie nieważności danej czynności prawnej. Jest to krok podejmowany w przypadku wątpliwości co do ważności określonej umowy lub decyzji prawnej. W pozwie należy przedstawić argumenty potwierdzające bezskuteczność danej czynności oraz wnioskować o odpowiednie rozstrzygnięcie sądu.
Warszawa, dnia 20.03.2023 r.
Sąd Rejonowy w Warszawie
V Wydział Cywilny
ul. Marszałkowska 82
00-001 Warszawa
Powodowie: 1) Jan Kowalski
98010101010
2) Adam Kowalski
00020212345
zastępowani przez przedstawicielkę ustawową –
matkę Annę Kowalską
80030345678
ul. Kwiatowa 12/3
02-587 Warszawa
reprezentowaną przez pełnomocnika
Zofię Nowak
Kancelaria Radcy Prawnego Zofia Nowak
ul. Polna 34/5
00-123 Warszawa
555-444-333
Pozwana: Maria Nowak
70040456789
ul. Słoneczna 2
03-222 Warszawa
Wartość przedmiotu sporu: 250 000 zł
(słownie: dwieście pięćdziesiąt tysięcy złotych)
POZEW
o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną
z wnioskiem o udzielenie zabezpieczenia
Działając jako ustanowiony z urzędu pełnomocnik Anny Kowalskiej, reprezentującej, jako przedstawicielka ustawowa, małoletnich powodów: Jana Kowalskiego i Adama Kowalskiego, załączając postanowienie o ustanowieniu mnie pełnomocnikiem z urzędu, na podstawie art. 527 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 528 k.c. wnoszę o:
1) Uznanie za bezskuteczną w stosunku do małoletnich powodów umowy darowizny nieruchomości z dnia 15.01.2022 r. sporządzonej przez notariusza Tomasza Wiśniewskiego z Kancelarii Notarialnej "Lex" w Warszawie, Rep. A Nr 1234/2022, mocą której Piotr Kowalski darował pozwanej Marii Nowak nieruchomość gruntową położoną w Warszawie, dla której Sąd Rejonowy w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o numerze WA1M/00012345/6;
2) Zasądzenie na rzecz niżej podpisanego pełnomocnika zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej małoletnim powodom z urzędu, na podstawie przepisów rozporządzenia z dnia 22.10.2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu, albowiem nie zostały one uiszczone w całości ani w części;
3) Przeprowadzenie – zgodnie z art. 1481 § 3 k.p.c. – rozprawy;
4) Rozpoznanie sprawy również pod nieobecność powoda;
5) Wydanie wyroku zaocznego w sytuacjach prawem przewidzianych;
6) Dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów z dokumentów wskazanych w uzasadnieniu na okoliczność ustalenia faktów opisanych w jego treści;
7) Dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z przesłuchania przedstawicielki ustawowej małoletnich powódek Anny Kowalskiej w charakterze strony na okoliczność ustalenia faktów wskazanych w treści uzasadnienia pozwu;
8) Zwrócenie się do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Warszawie Jana Nowaka (Kancelaria Komornicza "Exekutor" w Warszawie, ul. Grzybowska 10, 00-123 Warszawa) o akta postepowań egzekucyjnych: KM 1234/20 i KM 4321/21, a po ich uzyskaniu dopuszczenie dowodu z akt tych postępowań na okoliczność ustalenia faktów opisanych w treści uzasadnienia pozwu;
9) Załączenie do akt sprawy akt księgi wieczystej o numerze WA1M/00012345/6, prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Warszawie i przeprowadzenie dowodu ze znajdującego się w nich dokumentu w postaci odpisu aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza Tomasza Wiśniewskiego z Kancelarii Notarialnej "Lex" w Warszawie, Rep. A Nr 1234/2022 - na okoliczność ustalenia faktów mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia, tj.: zawarcia umowy darowizny, mocą której Piotr Kowalski darował pozwanej Marii Nowak nieruchomość gruntową położoną w Warszawie, dla której Sąd Rejonowy w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o numerze WA1M/00012345/6, 200 000 zł oraz 50 000 zł.
A ponadto:
10) Na podstawie art. 7301 § 1 i 2 k.p.c. w związku z art. 755 § 1 pkt 2 i 5 k.p.c. wnoszę o udzielenie zabezpieczenia poprzez ustanowienie zakazu zbywania i obciążania nieruchomości gruntowej położonej w Warszawie, dla której Sąd Rejonowy w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o numerze WA1M/00012345/6 oraz dokonanie wpisu ostrzeżenia w księdze wieczystej o toczącym się postępowaniu.
W wykonaniu obowiązku określonego w art. 187 § 1 pkt 3 k.p.c. oświadczam, że strony nie podjęły próby mediacji ani innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu, albowiem z uwagi na charakter sprawy ugodowe jej zakończenie nie jest możliwe.
UZASADNIENIE
I. Istnienie zobowiązania Piotra Kowalskiego wobec małoletnich powodów
Małoletni powodowie: Jan Kowalski i Adam Kowalski są dziećmi pochodzącymi ze związku małżeńskiego Piotra Kowalskiego i Anny Kowalskiej, rozwiązanego wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10.12.2020 r. w sprawie XII C 1234/20 przez rozwód bez orzekania o winie stron. W punkcie III określono udział Piotra Kowalskiego w kosztach utrzymania małoletnich synów, zasądzając od Piotra Kowalskiego na rzecz małoletnich: Jana Kowalskiego i Adama Kowalskiego alimenty w kwocie po 1 000 zł miesięcznie, tj. łącznie 2 000 zł miesięcznie, płatne do rąk ich matki Anny Kowalskiej do 10. dnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności każdej raty. Wyrok ten uprawomocnił się z dniem 10.01.2021 r., zaś dnia 20.01.2021 r. nadano mu klauzulę wykonalności w zakresie punktu III, w którym zasądzono alimenty.
Dowód:
1) kopia wyroku w sprawie XII C 1234/20 wraz z klauzulą wykonalności
2) przesłuchanie Anny Kowalskiej
celem wykazania faktu: istnienia zobowiązania alimentacyjnego
II. Niewypłacalność dłużnika i pogłębienie jej stanu poprzez czynność z osobą trzecią
Z uwagi na fakt, iż Piotr Kowalski nie łożył alimentów dobrowolnie, wnioskiem z dnia 25.02.2021 r. przedstawicielka ustawowa małoletnich powodów wystąpiła do Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Warszawie Jana Nowaka o wszczęcie egzekucji świadczeń alimentacyjnych zarówno zaległych, jak i bieżących. Postępowanie zarejestrowano pod sygnaturą akt KM 1234/21.
Dowód:
1) wniosek o wszczęcie egzekucji świadczeń alimentacyjnych
2) zawiadomienie o wszczęciu egzekucji
3) przesłuchanie Anny Kowalskiej
celem wykazania faktu: wszczęcia postępowania egzekucyjnego
Do chwili sporządzenia niniejszego pozwu egzekucja okazała się bezskuteczna. Dłużnik nie łoży alimentów bieżących, jedynie sporadycznie wpłacając różne kwoty, wedle własnej woli i uznania. Według stanu z dnia 15.03.2023 r. zaległość (nie licząc kosztów egzekucji) wynosi 40 000 zł oraz odsetki w kwocie 2 000 zł (do dnia 15.03.2023 r.), do czego każdego miesiąca dochodzą alimenty bieżące w kwocie 2 000 zł.
Dowód:
1) informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 15.03.2023 r.
2) akta egzekucyjne KM 1234/21
3) przesłuchanie Anny Kowalskiej
celem wykazania faktu: bezskuteczności egzekucji
W toku czynności egzekucyjnych nie zdołano ujawnić składników majątku dłużnika podlegających skutecznej egzekucji. Dłużnik nie jest nigdzie zatrudniony, na ujawnionych i zajętych rachunkach bankowych brak było środków, zaś podczas czynności terenowych pod adresem ul. Polna 1/2 dłużnika nie zastano go. Ponadto nie ustalono miejsca zamieszkania ani pobytu ruchomości dłużnika, co także udaremniło ich zajęcie. Dodać należy, iż w toku postępowania rozwodowego udzielono zabezpieczenia alimentów, które także dochodzone były na drodze postępowania egzekucyjnego (postępowanie KM 4321/20 Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Warszawie Jana Nowaka). Wówczas zdołano wysłuchać dłużnika, który w dniu 05.11.2020 r. oświadczył, iż nie posiada pojazdów ani innych wartościowych nieruchomości. Oświadczył też, że nie jest właścicielem nieruchomości o numerze księgi wieczystej WA1M/00012345/6.
Dowód:
1) wezwanie do złożenia wykazu majątku
2) zajęcie wierzytelności
3) zapytanie o rachunki bankowe dłużnika
4) zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego
5) informacja z ZUS
6) protokół czynności
7) informacja ze Starostwa Powiatowego w Warszawie wraz z wypisem z rejestru gruntów
8) informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej
9) akta egzekucyjne KM 1234/21 i KM 4321/20
10) protokół czynności w sprawie KM 4321/20
11) przesłuchanie Anny Kowalskiej
celem wykazania faktu: braku majątku dłużnika
Dłużnik posiadał majątek nadający się do egzekucji. Był bowiem właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w Warszawie, dla której Sąd Rejonowy w Warszawie prowadzi księgę wieczystą o numerze WA1M/00012345/6. Stanowiła ona jego majątek osobisty, nabył ją bowiem przed zawarciem związku małżeńskiego. Jednakże umową darowizny nieruchomości zawartą dnia 15.01.2022 r. (a więc już po powstaniu obowiązku alimentacyjnego wynikającego z wyroku rozwodowego) sporządzoną przez notariusza Tomasza Wiśniewskiego z Kancelarii Notarialnej "Lex" w Warszawie, Rep. A Nr 1234/2022, Piotr Kowalski darował pozwanej Marii Nowak przedmiotową nieruchomość. Dodać przy tym należy, iż Piotr Kowalski sprzedał nieruchomość 05.11.2020 r., tymczasem już w dniu 29.10.2020 r. (tydzień wcześniej), gdy został o nią zapytany przez Komornika, oświadczył, że nie jest jej właścicielem.
Dowód:
1) przesłuchanie Anny Kowalskiej
2) wydruk elektronicznej księgi wieczystej o numerze WA1M/00012345/6
3) fotokopia umowy darowizny nieruchomości Rep. A Nr 1234/2022
4) oryginał umowy darowizny nieruchomości Rep. A Nr 1234/2022 (w aktach WA1M/00012345/6)
5) protokół czynności w sprawie KM 4321/20
celem wykazania faktu: darowania nieruchomości pomimo istnienia zobowiązania
III. Uzasadnienie żądania pozwu z punktu widzenia przesłanek skargi pauliańskiej
Żądanie niniejszego pozwu znajduje swoje uzasadnienie w treści przepisów art. 527 § 1, 2 i 3 k.c. oraz art. 528 k.c.
Zgodnie z art. 527 § 1 k.c.: "Gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć." Przepis § 2. ww. artykułu definiuje pojęcie czynności dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, stanowiąc, iż: "Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności." Z kolei przepis art. 528 k.c. ogranicza zakres przesłanek koniecznych do wykazania w niniejszej sprawie stanowiąc, iż: "Jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli."
Celem powyższych przepisów jest ochrona interesów wierzyciela na wypadek nielojalnego (czy też nieuczciwego) zachowania dłużnika, który z zamiarem pokrzywdzenia wierzyciela (przyszłego lub aktualnego) wyzbywa się składników majątku na rzecz osób trzecich lub majątek ten obciąża, i w ten sposób stwarza lub pogłębia stan swojej niewypłacalności. Z przytoczonych przepisów wynika, iż co do zasady przesłanki, jakie muszą wystąpić, aby wierzyciel mógł dochodzić ochrony swoich interesów poprzez actio pauliana to:
1) istnienie godnego ochrony interesu wierzyciela w postaci wierzytelności,
2) dokonanie przez dłużnika czynności prawnej z osobą trzecią,
3) pokrzywdzenie wierzyciela wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika,
4) dokonanie przez dłużnika czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela,
5) uzyskanie wskutek tej czynności korzyści majątkowej przez osobę trzecią.
Wszystkie te przesłanki zachodzą w przedmiotowej sprawie, co zostanie omówione poniżej.
1) Istnienie godnego ochrony interesu wierzyciela w postaci wierzytelności
Jak wskazano wyżej, małoletnim powodom przysługuje wobec Piotra Kowalskiego (dłużnika) wierzytelność wynikająca z załączonego do niniejszego pozwu wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 10.12.2020 r. w sprawie XII C 1234/20, w którego punkcie III zasądzono na ich rzecz alimenty. Podkreślić należy, że małoletni powodowie mają roszczenie o alimenty zarówno bieżące (których Piotr Kowalski nie płaci), jak i zaległe, albowiem do dnia złożenia pozwu Piotr Kowalski nie uregulował zaległości alimentacyjnej na kwotę 40 000 zł.
2) Dokonanie przez dłużnika czynności prawnej z osobą trzecią;
Fakt dokonania przez dłużnika czynności prawnej z osobą trzecią w postaci umowy darowizny nieruchomości potwierdza załączona do niniejszego pozwu fotokopia odpisu aktu notarialnego sporządzonego przez notariusza Tomasza Wiśniewskiego z Kancelarii Notarialnej "Lex" w Warszawie, Rep. A Nr 1234/2022, którego oryginał znajduje się w zawnioskowanych aktach wieczystoksięgowych.
3) Pokrzywdzenie wierzyciela wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika,
Fakt pokrzywdzenia małoletnich powodów wskutek czynności dokonanej przez dłużnika wynika z załączonych do niniejszego pozwu dokumentów z akt egzekucji komorniczej oraz z treści informacji o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 15.03.2023 r. Postępowanie egzekucyjne nie doprowadziło do stanu zaspokojenia wierzyciela. Co istotne, dotyczy ono świadczeń okresowych i bieżących, co powoduje, iż stan zadłużenia, wobec jego niespłacania przez dłużnika, stale rośnie. W drodze egzekucji nie zdołano ustalić żadnych składników majątku dłużnika podlegających zajęciu. W chwili obecnej istnieje wysoka zaległość alimentacyjna, a ponadto nie są w żaden sposób zabezpieczone alimenty bieżące. Prowadzi to do sytuacji, w której małoletnie powodowie uzależnieni są od ewentualnych dobrowolnych wpłat dłużnika, których ten dokonuje rzadko i w kwotach nieadekwatnych do wysokości jego zobowiązania. Skuteczna zaś egzekucja z nieruchomości stanowiącej przedmiot kwestionowanej umowy darowizny pozwoliłaby co najmniej na zaspokojenie wierzyciela w zakresie alimentów zaległych. Z tego względu niewątpliwie czynność ta prowadzi do pokrzywdzenia wierzyciela, pogłębiła ona bowiem stan niewypłacalności dłużnika.
4) Dokonanie przez dłużnika czynności ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela
Dłużnik Piotr Kowalski dokonując kwestionowanej czynności niewątpliwie działał nie tylko ze świadomością, ale i w celu pokrzywdzenia wierzycieli. Dokonał jej bowiem miesiąc po wydaniu wyroku rozwodowego, w którym zasądzono na rzecz małoletnich powodów alimenty, i 3 tygodnie po jego uprawomocnieniu. Co więcej, dokonał jej w toku prowadzonego już postępowania egzekucyjnego KM 4321/20 dotyczącego zabezpieczenia alimentów i 2 miesiące po tym, jak podczas wysłuchania przez Komornika oświadczył, że nie jest już właścicielem nieruchomości. W dacie zawarcia umowy darowizny istniało już zatem zobowiązanie dłużnika, zaś sam dłużnik o jego istnieniu wiedział, miał też świadomość już toczącej się egzekucji. Musiał więc co najmniej przywidywać, że zawierając umowę darowizny uniemożliwi prowadzenie egzekucji alimentów z jedynego składnika jego majątku, który do takiej egzekucji się nadawał. Fakt, iż tydzień przed dokonaniem czynności wprowadził Komornika w błąd co do faktu, iż nie jest już właścicielem nieruchomości, potwierdza tylko jego zamiar.
5) Uzyskanie wskutek czynności korzyści majątkowej przez osobę trzecią
Osoba trzecia - pozwana Maria Nowak - uzyskała wskutek przedmiotowej czynności korzyść majątkową, jej majątek powiększył się bowiem o wolną od obciążeń nieruchomość. Co więcej, uzyskała tę korzyść nieodpłatnie (wskutek umowy darowizny), co oznacza, iż z uwagi na treść cytowanego wyżej art. 528 k.c. wyłączona jest w realiach sprawy konieczność wykazania, że pozwana wiedziała lub mogła się dowiedzieć o tym, że dłużnik działa ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Na marginesie jedynie wypada dodać, iż nawet gdyby czynność ta była odpłatna, to i tak z uwagi na fakt, że pozwana jest osobą najbliższą dla Piotra Kowalskiego, obowiązywałoby w tym zakresie domniemanie z art. 527 § 3 k.c.
W świetle powyższego złożenie niniejszego pozwu jest konieczne i uzasadnione.
III. Uzasadnienie wniosku o zabezpieczenie
W świetle powyżej przytoczonych okoliczności uzasadnione jest także żądanie udzielenia zabezpieczenia, roszczenie niewątpliwie zostało bowiem uprawdopodobnione załączonymi do pozwu dokumentami, z których wynika zarówno istnienie wierzytelności (wyrok z klauzulą wykonalności), niewypłacalność dłużnika (aktualna informacja o stanie zaległości z 15.03.2023 r.), dokonanie czynności z osobą trzecią (umowa darowizny) oraz świadomość pokrzywdzenia wierzycieli po stronie dłużnika, wynikająca z faktu dokonania czynności już po dacie postania po jego stronie zobowiązania alimentacyjnego. Niewątpliwie małoletni powodowie mają też interes prawny w udzieleniu im zabezpieczenia, ewentualne bowiem zbycie lub obciążenie przedmiotowej nieruchomości w toku niniejszego postępowania przez pozwaną udaremni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia i zaspokojenie się powodów z przedmiotowej nieruchomości.
***
Tut. Sąd jest Sądem właściwym miejscowo i rzeczowo zgodnie z art. 27 § 1 k.p.c. – jako Sąd pierwszej instancji właściwy dla miejsca zamieszkania pozwanej.
Wartość przedmiotu sporu stanowi wskazana w umowie darowizny wartość przedmiotowej nieruchomości. Jakkolwiek jest ona wyższa w chwili obecnej od aktualnego zadłużenia w sprawie egzekucyjnej, to jednak z uwagi na charakter wierzytelności zadłużenie to będzie rosło i do daty wyznaczenia rozprawy może już przekroczyć deklarowaną przez strony umowy wartość nieruchomości.
Opłata od pozwu nie została uiszczona, bowiem postanowieniem Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 15.02.2023 r. w sprawie XII K 123/23 małoletni powodowie zostali zwolnieni od kosztów sądowych w całości.
Zofia Nowak
Załącznik:
1) postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 15.02.2023 r. w sprawie XII K 123/23
2) kopia wyroku w sprawie XII C 1234/20 wraz z klauzulą wykonalności
3) wniosek o wszczęcie egzekucji świadczeń alimentacyjnych
4) zawiadomienie o wszczęciu egzekucji
5) informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej z dnia 15.03.2023 r.
6) wezwanie do złożenia wykazu majątku
7) zajęcie wierzytelności
8) zapytanie o rachunki bankowe dłużnika
9) zawiadomienie o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego
10) informacja z ZUS
11) protokół czynności
12) informacja ze Starostwa Powiatowego w Warszawie wraz z wypisem z rejestru gruntów
13) informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej
14) protokół czynności w sprawie KM 4321/20
15) wydruk elektronicznej księgi wieczystej o numerze WA1M/00012345/6
16) fotokopia umowy darowizny nieruchomości Rep. A Nr 1234/2022
17) oryginał umowy darowizny nieruchomości Rep. A Nr 1234/2022 (w aktach WA1M/00012345/6)
18) odpis pozwu i załączników
Wniosek o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną powinien być solidnie uzasadniony i poparty odpowiednimi dowodami, aby sąd mógł wydać właściwe rozstrzygnięcie. Po złożeniu pozwu konieczne jest oczekiwanie na decyzję sądu, która może potwierdzić nieważność czynności prawnej i ustalić dalsze konsekwencje prawne dla stron postępowania.