Umowa dział spadku zniesienie współwłasności

Repertorium A nr 2023/1234

AKT NOTARIALNY

Dnia dwudziestego pierwszego września dwa tysiące dwudziestego trzeciego roku (21.09.2023 r.) przed Anną Kowalską notariuszem w Warszawie, w kancelarii notarialnej w budynku numer 15 przy ulicy Marszałkowskiej w Warszawie, stawili się:

1) Jan Nowak, syn Adama i Ewy (85031201234), zamieszkały Warszawa, ul. Kwiatowa 2/4,

2) Piotr Nowak, syn Adama i Ewy (87051512345), zamieszkały Warszawa, ul. Polna 10/12.

Tożsamość stawających notariusz ustaliła na podstawie dowodów osobistych: ad 1) - ABC123456 ważnego do dnia 12.03.2028 r., ad 2) - DEF654321 ważnego do dnia 25.07.2025 r.

Jan Nowak oświadcza, że przy tym akcie działa w imieniu własnym oraz w imieniu:

- matki Anny Nowak, córki Stefana i Marii, zamieszkałej w Krakowie, ul. Słoneczna 5 (60010101212),

- siostry Marii Kowalskiej, córki Stefana i Marii, zamieszkałej w Poznaniu, ul. Wspólna 10 (62050504545),

- siostry Katarzyny Wiśniewskiej, córki Stefana i Marii, zamieszkałej w Gdańsku, ul. Morska 2 (64101014789),

jako ich pełnomocnik - na podstawie pełnomocnictwa sporządzonego dnia 15.08.2023 r. przez Tomasza Zielińskiego, notariusza w Warszawie, aktem notarialnym za numerem Repertorium A 2023/1000, którego wypis okazuje i zapewnia, że pełnomocnictwo to nie zostało zmienione, odwołane ani nie wygasło.

UMOWA O DZIAŁ SPADKU, ZNIESIENIE WSPÓŁWŁASNOŚCI NIERUCHOMOŚCI I ZNIESIENIE WSPÓLNOŚCI SPÓŁDZIELCZEGO WŁASNOŚCIOWEGO PRAWA DO LOKALU MIESZKALNEGO

§ 1. Jan Nowak w imieniu własnym i w imieniu swoich mocodawców oraz Piotr Nowak oświadczają, że:

- Adam i Ewa małżonkowie Nowak na prawach wspólności ustawowej nabyli:

1) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nr 12, wybudowanego w budynku wielolokalowym nr 5 przy ul. Lipowej w Warszawie, o powierzchni użytkowej 65 m², składającego się z 3 pokoi, wchodzącego do zasobów Spółdzielni Mieszkaniowej „DOM" w Warszawie,

- dla tego spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu nie ma założonej księgi wieczystej,

- lokal objęty tym własnościowym spółdzielczym prawem wyposażony jest w: instalację wodociągową, kanalizacyjną, elektryczną, centralnego ogrzewania,

- budynek obejmujący opisane spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego został oddany do eksploatacji w 1995 r.,

- członkiem wymienionej Spółdzielni Mieszkaniowej jest Adam Nowak, nr rejestru członkowskiego 1234/95,

- nie została wydana decyzja administracyjna ani orzeczenie sądu i nie toczy się żadne postępowanie przed jakimkolwiek organem i sądem, w tym postępowanie egzekucyjne, upadłościowe lub inne, mogące mieć wpływ na nabycie opisanego przedmiotu umowy,

2) 1/2 części zabudowanej nieruchomości, położnej we wsi Zalesie, gminie Stare Babice, powiecie warszawski zachodni, w województwie mazowieckim, oznaczonej jako działka ewidencyjna nr 123/4, o obszarze 0,5 ha, dla której Sąd Rejonowy w Warszawie Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw WA1W/00123456/7,

3) nieruchomość oznaczoną jako działki nr 456/1 i 456/2, o łącznym obszarze 1 ha, położoną w Warszawie przy ul. Sosnowej, powiecie warszawski zachodni, w województwie mazowieckim, dla której Sąd Rejonowy dla Warszawy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą Kw WA2W/00654321/8,

Stawający ponadto oświadczają, że:

- opisane przedmioty umowy nie są obciążone żadnymi długami ani roszczeniami osób trzecich, nie występują jakiekolwiek prawne lub faktyczne okoliczności mogące spowodować obciążenie tych przedmiotów, ograniczenia w rozporządzaniu nimi lub korzystaniu z nich; zobowiązania podatkowe i inne zobowiązania publicznoprawne związane z tymi przedmiotami zostały uregulowane,

- nie została wydana decyzja administracyjna ani orzeczenie sądu i nie toczy się żadne postępowanie przed jakimkolwiek organem i sądem, w tym postępowanie egzekucyjne, upadłościowe lub inne, mogące mieć wpływ na nabycie opisanych przedmiotów umowy,

- wpisy w powołanych księgach wieczystych do dnia dzisiejszego nie uległy zmianie,

- nieruchomość opisana w pkt 2 położona jest w obrębie Zalesie, w jednostce ewidencyjnej gmina Stare Babice, powiecie warszawski zachodni, w województwie mazowieckim, oznaczona nr jedn. rej. 1447/2000, jako działka nr 123/4, ma 0,5 ha i stanowi teren zabudowany; w planie zagospodarowania przestrzennego gminy Stare Babice, zatwierdzonym uchwałą Rady tej Gminy z dnia 15.06.2010 r. przeznaczona jest pod budownictwo jednorodzinne i na niej znajduje się parterowy dom, a prawa i roszczenia do nakładów na ten dom przysługują wyłącznie wymienionym małżonkom Nowak,

- nieruchomość opisana w pkt 3 położona jest w obrębie Warszawa, w jednostce ewidencyjnej gmina Warszawa, w województwie mazowieckim, oznaczona nr jedn. rej. 1234/2005, a w wyniku aktualizacji gruntów jako obecnie nr 456/1 i 456/2, o obszarze 1 ha; w planie zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonego uchwałą gminy Warszawa z dnia 20.12.2015 r. nieruchomość ta przeznaczona jest pod budownictwo wielorodzinne,

- Ewa Nowak zmarła dnia 10.01.2023 r. w Warszawie, a spadek po niej nabyli z mocy ustawy: mąż Adam Nowak w udziale 1/2 części oraz matka Anna Nowak w udziale 1/6 części i rodzeństwo: Maria Kowalska z domu Nowak, Katarzyna Wiśniewska z domu Nowak i Jan Nowak, każde z nich po 1/6 części, co potwierdza przedstawiony wypis z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego dla Warszawy Wydział IV Cywilny z dnia 20.06.2023 r., I Ns 1234/23,

- podatek od spadku po Ewie Nowak został uiszczony w całości, co potwierdza zaświadczenie wydane w dniu 10.07.2023 r., nr US/123/2023, z upoważnienia Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście przez zastępcę Naczelnika.

§ 2. Ponadto przy sporządzaniu aktu załączono:

- zaświadczenie wydane przez Zarząd wymienionej Spółdzielni w dniu 15.09.2023 r., SM/456/2023, z którego wynika między innymi, że budynek obejmujący opisany w § 1 pkt 1 lokal mieszkalny wybudowany jest na nieruchomości objętej księgą wieczystą WA3W/00987654/3, a Spółdzielnia ta jest właścicielem tej nieruchomości.

§ 3. Jan Nowak w imieniu własnym i w imieniu swoich mocodawców: Anny Nowak, Marii Kowalskiej, Katarzyny Wiśniewskiej, oraz Piotr Nowak oświadczają, że po zmarłej Ewie Nowak dokonują zgodnie działu spadku, zniesienia współwłasności nieruchomości i zniesienia wspólności spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w ten sposób, że:

- Piotr Nowak nabywa:

a) opisane w § 1 w pkt 1 spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego o wartości 500 000 zł,

b) zabudowaną nieruchomość opisaną w § 1 w pkt 2 w udziale 1/2 części wraz z prawami i roszczeniami do nakładów na dom parterowy znajdujący się na tej nieruchomości, o wartości 300 000 zł,

c) nieruchomość opisaną w § 1 w pkt 3 o wartości 700 000 zł.

Piotr Nowak zobowiązuje się w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia dzisiejszego, bez odsetek, a z odsetkami ustawowymi po upływie wyżej określonego terminu - tytułem spłat wypłacić:

- Janowi Nowakowi - kwotę 100 000 zł,

- Annie Nowak - kwotę 50 000 zł,

- Marii Kowalskiej - kwotę 50 000 zł,

- Katarzynie Wiśniewskiej - kwotę 50 000 zł, i co do tego obowiązku poddaje się egzekucji na podstawie art. 777 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego.

§ 4. Wydanie lokalu mieszkalnego opisanego w § 1 w pkt 1 i nieruchomości opisanych w § 1 w pkt 2 i 3 Piotrowi Nowakowi w posiadanie już nastąpiło.

§ 5. Koszty sporządzenia aktu, w tym opłatę sądową, ponosi Piotr Nowak.

§ 6. Piotr Nowak wnosi na podstawie umowy objętej niniejszym aktem oraz powołanego w § 1 postanowienia sądu do Sądu Rejonowego dla Warszawy Wydział Ksiąg Wieczystych oraz Sądu Rejonowego w Warszawie Wydział Ksiąg Wieczystych - o wpisanie w powołanych księgach wieczystych:

a) Kw WA1W/00123456/7 prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Warszawy Wydział Ksiąg Wieczystych - jako właściciela Piotra Nowaka, syna Adama i Ewy,

b) Kw WA2W/00654321/8 prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Warszawie Wydział Ksiąg Wieczystych - jako właściciela Piotra Nowaka, syna Adama i Ewy.

§ 7. Strony oświadczają, że wartość niniejszej umowy łącznie wynosi 1 500 000 zł.

§ 8. Pobrano gotówką:

- 15 000 zł podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1389) od kwoty 1 500 000 zł w kwocie 15 000 zł,

- opłatę sądową na podstawie art. 42 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1878) w kwocie (1500 + 1500) 3000 zł,

- taksę notarialną na podstawie § 5 w zw. z § 2 i 3 oraz § 12 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz. U. z 2022 r. poz. 1187) w kwocie (2000 + 1000) 3000 zł,

- 23% VAT-u na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146a pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2023 r. poz. 1570) w kwocie 700 zł.

Opłata sądowa od wniosku wieczystoksięgowego zawartego w tym akcie zostanie zarejestrowana pod numerem Repertorium A tego aktu.

Powyższe opłaty nie obejmują kosztów wypisów tego aktu, które wraz z podstawą prawną ich pobrania zostaną podane na każdym z nich.

Akt ten został odczytany, przyjęty i podpisany.

Jan Nowak

Piotr Nowak Anna Kowalska - notariusz

Uwagi do wzoru nr 200/2000

Dział spadku może nastąpić albo w drodze orzeczenia sądu, albo w drodze umowy. Umowny dział spadku w praktyce notarialnej może nastąpić, gdy wyrażą zgodę wszyscy spadkobiercy (art. 1037 § 1 k.c.) i zostaje dokonany poza postępowaniem sądowym. W postępowaniu sądowym również może być zawarta umowa dotycząca działu spadku, ale ma ona formę ugody sądowej.

Stronami umowy o dział spadku są wszyscy spadkobiercy (zarówno ustawowi, jak i testamentowi), a także nabywcy udziałów spadkowych. Umowa obejmuje przeniesienie praw majątkowych objętych spadkiem na rzecz poszczególnych spadkobierców [J.St. Pietrzykowski (red.), System prawa prywatnego, t. 6, Prawo spadkowe, Warszawa 2018, s. 456]. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział spadku wymaga zachowania formy aktu notarialnego (art. 158 k.c.). W wyniku umowy o dział spadku następuje zniesienie wspólności majątku spadkowego. Taka sytuacja występuje, gdy umowny dział spadku obejmuje cały spadek. Ta współwłasność pozostaje, gdy dział umowny obejmuje tylko część spadku. Należy przy tym podkreślić, że według regulacji zawartej w art. 688 § 1 k.c. sądowy dział spadku powinien obejmować cały spadek. Inaczej jest w przypadku działu umownego. Tylko od woli spadkobierców zależy, czy umowny dział spadku obejmuje cały spadek, czy też zostanie ograniczony do części spadku (art. 1037 § 2 k.c.). Umowny częściowy dział spadku nie wymaga ustalania dodatkowych przesłanek.

Przy zawieraniu umowy o dział spadku spadkobiercy nie mają ograniczeń w wyborze sposobu tego działu. Nie są przykładowo związani dyspozycjami spadkodawcy zawartymi w testamencie co do tego, jakie przedmioty mają w wyniku działu stanowić własność poszczególnych spadkobierców, choć w praktyce często taka wola spadkodawcy bywa szanowana.

W umownym dziale spadku natomiast muszą być uwzględnione ograniczenia wynikające z przepisów ustawowych, co w praktyce notarialnej odnosi się do nieruchomości. Ograniczenia te mogą wynikać z przepisów Kodeksu cywilnego lub z ustaw szczególnych.

Według art. 1038 k.c. do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Mają więc zastosowanie przede wszystkim art. 211 i 212 k.c. co do sposobów podziału. Z przepisów tych zaś wynika, że dział spadku może być dokonany w różny sposób, a mianowicie: fizyczny podział spadku stosownie do wielkości udziałów spadkowych, przyznanie spadku jednemu lub niektórym ze spadkobierców, sprzedaż spadku osobie trzeciej i podział uzyskanej kwoty między spadkobierców stosownie do wielkości ich udziałów spadkowych. Możliwe jest przyznanie określonego udziału spadkowego (przedmiotów spadkowych) dwóm lub więcej spadkobiercom na współwłasność (art. 212 k.c.), a także przyznanie jednemu spadkobiercy z obowiązkiem spłaty pozostałych (art. 212 § 2 k.c.).

Podział fizyczny spadku jest podziałem najbardziej odpowiednim dla spadkobierców i jeżeli nie wiąże się z fizycznym podziałem rzeczy, w tym także nieruchomości, może być dokonany bez ograniczeń. Ograniczenia występują jedynie przy podziale rzeczy.

Zgodnie z art. 214 k.c. do działu spadku gospodarstwa rolnego stosuje się odpowiednio przepisy o podziale gospodarstw rolnych przy zniesieniu współwłasności. Chodzi tu o art. 216-221 k.c.

W dziale spadku dokonywanym również w drodze umowy, oprócz podziału majątku spadkowego, mogą być regulowane również inne kwestie. Możliwe jest między innymi zamieszczanie w umowie postanowienia o zaliczeniu darowizn na schedy spadkowe w zakresie oznaczonym w art. 1040 i n. k.c. bądź w innym zakresie. Podkreślenie tego jest o tyle istotne, że po zawarciu umowy o dział nie jest już możliwe takie zaliczenie ani też dochodzenie roszczeń z tego tytułu. Umowny dział spadku może zawierać także postanowienia o rozliczeniach z tytułu pobranych pożytków i innych przychodów, poczynionych nakładów lub spłaconych długów spadkowych. W razie nieprzeprowadzenia takich rozliczeń i braku zastrzeżenia w umowie, że zostaną one przeprowadzone w dziale spadku, po zawarciu umowy o dział spadku nie można już dochodzić tych roszczeń (art. 618 § 3 w zw. z art. 688 k.p.c.). To samo dotyczy rozliczeń z tytułu roszczeń związanych z zapisem [por. J.St. Pietrzykowski (red.), System prawa prywatnego, t. 6, Prawo spadkowe, Warszawa 2018, s. 470-480].

W jednym akcie notarialnym umowa o dział spadku może również obejmować zniesienie współwłasności lub zniesienie wspólności innego prawa (np. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu).

Należy podkreślić, że przedmiotem działu mogą być wyłącznie aktywa, natomiast podział długów następuje z mocy prawa, odpowiednio do podziału aktywów (postanowienie SN z 10.03.2005 r., III CZP 125/04).