Wniosek o ponowne rozpoznanie wniosku o wyłączenie sędziego

ul. Kwiatowa 12, dnia 24.05.2023 r.

Anna Nowak

Sędzia Sądu Okręgowego w Warszawie

                                    Do Sądu Najwyższego

                                    WNIOSEK

                                o ponowne rozpoznanie

Niniejszym działając na podstawie art. 42a § 13 wnoszę o ponowne rozpoznanie wniosku Anna Nowak z dnia 15.03.2023 r. o stwierdzenie braku spełniania przeze mnie wymogów niezawisłości i bezstronności w postępowaniu zawisłym przed Sądem Okręgowym w Warszawie, III RC 123/23, z powództwa Jan Kowalski przeciwko Maria Kowalska o rozwód.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 20.04.2023 Sąd Okręgowy w Warszawie, uwzględniając wniosek powoda Jan Kowalski, wyłączył mnie od rozpoznania sprawy z powództwa Jan Kowalski przeciwko Maria Kowalska o rozwód, III RC 123/23.

W uzasadnieniu wniosku Sąd Okręgowy wskazał, że w jego przekonaniu powołanie na stanowisko sędziego sądu powszechnego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, stanowi samoistną przesłankę do uznania, że tak powołany sędzia nie daje gwarancji niezawisłego i bezstronnego rozpoznania sprawy.

Postanowienie to uznać należy za wadliwe.

W obecnym stanie prawnym nie istnieje inna możliwość powierzenia osobie sprawowania urzędu sędziego sądu powszechnego, aniżeli poprzez powołanie przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Wynika to wprost z art. 179 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Nie istnieje obecnie Krajowa Rada Sądownictwa inna niż ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw.

Powyższe powoduje, że nie do przyjęcia jest argumentacja opierająca się na założeniu, iż powołanie na stanowisko sędziowskie na skutek wniosku tak ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa jest w sposób automatyczny zawsze wadliwe, a osoba tak powołana w istocie "nie jest sędzią". Aprobata takiego punktu widzenia musiałaby bowiem prowadzić do nieuchronnego wniosku, że w obecnym stanie prawnym w istocie w ogóle nie jest możliwe skuteczne powołanie kogokolwiek na stanowisko sędziego sądu powszechnego, a w przypadku podejmowania przez tak powołanych sędziów czynności orzeczniczych, byłyby one de facto nieistniejące, czy też dotknięte bezwzględną nieważnością. Abstrahując od domniemania zgodności z Konstytucją ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, a także literalnego brzmienia art. 187 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, należy stwierdzić, iż żaden przepis prawa powszechnie obowiązującego o randze ponadustawowej nie daje uprawnienia do automatycznego kwestionowania skuteczności powołania na stanowisko sędziego sądu powszechnego, jeżeli dokonał go Prezydent RP na wniosek jedynego w obrocie prawnym podmiotu umocowanego do złożenia takiego wniosku, tj. Krajowej Rady Sądownictwa, nawet gdyby można było formułować zastrzeżenia co do przewidzianego ustawowo sposobu wyłaniania jej składu osobowego. Na szczeblu ustawowym zaś art. 42a ust. 1 i 2 ustawy z dnia z dnia 23 lutego 2018 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych jednoznacznie przewidują, że w ramach działalności sądów lub organów sądów niedopuszczalne jest kwestionowanie umocowania sądów i trybunałów, konstytucyjnych organów państwowych oraz organów kontroli i ochrony prawa, a nadto niedopuszczalne jest ustalanie lub ocena przez sąd powszechny lub inny organ władzy zgodności z prawem powołania sędziego lub wynikającego z tego powołania uprawnienia do wykonywania zadań z zakresu wymiaru sprawiedliwości.

Podkreślenia wymaga, że nie sposób wprowadzać możliwości automatycznego kwestionowania ważności i skuteczności powołań na stanowiska sędziów sądów powszechnych z norm prawa Unii Europejskiej. W szczególności w opinii Rzecznika Generalnego Yves’a Bot przedstawionej w dniu 27 września 2022 r. w sprawach połączonych C‑204/21, C‑247/21 i C‑270/21 wskazano w szczególności, że art. 19 ust. 1 akapit drugi TUE, odczytywany w świetle art. 47 Karty można interpretować w ten sposób, że sąd nie stanowi "sądu ustanowionego na mocy ustawy", jeżeli sędzia zasiadający w składzie orzekającym tego sądu został powołany w wyniku procedury, w której: a) nie zasięgnięto opinii organu samorządu sędziowskiego; b) kandydaci na to stanowisko zostali powołani na podstawie uchwały organu takiego jak KRS (Polska); i c) kandydaci w konkursie nie mogli zaskarżyć postępowania nominacyjnego do sądu spełniającego wymogi prawa Unii Europejskiej, a powyższe czynniki w połączeniu z wszelkimi innymi istotnymi okolicznościami charakteryzującymi przebieg tego postępowania mogą wzbudzać w przekonaniu jednostek wątpliwości natury systemowej co do niezawisłości i bezstronności sędziów powołanych w jego wyniku.

Innymi słowy zaprezentowana wykładnia norm prawa Unii Europejskiej nie przewiduje możliwości automatycznego zakwestionowania powołania na stanowisko sędziowskie jedynie z tego powodu, że wniosek o powołanie pochodził od organu takiego jak KRS ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw. Konieczne byłoby w takim przypadku uznanie, że całokształt okoliczności towarzyszących powołaniu sędziego może wzbudzać wątpliwość co do jego niezawisłości i bezstronności.

Zauważyć należy również, że brak jakiegokolwiek automatyzmu kwestionowania statusu sędziego sądu powszechnego wynika również z uchwały Sądu Najwyższego (pełnego składu Izby Karnej, Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych) z dnia 23 stycznia 2020 r., BSA I-4110-1/20, w której wskazano w szczególności, iż nienależyta obsada sądu w rozumieniu art. 379 pkt 4 k.p.c. albo sprzeczność składu sądu z przepisami prawa w rozumieniu art. 379 pkt 4 k.p.c zachodzi także wtedy, gdy w składzie sądu bierze udział osoba powołana na urząd sędziego w sądzie powszechnym albo wojskowym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, jeżeli wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 6 ust. 1 EKPC, art. 14 ust. 1 MPPOiP oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji RP.

Powyższe sprawia, że przyjęta przez Sąd Okręgowy w postanowieniu z dnia 20.04.2023 koncepcja, wedle której powołanie mnie na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie na skutek wniosku Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, może stanowić samodzielną podstawę do wyłączenia mnie od rozpoznania sprawy, nie ma podstawy prawnej.

Niezależnie od powyższego godzi się zauważyć, że sam powód Jan Kowalski nie powoływał się w swoim wniosku o przeprowadzenie wobec mnie testu niezawisłości i bezstronności na to, że wniosek o powołanie mnie na stanowisko sędziowskie złożyła KRS ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw. Powód argumentował jedynie, że w toku postępowania nominacyjnego przed KRS jednym z czynników przemawiających za przedstawieniem wniosku o powołanie mnie na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie był mój dorobek naukowy. W tym kontekście powód wywodził, iż poza publikacjami stricte naukowymi, jestem również autorką bloga, na którym poruszana jest również problematyka rozwodów i opieki nad dziećmi. Wskazywał na zawarte tam wypowiedzi: "Rozwód to zawsze trauma dla dziecka", czy też "Najważniejsze jest dobro dziecka". Na ich podstawie powód oparł przypuszczenie, że jestem zwolenniczką szeroko rozumianej ochrony praw dziecka i osobiście jestem przeciwna szybkim i bezproblemowym rozwodom.

Odnosząc się pokrótce do tych argumentów zawartych we wniosku, stwierdzić należy, że mój dorobek naukowy jest obszerny, jako że posiadam tytuł doktora habilitowanego. Liczne publikacje mojego autorstwa nie dotyczą jedynie prawa cywilnego, lecz przede wszystkim problematyki prawa karnego, prawa handlowego i prawa międzynarodowego (polskiego i niemieckiego). Istotnie więc mój dorobek naukowy stanowił istotny czynnik brany pod uwagę w toku procedury nominacyjnej, lecz nie w takim ujęciu, jak postrzega to powód. Co do przedstawionych przez powoda fragmentów wypowiedzi zamieszczonych na blogu, jaki prowadziłam 5 lat temu, przed powołaniem mnie na stanowisko sędziowskie, wskazać należy, że stanowią one ogólne - i jak się zdaje powszechnie aprobowane - oceny rzeczywistości społecznej i w żaden sposób nie mogą uzasadniać obiektywnego przekonania, jakobym w sprawach rodzinnych, a w szczególności w sprawie powoda, mogła orzekać w sposób stronniczy, czy też by w odniesieniu do mojej osoby możliwe było kwestionowanie realizowania standardu niezawisłości sędziowskiej.

Mając na uwadze powyższe, wnoszę jak na wstępie.