Wyrok Sądu Okręgowego w sprawie o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

I C 1234/20

WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

dnia 25 maja 2023 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie V Wydział Cywilnyw następującym składzie:Przewodniczący: Sędzia Anna KowalskaProtokolant: Jan Nowakpo rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2023 roku w Warszawiena rozprawiesprawy z powództwa Banku "Kredyt Plus" S.A. z siedzibą w Krakowieprzeciwko Janinie Wiśniewskiejz udziałem interwenienta ubocznego Adama Wiśniewskiego

o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną

1. uznaje za bezskuteczną w stosunku do Banku "Kredyt Plus" S.A. z siedzibą w Krakowie umowę darowizny udziału 1/2 spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w Warszawie przy ul. Kwiatowej 12, dla którego Sąd Rejonowy w Warszawie prowadzi księgę wieczystą nr WA1K/12345678/9, zawartą aktem notarialnym z dnia 15 marca 2022 roku rep. A nr 1234/2022 pomiędzy Adamem Wiśniewskim a Janiną Wiśniewską, do wysokości wierzytelności Banku "Kredyt Plus" S.A. z siedzibą w Krakowie przysługującej wobec Adama Wiśniewskiego wynikającej z prawomocnego nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 20 stycznia 2022 roku Sądu Okręgowego w Warszawie sygn. akt I Nc 5678/21;

2. w pozostałej części żądania oddala powództwo;

3. zasądza od Janiny Wiśniewskiej na rzecz Banku "Kredyt Plus" S.A. z siedzibą w Krakowie kwotę 2500 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4. znosi wzajemnie koszty zastępstwa procesowego;

5. nie obciąża interwenienta ubocznego kosztami procesu;

6. nakazuje pobrać od Janiny Wiśniewskiej i Banku "Kredyt Plus" S.A. z siedzibą w Krakowie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę po 500 złotych tytułem poniesionych wydatków w toku postępowania.

/-/ Sędzia Anna Kowalska

UZASADNIENIE

Bank "Kredyt Plus" S.A. z siedzibą w Krakowie pozwem skierowanym do Sądu Okręgowegow Warszawie wniósł o uznanie na podstawie art. 527 kodeksu cywilnego za bezskutecznąw stosunku do powoda umowy darowizny z dnia 15 marca 2022 roku, na mocy którejpozwana nabyła z pokrzywdzeniem wierzyciela od dłużnika Adama Wiśniewskiegoprzysługujące mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego przyul. Kwiatowej 12 w Warszawie, dla której Sąd Rejonowy w Warszawie IV Wydział KsiągWieczystych prowadzi księgę wieczystą nr WA1K/12345678/9 oraz zasądzenie odpozwanej na rzecz powoda zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwaprocesowego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 20 stycznia 2022Sąd Okręgowy w Warszawie wydał nakaz zapłaty zaopatrzony w klauzulę wykonalnościz dnia 27 stycznia 2022 na rzecz Banku "Kredyt Plus" S.A., na podstawie którego Adam Wiśniewski,Janina Wiśniewska i Piotr Kowalski zostali solidarnie zobowiązani do zapłaty powodowikwoty 100 000 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2021 roku.Powód wystąpił do komornika o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikom ze wszystkichskładników ich majątku. Komornik poinformował go, że niemożliwe jest zajęcienieruchomości WA1K/12345678/9, gdyż nieruchomość ta stanowi własność JaninyWiśniewskiej, na której rzecz Adam Wiśniewski w dniu 15 marca 2022 roku dokonał darowiznyspółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W związku z powyższymwierzyciel (powód) nie może skutecznie domagać się zaspokojenia przysługującej mu wobecdłużnika wierzytelności objętej ww. nakazem zapłaty, bowiem dłużnik stał się niewypłacalnyw wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności. Uzasadniając świadomość dłużnikai pozwanej pokrzywdzenia wierzyciela, powód wskazał na domniemania wynikającez art. 527 k.c. oraz 527 § 2 k.c. (pozew k.2-5).

Pozwana Janina Wiśniewska w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwaw całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztówzastępstwa procesowego. W uzasadnieniu wskazała, że przedmiotem umowy darowizny niebyło spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w Warszawie przyul. Kwiatowej 12 lok. 4, a jedynie udział 1/2 w tymże prawie. Czynność ta nie miała na celupokrzywdzenia wierzyciela, ale zmierzała w swej istocie do skorygowania nieścisłościobecnych w umowie sprzedaży udokumentowanej aktem notarialnym sporządzonym przeznotariusza Marię Nowak rep. A nr 5678/2020 z dnia 10 stycznia 2020 roku.(pierwotnego zakupu mieszkania), który nie uwzględniał ustanowionej dużo wcześniejrozdzielności majątkowej małżonków. Ponadto zakup został sfinansowany przez kredyt, którydo dnia dzisiejszego spłaca pozwana, a zatem Adam Wiśniewski nawet w sensie ekonomicznymnigdy nie był właścicielem udziału. Nakaz zapłaty sygn. akt I Nc 5678/21 został uzyskanyw sposób niesłuszny, bowiem powód nie miał prawa uzupełnienia niewypełnionego weksla,gdyż godnie z upoważnieniem zawartym w deklaracji wekslowej uprawnienie takieprzysługiwało jedynie Bankowi "Polski Kredyt". Pozwana podniosła również zarzutsprzeczności z zasadami współżycia społecznego, której przejawami było zastrzeganie 20%odsetek za zwłokę, zastrzeganie oprocentowania swobodnie kształtowanego przez jedną zestron umowy kredytu, tj. bank, wypowiedzenie umowy kredytu w terminie 30 dni w sytuacjigdy nie doszło do niewypłacalności kredytobiorcy czy też pozbawione jakichkolwiekrzeczowych przyczyn wypowiedzenie zawartej ugody. W ocenie pozwanej okoliczność, żeAdam Wiśniewski nie zaskarżył niesłusznego nakazu zapłaty nie powinna być przeszkodą doprzeprowadzenia obecnej oceny zasadności roszczenia powoda. Pozwana wskazała również,że powód ma i miał od wielu lat możliwość zaspokojenia swoich roszczeń w całościz przejętego przewłaszczonego na zabezpieczenie towaru w postaci maszyn drukarskich o bardzo dużej wartości. Interwenient uboczny Adam Wiśniewski, który przyłączył się doprocesu po stronie pozwanej wniósł oddalenie powództwa w całości (odpowiedź na pozewk.10-15, interwencja uboczna k.16-18, protokół rozprawy k.19).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 1 stycznia 2020 roku Adam Wiśniewski i Janina Wiśniewska zawarli z Bankiem"Polski Kredyt" S.A. I Oddział w Warszawie umowę nr 123/2020 o kredyt obrotowy, przedmiotemktórej było udzielenie kredytu obrotowego na zakup towarów i opłatę należności celnychw kwocie 50 000 złotych. W informacji do wniosku kredytowego z dnia 31 grudnia 2019powód oświadczył, że pozostaje z żoną we wspólności majątkowej małżeńskiej (k. 20).Jednym z zabezpieczeń kredytu był weksel własny in blanco wystawiony przez AdamaWiśniewskiego i Janinę Wiśniewską, a poręczony przez Piotra Kowalskiego wraz z deklaracjąwekslową (umowa kredytowa z aneksami k. 21-25, weksel wraz z deklaracją k. 26-28).

Wobec braku zgody pozwanej na zaciągnięcie kredytu, w dniu 15 lutego 2020 roku AdamWiśniewski z żoną - pozwaną w sprawie zawarli umowę o rozdzielności majątkowej. Pozwananie podpisywała umowy kredytowej ani weksla.

W dniu 1 marca 2020 roku pomiędzy Bankiem "Polski Kredyt" S.A. a Adamem Wiśniewskimi Janiną Wiśniewską (Przewłaszczający) została zawarta umowa przewłaszczenia rzeczy, namocy której celem zabezpieczenia wierzytelności Banku wynikającej z umowy kredytowejAdam Wiśniewski i Janina Wiśniewska przenieśli na rzecz Banku własność maszyn drukarskich o ogólnejwartości 20 000 złotych z zastrzeżeniem warunku, że jeżeli kredyt zostanie spłaconyw terminie określonym w umowie kredytowej przeniesienie własności traci moc, przy czymmaszyny drukarskie pozostały w posiadaniu Przewłaszczającego (umowa k. 29-32).

Pismem z dnia 1 kwietnia 2021 roku powód wypowiedział Adamowi Wiśniewskiemu orazJaninie Wiśniewskiej umowę kredytu (wypowiedzenie k. 33). W dniu 15 kwietnia 2021nastąpiło protokolarne przejęcie przez Bank maszyn drukarskich (k. 34-36). W dniu 1 maja 2021bank oraz Adam Wiśniewski i Janina Wiśniewska zawarli umowę ugody określającą zasadyspłaty zadłużenia, przewidującą sprzedaż przejętych maszyn drukarskich i urządzeń do drukuo wartości wg ceny magazynowej 15 000 złotych oraz zaliczenie uzyskanej kwoty naspłatę kapitału. Po sprzedaży i pod tym warunkiem pozostała kwota miała być rozłożona popołowie między kredytobiorców (ugoda k. 37-40).

W związku niedotrzymaniem postanowień ugody i wezwaniem do zapłaty z dnia1 czerwca 2021 roku, pismem z dnia 1 lipca 2021 roku powód wypowiedział umowę ugodyi wezwał do zapłaty zadłużenia w wysokości 80 000 złotych (k. 41).

W dniu 1 sierpnia 2021 roku powód – Bank "Kredyt Plus" S.A. jako następca prawny Banku"Polski Kredyt" S.A. wystąpił z pozwem o wydanie nakazu zapłaty na podstawiewypełnionego ww. weksla stanowiącego zabezpieczenie umowy kredytowej (pozew k. 42).Nakazem zapłaty z dnia 20 stycznia 2022 roku sygn. akt I Nc 5678/21 Sąd Okręgowy w Warszawie VIWydział Cywilny nakazał pozwanym Adamowi Wiśniewskiemu, Janinie Wiśniewskiej,Piotrowi Kowalskiemu, aby zapłacili solidarnie powodowi kwotę 100 000 złotych wrazz ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2021 roku do dnia zapłaty oraz kwotę2000 złotych tytułem kosztów procesu. W dniu 27 stycznia 2022 roku ww. nakazowi nadanazostała klauzula wykonalności (nakaz zapłaty k. 43). Pismem z dnia 1 lutego 2022 roku powódskierował wniosek do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwkoAdamowi Wiśniewskiemu (k. 44). W toku postępowania egzekucyjnego komornik sądowyustalił, że jedynym majątkiem Adama Wiśniewskiego, do którego może być skierowanaegzekucja jest spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego w Warszawie przyul. Kwiatowej 12 przysługujące dłużnikowi i jego małżonce Janinie Wiśniewskiej na zasadachwspólności ustawowej małżeńskiej (akta komornicze, informacja dla wierzyciela k. 45).

W dniu 15 marca 2022 roku Adam Wiśniewski zawarł z pozwaną umowę darowizny przednotariuszem Marią Nowak rep. A nr 1234/2022. W przedmiotowym akcie stronyoświadczyły, że spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego pod numerem 4o powierzchni użytkowej 60 m2 znajdującego się budynku położonym w Warszawie, przyul. Kwiatowej 12, dla którego to prawa w Sądzie Rejonowym w Warszawie IV Wydziale KsiągWieczystych prowadzona jest księga wieczysta nr WA1K/12345678/9, przysługuje imw częściach równych, gdyż w dacie nabycia tego prawa obowiązywała ich rozdzielnośćmajątkowa na podstawie umowy majątkowej małżeńskiej udokumentowanej aktemnotarialnym rep. A nr 5678/2020 sporządzonym 15 lutego 2020 roku przez notariusz MarięNowak i ten sam małżeński ustrój majątkowy obowiązuje ich dotychczas, przy czym przysporządzeniu aktu notarialnego rep. A nr 5679/2020 (umowa sprzedaży lokalu) nie złożyliżadnego oświadczenia w tym przedmiocie, zaś wpis w księdze wieczystej jakoby nabyli lokalna zasadach wspólności ustawowej nastąpił na skutek sformułowanego przez nich niezgodniez rzeczywistym stanem żądania wniosku o wpis. Jednocześnie na mocy umowy darowiznyAdam Wiśniewski darował swojej żonie Janinie Wiśniewskiej przysługujący mu udział 1/2 częściw ww. spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego przy ul. Kwiatowej 12(akt notarialny k. 46-48).

Pismem z dnia 1 kwietnia 2022 roku komornik sądowy w odpowiedzi na wniosek powodao zajęcie nieruchomości Adama Wiśniewskiego poinformował powoda, że nie jest możliwezajęcie nieruchomości ujętej w WA1K/12345678/9, bowiem stanowi ona własnośćJaniny Wiśniewskiej. Podobna odpowiedź komornika dotyczyła drugiego dłużnika banku-Piotra Kowalskiego (k. 49).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o załączone dokumentyniezakwestionowane przez żadną ze stron, zeznania pozwanej Janiny Wiśniewskiej (k. 50-52)i świadka Piotra Kowalskiego (k. 53) oraz opinię biegłego rzeczoznawcy majątkowego Jana Zielińskiego(opinia pisemna k. 54-56, opinia uzupełniająca k. 57-59).

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z dodatkowej opinii biegłego rzeczoznawcy majątkowego na okoliczność wartości maszyn drukarskich znajdujących się w posiadaniu powoda jako mieniadłużnika pozwalającego na zaspokojenie roszczenia powoda. Sąd nie widział koniecznościbadania sprawności mechanizmów maszyn drukarskich, czego żąda pozwana, bowiemz przeprowadzonego dowodu z opinii biegłego wynika w sposób jednoznaczny i nie budzącywątpliwości, że maszyny te nie przedstawiają żadnej wartości handlowej i trudno byłobyznaleźć na nie nabywcę. Koszt ich naprawy byłby wyższy niż wartość maszyn, podobniewyższy byłby koszt sprawdzenia ich mechanizmów. W ocenie Sądu w oparciu o opiniębiegłego oraz wobec faktu, że maszyny mają 10 lat, nie ulega wątpliwości, że nawetgdyby wartość maszyn drukarskich była wyższa niż wskazana w opinii, to różnica ta nie będzie znacznai z pewnością nie będzie to kwota, która mogłaby zadośćuczynić roszczeniu powoda.

Sąd pominął przy ustalaniu stanu faktycznego dowód z zeznań świadka Marii Nowak(k. 60-62), gdyż ogólnikowe zeznania świadka nie wniosły faktów istotnych dlarozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powód dochodzi uznania czynności prawnych za bezskuteczne na podstawie art. 527 k.c.,zgodnie z którym gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniemwierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądaćuznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał zeświadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przyzachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Przesłanki akcji pauliańskiej, które muszą być spełnione kumulatywnie, są następujące:- istnienie wierzytelności objętej ochroną,- dokonanie czynności prawnej przez dłużnika (w przedmiotowej sprawie Adama Wiśniewskiego) z pokrzywdzeniem wierzycieli, która to przesłanka wymaga wykazania, że wskutek danej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności,- uzyskanie korzyści majątkowej przez osobę trzecią,- świadomość dłużnika, że działa z pokrzywdzeniem wierzycieli,- wiedza osoby trzeciej o działaniu dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli.

Wszystkie ww. przesłanki obowiązany jest udowodnić powód, jednakże jeżeli wskutekczynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyśćmajątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała,iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Ponadto zgodnie z art. 528k.c. jeżeli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądaćuznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przyzachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał zeświadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

W niniejszej sprawie powód wykazał wszystkie ww. przesłanki. Istnienie wierzytelnościobjętej ochroną wynika z nakazu zapłaty z dnia 20 stycznia 2022 roku sygn. akt I Nc 5678/21.Twierdzenia pozwanej, że nakaz zapłaty został wydany niesłusznie nie mają znaczeniaz punktu widzenia rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Dłużnik miał prawo podważaniazasadności orzeczenia poprzez wniesienie zarzutów, a w przypadku niekorzystnego wyrokurównież poprzez złożenie apelacji. Sąd w niniejszej sprawie nie jest władny oceniaćzasadności nakazu. Skarga pauliańska nie zmierza bowiem do zasądzenia roszczeniapieniężnego, jej celem nie jest rozstrzygnięcie o zasadności wierzytelności, lecz jedynieuznanie za bezskuteczną czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z osobą trzecią.W świetle powyższego analizie nie może podlegać też zarzut sprzeczności z zasadamiwspółżycia społecznego, której przejawami było zastrzeganie 20% odsetek za zwłokę,zastrzeganie oprocentowania swobodnie kształtowanego przez jedną ze stron umowy kredytu,tj. bank, wypowiedzenie umowy kredytu w terminie 30 dni w sytuacji gdy nie doszło doniewypłacalności kredytobiorcy czy też pozbawione jakichkolwiek rzeczowych powodówwypowiedzenie zawartej ugody, albowiem dotyczy wierzytelności stwierdzonejprawomocnym nakazem zapłaty, a okoliczności te nie mają żadnego znaczenia dlarozstrzygnięcia zasadności roszczenia ze skargi pauliańskiej.

Przechodząc do pozostałych przesłanek skargi pauliańskiej, należało stwierdzić, że powódudowodnił pokrzywdzenie wierzyciela. Czynność prawna została dokonanaz pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek danej czynności dłużnik stał się niewypłacalnyalbo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności, przyczym niewypłacalność dłużnika ocenia się na chwilę wystąpienia wierzyciela ze skargąpauliańską. Dłużnik jest niewypłacalny, jeżeli jego majątek nie wystarcza na pokryciedługów. Niewypłacalność dłużnika może być dowodzona wszelkimi możliwymi środkami,zatem nie jest konieczne przedstawienie postanowienia o umorzeniu egzekucji ze względu nabrak majątku. Niewątpliwie dłużnik jest niewypłacalny, co zresztą sam potwierdził,zgłaszając się jako interwenient uboczny i wnosząc o zwolnienie od kosztów sądowych (videoświadczenie k.63-65). Również powód wykazał niewypłacalność dłużnika, wnosząco załączenie akt komorniczych, z których wynika, że wszelkie czynności egzekucyjnekierowane do majątku dłużnika Adama Wiśniewskiego były bezskuteczne wobec braku majątku.Pozwana wskazała wprawdzie, że powód ma i miał od wielu lat możliwość zaspokojeniaswoich roszczeń w całości z przejętego przewłaszczonego na zabezpieczenie towaruw postaci maszyn drukarskich o bardzo dużej wartości, jednakże mienie to wskutekzawarcia umowy przewłaszczenia stanowi własność powoda i nie podlega ocenie przyanalizie stanu majątkowego dłużnika. Na marginesie należy zauważyć, że skarga pauliańskanie jest wyłączona w razie zabezpieczenia wierzytelności.

Między czynnością prawną dłużnika a pokrzywdzeniem wierzyciela musi istnieć związekprzyczynowy, jednak nie mamy tutaj do czynienia z normalnym związkiem przyczynowym,lecz czynność prawna dłużnika musi stanowić warunek conditio sine qua non jegoniewypłacalności, choćby nie stanowiła nawet jedynej przyczyny niewypłacalności.Niewątpliwie dłużnik wyzbył się składnika majątku bez ekwiwalentu, co spowodowałopowiększenie niewypłacalności, bowiem dłużnik już w chwili dokonywania darowizny byłniewypłacalny, o czym świadczy trwająca wówczas 3 lata egzekucja komornicza, która nieprzyniosła pozytywnych rezultatów.

Odnosząc się do kolejnej przesłanki, tj. uzyskania korzyści majątkowej przez osobętrzecią, niewątpliwie pozwana taką korzyść uzyskała, bowiem stała się właścicielem udziału1/2 części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego bez jakiegokolwiekekwiwalentu (umowa darowizny). Nie można przy tym uwzględnić zeznań pozwanej, żeumowa darowizny nie miała na celu pokrzywdzenia wierzyciela, ale zmierzała doskorygowania nieścisłości obecnych w umowie sprzedaży udokumentowanej aktemnotarialnym sporządzonym przez notariusza Marię Nowak rep. A nr 5678/2020z dnia 10 stycznia 2020 roku (pierwotnego zakupu mieszkania), który nie uwzględniałustanowionej dużo wcześniej rozdzielności majątkowej małżonków. W istocie, nabywającww. prawo pozwana i jej mąż nie poinformowali, że zawarli umowę o rozdzielnościmajątkowej, skutkiem czego w księdze wieczystej widniała informacja, że prawo zostałonabyte na zasadach wspólności ustawowej, a co zostało sprostowane w umowie darowizny.Jednakże pozwana z mężem nie ograniczyli się do sprostowania i stwierdzenia, że prawoprzysługuje im po połowie, lecz Adam Wiśniewski darował swoją połowę żonie – pozwanej.Pozwana podniosła również, że zakup został sfinansowany przez kredyt, który do dniadzisiejszego spłaca pozwana, a zatem Adam Wiśniewski nawet w sensie ekonomicznym nigdynie był właścicielem udziału. Abstrahując od faktu, że na powyższe okoliczności nie zostałprzeprowadzony żaden dowód, w ocenie Sądu rozliczenia finansowe między stronami niemają żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. W świetle prawa interwenientowiubocznemu przysługiwał udział 1/2 części spółdzielczego własnościowego prawa do lokalumieszkalnego, którego wyzbył się na rzecz pozwanej w drodze bezpłatnego świadczenia,mając świadomość, że jest dłużnikiem powoda.

Zgodnie z art. 529 k.c. jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny,domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczywypadku, gdy dłużnik stal się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.

W toku procesu powód wykazał dokumentami z akt komorniczych, że dłużnik w chwilidarowizny był już niewypłacalny bowiem czynności egzekucyjne podejmowane od 2019 roku nieprzynosiły rezultatów z powodu braku jakichkolwiek środków majątkowych, a zatemzachodzi domniemanie z ww. przepisu, którego pozwana nie obaliła. Abstrahując odpowyższego, nie budzi również wątpliwości świadomość dłużnika o pokrzywdzeniuwierzyciela. Dla przyjęcia wiedzy dłużnika wystarcza świadomość dłużnika, że wskutekdokonania czynności prawnej z osobą trzecią może spowodować niemożność zaspokojeniasię wierzycieli z jego majątku, przy czym pokrzywdzenie wierzycieli nie musi być zamiaremdłużnika, wystarczy, żeby dłużnik takie pokrzywdzenie przewidywał. Dłużnik w dniudokonania darowizny miał wiedzę o prawomocnym nakazie zapłaty oraz egzekucji toczącejsię przeciwko niemu z tego tytułu. Miał też świadomość, że wyzbywając się udziałuw spółdzielczym prawie własnościowym wyzbywa się tym samym ostatniego składnikamajątku, z którego potencjalnie mógłby się zaspokoić wierzyciel.

Wobec domniemania wynikającego z art. 527 § 2 k.c. powód nie miał obowiązkuwykazywania świadomości pozwanej pokrzywdzenia wierzycieli, lecz to na pozwanejspoczywał ciężar udowodnienia okoliczności przeciwnej, czego nie uczyniono.

Pozwana powołała się również na art. 530 k.c., wskazując na znajdujące się w posiadaniupowoda maszyny drukarskie jako mienie, które może z nawiązką wystarczyć na zaspokojenieroszczenia powoda. Zgodnie z art. 530 k.c. osoba trzecia, która uzyskała korzyść majątkowąwskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli, może zwolnićsię od zadośćuczynienia roszczeniu wierzyciela żądającego uznania czynności zabezskuteczną, jeżeli zaspokoi tego wierzyciela albo wskaże mu wystarczające do jegozaspokojenia mienie dłużnika. W przedmiotowej sprawie należy zauważyć, że maszyny drukarskie niestanowią obecnie mienia dłużnika, lecz mienie powoda wskutek zawarcia umowyprzewłaszczenia i już z tego względu powołanie się na art. 530 jest bezskuteczne. Abstrahującod powyższego zwolnienie się od zadośćuczynienia roszczeniu wierzyciela może byćskuteczne jedynie wtedy, gdy wartość wskazanego mienia odpowiada uzyskanej przez osobętrzecią korzyści majątkowej i gdy mienie to może rzeczywiście służyć zaspokojeniuwierzyciela. Dyrektywy funkcjonalne i systemowe prowadzą przy tym do wniosku, żew art. 530 in fine k.c. chodzi o wskazanie jedynie takiego mienia dłużnika, co do któregomożna - z najwyższym stopniem prawdopodobieństwa graniczącym z pewnością - przyjąć, iżpozwoli na zaspokojenie wierzyciela. Nie chodzi więc o samą możliwość prowadzeniaegzekucji z przysługujących dłużnikowi wierzytelności, której rezultat może okazać sięw praktyce wątpliwy, lecz o uzyskanie przez wierzyciela realnego zaspokojenia (vide wyrokSądu Najwyższego z dnia 15 marca 2010 roku, sygn. akt I CSK 479/09). Ogólnikowe wskazaniemaszyn drukarskich, co do których mało realna jest ich sprzedaż, zaś potencjalnie uzyskana kwotaz pewnością nie zaspokoiłaby roszczenia dłużnika, nawet gdyby stanowiły mienie powoda,nie mogłoby zwolnić pozwanej od zadość