Uchwała w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości dla nowych inwestycji
- Prawo
finansowe
- Kategoria
uchwała
- Klucze
dokumentacja, działalność gospodarcza, informacje, kryteria zwolnienia, nowe inwestycje, podatek od nieruchomości, pomoc de minimis, pomoc publiczna, rozwój lokalny, stan zatrudnienia, zwolnienia podatkowe
Uchwała w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości dla nowych inwestycji ma na celu stworzenie zachęt dla przedsiębiorców do lokowania kapitału w danej lokalizacji. Poprzez zwolnienie z podatku od nieruchomości chce się stworzyć sprzyjające warunki do rozwoju gospodarczego i zwiększenia zatrudnienia. Dokument określa warunki, procedury oraz kryteria uprawniające do skorzystania z tego rodzaju ulgi podatkowej.
Uchwała Nr XXII/2023/2024
Rady Gminy Jabłonna
z dnia 24 października 2023 r.
w sprawie – wprowadzenia zwolnienia w podatku od nieruchomości, na których
prowadzone są nowe zadania inwestycyjne w ramach pomocy de minimis
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8, art. 40 ust. 1, art. 41 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 559 ze zm.), art. 7 ust. 3 w zw. z art. 20b ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1452 ze zm.), Rada Gminy uchwala, co następuje.
§1
1. Zwalnia się z podatku od nieruchomości:
1) nowo nabyte lub wybudowane budynki;
2) nowo nabyte lub wybudowane budowle lub ich części;
3) grunty związane z ww. budynkami i budowlami;
4) grunty związane z nową inwestycją,
– pod warunkiem utworzenia na tych nieruchomościach nowych miejsc pracy, według kryteriów określonych w ust. 3.
2. Nowo nabyte lub wybudowane budynki i budowle to budynki i budowle nabyte po dniu 1 stycznia 2023 r. bądź w odniesieniu do których wydano pozwolenie na użytkowanie po dniu 1 stycznia 2023 r. bądź inny równoważny dokument; w odniesieniu do gruntów, to grunty nabyte po dniu 1 stycznia 2023 r.
3. Zwolnienie wskazane w ust. 1 przysługuje wg kryteriów:
1) 24 miesięcy – w przypadku utworzenia minimum 5 miejsc pracy w związku z zadaniem inwestycyjnym;
2) 36 miesięcy – w przypadku utworzenia minimum 10 miejsc pracy w związku z zadaniem inwestycyjnym;
3) 48 miesięcy – w przypadku utworzenia minimum 15 miejsc pracy w związku z zadaniem inwestycyjnym.
4. Zwolnienie przysługuje pod warunkiem utrzymania zwiększonego stanu zatrudnienia przez wymagany okres podany odpowiednio w ust. 3 uchwały.
5. W okresie zwolnienia podatkowego stan zadłużenia nie może ulec zmniejszeniu.
§2
Zwolnienie z podatku od nieruchomości przysługuje:
1) w przypadku nowo nabytych budynków i budowli – od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym na nieruchomości rozpoczęto prowadzenie działalności gospodarczej;
2) w przypadku nowo wybudowanych budynków i budowli – od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym została wydana ostateczna decyzja o pozwoleniu na użytkowanie;
3) w przypadku gruntów związanych z nową inwestycją – od dnia 1 stycznia roku następującego po roku, w którym rozpoczęto prowadzenie działalności gospodarczej.
§3
Podatnik wraz z wnioskiem o zwolnienie z podatku powinien przedłożyć:
1) deklarację lub informację o posiadanych nieruchomościach;
2) oświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej lub odpis KRS;
3) oświadczenie, że nieruchomości są związane z nową inwestycją i zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej;
4) odpis decyzji odnośnie pozwoleniu na użytkowanie względnie inne dokumenty świadczące o zakończeniu budowy z uwzględnieniem przepisów Prawa budowlanego;
5) wszystkie zaświadczenia/oświadczenia o pomocy de minimis, zaświadczeń o pomocy de minimis w rolnictwie i rybołówstwie, jakie otrzymano w roku, w którym ubiega się o pomoc oraz w ciągu 2 poprzedzających go lat, albo oświadczenie o nieotrzymaniu takiej pomocy w tym okresie;
6) formularz informacji do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis (Dz. U. z 2010 Nr 53, poz. 311 ze zm.);
7) oświadczenie o stanie zatrudnienie pracowników z tytułu prowadzenia działalności z odpowiednimi kopiami dokumentacji w zakresie ubezpieczeń społecznych;
8) oświadczenie, że działalność gospodarcza będzie trwała min. przez okres korzystania ze zwolnienia.
§4
1. Podatnik, który uzyskał zwolnienie składa organowi podatkowemu w okresach np. co 3 miesiące/co 6 miesięcy – następujące dane:
1) informację o utrzymaniu zatrudnienia z potwierdzeniem przez osoby zatrudnione;
2) informację o wielkości i przeznaczeniu pomocy publicznej uzyskanej przez podatnika w ciągu kolejnych trzech lat.
2. W przypadku niedopełnienia wymogów podanych w ust. 1 od których uzależnione jest zwolnienie od podatku od nieruchomości, podatnik traci do niego prawo za okres proporcjonalny licząc do daty wystąpienia okoliczności powodujących tą utratę.
§5
1. Zwolnienie stanowi pomoc publiczną w rozumieniu ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 743 ze zm.).
2. Pomoc w ramach uchwały jest pomocą de minimis, a jej udzielenie następuje zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z 18 grudnia 2013r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352/1 z 24.12.2013 r.).
3. Pomocy nie stosuje się w stosunku do podatników, jeżeli wartość pomocy zwolnienia łącznie z wartością pomocy już otrzymanej w okresie 3 kolejnych lat poprzedzających dzień złożenia wniosku, przekracza równowartość kwoty 200 tys. EURO.
§6
1. Za wykonanie uchwały odpowiedzialny jest Wójt Gminy Jabłonna.
2. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego.
Przewodniczący Rady Gminy ………………………..
Objaśnienia
W zakresie § 1 – z podanych regulacji prawnych SamGminU wynika, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach podatków i opłat w granicach określonych w odrębnych ustawach. Nadto, na podstawie upoważnień ustawowych, gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały. Kluczowe znaczenie ma jednak art. 7 ust. 3 PodLokU, gdzie postanowiono, że rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 ustawy z 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw. Z kolei w art. 20b wspomnianej ustawy postanowiono, że w przypadkach, o których mowa w art. 5 ust. 2-4, art. 7 ust. 3, art. 10 ust. 2, art. 12 ust. 4 oraz art. 19 pkt 1 i 3, jeżeli uchwała rady gminy przewiduje udzielanie pomocy publicznej, uchwała ta powinna być podjęta z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy publicznej.
Z punktu widzenia dookreślania beneficjentów zwolnienia podatkowego w podanych uchwałach warto odnotować, że orzecznictwo sądowe dość liberalnie traktuje możliwość wprowadzania zwolnień dla przedsiębiorców, na uwagę szczególnie zasługuje stanowisko zawarte w wyroku II FSK 1234/15 z 2016-03-22 (II FSK 1234/15). W wyroku tym m.in. podkreślono, że: Należy przy tym zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego zauważyć, że ustawowe doprecyzowanie i w rezultacie pewne ograniczenie przyznanej kompetencji nie oznacza jednocześnie, że prawodawca dla procesu stosowania prawa podatkowego formułuje wskazówkę, co do zawężającego sposobu rozumienia tej ustawowo przyznanej kompetencji opierającej się w początkowej części na wyrażeniu ,,inne zwolnienia’’. Ustawodawca podatkowy nieprzypadkowo bowiem posługuje się także w konstrukcji tej kompetencji tym określeniem nieostrym, co stanowi przejaw założenia co do realizacji przez gminę lokalnej polityki podatkowej. Prawodawca rezygnuje zatem w pewnym obszarze z normatywnego i zarazem szczegółowego wyrażenia przedmiotu podlegającego zwolnieniu z podatku od nieruchomości, by tym samym przyznać gminie możliwość pewnego dopasowania świadczenia podatkowego w podatku od nieruchomości do warunków lokalnych. Uzupełnieniem wskazanego sposobu rozumienia art. 7 ust. 3 PodLokU są te unormowania, które dotyczą realizacji tej ustawowo przyznanej kompetencji w sytuacji, gdy uchwała rady gminy przewiduje udzielanie pomocy publicznej. Zgodnie z art. 20b PodLokU uchwała podjęta w trybie art. 7 ust. 3 PodLokU, jeżeli przewiduje udzielanie pomocy publicznej, powinna być podjęta z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy publicznej. Ponadto w art. 20d tej ustawy dodano delegację do określenia przez Radę Ministrów warunków udzielania zwolnień stanowiących pomoc publiczną, o których mowa także w art. 7 ust. 3 PodLokU. Warto przy tym podkreślić, że dodanie delegacji dla Rady Ministrów nie oznacza jednocześnie, że ustawodawca zrezygnował z przyjętego w art. 7 ust. 3 PodLokU sposobu sformułowania kompetencji rady gminy do wprowadzenia innych zwolnień przedmiotowych. Unormowanie art. 20d PodLokU należy bowiem ,,odczytywać’’ zgodnie z wykładnią językową, a zatem jako podstawę do określenia warunków udzielania zwolnień stanowiących pomoc publiczną. W wykonaniu tej ustawowej delegacji Rada Ministrów we wskazanym w skardze kasacyjnej rozporządzeniu z dnia 2015-05-12 r. określiła m.in. warunki udzielania zwolnień z podatku od nieruchomości stanowiących pomoc publiczną, wprowadzanych w drodze uchwał rad gmin, na podstawie art. 7 ust. 3 PodLokU. Zgodnie z tym rozporządzeniem warunki te dotyczą: nieprzekroczenia progów pomocy (§ 3); obliczenia pomocy (§ 4); zakresu kosztów kwalifikowanych (§ 5-6); wskazania jako warunku udzielania pomocy nieprzekroczenia odpowiednich dla danej kategorii pomocy intensywności lub wartości pomocy (§ 7); dokonania zgłoszenia zamiaru korzystania z pomocy, wniesienia wkładu finansowego przez beneficjenta, utrzymania inwestycji w ustalonych okresach, czy doprowadzenia do wzrostu liczy zatrudnionych netto, a także innych szczegółowych warunków wskazanych w zależności od rodzaju udzielanej pomocy (§ 8); przestrzegania zasad kumulacji pomocy, określonych w art. 6 rozporządzenia Komisji UE nr 651/2014 (§ 9). Realizując zatem kompetencję w oparciu o art. 7 ust. 3 PodLokU należy przestrzegać tych warunków, które de facto stanowią o sposobu jej realizacji w tej sferze, która dotyczy udzielanej pomocy publicznej. Naczelny Sąd Administracyjny podkreśla przy tym, że Rada Ministrów we wskazanym rozporządzeniu nie określiła innych, czy też dodatkowych warunków, które dotyczyłyby ograniczenia rady gminy przy wprowadzaniu zwolnień przedmiotowych. Odnosząc te uwagi ogólne do przedmiotu niniejszej sprawy należy zauważyć, że ocenie podlega kwestionowany przez Prokuratora § 2 zaskarżonej uchwały, gdzie Rada Miejska w Warszawie wprowadziła zwolnienie z podatku od nieruchomości odnosząc je do inwestycji, których koszty kwalifikowane przekraczają 10 mln euro oraz dodając wymóg utworzenia co najmniej 20 nowych miejsc. Nie ulega wątpliwości, że tak zakreślony obszar zwolnienia z podatku od nieruchomości jest adresowany do dużych projektów inwestycyjnych, zgodnie z definicją legalną z § 2 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów. Ponadto dodano, w powiązaniu z tym, wymóg utworzenia co najmniej 20 nowych miejsc pracy. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, przyjęta przez Sąd pierwszej instancji ocena treści § 2 kwestionowanej uchwały jako zgodnej z art. 7 ust. 3 PodLokU a także art. 20 b, art. 20d ust. 1 pkt 1 PodLokU jak również unormowaniami rozporządzenia Rady Ministrów z 2015-05-12 r. jest właściwa. Należy bowiem raz jeszcze podkreślić, że Rada Miejska w Warszawie podejmując kwestionowaną uchwałę skorzystała z przyznanej jej ustawowo kompetencji do wprowadzenia innych zwolnień przedmiotowych, przestrzegając jednocześnie warunków, które zostały określone dla realizowanej pomocy publicznej. W przepisach przywoływanego rozporządzenia Rada Ministrów nie sformułowała warunków, które eliminowałyby możliwości takiego ukształtowania zakresu zwolnienia podatkowego, by wprowadzić wymóg dotyczący de facto minimalnej wartości kosztów kwalifikowanych na poziomie 10 mln euro i jednocześnie wymóg dotyczący minimalnej ilości nowych miejsc pracy. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego tak ukształtowane zwolnienie podatkowe spełnia jedną z zasadniczych jego funkcji, a zatem funkcję stymulacyjną, która jest szczególnie istotna dla podmiotów prowadzących działalność gospodarczą. W tym sensie istotna rola spoczywa również na organach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, aby w taki sposób kształtować obszar zwolnienia z podatku od nieruchomości, by funkcja stymulacyjna była realizowana poprzez ten element konstrukcji prawnej podatku. W konsekwencji nie zasługuje na uwzględnienie również zarzut natury konstytucyjnej, a zatem dotyczący naruszenia art. 217 ust. 1 i ust. 2 Konstytucji, gdyż Rada Miejska w Warszawie zakreślając obszar zwolnienia dopasowała jego wymiar do warunków i potrzeb lokalnych.
Inną ważną kwestią w stanowieniu uchwały podatkowej jest dopełnienie pewnego wymogu formalnego, a mianowicie konsultacji z Prezesem UOKiK. Na ten aspekt zwracano uwagę w szczególności w orzecznictwie nadzorczym regionalnych izb obrachunkowych, tytułem przykładu można odnotować uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 2019-10-28 r. (RK-II-0911-204/2019), w której m.in. wskazano, że: Projekt uchwały przedłużającej okres obowiązywania uchwały w sprawie zwolnień od podatku od nieruchomości w ramach pomocy de minimis winien być przekazany Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Niedopełnienie tej procedury narusza przepis art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 998 ze zm.). Niezgłoszenie projektu uchwały Prezesowi Urzędu stanowi naruszenie procedury podejmowania uchwały, co należy zaliczyć do istotnych naruszeń, skutkujących nieważnością uchwały.
W zakresie § 2 – doprecyzowanie początkowej daty obowiązywania zwolnienia w podatku jest konieczne z uwagi na wymóg zachowania precyzyjności przepisów prawa podatkowego. Podatnik musi mieć wiedzę w jakim okresie może liczyć na zwolnienie, stąd wskazane zapisy powinny zostać ujęte w przedmiotowej uchwale.
W zakresie § 3 – z punktu widzenia pomocy de minimis kluczowe znaczenie posiada rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc de minimis. Z podanego aktu prawnego wynika m.in., że wnioskodawca przedstawia podmiotowi udzielającemu pomoc informacje dotyczące: 1) wnioskodawcy: a) imię i nazwisko albo nazwę firmy, b) adres zamieszkania albo adres siedziby, c) identyfikator gminy, w której wnioskodawca ma miejsce zamieszkania albo siedzibę, d) NIP 123-456-78-90, e) formę prawną, f) PKD, g) klasę działalności, w związku z którą wnioskodawca ubiega się o pomoc de minimis, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz.U. Nr 188, poz. 1360 oraz z 2008 r. Nr 54, poz. 355), h) datę utworzenia, i) wskazanie powiązań z innymi przedsiębiorcami, j) informacje o utworzeniu wnioskodawcy w wyniku podziału innego przedsiębiorcy lub połączenia z innym przedsiębiorcą, w tym przez przejęcie innego przedsiębiorcy; 2) sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy, w tym sprawozdania finansowe za okres 2 ostatnich lat obrotowych sporządzane zgodnie z przepisami o rachunkowości - w przypadku pomocy de minimis udzielanej na warunkach określonych w: a) rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.Urz. UE L 352 z 2013, str. 1), jeżeli do ustalenia wartości pomocy de minimis konieczne jest ustalenie stopy referencyjnej mającej zastosowanie do wnioskodawcy, b) rozporządzeniu Komisji (UE) nr 360/2012 z 2012 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorstwom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym (Dz.Urz. UE L 114 z 2012, str. 8); 3) prowadzonej działalności gospodarczej; 4) pomocy otrzymanej w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, na pokrycie których ma być przeznaczona pomoc de minimis; 5) rekompensaty otrzymanej z tytułu wykonywania usługi świadczonej w ogólnym interesie gospodarczym w odniesieniu do tej samej usługi, w związku z którą wnioskodawca ubiega się o pomoc de minimis.
Należy dodać, że w ramach upoważnienia ustawowego z ww. art. 7 ust. 3 PodLokU, rada gminy może stosunkowo elastycznie kształtować zakres wymogów odnośnie żądanych dokumentów, co rzecz jasna podyktowane jest specyfiką zwolnienia.
W zakresie § 4 – obowiązki sprawozdawczo-informacyjne są bardzo istotne z punktu widzenia uchwały. Rada gminy musi jednak ostrożnie wprowadzać sankcje za ich niezachowanie, a przede wszystkim z uwzględnieniem proporcjonalności. W wyroku II FSK 2345/17 z 2018-04-10 (II FSK 2345/17) wskazano następująco: Naczelny Sąd Administracyjny podziela stanowisko sądu pierwszej instancji, który uznał za uzasadnione stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności § 4 ust. 1 pkt 1 uchwały Rady Gminy Legionowo. Zgodnie z tym przepisem, utrata prawa do zwolnienia następuje począwszy od dnia jego uzyskania w przypadku: niezłożenia lub nieuzupełnienia informacji wskazanych § 3 ust. 1, ust. 2-3 w dodatkowo wyznaczonym terminie, zgodnie z zapisami § 4 ust. 2 uchwały. Wskazane jednostki redakcyjne § 3 uchwały (ust. 1, ust. 2-3) odnoszą się do obowiązków o charakterze informacyjno-sprawozdawczym. Dotyczą one obowiązku przedstawiania w każdym roku korzystania ze zwolnienia informacji o uzyskanej pomocy de minimis, kosztach kwalifikowanych inwestycji (poniesionych do końca roku za który składana jest informacja), informacji o utrzymaniu inwestycji początkowej oraz oświadczenia o utrzymaniu danego stanu zatrudnienia. Jak stwierdził sąd pierwszej instancji, że Rada Gminy Legionowo miała prawo wprowadzać dodatkowe warunki o charakterze sprawozdawczo-informacyjnym. Jednak Rada nie mogła wprowadzać za opóźnienie lub niezłożenie (także po wezwaniu w dodatkowym terminie) dokumentacji sprawozdawczo- informacyjnej, skutku całkowicie niweczącego prawo do zwolnienia od początku jego uzyskania. Należy zgodzić się z WSA, że regulacja w postaci utraty zwolnienia począwszy od dnia jego uzyskania jest nieproporcjonalna do naruszenia wyłącznie obowiązków sprawozdawczo-informacyjnych. Trzeba podkreślić, że w § 4 ust. 1 pkt 1 uchwały przewidziano utratę prawa do zwolnienia wyłącznie z powodu niedopełnienia obowiązków informacyjno-sprawozdawczych i co więcej utrata prawa do zwolnienia ma nastąpić od początku jego uzyskania. Skoro w § 3 ust. 1 uchwały stanowi się o corocznym składaniu informacji, to oznacza, że niedopełnienie w kolejnym roku zwolnienia (np. za czwarty rok podatkowy) będzie skutkować utratą zwolnienia za wszystkie lata od początku uzyskania zwolnienia i to nawet w sytuacji, gdy podatnik złoży w terminie wszystkie wymagane dokumenty o charakterze sprawozdawczo-informacyjnym za poprzednie lata (w podanym przykładzie - za 3 lata). Sąd pierwszej instancji zasadnie stwierdził, że jest to niewątpliwie daleko idący skutek utraty zwolnienia za niedopełnienie warunków informacyjno- sprawozdawczych. Treść § 4 ust. 1 pkt 1 zaskarżonej uchwały narusza zasadę proporcjonalności poprzez użycie przez Gminę środków zbyt uciążliwych dla podatników dla osiągnięcia zamierzonego celu. Podatnicy mają prawo oczekiwać, że zwolnienie podatkowe ustanowione mocą uchwały Rady Gminy nie będzie dla nich swoistą "pułapkową podatkową", w którą wpadną za kilka lat, lecz faktyczną ulgą podatkową przysługującą w zamian za spełnienie wszystkich warunków materialnych, ale także formalnych, o ile wymogi formalne nie niweczą celu, którym przyświeca dana regulacja prawna.
W zakresie § 5 – zapisy związane z pomocą publiczną, pomocą de minimis, są istotne z punktu widzenia konstrukcji przedmiotowej uchwały, bowiem świadczą one o specjalnej formule uchwały skierowanej dla przedsiębiorców. Powinny więc zostać w sposób jednoznaczny wyartykułowane w treści uchwały.
W zakresie § 6 – to standardowy termin wejścia w życie uchwały ustalony zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy z 20 grudnia 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1714 ze zm.).
Uchwała w sprawie zwolnienia z podatku od nieruchomości dla nowych inwestycji stanowi istotny instrument promocji rozwoju biznesu oraz pobudzania inwestycji. Dzięki niej możliwe jest zwiększenie aktywności gospodarczej w regionie, co przyczynia się do tworzenia nowych miejsc pracy oraz generowania przychodów dla lokalnej społeczności.