Skarga na orzeczenie referendarza sądowego

Kraków, 15 marca 2024 r.

                                Do                                 SĄDU REJONOWEGO                                 DLA KRAKOWA - ŚRÓDMIEŚCIA                                 W KRAKOWIE                                 Wydział XI Gospodarczy                                 Krajowego Rejestru Sądowego

Sygn. akt XI Ns Rej. KRS 12345/24

Wnioskodawca: Nowoczesne Technologie Sp. z o.o.                      z siedzibą w Krakowie, ul. Floriańska 12, 31-021 Kraków                      KRS 0000123456

Opłata sądowa od skargi w wysokości 200 zł uiszczona została na rachunek bankowy tut. Sądu. Dowód uiszczenia opłaty stanowi załącznik do skargi.

SKARGA na orzeczenie referendarza sądowego z dnia 1 marca 2024 r. (doręczone dnia 5 marca 2024 r.)

Działając imieniem Nowoczesne Technologie Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, jako Zarząd uprawniony do reprezentacji, na zasadzie art. 398²² § 1 k.p.c. niniejszym zaskarżam w całości postanowienie referendarza sądowego Sądu Rejonowego dla Krakowa - Śródmieścia w Krakowie, Wydział XI Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 1 marca 2024 r. doręczone Spółce dnia 5 marca 2024 r. oddalające wniosek Nowoczesne Technologie Sp. z o.o. o wpis do KRS zmian umowy spółki.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucam:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 182 § 1-3 k.s.h. poprzez jego błędną wykładnię skutkującą uznaniem, że brzmienie zmienionego dnia 20 lutego 2024 r. zapisu § 21 ust. 1 umowy spółki w zakresie możliwości uzależnienia zbycia i zastawienia udziałów od zgody Zgromadzenia Wspólników Spółki jest niezgodne z przepisami prawa,

- naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 182 § 3-5 k.s.h. poprzez jego błędną wykładnię skutkującą uznaniem, że brzmienie zmienionego dnia 20 lutego 2024 r. zapisu § 21 ust. 2 umowy spółki w zakresie, w jakim Zarząd Spółki zobowiązany został do wystąpienia do sądu rejestrowego o ustalenie ceny nabycia udziałów, a po prawomocnym ustaleniu tej ceny do wskazania nabywcy udziałów, jest niezgodne z przepisami prawa, albowiem stanowi niedopuszczalne rozszerzenie kognicji sądu rejestrowego,

- naruszenie przepisów postępowania, to jest art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn.: Dz. U. 2019 1500) poprzez oddalenie wniosku o wpis na podstawie przedstawionych przez wnioskodawczynię dokumentów, podczas gdy przedstawione przez wnioskodawczynię dokumenty są kompletne i zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa i tym samym uzasadniają wniosek o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Podnosząc powyższe zarzuty, zważywszy na treść art. 398²² § 3 k.p.c., zgodnie z którym wniesienie skargi skutkuje utratą mocy zaskarżonego postanowienia referendarza, wnoszę o:

- uwzględnienie wniosku Nowoczesne Technologie Sp. z o.o. o dokonanie rejestracji zmian w umowie spółki w całości;

- zasądzenie na rzecz wnioskodawcy kosztów postępowania według norm przepisanych prawem.

UZASADNIENIE

W dniu 25 lutego 2024 r. złożony został wniosek o rejestrację zmian w umowie spółki Nowoczesne Technologie sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie, która to zmiana została przyjęta w formie uchwały na zgromadzeniu wspólników. Protokół tego zgromadzenia został sporządzony w formie aktu notarialnego przez notariusza Annę Kowalską z Kancelarii Notarialnej w Krakowie (Rep. A 1234/2024). Na mocy uchwały nr 1 Zgromadzenie Wspólników spółki Nowoczesne Technologie zmieniło brzmienie § 21 ust. 1 umowy Spółki w ten sposób, że możliwość zbycia i zastawienia udziałów w Spółce uzależniona została od zgody Zgromadzenia Wspólników, oraz brzmienie § 21 ust. 2 umowy w ten sposób, że w przypadku odmowy wyrażenia zgody przez zgromadzenie wspólników na zbycie udziałów Zarząd Spółki zobowiązany został do niezwłocznego, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 (trzy) miesiące od dnia wpłynięcia wniosku, wystąpienia do sądu rejestrowego o ustalenie ceny nabycia, a po prawomocnym ustaleniu ceny nabycia do wskazania nabywcy udziałów, który zapłaci cenę obliczoną zgodnie z postanowieniem sądu.

Uchwała uzyskała wymaganą przez umowę spółki większość głosów.

Postanowieniem z dnia 1 marca 2024 r. referendarz sądowy oddalił wniosek spółki Nowoczesne Technologie o rejestrację zmian danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców. W uzasadnieniu skarżonego postanowienia wskazano, że uzależnienie zbycia i zastawienia udziałów w Spółce od zgody Zgromadzenia Wspólników jest niezgodne z treścią art. 182 § 3 k.s.h. zgodnie z którym zgodę, o której mowa w przywołanym przepisie w imieniu Spółki wyraża zarząd Spółki.

Z powyższym stanowiskiem nie sposób się zgodzić.

I.

W niniejszej sprawie w ocenie wnioskodawczyni stanowisko będące podstawą oddalenia wniosku, zgodnie z którym w sytuacji gdy umowa spółki uzależnia skuteczność zbycia lub zastawienia udziałów w spółce od zgody Spółki, zgodę taką może udzielić jedynie Zarząd Spółki, oparte zostało na oczywiście błędnej wykładni przepisu art. 182 § 1 i 3 k.s.h.

W tym zakresie wskazać należy, że dyspozycja art. 182 § 2 k.s.h. dopuszcza możliwość uzależnienia zbycia udziałów od zgody Spółki, nakazując stosowanie art. 182 § 3-5 k.s.h.. Pozwala jednak także na zawarcie odmiennych uregulowań w umowie spółki. Szeroka dyspozytywność co do zakresu uprawnień stron w praktyce wyłącza możliwość zaistnienia sprzeczności ww postanowień umowy spółki z prawem. Na mocy uchwały podjętej dnia 20 lutego 2024 r. wspólnicy spółki Nowoczesne Technologie uzależnili zbycie i zastawienie udziałów w Spółce od zgody Zgromadzenia Wspólników. Postanowienie to pozostaje w zgodzie z art. 182 § 2 i 3 k.s.h., który kwestie te pozwala uregulować autonomicznie w umowie spółki. Umowa Spółki może precyzować wymagania dotyczące uzyskania zezwolenia spółki na zbycie udziałów, może także stanowić, że zezwolenia takiego udziela np. zgromadzenie wspólników (tak. Jan Kowalski [w:] Adam Nowak, Jan Kowalski, Anna Wiśniewska, Piotr Zieliński, Komentarz. Kodeks spółek handlowych, tom II, s. 327).

II.

W sytuacji gdy umowa spółki przewiduje konieczność wystąpienia do spółki o zgodę na zbycie udziałów, umowa może również określić tryb udzielania takiej zgody oraz tryb postępowania w przypadku odmowy wyrażenia takiej zgody.

W niniejszej sprawie, poza zastrzeżeniem w § 21 ust. 1 umowy spółki, iż zbycie i zastawienie udziału wymaga zgody zgromadzenia wspólników - w ust. 2 § 21 umowy postanowiono, że w przypadku odmowy wyrażenia zgody przez zgromadzenie wspólników na zbycie udziałów Zarząd Spółki zobowiązany będzie niezwłocznie, jednak w terminie nie dłuższym niż 3 (trzy) miesiące od dnia wpłynięcia wniosku, zwrócić się do sądu rejestrowego o ustalenie ceny nabycia, a po prawomocnym ustaleniu ceny nabycia, Zarząd, w terminie 14 (czternastu) dni, zobowiązany będzie do wskazania nabywcy udziałów, który zapłaci cenę obliczoną zgodnie z postanowieniem sądu.

Zgodnie z treścią art. 182 § 4 zd. 2 k.s.h. sąd rejestrowy może ustalić cenę nabycia udziałów.

Jeżeli ustawa wprost przewiduje procedurę, że sąd rejestrowy może ustalić cenę nabycia udziałów - zatem leży to w jego kognicji - to tym bardziej mając na uwadze dyspozytywny charakter art. 182 k.s.h., wbrew uzasadnieniu skarżonego postanowienia, może znaleźć się w umowie spółki zapis przewidujący zobowiązanie Zarządu do zwrócenia się do sądu rejestrowego o ustalenie ceny nabycia udziałów. W zapisie umowy spółki mowa jest jedynie o zwróceniu się przez Zarząd o ustalenie ceny nabycia udziałów do sądu, a zatem o dokonanie czynności, do jakiej na mocy przepisów prawa sąd rejestrowy jest upoważniony. Przepis § 21 ust. 2 umowy spółki w swojej istocie powiela postanowienia art. 182 § 3 i 4 k.s.h. Ustala przy tym wewnętrzną procedurę postępowania z wnioskiem wspólnika o wyrażenie zgody na zbycie udziału. Umowa wyznacza zarząd jako organ uprawniony do zwrócenia się do sądu rejestrowego o ustalenie ceny nabycia oraz wskazanie ewentualnego nabywcy udziałów po cenie ustalonej przez sąd. Postanowienie to odpowiada treści art. 182 § 4 zd. 2 k.s.h. i samo w sobie nie rozszerza kognicji sądu rejestrowego. Przepis wprost wskazuje bowiem, że w razie braku porozumienia to sąd rejestrowy - do którego może zwrócić się między innymi Zarząd - ustala cenę nabycia udziałów i termin zapłaty. W związku z tym nie może być mowy o jakimkolwiek rozszerzeniu kognicji sądu rejestrowego. Z umowy Spółki wynika jedynie zobowiązanie Zarządu do zwrócenia się do sądu rejestrowego o ustalenie ceny nabycia. W zapisie tym rozszerzone jest zobowiązanie Zarządu do dokonania odpowiedniej czynności, a nie jest rozszerzona kognicja sądu rejestrowego, bowiem zgodnie z przepisem art. 182 § 4 zd. 2 k.s.h. sąd rejestrowy może ustalić cenę nabycia udziałów. Podkreślić przy tym należy, że przepis art. 182 k.s.h. jest przepisem dyspozytywnym, zatem wspólnicy w umowie Spółki mogą w sposób dowolny regulować kwestię zbycia udziałów. Mogą zatem zawrzeć w umowie spółki zapis, że Zarząd zobowiązany będzie do zwrócenia się do sądu rejestrowego - w przypadku odmowy udzielenia zezwolenia na zbycie udziałów zgodnie z § 21 ust. 1 umowy spółki - o ustalenie ceny nabycia, ponieważ sąd rejestrowy ma ogólną kompetencję do ustalania ceny zgodnie z przepisami kodeksu spółek handlowych.

Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, że przepis § 21 ust. 1 i 2 umowy spółki w brzmieniu nadanym mu uchwałą z dnia 20 lutego 2024 r. jest niezgodny z przepisami prawa. Jednocześnie zważywszy na fakt, że przedstawione przez skarżącą spółkę dokumenty wraz z wnioskiem o wpis zmian są kompletne i zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa i tym samym uzasadniają wniosek o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym.

Z uwagi na powyższe skarga jest w pełni zasadna.

Prezes Zarządu Nowoczesne Technologie Sp. z o.o.

Jan Nowak