Postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa
- Prawo
karne
- Kategoria
postanowienie
- Klucze
akt oskarżenia, brak znamion czynu zabronionego, karne odpowiedzialności, odmowa, pokrzywdzony, postanowienie, pouczenie, procedury postępowania, prokurator, przestępstwo, przestępstwo finansowe, szkoda, zarząd finansowy, zawiadomienie, zażalenie, śledztwo
Postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa to akt prawny wydawany przez organy ścigania w przypadkach, gdy nie ma podstaw do podjęcia śledztwa w danej sprawie. W dokumencie określa się powody, dla których postępowanie zostało zawieszone lub zakończone na wstępnym etapie. Postanowienie to ma kluczowe znaczenie w procesie prowadzenia postępowań karnej, ponieważ decyduje o dalszych krokach organów ścigania.
PR 1 Ds. 2023/1234 Warszawa, dnia 24.05.2023
POSTANOWIENIE
o odmowie wszczęcia śledztwa
Jan Kowalski - prokurator Prokuratury Rejonowej Warszawa-Śródmieście w Warszawie, po zapoznaniu się z zawiadomieniem o przestępstwie popełnionym w okresie od dnia 15.01.2022 do 30.06.2022 w Warszawie przez osoby zarządzające sprawami finansowymi Spółki z o.o. "Omega", poprzez nadużycie udzielonych im uprawnień i niedopełnienie obowiązków w postaci nieuzyskania wymaganej przepisami zgody organu założycielskiego na dokonanie inwestycji kapitałowych przekraczających zakres zwykłego zarządu, co spowodowało straty w kwocie 50 000 zł na szkodę Spółki z o.o. "Omega" Spółka z o.o.,
- tj. o przestępstwo z art. 296 § 1 k.k.
działając na podstawie art. 305 § 1, 3 i art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
postanowił
odmówić wszczęcia śledztwa w sprawie:
I. mającego miejsce w okresie od dnia 15.01.2022 do 30.06.2022 w Warszawie nadużycie uprawnień i niedopełnienie obowiązków przez osoby zarządzające sprawami finansowymi Spółki z o.o. "Omega", poprzez nieuzyskanie wymaganej przepisami zgody organu założycielskiego na dokonanie inwestycji kapitałowych przekraczających zakres zwykłego zarządu, co spowodowało straty w kwocie 50 000 zł na szkodę Spółki z o.o. "Omega" Spółka z o.o., tj. o przestępstwo z art. 296 § 1 k.k.
- wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego (art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.)
UZASADNIENIE
W dniu 10.07.2022 do Prokuratury Rejonowej Warszawa-Śródmieście w Warszawie wpłynęło zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez osoby zarządzające sprawami finansowymi Spółki z o.o. "Omega", które poprzez nadużycie udzielonych im uprawnień i niedopełnienie obowiązków w postaci nie uzyskania wymaganej przepisami zgody organu założycielskiego na dokonanie inwestycji kapitałowych przekraczających zakres zwykłego zarządu Spółki z o.o. "Omega" spowodowały straty w kwocie 50 000 zł. W oparciu o treść tego pisma wraz z załącznikami, a także po analizie dokumentów złożonych do sprawy przez zawiadamiającego w ramach czynności sprawdzających, ustalono przedstawiony poniżej stan faktyczny i prawny. W dniu 20.01.2022 Adam Nowak pełniący funkcję Prezesa Zarządu w Spółce z o.o. "Omega" zawarł z "Alfa" Sp. z o.o. umowę o świadczenie usług marketingowych. W związku z powyższym na rachunek "Alfa" Sp. z o.o. w dniu 25.01.2022 przelano kwotę 40 000 zł. Działania te zostały podjęte mimo, że Prezes Zarządu nie uzyskał wymaganej obowiązującymi przepisami zgody organu założycielskiego tj. Rady Nadzorczej na dokonanie czynności w imieniu Spółki z o.o. "Omega" przekraczającej zwykły nim zarząd. Jak ustalono, z wnioskiem o udzielenie takiej zgody Adam Nowak wystąpił dopiero pismem datowanym na dzień 05.02.2022. Ponowny wniosek w tym przedmiocie został sformułowany w piśmie z dnia 15.02.2022. Wnioski te nie uzyskały aprobaty organu założycielskiego, który odmowę udzielenia zgody umotywował brakiem zatwierdzenia inwestycji na rynku marketingowym w programie restrukturyzacji Spółki z o.o. "Omega". Podkreślić należy, że Prezes Zarządu "Omega" występując dwukrotnie o wyrażenie zgody na zawarcie umowy z "Alfa" Sp. z o.o. miał świadomość, że umowa taka została przez niego podpisana i pozostaje w obrocie prawnym. W wyniku operacji marketingowych podjętych w okresie od dnia 25.01.2022 do dnia 30.06.2022 w oparciu o umowę z "Alfa" Sp. z o.o. "Omega" poniosło stratę w kwocie 50 000 zł. Analiza treści art. 296 § 1 k.k. prowadzi do wniosku, że sprawcą przestępstwa stypizowanego w tym przepisie może być osoba szczególnie zobowiązana do zajmowania się sprawami majątkowymi innego podmiotu gospodarczego. Nadto, osoba ta poprzez przekroczenie swoich uprawnień lub zaniechanie podjęcia działań, do których jest zobowiązana wywołać musi szkodę majątkową. Co istotne, ustawodawca ustanowił bardzo wysoki próg odpowiedzialności wskazując, że szkoda taka musi mieć znaczną wartość tj. 200 000 zł. (art. 115 § 5 k.k.). W rozpatrywanym przypadku mamy niewątpliwie do czynienia z osobą zajmującą się sprawami majątkowymi innego podmiotu tj. z Prezesem Zarządu Spółki z o.o. "Omega", powołanym do tej funkcji na podstawie umowy z dnia 10.01.2022 zawartej przez Adama Nowaka z Radą Nadzorczą. W sprawie tej bezspornie stwierdzić też należy niedopełnienie obowiązków, jakiego dopuścił się Adam Nowak zawierając z "Alfa" Sp. z o.o. umowę o świadczenie usług i przekazując, w związku z tym kwotę 40 000 zł bez uzyskania zgody Rady Nadzorczej na czynność przekraczającą zwykły zarząd Spółki z o.o. "Omega". W zachowaniu Adama Nowaka nie można jednak dopatrzyć się znamienia spowodowania znacznej szkody majątkowej wobec ustalenia, że strata, jaką poniosło Spółka z o.o. "Omega" w związku z jego działaniem w rozpatrywanym zakresie wyniosła 50 000 zł. Kwota ta nie przekracza 200 000 zł. nawet, gdyby dodać do niej element udaremnionej korzyści (lucrum cessans) w postaci odsetek od kwot przelanych i nie zwróconych z rachunku "Alfa" Sp. z o.o. przy przyjęciu, że kwoty te znajdowałyby się w rozpatrywanym okresie na rachunku Spółki z o.o. pokrzywdzonego. Zachowania opisane w przedmiotowym zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa poddano karnoprawnej ocenie także w odniesieniu do treści art. 231 § 1 k.k. penalizującego określone tam zachowania funkcjonariusza publicznego. Analiza obowiązujących przepisów doprowadziła jednak do wniosku, że zarówno Prezes Zarządu jak i członkowie Rady Nadzorczej Spółki z o.o. "Omega" nie byli funkcjonariuszami publicznymi w rozumieniu art. 115 § 13 k.k. Co do pierwszego z w/w, zauważyć bowiem należy, że nie był on pracownikiem Spółki z o.o. "Omega", albowiem z Radą Nadzorczą łączyła go umowa cywilnoprawna a nie umowa o pracę. Nadto zauważyć należy, że zgodnie z ugruntowanym w doktrynie prawniczej poglądem Spółka z o.o. nie jest ,"inną instytucją publiczną" w rozumieniu art. 115 § 13 pkt 6 k.k., albowiem pojęcie to nie obejmuje podmiotów za pośrednictwem których Skarb Państwa prowadzi działalność gospodarczą tj. także spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (Uchwała SN z 15.03.2005, I KZP 4/05, OSNKW 2005/4/38). Stąd zachowanie osób, których dotyczy niniejsza sprawa, choć niewątpliwie naganne uznać należy za nie noszące wszystkich znamion, które warunkują byt przestępstw, o których powyżej. Na marginesie dodać też należy, że pokrzywdzony może dochodzić swoich roszczeń cywilnoprawnych wynikłych ze szkody mu wyrządzonej na drodze postępowania cywilnego, w trybie art. 415 § 1 k.c. Dlatego biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, należało postanowić jak na wstępie.
Prokurator Jan Kowalski
Pouczenie:
1. Na powyższe postanowienie przysługuje zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy (art. 306 § 1 k.p.k. oraz 465 § 2 k.p.k.): - pokrzywdzonemu, - instytucji wymienionej w art. 305 § 4 k.p.k., - osobie wymienionej w art. 305 § 4 k.p.k., jeżeli wskutek przestępstwa doszło do naruszenia jej praw. Sąd może utrzymać w mocy zaskarżone postanowienie lub uchylić je i przekazać sprawę prokuratorowi celem wyjaśnienia wskazanych okoliczności bądź przeprowadzenia wskazanych czynności (art. 330 § 1 k.p.k.). Jeżeli prokurator nadal nie znajdzie podstaw do wniesienia aktu oskarżenia wyda ponownie postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa*), pokrzywdzony, który wykorzystał uprawnienia przewidziane w art. 306 § 1 k.p.k. (tj. prawo do złożenia zażalenia, które zostało uwzględnione przez sąd) może wnieść akt oskarżenia do sądu w terminie 7 dni od daty doręczenia odpisu postanowienia, które jest równoznaczne z zawiadomieniem o postanowieniu w rozumieniu art. 55 § 1 k.p.k. (art. 330 § 2 k.p.k., art. 55 § 1 k.p.k.). Akt oskarżenia powinien spełniać wymogi określone w art. 55 § 1 i 2 k.p.k. Inny pokrzywdzony tym samym czynem może aż do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej przyłączyć się do postępowania (art. 55 § 3 k.p.k.).
2. Uprawnionym do złożenia zażalenia, o którym mowa w art. 306 § 1 k.p.k., przysługuje prawo przejrzenia akt sprawy (art. 306 § 1b k.p.k.).
3. W sprawach z oskarżenia prywatnego zażalenie na postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia postępowania karnego rozpoznaje prokurator nadrzędny, jeżeli postanowienie zapadło z uwagi na brak interesu społecznego w ściganiu z urzędu sprawcy (art. 465 § 2a k.p.k.).
4. Zażalenie na powyższe postanowienie wnosi się za pośrednictwem prokuratora, który wydał postanowienie. Termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od daty doręczenia odpisu postanowienia i jest zawity. Zażalenie wniesione po upływie tego terminu jest bezskuteczne (art. 122 § 1 i 2 i art. 460 k.p.k.).
Zarządzenie: Stosownie do art. 100 § 4 k.p.k. doręczyć odpis postanowienia: 1) pokrzywdzonemu - na adres wskazany w załączniku adresowym
Prokurator Jan Kowalski
Wniosek o odmowę wszczęcia śledztwa może być zaskakujący dla stron postępowania, jednak stanowi on zabezpieczenie przed niepotrzebnym obciążeniem podejrzanych oraz zapobiega bezpodstawnym represjom. Postanowienie o odmowie wszczęcia śledztwa winno być uzasadnione i jasno określać przyczyny takiej decyzji, aby zapewnić prawidłowy przebieg postępowania karne.