Zażalenie na postanowienie o zastosowaniu środków zapobiegawczych

Wrocław, 22 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-ŚródmieściaVI Wydział Karnyza pośrednictwemProkuratoraProkuratury Rejonowej dla Wrocławia-Krzyków

sygn. akt: VI K 1234/23

Adwokat Anna Nowak, obrońca podejrzanego Jana Kowalskiego

ZAŻALENIENA POSTANOWIENIE PROKURATORA PROKURATURY REJONOWEJ DLA WROCŁAWIA-KRZYKÓW Z 15 MARCA 2024 R. O ZASTOSOWANIU ŚRODKÓW ZAPOBIEGAWCZYCH

Działając jako obrońca Jana Kowalskiego, na podstawie art. 252 § 2 k.p.k. zaskarżam ww. postanowienie, doręczone mi 18 marca 2024 r., na korzyść podejrzanego w całości.

Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438 pkt 2 k.p.k. postanowieniu temu zarzucam obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na jego treść, a to:

1) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 249 § 1 k.p.k. poprzez niezasadne przyjęcie, że zachodzi duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego zarzucanych mu przestępstw;

2) art. 175 § 1 w zw. art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez niezasadne i naruszające prawo do obrony podejrzanego przyjęcie, że z samego faktu nieprzyznania się przez podejrzanego do zarzucanych mu czynów i skorzystania z przysługującego mu na podstawie art. 175 § 1 k.p.k. prawa do odmowy składania wyjaśnień wynika obawa bezprawnego utrudniania przezeń postępowania, podczas gdy działanie to, pozostające w granicach prawa do obrony, nie może być poczytane na niekorzyść oskarżonego w sferze przesłanek środków zapobiegawczych,

a w konsekwencji:

3) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 258 § 1 pkt 1 i 2 k.p.k. przez zastosowanie środków zapobiegawczych mimo braku podstaw do ustalenia, że w sprawie zachodzą jakiekolwiek konkretne okoliczności uzasadniające obawę ucieczki lub innego bezprawnego wpływu podejrzanego na przebieg toczącego się postępowania,

a ewentualnie:

4) art. 266 § 2 k.p.k. w zw. z art. 249 § 1 k.p.k. i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP poprzez ustalenie wysokości poręczenia majątkowego bez uwzględnienia sytuacji materialnej oskarżonego oraz z przekroczeniem tego, co niezbędne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania,

przy czym wszystkie powyższe uchybienia miały istotny wpływ na treść orzeczenia, determinując w istocie jego treść.

Podnosząc powyższe zarzuty, wnoszę o zmianę zaskarżonego postanowienia przez uchylenie stosowania środków zapobiegawczych.

Uzasadnienie

Prokurator Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia-Krzyków w dniu 15 marca 2024 r. zastosował wobec Jana Kowalskiego środki zapobiegawcze w postaci poręczenia majątkowego, dozoru Policji połączonego z obowiązkiem stawiennictwa w jednostce Policji co tydzień oraz zakazem kontaktowania się z Anną Wiśniewską oraz zakazu opuszczania kraju połączonego z zatrzymaniem paszportu.

Konkluzja, że w sprawie zachodzą ogólna i szczególne przesłanki stosowania środków zapobiegawczych, jest jednak nieprawidłowa.

W pierwszej kolejności obrońca podnosi, że ze zgromadzonego materiału dowodowego – prawidłowo ocenionego nie wynika, by zachodziło duże prawdopodobieństwo popełnienia przestępstwa przez Jana Kowalskiego – a z całą pewnością nie odnosi się ono do popełnienia tak opisanego przestępstwa, jak to uczyniono w postanowieniu o przedstawieniu zarzutów. O ile obrońca nie neguje, że działalność spółki "XYZ Sp. z o.o." może budzić wątpliwości z perspektywy realizacji znamion niektórych przestępstw przeciwko mieniu czy obrotowi gospodarczemu, o tyle brak jakichkolwiek dowodów, by Jan Kowalski – zatrudniony w wymienionej spółce jako specjalista ds. marketingu – umyślnie w nich uczestniczył.

Pamiętać przy tym należy, że treść art. 249 § 1 k.p.k. powinna być rozumiana w ten sposób, iż zebrane w sprawie dowody muszą wskazywać na duże prawdopodobieństwo popełnienia przez podejrzanego przestępstwa, które zostało mu zarzucone (art. 249 § 2 k.p.k.), a nie jakiegokolwiek innego przestępstwa (zob. Andrzej Marek, Jan Nowak i Piotr Zieliński 2019, s. 123; Maria Kowalska, Kodeks 2020, s. 456) czy jakiegokolwiek czynu. Tymczasem opis czynu sformułowany już tylko z tej przyczyny budzi wątpliwości, że nie oddaje powiązania przyczynowo-skutkowego między jakimikolwiek działaniami podejrzanego a rozporządzeniem mieniem przez "XYZ Sp. z o.o.".

W dalszej kolejności obrońca podnosi, że Prokurator – z rażącym naruszeniem prawa – wywiódł istnienie obawy bezprawnego utrudniania postępowania przez Jana Kowalskiego wyłącznie z faktu, że podejrzany nie przyznał się do zarzucanych mu czynów i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień. Tymczasem – co oczywiste – obawa matactwa nie może być wywodzona z korzystania przez podejrzanego z jego uprawnień mieszczących się w granicach prawa do obrony, w tym odmowy złożenia wyjaśnień (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2022 r., sygn. akt V KK 123/21) czy odmowy przyznania się do popełnienia zarzucanego mu przestępstwa (postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 24 lutego 2023 r., sygn. akt II AKz 456/22). Poza tymi okolicznościami nie wskazano zaś żadnej skonkretyzowanej okoliczności mającej przemawiać za tym, że podejrzany będzie bezprawnie wpływał na postępowanie albo też podejmie próbę ucieczki lub ukrycia się. Jak trafnie wskazał Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w postanowieniu z 15 stycznia 2023 r., II AKz 789/22, którego szerszy fragment warto w tym miejscu przytoczyć: „(...) przepisy dotyczące środków zapobiegawczych mają charakter wyjątkowy, gdyż konstytucyjną i konwencyjną wartością podlegającą prawnej ochronie jest wolność osobista jednostki (art. 41 ust. 1 Konstytucji RP oraz art. 5 ust. 1 EKPC). Przepisy ustawy zezwalające na pozbawienie i ograniczenie wolności osobistej mają zatem charakter wyjątkowy, a przez to muszą być interpretowane rygorystycznie. Niedopuszczalne jest interpretowane tych przepisów w sposób zezwalający na pozbawienie lub ograniczenie wolności osobistej jednostki, gdy nie występuje uzasadniona potrzeba. Nie do zaakceptowania jest zatem pogląd, że obawa matactwa nie musi wynikać z konkretnych dowodów, gdyż uzasadnia ją sam udział podejrzanego w zorganizowanej grupie przestępczej (...). Wymieniony pogląd prowadzi do wniosku, że w każdej sprawie, w której zarzucono podejrzanemu popełnienie przestępstwa w art. 258 § 1 k.k. występuje uzasadniona obawa, że będzie bezprawnie utrudniał prawidłowy tok postępowania poprzez wpływanie na zeznania świadków i wyjaśnienia innych podejrzanych (...). Wymieniony pogląd dopuszcza więc stosowanie tymczasowego aresztowania (innych środków zapobiegawczych) także wtedy, w rzeczywistości wymieniona obawa nie występuje. Zgodnie z tym poglądem, pozbawienie lub ograniczenie wolności podejrzanego staje się zasadą, a wyjątkiem, odpowiadanie przez niego z wolnej stopy”.

W ostatniej zaś kolejności obrońca wskazuje, że wysokość poręczenia majątkowego (50 000 zł) została ustalona z naruszeniem art. 266 § 2 k.p.k., art. 249 § 1 k.p.k. i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Jest ona bowiem rażąco zawyżona w stosunku do tego, co niezbędne dla zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania w kontekście sytuacji majątkowej podejrzanego. Podejrzany utrzymuje się z wynagrodzenia w kwocie 3500 zł netto. Nie posiada oszczędności w kwocie powalającej mu złożyć samodzielnie przedmiot poręczenia, zaś w świetle art. 266 § 1a k.p.k. pieniędzy na ten cel nie może choćby pożyczyć od rodziny. Jak wskazuje się w orzecznictwie, wartość poręczenia majątkowego (czy w gotówce, czy w postaci innych praw majątkowych) powinna być tak oznaczona, by możliwość jego przepadku rzeczywiście motywowała podejrzanego do powstrzymania się od bezprawnych działań mogących utrudnić prowadzone postępowanie. Zarazem jednak powinna uwzględniać realne możliwości podejrzanego, jego dochody oraz związek z miejscem zamieszkania, które mają dać zabezpieczenie, by wykluczyć pokusę ukrycia się podejrzanego lub innego bezprawnego wpływu na proces, a zarazem realnie umożliwiać sprostanie wyznaczonej kwocie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2021 r., sygn. akt III KK 123/20). W niniejszej sprawie kwotą spełniającą te kryteria byłaby zaś kwota nieprzekraczająca 5000 zł.

Z powyższych względów wnoszę jak na wstępie.

Anna Nowak(podpis obrońcy)