Procedura interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka

SPZOZ-01/2024

Centrum Medyczne "Zdrowie"

Procedura Interwencji (w tym karta interwencji) personelu placówki medycznej w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka oraz rejestr interwencji

12.10.2024 12.10.2025

Opracował: Anna Kowalska

Sprawdził: Jan Nowak

Zatwierdził: Maria Zielińska

1. Cel

Wskazanie optymalnej ścieżki postępowania w przypadku podejrzenia krzywdzenia dziecka dla personelu Centrum Medycznego "Zdrowie". Wzmocnienie poczucia odpowiedzialności za reagowanie na wszelkie objawy krzywdzenia dzieci.

2. Zakres (miejsce, gdzie obowiązuje procedura)

Centrum Medyczne "Zdrowie"

3. Skróty i definicje

Krzywdzenie dziecka - popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.

Przemoc domowa - jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej;

Czyn karalny - zachowanie człowieka, które zostałoby uznane za przestępstwo, gdyby popełniła je osoba powyżej 17 roku.

Przestępstwo – np. ciężki uszczerbek na zdrowiu (utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, zeszpecenie, zniekształcenie ciała, spowodowanie ciężkiej choroby), zgwałcenie, zgwałcenie zbiorowe, kazirodcze, wykorzystanie seksualne małoletniego poniżej 15 r.ż., ze szczególnym okrucieństwem, z wykorzystaniem bezradności

Procedura „Niebieskie Karty” - narzędzie, którego celem jest zapewnienie bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej, ale także współpraca przedstawicieli różnych instytucji i podmiotów, które są zobowiązane do reagowania w przypadku uzyskania informacji o wystąpieniu przemocy domowej.

4. Formy krzywdzenia

Krzywda dziecka może przybierać różne formy:

4.1 popełniono przestępstwo na szkodę dziecka (np. wykorzystanie seksualne, znęcanie się nad dzieckiem)

4.2 doszło do innej formy krzywdzenia, niebędącej przestępstwem, takiej jak np. kary fizyczne, krzyk, poniżanie

4.3 doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka (np. związanych z odżywianiem, higieną osobistą lub zdrowiem).

5. Podjęcie interwencji – zasady ogólne

5.1 Każda osoba podejrzewająca krzywdzenie dziecka raportuje ten fakt kierownikowi oddziału/przychodni lub jednostki, w której jest zatrudniona lub bezpośredniemu przełożonemu (w przypadku personelu administracyjnego i porządkowego).

5.2 Za prowadzenie interwencji odpowiada kierownik jednostki lub inna osoba (Koordynator ds. Bezpieczeństwa Pacjenta), która po zdarzeniu wypełnia Kartę Interwencji wg wzoru określonego w załączniku nr 1 (do wyboru)

5.3 W pilnych przypadkach po godzinie 17:00 osobą odpowiedzialną za prowadzenie interwencji jest Kierownik Dyżuru (inna dostępna osoba w podmiocie medycznym)

5.4 Objawy krzywdzenia dziecka należy opisać w dokumentacji medycznej i zgłosić fakt stosowania przemocy wobec dziecka, korzystając z Karty Interwencji (do wyboru, można zrezygnować), osobie odpowiedzialnej za prowadzenie rejestru interwencji (np. Pielęgniarka Oddziałowa).

5.5. Rejestr interwencji zawiera:

• Datę podjęcia interwencji

• Nazwę komórki organizacyjnej, w której interwencja była podjęta

• Wskazanie, kim jest dla dziecka osoba krzywdząca

• Rodzaj podjętej interwencji (zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, wniosek o wgląd w sytuację rodziny, wszczęcie procedury Niebieskie Karty)

• Miejsce na uwagi

5.6. Po podjęciu właściwych dla zdarzenia interwencji opisanych w punkcie 6, dalsze kroki postępowania są podejmowane przez uprawnione organy (sąd, Policję, prokuraturę, OPS).

6. Postępowanie w przypadku podejrzenia przemocy – w przypadku naruszenia ze strony rodzica lub opiekuna

W przypadku podejrzenia zagrożenia życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu dziecka w wyniku stosowania wobec niego przemocy domowej, także wobec faktu, że w rodzinie są lub mogą być inne dzieci, należy niezwłocznie poinformować Policję, dzwoniąc pod numer 112. Za poinformowanie służb jest odpowiedzialny członek Personelu, który jako pierwszy powziął informację o zdarzeniu.

W przypadku podejrzenia, że opuszczenie przez dziecko (Centrum Medycznego "Zdrowie") w obecności rodzica lub opiekuna prawnego lub innej osoby bliskiej będzie mu zagrażało, należy uniemożliwić oddalenie się dziecka (zatrzymać w Oddziale, Izbie Przyjęć, Przychodni) i niezwłocznie wystąpić do sądu rodzinnego o wydanie odpowiednich zarządzeń opiekuńczych.

6.1. Podejrzenie popełnienia przestępstwa:

6.1.1 W przypadku interwencji dotyczącej podejrzenia popełnienia przestępstwa, w tym czynu karalnego przez osobę poniżej 17 roku życia na szkodę dziecka należy sporządzić pisemne zawiadomienie do Prokuratury właściwej dla miejsca popełnienia przestępstwa lub w przypadku braku możliwości ustalenia miejsca popełnienia przestępstwa właściwej dla miejsca zamieszkania dziecka lub w przypadku braku możliwości ustalenia miejsca zamieszkania dziecka właściwej dla siedziby podmiotu medycznego (Centrum Medyczne "Zdrowie")

6.1.2 Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa powinno zawierać:

• dane pokrzywdzonego – Jan Kowalski, ul. Kwiatowa 1, 00-001 Warszawa, 12345678901 lub 01.01.2015

• dane potencjalnego sprawcy – Adam Nowak, ul. Słoneczna 2, 00-002 Warszawa, o ile to możliwe 98765432109, 02.02.1980, relacja wobec dziecka (ojciec)

• szczegółowy opis zdarzenia (okoliczności, wyniki badania, opis obrażeń)

6.2. Przemoc domowa:

6.2.1 W przypadku podejrzenia stosowania przemocy domowej lub zgłoszenia dokonanego przez świadka przemocy domowej, należy wszcząć procedurę Niebieskie Karty.

6.2.2 Osoba wszczynająca procedurę dokonuje wstępnej diagnozy sytuacji w związku z zaistnieniem uzasadnionego podejrzenia stosowania przemocy domowej i przeprowadza rozmowę z osobą doznającą przemocy domowej, a także, w miarę możliwości, z osobą stosującą przemoc. Następnie wypełnia formularz Niebieska Karta - A.

6.2.3 Niebieska Karta A zawiera m.in.:

• dane osoby/osób doznających przemocy domowej, imię, nazwisko, adres, PESEL

• dane osoby/osób stosujących przemoc, imię, nazwisko, adres, PESEL

• tabelę z formami przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej, ekonomicznej, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej i innymi niedopuszczalnymi zachowaniami, w której należy zaznaczyć formę zaistniałej przemocy w danej rodzinie,

• informacje dotyczące uszkodzenia ciała,

• dane dotyczące ewentualnej wcześniejszej realizacji procedury „Niebieskie Karty”,

• dane świadków przemocy, imię, nazwisko, adres, kontakt

• działania interwencyjne oraz dodatkowe informacje.

6.2.4 Po wypełnieniu Niebieskiej Karty – A, należy ją opatrzeć podpisem osoby dokonującej zgłoszenia i odesłać do Zespołu Interdyscyplinarnego właściwego dla miejsca zamieszkania osoby doświadczającej przemocy domowej.

6.2.5 Przesłanie Niebieskiej Karty powinno nastąpić w ciągu 7 dniu od dnia wszczęcia procedury.

6.2.6 Podczas spisywania Niebieskiej Karty formularza A, powinien być przekazany formularz Niebieska Karta B. Druk zawiera pouczenie o tym, czym jest przemoc w rodzinie, kto może być osobą doświadczającą przemocy w rodzinie, jakie istnieją formy przemocy, obowiązkach Policjanta w sytuacji stania się świadkiem przemocy, obowiązkach prokuratora, wskazuje zachowania zakazane.

6.3 Inne formy krzywdzenia nie stanowiące przemocy domowej ani przestępstwa

6.3.1 W przypadku, gdy doszło do zaniedbania potrzeb życiowych dziecka lub doszło do innego zagrożenia dobra dziecka ze strony rodziców lub opiekunów prawnych należy wystąpić do sądu rodzinnego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka o wgląd w sytuację dziecka.

6.3.2 W przypadku, gdy dziecko doznaje innej formy krzywdzenia na jego szkodę ze strony innego dziecka należy wystąpić do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację dziecka krzywdzącego.

6.3.3. Gdy zachowanie nie stanowi przemocy domowej lub nie wiemy, jak je zakwalifikować – należy wystąpić do sądu rodzinnego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka o wgląd w sytuację rodziny.

6.4 Krzywdzenie ze strony personelu podmiotu medycznego

6.4.1 W przypadku zauważenia krzywdzenia dziecka przez personel medyczny, należy podjąć kroki interwencyjne zależne od zaistniałej sytuacji:

• gdy zachowanie było jednorazowe i o niewielkiej intensywności wkroczenia w dobra dziecka należy przeprowadzić rozmowę dyscyplinującą z pracownikiem lub współpracownikiem,

• gdy naruszenie dobra dziecka jest znaczne lub się powtarza, rekomenduje się rozwiązanie stosunku prawnego z osobą, która dopuściła się krzywdzenia.

6.4.2 W przypadku, gdy krzywdzenia dziecka dopuścił się kierownik jednostki/osoba odpowiedzialna za interwencję wówczas osoba, która dostrzegła krzywdzenie przekazuje informację o tym fakcie bezpośrednio do Zespołu ds. Etyki [jeśli jest powołany]/Innej osobie (Dyrektor Naczelny), osobiście lub za pośrednictwem poczty elektronicznej: [email protected]. Osoba ta przejmuje obowiązki osoby interweniującej.

6.5 Sytuacje niejasne i wątpliwe:

6.5.1 W przypadkach niejasnych lub wątpliwych osoba odpowiedzialna za interwencję konsultuje sprawę z co najmniej dwiema osobami z Personelu, w tym, jeśli ma taką możliwość z psychologiem. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji może rozmawiać z osobami zaangażowanymi, w tym dzieckiem, osobą podejrzewaną o krzywdzenie i świadkami.

7. Dokumenty związane

7.1 Polityka Ochrony Dzieci wersja 1.0 z dnia 01.03.2024

7.2 Kodeks Bezpiecznych Relacji Pacjent-Personel wersja 2.0 z dnia 15.05.2024

7.3. Kodeks Bezpiecznych Relacji Pacjent-Personel wersja dla dzieci wersja 1.0 z dnia 01.06.2024

8. Załączniki

8.1 Karta Interwencji

8.2 Wzór rejestru interwencji

9. Tabela zmian

Lp. Data zmiany Treść zmiany Podpis

Załącznik 1 (można wpisać indywidualny wpisz symbol załącznika)

KARTA INTERWENCJI* - WZÓR

1. Imię i nazwisko dziecka

Zofia Nowak

2. Osoba stosująca przemoc

Anna Nowak

3. Osoba zawiadamiająca

Katarzyna Wiśniewska

4. Przesłanki do podjęcia interwencji:

☐ Podejrzenie popełnienia przestępstwa

☑ Przemoc domowa

☐ Zaniedbanie

☐ Inne formy krzywdzenia – jakie?

Szarpanie, krzyk

5. Działania podjęte wobec dziecka (np. skierowanie na badania dodatkowe, obserwacja, pozostawienie w Szpitalu) Konsultacja psychologiczna

6. Zakres interwencji:

☐ zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa

☑ wszczęcie procedury „Niebieskie Karty”

☐ wniosek o wgląd w sytuację dziecka/rodziny

☐ inny rodzaj interwencji, jaki?

Rozmowa z rodzicem

*Integralną część Karty Interwencji, w zależności od podjętych działań stanowi: Niebieska karta, Wniosek o wgląd w sytuację rodziny, Powiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa

15.10.2024

Data sporządzenia:

Osoba podejmująca Interwencję:

Imię i nazwisko Piotr Jankowski

Stanowisko Pielęgniarz

Załącznik 2 (można wpisać indywidualny wpisz symbol załącznika)

REJESTR INTERWENCJI – WZÓR

L.p. Data podjęcia interwencji Przesłanki do podjęcia interwencji Nazwa komórki organizacyjnej Wskazanie, kim jest dla dziecka osoba krzywdząca Rodzaj podjętej interwencji UWAGI

1 15.10.2024 Podejrzenie przemocy domowej Oddział Pediatryczny Matka Wszczęcie procedury "Niebieskie Karty" Brak