Warunki Finansowania Programu Badań Przesiewowych

WARUNKI FINANSOWANIA PROGRAMU BADAŃ PRZESIEWOWYH RAKA JELITA GRUBEGO

 

1. Opis problemu zdrowotnego

Analizy publikowane przez Światową Organizację Zdrowia wykazują, że nowotwory złośliwe w 2025 r. będą stanowiły na świecie główną przyczynę zgonów. Pomimo rozwijających się w Europie specjalistycznych ośrodków onkologicznych, realizacji Narodowej Strategii Onkologicznej i coraz liczniejszych programów lekowych zjawisko to dotyczyć będzie również Polski. Rak jelita grubego stanowi obecnie drugą pozycję (po raku płuca) wśród wszystkich zapadalności na nowotwory w populacji polskiej i drugą w grupie onkologicznych przyczyn zgonów. Analiza krajowych trendów epidemiologicznych pochodzących z ostatnich 10 lat wskazuje, że nowotwór jelita grubego zajmuje bardzo wysokie miejsce, jeśli chodzi o częstość zapadalności u obu płci – drugie wśród kobiet i trzecie wśród mężczyzn. Jest więc jednym z najistotniejszych epidemiologicznie problemów w populacji, a także dużym wyzwaniem dla opieki zdrowotnej.

2. Cel programu

Celem programu jest zapewnienie nie tylko spadku umieralności pacjentów dzięki możliwości wykrywania wczesnych bezobjawowych postaci raka poprzez wykonanie kolonoskopii przesiewowej, ale także spadek zapadalności – czyli liczby nowych nowotworów w przyszłości dzięki usuwaniu polipów w trakcie badania przesiewowego

3. Kryterium wyłączenia z programu

Kryteriami wyłączenia są:

1) objawy kliniczne sugerujące istnienie raka jelita grubego;

2) kolonoskopia wykonana w ostatnich 5 latach.

4. Populacja, do której skierowany jest program

Zgodnie z 1 załącznikiem do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu programów zdrowotnych.

5. Zasady objęcia programem

Do udziału w programie nie jest wymagane skierowanie. Akcję informacyjną o programie prowadzą placówki medyczne.

Kwalifikacji do programu przeprowadza się poprzez przeprowadzenie ankiety kwalifikacyjnej do programu, której wzór stanowi załącznik do niniejszego załącznika oraz która jest rejestrowana w systemie e-Zdrowie. Podpisany wydruk ankiety kwalifikacyjnej należy dołączyć do dokumentacji medycznej pacjenta.

W ramach kwalifikacji pacjenta do programu, lekarz jest zobowiązany do:

- poinformowania pacjenta o celu badania i jego znaczeniu,

- poinformowania pacjenta o procesie przygotowania się do badania (instruktaż dot. diety i schematu przyjmowania preparatu do oczyszczania jelit ),

- wydania pacjentowi preparatu oczyszczającego jelito oraz instrukcji jego zastosowania,

- poinformowania pacjenta o przebiegu badania, przeciwskazaniach do badania i możliwych skutkach ubocznych.

W ramach programu przesiewowego raka jelita grubego dopuszcza się nie więcej niż 2 badań bez uwidocznienia dna kątnicy i proksymalnego fałdu zastawki Bauhina.

Badanie w znieczuleniu miejscowym (z zastosowaniem żelu znieczulającego) przysługuje każdemu pacjentowi, który nie ma do tego przeciwskazań medycznych.

Dostęp do badania w znieczuleniu ogólnym (sedacji) przysługuje pacjentom:

- po przebytych rozległych operacjach w obrębie jamy brzusznej, zwłaszcza operacjach ginekologicznych, w tym cięciach cesarskich i operacjach będących wynikiem powikłań medycznych,

- po niepełnych lub bardzo bolesnych badaniach endoskopowych jelita grubego w przeszłości,

- pacjentom, którzy zgłaszają u lekarza duży lęk przed wykonaniem badania.

Lekarz jest zobowiązany do prowadzenia elektronicznej sprawozdawczości w zakresie prowadzonych badań i ich wyników w systemie SIMP udostępnionym przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

6. Warunki finansowania świadczeń

Świadczeniodawca obowiązany jest posiadać dostęp do Internetu umożliwiający prowadzenie elektronicznej sprawozdawczości realizacji programu w oparciu o narzędzie informatyczne udostępnione przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Zarejestrowanie pacjenta w systemie SIMP powinno nastąpić nie później niż w dniu badania.

Świadczenie realizowane jest w trybie ambulatoryjnym. Świadczenia mogą odbywać się tylko w ramach innego harmonogramu pracy pracowni niż w kolonoskopii w ramach NFZ.

Każde badanie podlega podsumowaniu, tj. wydaniu pacjentowi wyniku badania oraz wskazania dalszych zaleceń w zakresie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego (skierowanie do leczenia lub określenie terminu kolejnego badania). W trakcie wizyty podsumowującej należy przeprowadzić z pacjentem ankietę po badaniu, dostępną w systemie SIMP udostępnionym przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W przypadku wyniku prawidłowego konsultacja może odbyć się za pośrednictwem teleporady.

Świadczeniodawca obowiązany jest wykonać wszystkie niezbędne procedury diagnostyczne (w ramach jednej umowy - zgodnie z katalogiem świadczeń), a po ich zakończeniu możliwe jest rozliczenie kompleksowego świadczenia.

7. Postępowanie w przypadku stwierdzenia zmian chorobowych:

1) pobranie wycinka z nacieku nowotworowego lub zmian podejrzanych o charakter nowotworowy,

2) usunięciu polipów wielkości do 10mm;

3) poddaniu badaniu histopatologicznemu wszystkich wycinków i usuniętych polipów;

4) ustaleniu dalszych zaleceń dotyczących leczenia u osób poddanych badaniom przesiewowym;

5) poinformowanie o możliwości wykonania kolejnego badania w ustalonym terminie 10 lat;

6) osoby, u których rozpoznano nowotwór lub inne schorzenia wymagające leczenia specjalistycznego skierowanie (poza programem) na dalsze badania diagnostyczne lub leczenie do świadczeniodawców posiadających z NFZ umowy w odpowiednich rodzajach świadczeń;

7) zgłoszenie przez świadczeniodawcę wykrytych raków jelita grubego do Krajowego Rejestru Nowotworów.

8. Wskaźniki monitorowania oczekiwanych efektów

1) zgłaszalność osób na badania - liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku objętych programem;

2) efekty realizacji programu, w tym w szczególności:

  a) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z wykonaną kolonoskopią diagnostyczną,

 b) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z wykonaną kolonoskopią diagnostyczną z biopsją (z badaniem hist-pat),

 c) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z wykonaną kolonoskopią z polipektopią (z badaniem hist-pat),

 d) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z usuniętymi polipami (1 do 5),

 e) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z usuniętymi polipami (6 i wiecej),

 f) odsetek badań z uwzględnieniem płci i wieku z usuniętymi polipami gruczołowymi lub ząbkowanymi (w Polsce i każdego z wykonujących badania lekarzy),

 g) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku ze znieczuleniem ogólnym,

 h) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z prawidłowym wynikiem kolonoskopii,

 i) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z nieprawidłowym wynikiem kolonoskopii wymagającym dalszej diagnostyki,

 j) liczba osób z uwzględnieniem płci i wieku z rozpoznanym nowotworem;

3) jakość badań:

 a) liczba badań bez uwidocznienia dna kątnicy i proksymalnego fałdu zastawki Bauhina u kobiet i mężczyzn (dopuszcza się nie więcej niż 3%),

 b) odsetek badań z wykryciem polipów,

 c) odsetek badań z wykryciem polipów gruczołowych,

 d) odsetek badań z całkowitym usunięciem zmian stwierdzanych w jego trakcie,

 e) odsetek chorych nieprzygotowanych do badania (poniżej 2 pkt w skali Boston, lub co najmniej jeden segment jelita poniżej 2 pkt),

 f) odsetek badań z uwidocznieniem dna kątnicy (wskaźnik CR).