Zgłoszenie naruszenia prawa

Prawo

medyczne

Kategoria

zgłoszenie

Klucze

chwila dokonania zgłoszenia, korupcja, obowiązek zawiadomienia, ochrona sygnalistów, ochrona środowiska, rzetelność informacji, subsidiarność, uzasadnione podstawy, zamówienia publiczne, zdrowie publiczne, zgłoszenie naruszenia prawa

Zgłoszenie naruszenia prawa jest dokumentem, którego celem jest zgłoszenie organom odpowiedzialnym wszelkich incydentów naruszających obowiązujące przepisy prawne. Wypełniając to zgłoszenie, należy szczegółowo opisać zdarzenie oraz dostarczyć wszelkie istotne informacje i dowody dotyczące naruszenia prawa.

Ochrona sygnalistów – praktyczne aspekty, ze szczególnym uwzględnieniem rynku farmaceutycznego oraz ochrony zdrowia.

Zgłoszenie naruszenia prawa.

Zgłaszam: 1) naruszenie prawa, do którego doszło (zaistniałe naruszenie prawa)

Wskazuję, iż naruszenie prawa dotyczy: 13) ochrony prywatności i danych osobowych

Ponadto podaję uzasadnienie dotyczące naruszenia prawa: Nieuprawnione udostępnienie danych osobowych klientów firmy przez pracownika działu marketingu.

W tym przestawiam dowody dotyczące naruszenia prawa w postaci: dokumentów, nagrań audio

inne, tj.: kopie maili, zeznania świadków.

Wskazuję, że zgłoszenie dotyczy określonej osoby, tj.: Jan Kowalski.

1. Pojęcie „informacji o naruszeniu prawa”.

Zgodnie z art. 2 pkt. 3 Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa przez informację o naruszeniu prawa należy rozumieć informację, w tym uzasadnione podejrzenie dotyczące zaistniałego lub potencjalnego naruszenia prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie w Farmacja Sp. z o.o., w którym sygnalista uczestniczył w procesie rekrutacji lub innych negocjacji poprzedzających zawarcie umowy, pracuje lub pracował, lub w innym podmiocie, z którym sygnalista utrzymuje lub utrzymywał kontakt w kontekście związanym z pracą, lub informację dotyczącą próby ukrycia takiego naruszenia prawa.

„Zaistniałe naruszenie prawa” to oczywiście takie, do którego już doszło, czyli takie, które miało już miejsce.

Wykładnia pojęcie „potencjalne naruszenie prawa” jest dużo trudniejsza.

„Potencjalny” to „taki, który może wystąpić lub pojawić się w określonych warunkach” lub „taki, który może lub mógł się pojawić, zdarzyć lub zaistnieć”

Tym samym „potencjalnym naruszeniem prawa” będzie takie do którego może lub mogło dojść. W tym pojęciu mieści się zarówno naruszenie prawa, do którego doszło, jaki i może dopiero dojść, ze względu na uwarunkowania w Farmacja Sp. z o.o..

W art. 2 pkt. 3 Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa jest mowa o naruszeniu prawa „do którego doszło” lub „do którego prawdopodobnie dojdzie”.

Naruszeniu prawa „do którego doszło” to w istocie „zaistniałe naruszenie prawa”.

Naruszenie prawa „do którego prawdopodobnie dojdzie” to również „potencjalne naruszenie prawa”, czyli „takie, który może wystąpić lub pojawić się w określonych warunkach”.

Naruszeniem prawa jest też „usiłowanie ukrycia naruszenia prawa”, wysiłek podjęty w celu ukrycia naruszenia prawa.

Naruszenie prawa dotyczy Farmacja Sp. z o.o., „w którym sygnalista uczestniczył w procesie rekrutacji lub innych negocjacji poprzedzających zawarcie umowy, pracuje lub pracował, lub w innym podmiocie, z którym sygnalista utrzymuje lub utrzymywał kontakt w kontekście związanym z pracą, lub informację dotyczącą próby ukrycia takiego naruszenia praw”.

Uwzględniając powyższe naruszenie prawa może dotyczyć bardzo szerokiego kręgu osób, powiązanych z Farmacja Sp. z o.o..

„Ochrona powinna również objąć te kategorie osób fizycznych, które, mimo że nie są „pracownikami” w rozumieniu art. 45 ust. 1 Kodeksu pracy, mogą odgrywać kluczową rolę w ujawnianiu naruszeń prawa Unii i mogą znaleźć się we wrażliwej sytuacji ze względu na swoją zależność w kontekście swojej działalności zawodowej. Na przykład w odniesieniu do bezpieczeństwa produktów konsultanci są znacznie bliżej źródła informacji o ewentualnych nieuczciwych i nielegalnych praktykach wytwarzania, przywozu lub dystrybucji niebezpiecznych produktów; natomiast w odniesieniu do wdrażania środków unijnych eksperci świadczący usługi doradcze są najlepiej usytuowane do zwracania uwagi na naruszenia, których są świadkami. Takie kategorie osób, jak na przykład konsultanci, wolontariusze, stażyści, byli pracownicy i pracownicy wykonawców, są zazwyczaj narażone na działania odwetowe, które mogą na przykład mieć formę wcześniejszego rozwiązania lub wypowiedzenia umowy o świadczenie usług, odebrania licencji lub zezwolenia, szkody majątkowej, przymusu, zastraszania lub mobbingu, umieszczenia na czarnej liście lub bojkotu działalności lub nadszarpnięcia reputacji.” (motyw (39) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937).

„Ochronę należy również zapewnić osobom, których stosunek pracy ustał oraz osobom ubiegającym się o pracę lub świadczenie usług na rzecz podmiotu, którzy uzyskali informacje na temat naruszeń podczas procesu rekrutacji lub na innym etapie negocjacji poprzedzających zawarcie umowy i którzy mogą doświadczać działań odwetowych, np. w formie odmowy zatrudnienia o pracę, wpisania na czarną listę lub bojkotu działalności.” (motyw (39) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937).

Oznacza to, że sygnalistą może być osoba, która „uczestniczyła w procesie rekrutacji” lub „innych negocjacjach poprzedzających zawarcie umowy”, a także Osoba, która „utrzymuje lub utrzymywała kontakt w kontekście związanym z pracą”.

Uwzględniając powyższe w pojęciu „naruszenia prawa” mieszczą się następujące stany faktyczne:

1) naruszenie prawa, do którego doszło (zaistniałe naruszenie prawa);

2) potencjalne naruszenie prawa, do którego doszło;

3) potencjalne naruszenie prawa, do którego prawdopodobnie dojdzie;

4) naruszenie prawa, do którego prawdopodobnie dojdzie;

5) usiłowanie ukrycia naruszenia prawa.

2. Pojęcie „naruszenia prawa”

Zgodnie z art. 3 ust 1 Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa „naruszeniem prawa jest działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście prawa”.

W zakresie interpretacji powołanego można się odwołać do treści art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego.

„Czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy”.

Zawarte w art. 58 § 1 ab initio sformułowanie „czynność prawna sprzeczna z ustawą” dotyczy czynności, w której treści wyrażony został – obok zamiaru wywołania skutku prawnego – zamiar osiągnięcia skutku bezprawnego.

Natomiast „obejście prawa” polega na osiągnięciu zabronionego celu za pomocą czynności legalnej.

Art 58 § 1 odnosi się wyłącznie do czynności, których treść sprzeczna jest z normami prawa bezwzględnie obowiązującymi (ius cogens).

Tak samo art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa odnosi się wyłącznie do czynności, których treść sprzeczna jest z normami prawa bezwzględnie obowiązującymi (ius cogens).

Na gruncie art. 58 Kodeksu cywilnego przez pojęcie ustawy należy rozumieć wszystkie akty prawne składające się na system źródeł prawa powszechnie obowiązującego. System ten tworzą: konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia wydawane przez organy wskazane w konstytucji na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania oraz akty prawa miejscowego (art. 8 oraz art. 87-92 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej).

Od czasu przynależności Polski do Unii Europejskiej (od 1 maja 2004 r.) wśród źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Polsce należy uwzględniać także niektóre akty prawa wspólnotowego, w szczególności rozporządzenia, które mają bezpośrednie zastosowanie w porządku wewnętrznym Unii i korzystają z pierwszeństwa w wypadku kolizji z ustawodawstwem krajowym.

W razie niezgodności normy krajowej z normą wspólnotową należy w pierwszej kolejności dokonać wykładni prawa krajowego w sposób zapewniający w największym stopniu jego zgodność z prawem wspólnotowym. W braku usunięcia niezgodności w ten sposób konieczna będzie odmowa zastosowania prawa krajowego z uwagi na bezpośredni skutek normy wspólnotowej (zob. wyr. SN z 14 kwietnia 2005 r., I CK 667/04, z glosą Michała Gersdorf, OSP 2006, z. 7-8, poz. 96).

Charakteru źródeł prawa powszechnie obowiązującego (a więc waloru ustawy w rozumieniu art. 58 Kodeksu cywilnego) nie mają natomiast w szczególności uchwały Sądu Najwyższego czy zarządzenia Prezydenta, statuty osób prawnych, umowy założycielskie spółek oraz tzw. lex contractus (ogólne warunki umów, wzory umów, regulaminy itp. wzorce umowne).

Normy o charakterze iuris cogentis ustawodawca stanowi na ogół w celu ochrony interesów publicznych, kojarzących się często z określonymi wartościami lub normami moralnymi, dla zagwarantowania autonomii prywatnej i bezpieczeństwa obrotu, w celu wspierania strony słabszej (w szczególności konsumentów), a także w celu umocnienia zasad demokratycznego i rynkowego systemu gospodarczego.

Przy ustalaniu charakteru prawnego danego przepisu należy w szczególności brać pod uwagę zasady i wartości wynikające z norm konstytucyjnych, które mogą wskazywać na konieczność bezwzględnego respektowania określonego przepisem nakazu lub zakazu, jeżeli przemawia za tym aksjologia konstytucyjna. Z kolei przy ocenie przepisów odnoszących się do stosunków zobowiązaniowych wskazana jest szczególna ostrożność w przypisywaniu określonej regulacji charakteru imperatywnego, bowiem ta sfera obrotu opiera się na zasadzie swobody umów (art. 353(1) Kodeksu cywilnego), w związku z czym dominuje tu model regulacji dyspozytywnej.

Sprzeczność czynności prawnej z ustawą występuje nie tylko wtedy, gdy czynność prawna zawiera postanowienia niezgodne z ustawą, lecz także wtedy, gdy nie zawiera treści nakazanych przez normę bezwzględnie obowiązującą.

Ocena, czy dana czynność prawna jest bądź nie jest sprzeczna z ustawą, powinna być przeprowadzana według stanu prawnego obowiązującego w czasie jej dokonywania.

3. Naruszenia prawa zgodnie z ustawą o ochronie sygnalistów – zagadnienia ogólne

Naruszenie prawa w rozumieniu Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa może dotyczyć wyłącznie: 1) korupcji; 2) zamówień publicznych; 3) usług, produktów i rynków finansowych; 4) przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; 5) bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami; 6) bezpieczeństwa transportu; 7) ochrony środowiska; 8) ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego; 9) bezpieczeństwa żywności i pasz; 10) zdrowia i dobrostanu zwierząt; 11) zdrowia publicznego; 12) ochrony konsumentów; 13) ochrony prywatności i danych osobowych; 14) bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych; 15) interesów finansowych Skarbu Państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej; 16) rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publicznoprawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych; 17) konstytucyjnych wolności i praw człowieka i obywatela – występujące w stosunkach jednostki z organami władzy publicznej i niezwiązane z dziedzinami wskazanymi w pkt 1–16.

Inne zgłoszenia naruszeń prawa niż określone powyżej nie są traktowane jako naruszenia prawa w rozumieniu Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa i nie mieszczą się w pojęciu „informacja o naruszeniu prawa”

Oznacza to, że osoba, zgłaszająca inne naruszenie prawa niż wskazane powyżej nie będzie objęta ochroną właściwą dla sygnalisty.

4. Objęcie ochroną sygnalisty – zagadnienia ogólne.

Ustawa z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa ureguluje warunki objęcia ochroną w związku ze zgłoszeniem lub publicznym ujawnieniem naruszenia prawa, włączając w to okoliczności, w których będzie możliwe dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia informacji o naruszeniu prawa, pojęcie naruszenia prawa, sposób postępowania osoby zgłaszającej (tryb zgłoszenia lub ujawnienia publicznego) i wymogi dotyczące rzetelności zgłaszanych informacji związane z przesłanką uzasadnionych podstaw dokonania zgłoszenia. Dopełnienie warunków będzie wiązało się z objęciem ochroną przewidzianą w Ustawie z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa.

Zakresem Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa jest objęte zgłaszanie naruszeń prawa niezależnie od tego, czy będzie dokonywane przez świadczących pracę w ramach stosunku pracy czy też przez inne osoby, które powzięły wiadomość o naruszeniu prawa w kontekście związanym z pracą, niezależnie od podstawy prawnej i formy świadczenia pracy, pełnienia funkcji lub pełnienia służby, jak również niezależnie od tego, czy dany stosunek prawny ma zostać dopiero nawiązany, istnieje czy już ustał.

Środki ochrony są stosowane odpowiednio także wobec innych osób, takich jak osoby pomagające w dokonaniu zgłoszenia, osoby powiązane ze zgłaszającym oraz podmioty powiązane ze zgłaszającym, w szczególności stanowiące własność lub zatrudniające zgłaszającego. Powyższe w szczególności odpowiada wymogom art. 4 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937.

5. Objęcie ochroną sygnalisty – przesłanki ochrony.

Zgodnie z Ustawą z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa sygnalista kwalifikuje się do objęcia ochroną, która została określona w rozdziale 2 (zakaz działań odwetowych i środki ochrony), pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że będące przedmiotem zgłoszenia informacje na temat naruszeń są prawdziwe w momencie dokonywania zgłoszenia i że informacje takie są objęte zakresem stosowania Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Przepis ten wdraża w tym zakresie art. 6 ust. 1 lit. a Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937.

W świetle Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa oraz Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 sygnalista nie jest obowiązany wykazać, tj. udowodnić lub przekazać wyczerpujących informacji potwierdzających, że naruszenie rzeczywiście miało miejsce. Zgłoszona przez niego informacja powinna natomiast opierać się o przesłanki („uzasadnione podstawy”) dostatecznie, w obiektywnym rozumieniu, uzasadniające przekonanie o wystąpieniu naruszenia. Z przepisu wynika pośrednio, że sygnalista nie musi także posiadać dostatecznej wiedzy, a tym bardziej obowiązku wykazania, że dane zdarzenie wyczerpuje znamiona przestępstwa lub innego naruszenie prawa, a zatem, często nie mając odpowiedniego przygotowania prawniczego lub innego przygotowania merytorycznego, samodzielnie dokonywać tego rodzaju kwalifikacji. Zgodnie z opisywanymi założeniami zasadnicze znaczenie będzie miało uzasadnione i weryfikowalne – przez odniesienie do obiektywnych przesłanek (okoliczności danej sprawy) – przekonanie ujawniającego o prawdziwości informacji objętej zgłoszeniem i wpisywania się tej informacji w zakres Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa.

Podejście takie będzie także zasadniczo spójne z przepisami o tzw. obywatelskim obowiązku zawiadomienia o przestępstwie, o którym stanowi art. 304 § 1 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z tym przepisem każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub Policję. Złożenie zawiadomienia o przestępstwie w ramach tego społecznego obowiązku „odnosi się do zawiadomienia o każdym zachowaniu, które jest zagrożone przez ustawodawcę pod groźbą kary, przy czym zawiadamiający nie musi wiedzieć, czy jest ono traktowane przez prawo jako przestępstwo – i jakie – czy jedynie jako wykroczenie. Istotne jednak, aby miał on wiedzę wskazującą na możliwość zaistnienia takiego czynu, choćby wiedzę tę uzyskał od innych osób, a nie z własnych spostrzeżeń czy doświadczeń. To organy ścigania ma bowiem rozważyć, czy i o jaki czyn zabroniony może tu in concreto chodzić”.

6. Objęcie ochroną sygnalisty od „chwili dokonania zgłoszenia”.

Sygnalista jest objęty ochroną od chwili dokonania zgłoszenia. Moment wpływu zgłoszenia nie ma znaczenia w przyznaniu ochrony.

Moment dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest momentem przyznania ochrony. Nie jest ważna chwila przyjęcia zgłoszenia przez instytucję, organ publiczny lub osobę. Takie rozwiązanie jest podyktowane faktem, że z chwilą dokonania zgłoszenia sygnalista jest narażony na działania odwetowe.

W przypadku zgłoszenia wewnętrznego lub zewnętrznego bezpośrednim uprawnieniem sygnalisty, wynikającym z samego dokonania zgłoszenia, jest możliwość monitorowania toku sprawy, tj. uzyskania informacji zwrotnych dotyczących działań podjętych, umożliwiających ocenę czy zgłoszenie spotkało się z właściwą reakcją. W przypadku zarówno zgłoszenia wewnętrznego lub zewnętrznego, jak i ujawnienia publicznego przysługują ponadto wynikające z ustawy środki ochrony.

7. Objęcie ochroną sygnalisty „uzasadnione podstawy”.

„Aby korzystać z ochrony na mocy niniejszej dyrektywy, osoby dokonujące zgłoszenia powinny mieć uzasadnione podstawy, by sądzić, w świetle okoliczności i informacji, jakimi dysponują w momencie zgłaszania, że zgłaszane przez nie kwestie są prawdziwe. Wymóg ten stanowi niezbędne zabezpieczenie przed zgłoszeniami dokonywanymi w złej wierze, zgłoszeniami fałszywymi lub stanowiącymi nadużycie, ponieważ zapewnia, aby osoby, które w momencie zgłaszania celowo i świadomie przekazały nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd informacje, nie korzystały z ochrony. Jednocześnie wymóg ten zapewnia, aby osoba dokonująca zgłoszenia nie została pozbawiona ochrony w przypadku, gdy zgłosiła niedokładne informacje na temat naruszeń wskutek nieumyślnego błędu. Podobnie osoby dokonujące zgłoszenia powinny być uprawnione do ochrony na mocy niniejszej dyrektywy, jeżeli mają uzasadnione podstawy, by sądzić, że informacje będące przedmiotem zgłoszenia są objęte jej zakresem stosowania. Motywacje osób dokonujących zgłoszenia, jakimi kierują się dokonując zgłoszenia, nie powinny mieć znaczenia przy podejmowaniu decyzji, czy powinny one otrzymać ochronę.” (motyw (32) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937).

Skuteczne zapobieganie naruszeniom prawa Unii wymaga zapewnienia ochrony osobom, które dostarczają informacji niezbędnych do ujawnienia naruszeń, które już miały miejsce; naruszeń, których jeszcze nie popełniono, ale istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo ich wystąpienia; działań lub zaniechań, co do których osoba dokonująca zgłoszenia ma uzasadnione podstawy, by sądzić, że stanowią naruszenia; a także prób ukrycia naruszeń. Z tych samych powodów ochrona jest również uzasadniona w przypadku osób, które nie dostarczają rozstrzygających dowodów, ale zgłaszają uzasadnione obawy lub podejrzenia. Jednocześnie ochroną nie powinno się obejmować osób zgłaszających informacje, które są już w pełni publicznie dostępne, ani w przypadku zgłaszania nieuzasadnionych plotek i pomówień (motyw (43) Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937).

W każdym przypadku wymagane jest dopełnienie przesłanek związanych z rzetelnością postępowania sygnalisty oraz wiarygodnością zgłaszanych lub ujawnianych przez niego informacji, w szczególności wymogu, że zgłaszający powinien mieć uzasadnione podstawy, aby sądzić, że będąca przedmiotem zgłoszenia informacja o naruszeniu jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia.

Na gruncie obowiązujących przepisów prawa nie jest definiowane pojęcie „uzasadnionych podstaw”. Możemy jednak odwołać się do pojęcia „uzasadnionego podejrzenia”.

Zgodnie z art. 303 Kodeksu postępowania karnego „Jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa, wydaje się z urzędu lub na skutek zawiadomienia o przestępstwie postanowienie o wszczęciu śledztwa, w którym określa się czyn będący przedmiotem postępowania oraz jego kwalifikację prawną.”

Przez „podejrzenie” należy rozumieć wywołane określonymi informacjami subiektywne odczucie organu procesowego wskazujące na prawdopodobieństwo, że zaistniało przestępstwo.

Prawdopodobieństwo należy odróżnić od udowodnienia czy przekonania. Dokonując analizy Kodeksu postępowania karnego, trzeba zauważyć, że ustawodawca wielokrotnie posługuje się pojęciem prawdopodobieństwa, które stopniuje, np.: „wysokie prawdopodobieństwo” (art. 249 § 1), „uzasadnione podejrzenie” (art. 303), „uzasadniają dostatecznie podejrzenie” (art. 313 § 1). Z przedstawionego wykazu instytucji wyraźnie widać, że prawdopodobieństwo niezbędne do wszczęcia postępowania karnego nie musi być duże, wystarczy tu minimalny jego stopień

Sformułowanie „uzasadnione podejrzenie” użyte w przepisie oznacza konieczność oparcia się przez organ procesowy na konkretnych informacjach – dowodach. Należy zaznaczyć, że do wydania postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia organ nie musi dysponować dowodem doskonałym (formalnym), wystarczające jest oparcie się na dowodach pierwotnych. Ich przekształcenie w dowody formalne następuje po rozpoczęciu właściwego postępowania, tym bardziej że zebranie dowodów przed wszczęciem postępowania jest dość ściśle limitowane na gruncie art. 307 Kodeksu postępowania karnego.

Uwzględniając powyższe przez „uzasadnione podstawy” w ujęciu art. 6 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 należy rozumieć wywołane określonymi informacjami subiektywne odczucie sygnalisty wskazujące na prawdopodobieństwo, że zaistniało naruszenie prawo. W tym zakresie należy przypomnieć definicję naruszenia prawa.

Zgodnie z art. 2 pkt. 3 Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa przez informację o naruszeniu prawa należy rozumieć informację, w tym uzasadnione podejrzenie dotyczące zaistniałego lub potencjalnego naruszenia prawa, do którego doszło lub prawdopodobnie dojdzie w podmiocie, w którym sygnalista uczestniczył w procesie rekrutacji lub innych negocjacji poprzedzających zawarcie umowy, pracuje lub pracował, lub w innym podmiocie, z którym sygnalista utrzymuje lub utrzymywał kontakt w kontekście związanym z pracą, lub informację dotyczącą próby ukrycia takiego naruszenia prawa.

W art. 2 ust. 3 Ustawy z dnia 15 grudnia 2022 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa posłużył się pojęciem „uzasadnionego podejrzenia”. W tym kontekście co do pojęcia „uzasadnione podstawy” oraz „uzasadnionego podejrzenia” miara oceny powinna być taka sama, tj. należy przez nie rozumieć wywołane określonymi informacjami subiektywne odczucie sygnalisty wskazujące na prawdopodobieństwo, że zaistniało naruszenie prawo.

8. Objęcie ochroną sygnalisty – uzasadnione podstawy w „momencie dokonywania zgłoszenia”.

Aby sygnalista został objęty ochroną wystarczy, aby miał „uzasadnione podstawy” „podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa

Zgłoszenie naruszenia prawa jest dokumentem kluczowym w procesie egzekwowania prawa i zapewniania bezpieczeństwa społeczeństwu. Dzięki skutecznym zgłoszeniom organy odpowiedzialne mogą szybko zareagować i podjąć działania mające na celu przywrócenie porządku oraz odpowiedzialność za łamanie prawa.