Instrukcja BHP magazynowania substancji chemicznych i nawozów

INSTRUKCJA BHP PODCZAS MAGAZYNOWANIA SUBSTANCJI/PREPARATÓW

CHEMICZNYCH I NAWOZÓW

 

Warunki podjęcia pracy

1. Do pracy na stanowisku magazyniera może przystąpić pracownik, który:

 ukończył 18 rok życia;

 ma odpowiedni stan zdrowia udokumentowany aktualnym orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań do pracy na stanowisku magazyniera, w narażeniu na występujące w procesie pracy szkodliwe czynniki chemiczne;

 został przeszkolony odpowiednio do zakresu obowiązków z tematyki bhp, w tym poinformowano go o:

    o sposobach zabezpieczeń przed zagrożeniami wynikającymi z właściwości magazynowanych substancji/preparatów chemicznych i nawozów oraz o wpływie czynników szkodliwych na zdrowie lub życie człowieka,

    o sposobach udzielania pierwszej pomocy w razie wystąpienia zatrucia,

    o wymaganiach dotyczących rodzaju i sposobu użytkowania środków ochrony indywidualnej,

    o sposobie postępowania w razie powstania zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz dla środowiska,

    o ryzyku zawodowym stwarzanym przez czynnik chemiczny występujące w procesie pracy;

 zapoznał się z kartami charakterystyki przechowywanych substancji/preparatów chemicznych i nawozów.

 

Uwaga! Karty charakterystyki przechowywanych w magazynie substancji/preparatów chemicznych i nawozów powinny być dostępne w magazynie.

 

2. Pracownik powinien być:

 w stanie fizycznym i psychicznym, pozwalającym na prawidłowe wykonywanie powierzonych mu obowiązków,

 wyposażony w odzież i obuwie robocze oraz indywidualne środki ochrony wynikające z kart charakterystyki magazynowanych substancji/preparatów chemicznych i nawozów.

 

Podstawowe wymagania dla pomieszczeń magazynu

 

Uwaga! Środki chemiczne powinny być przechowywane w pomieszczeniach z wentylacją naturalną o co najmniej 5 wymianach powietrza na godzinę, a jeśli mają własności żrące, cuchnące, trujące lub wydzielają szkodliwe opary – powinny być przechowywane w pomieszczeniach z dodatkową wentylacją mechaniczną, dostosowaną do właściwości fizykochemicznych przechowywanej substancji/preparatu, o krotności wymian zapewniającej nieprzekraczanie NDS zanieczyszczeń powietrza w środowisku pracy.

 

1. W przypadku przechowywania nawozów mineralnych i organiczno-mineralnych magazyn powinien mieć wentylację:

 ciągłą, uruchamianą z zewnątrz magazynu, 30 minut przed rozpoczęciem pracy, zapewniającą minimum 3-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny,

 awaryjną, uruchamianą z zewnątrz i od wewnątrz, zapewniający minimum 5-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny.

2. Ponadto w magazynie powinny być:

 okna z szybami ograniczającymi oddziaływanie promieni słonecznych,

 instalacja elektryczna gazo- i pyłoszczelna,

 oddzielna bezodpływowa kanalizacja, wyposażona w urządzenia służące do neutralizacji powstałych ścieków,

 posadzka z materiałów niepalnych, łatwo zmywalnych, ograniczających poślizg oraz odpornych na uderzenia i działanie substancji żrących.

 

Podstawowe zasady składowania i przemieszczania

1. Podczas składowania środków chemicznych:

 powinny panować – temperatura, wilgotność i ochrona przed nasłonecznieniem stosownie do rodzaju środków chemicznych i ich właściwości,

 w pomieszczeniach składowania środków chemicznych temperatura powietrza nie powinna być niższa od +5°C,

 należy przestrzegać ograniczeń dotyczących wspólnego składowania i stosowania materiałów,

 ilość jednocześnie składowanych materiałów nie może przekraczać dopuszczalnej dla danego materiału i pomieszczenia.

2. Informacje w kartach charakterystyki magazynowanych substancji/preparatów chemicznych bądź nawozów.

3. Ponadto:

 rozmieszczenie materiałów musi umożliwiać kontrolę składowania materiałów,

 pomieszczenia do przechowywania substancji/preparatów chemicznych powinny mieć umywalkę, punkt poboru wody oraz apteczkę pierwszej pomocy,

 pomieszczenia do przechowywania kwasów i zasad nieorganicznych, powinny mieć zainstalowane wodne natryski ratunkowe oraz zapewnione środki do przemywania oczu wodą i substancjami neutralizującymi,

 drzwi magazynu oraz drzwi pomieszczeń wewnątrz magazynu należy zamykać po każdym wejściu i wyjściu.

 

Uwaga! W przypadku niebezpieczeństwa oblania pracowników środkami żrącymi lub zapalenia się odzieży na pracowniku – nie dalej niż 10 m od stanowisk, na których wykonywane są te czynności, powinny być zainstalowane natryski ratunkowe (prysznice bezpieczeństwa) do obmycia całego ciała oraz natryski (prysznice) do przemywania oczu.

 

4. Natryski powinny umożliwiać ich natychmiastowe uruchomienie samoczynne lub w inny sposób – z uwzględnieniem ograniczonej sprawności osób z nich korzystających. Natryski powinny być zasilane wodą nieogrzewaną i działać niezawodnie bez względu na warunki atmosferyczne.

 

Uwaga! Niedopuszczalne jest składowanie materiałów niebezpiecznych z innymi materiałami stwarzającymi dodatkowe zagrożenie na skutek wzajemnego oddziaływania tych materiałów w przypadku uszkodzenia opakowania.

 

5. W magazynie kwasu azotowego nie można przechowywać innych materiałów, a w szczególności: zasad, amoniaku, materiałów wybuchowych, substancji łatwopalnych oraz związków organicznych.

6. Amoniaku nie wolno magazynować z utleniaczami: kwasem azotowym, chloranami, nadchloranami i nadmanganianami, tlenkiem rtęci.

7. Pojemniki z wodorotlenkiem sodu nie mogą być magazynowane z kwasami stężonymi, związkami organicznymi halogenowanymi oraz metalami, a w szczególności z glinem, cynkiem, cyną oraz ich stopami oraz z bezwodnikami kwasów.

 

Uwaga! Zbiorniki, naczynia i inne opakowania służące do przechowywania materiałów niebezpiecznych powinny być:

 oznakowane,

 wykonane z materiału niepowodującego niebezpiecznych reakcji chemicznych z ich zawartością i nieulegającego uszkodzeniu w wyniku działania znajdującego się w nich materiału niebezpiecznego,

 wytrzymałe i zabezpieczone przed uszkodzeniem z zewnątrz odpowiednio do warunków ich stosowania,

 odpowiednio szczelne i zabezpieczone przed wydostawaniem się z nich niebezpiecznej zawartości lub dostaniem się do ich wnętrza innych substancji, które w kontakcie z ich zawartością mogą stworzyć stan zagrożenia,

 wypełnione w sposób zapewniający wolną przestrzeń odpowiednio do możliwości termicznego rozszerzania się cieczy w warunkach przechowywania, transportu i stosowania.

Zachowania zakazane

W magazynie środków chemicznych zabronione jest:

 urządzanie stałych stanowisk pracy,

 palenie tytoniu i spożywanie posiłków,

 przechowywanie artykułów żywnościowych i leków, przedmiotów osobistego użytku, materiałów pędnych i łatwopalnych,

 magazynowanie substancji i mieszanin niebezpiecznych, substancji lub mieszanin stwarzających zagrożenie bez aktualnego ich spisu oraz kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem,

 składowanie substancji/preparatów chemicznych i ich mieszanin nieoznakowanych w sposób widoczny i umożliwiający ich identyfikację,

 przechowywanie materiałów niebezpiecznych w pojemnikach i opakowaniach po środkach spożywczych,

 składowanie opakowań ze środkami chemicznymi niezgodnie z zapisami kart charakterystyki substancji/preparatów chemicznych i nawozów,

 składowanie saletry amonowej razem z innymi nawozami,

 przystępowanie do pracy w stanie nietrzeźwości, lub też picia alkoholu podczas pracy,

 wchodzenie do magazynu i wykonywanie pracy bez wymaganych ochron indywidualnych określonych w kartach charakterystyki substancji/preparatów chemicznych i nawozów,

 przenoszenie przez jednego pracownika materiałów żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia, których masa wraz z naczyniem i uchwytem przekracza 20 kg,

 przenoszenie butli z gazami sprężonymi lub innymi cieczami żrącymi na plecach lub przed sobą.

 

Uwaga! Butle z gazami sprężonymi lub innymi cieczami żrącymi powinny być przewożone na specjalnych wózkach. W wyjątkowych przypadkach balony mogą być przenoszone przez 2 pracowników w odpowiednio wytrzymałych koszach z uchwytami.

 

Sytuacje niebezpieczne i awaryjne

 

Uwaga! Pracownik jest obowiązany informować niezwłocznie swojego bezpośredniego przełożonego oraz służbę bhp o sytuacji, która jego zdaniem może stwarzać zagrożenie dla zdrowia lub życia ludzi.

 

Uwaga! W razie bezpośredniego zagrożenia dla życia lub zdrowia, pracownik powinien opuścić miejsce niebezpieczne, ostrzec o niebezpieczeństwie inne zagrożone osoby oraz powiadomić przełożonego.

 

W przypadku niezamierzonego uwolnienia środka chemicznego do środowiska należy postępować zgodnie z wytycznymi z jego karty charakterystyki.

 

Uwaga! W przypadku bezpośredniego kontaktu ze środkiem chemicznym należy postąpić zgodnie z zapisami karty charakterystyki danej substancji/preparatu chemicznego bądź nawozu.

 

Pierwsza pomoc

1. Pierwsza pomoc przy kontakcie z kwasem siarkowym:

 zatrucia drogą pokarmową – niezwłocznie wypłukać jamę ustną i wypić dużą ilość wody, nie wolno podawać środków zobojętniających (kwaśnych) oraz prowokować wymiotów (możliwość perforacji przełyku, żołądka),

 skażenie oczu – natychmiast przepłukać oczy, przez co najmniej 15 minut przy szeroko rozwartych powiekach,

 kontakt ze skórą – zdjąć odzież, skażoną część ciała natychmiast umyć dużą ilością wody, nie stosować środków zobojętniających (kwaśnych), założyć na oparzenie jałowy opatrunek,

 narażenie drogą oddechową wyprowadzić poszkodowanego na świeże powietrze, zapewnić ciepło i spokój.

 

Uwaga! W każdym przypadku natychmiast bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem. Pokazać opakowanie lub etykietę.

 

2. Pierwsza pomoc przy kontakcie z wodorotlenkiem sodu:

 zatrucie drogą pokarmową – wypłukać usta wodą i popić dużą ilością wody, nie wywoływać wymiotów nie podawać niczego do ust osobie nieprzytomnej, nie podawać środków zobojętniających kwasy,

 skażenie oczu – natychmiast przepłukać oczy, przez co najmniej 15 minut przy szeroko rozwartych powiekach, założyć jałowy opatrunek,

 kontakt ze skórą – natychmiast zdjąć zanieczyszczoną odzież, skażone partie skóry zmyć dokładnie chłodną wodą, założyć jałowy opatrunek, nie stosować mydeł ani zasadowych środków zobojętniających,

 narażenie drogą oddechową – wyprowadzić poszkodowanego na świeże powietrze, zapewnić ciepło i spokój.

 

Uwaga! Wymaga się natychmiastowej konsultacji lekarskiej. Pokazać opakowanie lub etykietę.

 

3. Pierwsza pomoc przy kontakcie z nawozem "Azofoska":

 zatrucie drogą pokarmową – wypłukać usta wodą, jeśli pracownik jest przytomny podać wodę do picia, nie wywoływać wymiotów,

 skażenie oczu – natychmiast przepłukać oczy, przez co najmniej 15 minut przy szeroko rozwartych powiekach, jeśli podrażnienie nie ustępuje konieczna konsultacja okulistyczna,

 kontakt ze skórą – skażone partie skóry zmyć dokładnie wodą z mydłem,

 narażenie drogą oddechową –wyprowadzić poszkodowanego na świeże powietrze.

 

Uwaga! Należy skontaktować się z lekarzem, pokazać opakowanie lub etykietę.

 

Opracował: Jan Kowalski

 

Opiniował: Anna Nowak                                    Zatwierdził do stosowania: Piotr Wiśniewski