Program instruktażu stanowiskowego obsługi odśnieżarki samojezdnej

Program instruktażu stanowiskowego obsługi odśnieżarki samojezdnej

1. Podstawy opracowania programu

Przy opracowaniu programu szkolenia uwzględniono ustawę z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 2020 r. Nr 1320, poz. 919, ze zm.) oraz rozporządzenia:

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bhp (Dz.U. Nr 180. poz. 1860, ze zm.),

 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.),

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596, ze zm.),

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. Nr 258, poz. 2173),

 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 marca 2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. Nr 26, poz. 313, ze zm.),

 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. z 2002 r. Nr 217, poz. 1833, ze zm.),

 Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. poz. 1286, ze zm.).

Podczas opracowania programu szkolenia uwzględniono również karty charakterystyki wykorzystywanych substancji/mieszanin chemicznych, tzn. soli drogowych oraz paliwa do odśnieżarki (olej napędowy, benzyna).

2. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:

 informacji o czynnikach środowiska pracy występujących w miejscu pracy, gdzie prowadzona jest obsługa odśnieżarki samojezdnej oraz w jego bezpośrednim otoczeniu,

 informacji o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą,

 wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed urazami i chorobami w warunkach normalnej pracy, a także w warunkach awaryjnych,

 wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania pracy,

 informacji o zasadach postępowania w razie wypadku, awarii lub w innej nietypowej sytuacji.

3. Sposób organizacji szkolenia

Szkolenie powinno być prowadzone w formie instruktażu – na stanowisku, na którym będzie zatrudniony instruowany pracownik obsługujący odśnieżarkę samojezdną, na podstawie programu szczegółowego.

Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części należy dostosować do przygotowania zawodowego i dotczasowego stażu pracy instruowanego pracownika.

4. Plan instruktażu stanowiskowego pracownika obsługującego odśnieżarkę samojezdną

Proponujemy, aby w formie wykładu przeprowadzić 1,2, 3, 5 i 9 punkt szkolenia, natomiast punkt 4, 6, 7, 8 powinny mieć formę ćwiczeń.

Lp. Szczegółowa tematyka instruktażu stanowiskowego Liczba godzin

1. Zapoznanie pracownika z dokumentacją techniczno ruchową (DTR) wykorzystywanej 3 odśnieżarki samojezdnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na instrukcję użytkowania (obsługi) opracowaną przez producenta konkretnego typu maszyny. Zwrócenie uwagi na warunki środowiska pracy, w którym wykonywane jest odśnieżanie (zamknięty teren zakładu pracy, chodniki wzdłuż ogólnie dostępnych dróg publicznych).

2. Zapoznanie pracowników z kartami charakterystyki substancji/preparatów chemicznych wykorzystywanych w pracy, w tym szczególnie z kartami: • soli drogowych, • benzyny (o liczbie oktanów 95), • oleju napędowego.

3. Omówienie prawidłowego zachowania pracownika na wypadek awarii odśnieżarki samojezdnej (przedstawienie typowych awarii i właściwych sposobów zachowania).

4. Przedstawienie pracownikom środków ochrony indywidualnej stosowanych 0,3 obligatoryjnie w procesie pracy: • środki ochrony głowy (w przypadku wykonywania pracy, np.: na placu budowy) – hełm ochronny, • środki ochrony słuchu – ochronniki słuchu, • środki ochrony twarzy i oczu – okulary ochronne, • rękawice ochronne antywibracyjne, bądź nakładki na uchwyt urządzenia.

5. Zapoznanie pracowników z ryzykiem zawodowym, które wiąże się z wykonywaną 0,7 przez nich pracą. Przedstawienie pracownikowi zagrożeń, jakie praca odśnieżarki stwarza osobom postronnym.

6. Pokaz przez osobę kierującą pracownikami sposobu wykonywania pracy, ze 0,7 zwróceniem szczególnej uwagi na środki ochrony indywidualnej stosowane na danym stanowisku.

7. Próbne wykonanie zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora. 0,7

8. Samodzielna praca instruowanej osoby pod nadzorem kierującego pracownikami. 2

9. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez szkolonego pracownika. 0,6

Razem: 8

1 godzina instruktażu = 45 minut

Program opracował: Po konsultacji z pracownikami zatwierdził:

........................................... ……………..……...................................................

(Jan Kowalski) (15.03.2024, Anna Nowak, Specjalista ds. BHP, podpis)

5. Treść instruktażu

Warunki środowiska pracy

W pierwszej kolejności należy pracownika zapoznać z:

 miejscem wykonywania prac – należy zwrócić uwagę na oznakowanie tych miejsc, a także zapewnienie bezpieczeństwa innym pracownikom nie zatrudnionym przy tych pracach i osobom postronnym, korzystającym z ogólnie dostępnych ciągów komunikacyjnych,

 pomieszczeniem (miejscem) wyznaczonym do przechowywania: odśnieżarki samojezdnej, narzędzi pracy oraz środków ochrony indywidualnej,

 miejscem składowania soli drogowej,

 lokalizacją biura bezpośredniego przełożonego,

 zapleczem higieniczno-sanitarnym (szczególną uwagę zwracamy na miejsca przeznaczone do ogrzania się oraz miejsca, gdzie dopuszczalne jest palenie tytoniu).

Po oprowadzeniu pracownika po terenie SnowMaster (określeniu bezpiecznego sposobu przemieszczania się i zwróceniu uwagi na miejsca szczególnie niebezpieczne) zapoznajemy pracownika z:

 bezpiecznymi i ergonomicznymi pozycjami przy pracy (w tym zasady wykonywania ręcznych prac transportowych),

 zagrożeniem pożarowym (podstawowe zakazy).

PRZYKŁAD

Pracownik powinien wiedzieć, że:

 benzyna jest materiałem wysoce łatwopalnym, a w pewnych warunkach także wybuchowym, a w związku z tym całkowicie zakazane jest: palenie tytoniu, wywoływanie iskrzenia oraz używanie otwartego ognia podczas uzupełniania paliwa w odśnieżarce lub w miejscach, gdzie jest przechowywana benzyna;

 paliwo należy przechowywać w pojemnikach specjalnie do tego zaprojektowanych i wykonanych oraz oznakowanych;

 paliwo należy uzupełniać w miejscach dobrze wentylowanych, przy zatrzymanym silniku;

 nie wolno napełniać nadmiernie zbiornika paliwem i należy się upewnić, że korek wlewu jest właściwie zamknięty po zakończonym tankowaniu;

 korek wlewu paliwa i pojemnika na paliwo powinny być szczelnie zamknięte;

 nie wolno zdejmować korka wlewu paliwa oraz napełniać zbiornika paliwa, jeśli silnik odśnieżarki jeszcze pracuje lub jeżeli nadal jest gorący;

 nie wolno uruchamiać silnika, jeśli rozlana jest benzyna – w takim wypadku należy odsunąć odśnieżarkę z miejsca, w którym zostało rozlane paliwo i zachować szczególną ostrożność do momentu wytarcia rozlanego paliwa oraz wywietrzenia oparów;

 nie wolno magazynować odśnieżarki samojezdnej z napełnionym zbiornikiem paliwa w pomieszczeniu, w którym do oparów benzyny mogą dotrzeć iskry lub otwarty ogień;

 przed oddaniem urządzenia do magazynu należy odczekać odpowiednio długi czas aż silnik odśnieżarki ostygnie;

 jeśli jest konieczne zlanie paliwa ze zbiornika, należy tego dokonywać poza pomieszczeniem zamkniętym zwracając uwagę na to, czy silnik jest zimny.

PRZYKŁAD

Masa przedmiotów podnoszonych i przenoszonych przez jednego pracownika nie może przekraczać: 25 kg – przy pracy stałej, 30 kg – przy pracy dorywczej. Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 50 kg na wysokość powyżej 1 m lub na odległość przekraczającą 5 m.

PRZYKŁAD

Dopuszczalna masa ładunku (np. soli drogowej) przemieszczanego na wózku po terenie płaskim o twardej nawierzchni, łącznie z masą wózka, nie może przekraczać: 150 kg – na wózku 2-kołowym, 250 kg – na wózku 3- lub 4-kołowym.

PRZYKŁAD

Przy przemieszczaniu ładunku na wózku po pochyleniach większych niż 5% masa ładunku, łącznie z masą wózka, nie może przekraczać: 100 kg – na wózku 2-kołowym, 150 kg – na wózku 3- lub 4-kołowym.

PRZYKŁAD

Niedopuszczalne jest ręczne przemieszczanie ładunków na wózkach po pochyleniach powierzchni większych niż 10% oraz na odległość większą niż 20 m.

PRZYKŁAD

Masa ładunku przemieszczanego na taczce, łącznie z masą taczki, nie może przekraczać: 70 kg – po twardej nawierzchni oraz 50 kg – po nawierzchni nieutwardzonej. Niedopuszczalne jest przemieszczanie ładunku na taczce po pochyleniach większych niż 5% oraz na odległość przekraczającą 15 m.

PRZYKŁAD

Sposób ładowania oraz rozmieszczenia ładunków na wózkach powinien zapewniać ich równowagę i stabilność podczas przemieszczania.

Dokumentacja techniczno-ruchowa odśnieżarki samojezdnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na instrukcję użytkowania (obsługi) opracowaną przez producenta danego typu maszyny

Odśnieżarkę mechaniczną może obsługiwać wyłącznie osoba, która ukończyła szkolenie i uzyskała pozytywny wynik sprawdzianu przeprowadzonego przez komisję powołaną przez SnowMaster w Warszawie. Uprawnienia wydawane są w następujących klasach: klasa I – do obsługi odśnieżarek mechanicznych o mocy silnika do 5 kW, klasa II – do obsługi odśnieżarek mechanicznych o mocy silnika do 10 kW, klasa III – wszystkie typy odśnieżarek.

W tej części szkolenia zapoznajemy pracownika z instrukcją użytkowania (opracowaną przez producenta urządzenia) odśnieżarki samojezdnej.

Instrukcja użytkowania zawiera:

 informacje zamieszczone w oznaczeniu maszyny;

 dane ułatwiające konserwację maszyny, takie jak m.in.: adres importera, serwisu;

 przewidywane zastosowanie maszyny;

 informacje o stanowisku lub stanowiskach roboczych, które może zajmować operator;

 instrukcje dotyczące bezpiecznego przekazywania do eksploatacji, użytkowania, przemieszczania maszyny, z podaniem jej masy, montażu i demontażu, regulacji, konserwacji, obsługi i napraw;

 w koniecznych przypadkach:  informacje o niedopuszczalnych sposobach użytkowania maszyny,  wskazówki szkoleniowe,  podstawowe charakterystyki narzędzi, które mogą być stosowane w maszynie.

Montaż, demontaż i eksploatacja maszyn (urządzeń technicznych), w tym ich obsługa, powinny odbywać się przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej.

PRZYKŁAD

Przy obsłudze odśnieżarki samojezdnej lub pługa, operator powinien pamiętać, że: nie powinien przystępować do użytkowania maszyny, jeżeli: czuje się zmęczony, jest chory lub znajduje się pod wpływem alkoholu albo mocnych leków psychotropowych; w pobliżu pracującej maszyny nie mogą przebywać ludzie, a także zwierzęta – należy zachować bezpieczną odległość (ok. 10 m) pomiędzy operatorem odśnieżarki samojezdnej a inną osobą lub zwierzęciem, aby nie doznały one obrażeń od wyrzucanych odłamków i wirujących elementów maszyny bądź nie zostały potrącone przez lemiesz pługa; podczas obsługi odśnieżarki samojezdnej (pługa) należy stosować ubranie robocze oraz środki ochrony indywidualnej określone w instrukcji użytkowania maszyny; nigdy nie należy używać odśnieżarki samojezdnej do usuwania śniegu z dróg i podjazdów pokrytych żwirem, ponieważ kamienie mogą być porwane przez ślimak i wyrzucone, co z kolei może powodować obrażenia ciała osób postronnych lub zwierząt znajdujących się w strefie wyrzutu; nie należy używać odśnieżarki na pochyłościach większych niż 15°, jeśli rynna wylotowa się zatyka (np. śniegiem), należy zatrzymać silnik i oczyść ją używając przepychacza lub drewnianego kołka – nigdy nie należy wkładać rąk do rynny wylotowej przy uruchomionym silniku.

Należy zatrzymać silnik i odłączyć ze świecy przewód wysokiego napięcia w następujących przypadkach: przed rozpoczęciem prac związanych z czyszczeniem, sprawdzaniem, regulacją lub naprawą odśnieżarki samojezdnej, po uderzeniu w obcy przedmiot – należy wtedy sprawdzić ewentualne uszkodzenia ślimaka, a przed ponownym uruchomieniem silnika trzeba koniecznie dokonać wszelkich niezbędnych napraw, jeśli wystąpią nienormalne wibracje – natychmiast należy znaleźć przyczynę występowania wibracji i skutecznie je wyeliminować, zawsze, kiedy urządzenie zostaje pozostawione bez opieki, za każdym razem przed uzupełnieniem zbiornika paliwa, kiedy zbliża się do miejsca wykonywania prac inna osoba lub zwierzę, jeśli w ślimak wkręci się przewód lub linka – przed ponownym uruchomieniem należy dokładnie oczyść ślimak odśnieżarki.

Prace konserwacyjne nie wymienione w instrukcji użytkowania urządzenia powinny być wykonywane przez autoryzowany serwis.

Karty charakterystyki substancji/mieszanin chemicznych wykorzystywanych w procesie pracy

W kolejnej części instruktażu zapoznajemy pracownika z punktami karty charakterystyki substancji/mieszanin niebezpiecznych, które dotyczą: identyfikacji zagrożeń, zasad udzielania pierwszej pomocy, postępowania w przypadku pożaru, postępowania w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska danej substancji (w omawianym przypadku paliwa), wymaganych do stosowania środków ochrony indywidualnej.

PRZYKŁAD

Pierwsza pomoc, w przypadku kontaktu z solą drogową. Poniższe informacje zamieszczono za danymi z karty charakterystyki, podanymi przez producenta "Drogsol" soli drogowej. W przypadku zastosowania innego preparatu zalecenia mogą być odmienne, ale powinny być opisane przez producenta tego preparatu. Dlatego pracownika należy zapoznać z wytycznymi zamieszczonymi w karcie charakterystyki konkretnego preparatu zastosowanego w SnowMaster.

PIERWSZA POMOC

Poniżej prezentujemy instrukcje postępowania w zależności od drogi narażenia.

Ogólne zalecenia: powinny być przestrzegane zwykłe środki ostrożności, tak jak przy pracy z chemikaliami. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek niepokojące objawy należy koniecznie skontaktować się z lekarzem.

Wziewnie: wdychanie pyłu soli może powodować lekkie podrażnienie błon śluzowych nosa i gardła. W przypadku podrażnienia należy: wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego z miejsca narażenia, ułożyć poszkodowanego w wygodnej pozycji półleżącej lub siedzącej, zapewnić spokój, chronić przed utratą ciepła, w razie potrzeby wezwać lekarza.

Kontakt z oczami: może wystąpić podrażnienie, zaczerwienienie, łzawienie, pieczenie, zapalenie spojówek. W przypadku zaobserwowania takich objawów należy: natychmiast płukać dużą ilością letniej wody, najlepiej bieżącej, przez co najmniej 15 minut, usunąć szkła kontaktowe (jeżeli poszkodowany ich używa). Unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko mechanicznego uszkodzenia rogówki oka. Jeżeli podrażnienie nie ustępuje, należy skonsultować się z lekarzem-okulistą.

Kontakt ze skórą: kontakt ze skórą może wywoływać swędzenie, miejscowe zaczerwienienie, a w przypadku długotrwałego kontaktu – wysuszanie i łuszczenie się skóry. Jeżeli zaobserwowano powyższe objawy należy natychmiast: spłukać pył solny dużą ilością wody, zdjąć zanieczyszczoną pyłem odzież, zmyć skórę dużą ilością wody z mydłem. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek podrażnienia skontaktować się z lekarzem.

PRZYKŁAD

Środki ochrony osobistej: Drogi oddechowe – nie są wymagane żadne środki ochrony dróg oddechowych. W przypadku znacznego pylenia należy stosować ochrony dróg oddechowych z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2. Ręce i skóra – należy stosować odzież ochronną i rękawice z gumy lub lateksu (grubość materiału 0,5 mm, czas przenikania 480 min), w przypadku ręcznego rozrzucania soli. Oczy – wymaga się stosowania szczelnie przylegających okularów ochronnych typu gogle.

Zachowania pracownika na wypadek awarii odśnieżarki samojezdnej

Na tym etapie instruktażu pracownika zapoznajemy z wytycznymi producenta odśnieżarki samojezdnej zamieszczonymi w instrukcji użytkowania urządzenia.

PRZYKŁAD

Jeśli rynna wylotowa śniegu zatka się, zatrzymaj silnik i za pomocą przepychacza odblokuj wyrzutnik. Kategorycznie zakazane jest odblokowywanie rynny przy włączonym silniku lub samą ręką.

PRZYKŁAD

W celu natychmiastowego zatrzymania silnika (np. w sytuacji awaryjnej), należy przekręcić wyłącznik zapłonu w położenie OFF (wyłączony).

PRZYKŁAD

Maszyny niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być: wycofane z użytkowania oraz wyraźnie oznakowane tablicami informacyjnym, a także zabezpieczone, w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.

Środki ochrony indywidualnej stosowane obligatoryjnie w procesie pracy

Pracownika należy zapoznać z instrukcją użytkowania poszczególnych środków ochrony indywidualnej stosowanych na stanowisku pracy, w zakresie: sposobu przechowywania, używania, czyszczenia, konserwacji, obsługi i dezynfekcji środków ochrony indywidualnej, informacji o zalecanych przez producenta środkach czyszczących, konserwujących i dezynfekujących, które nie będą negatywnie oddziaływać na użytkownika środków ochrony indywidualnej oraz na te środki, zasad działania środków ochrony indywidualnej oraz stwierdzonym podczas badań technicznych lub sprawdzających poziomie ochrony lub klasie ochrony, dodatkowego wyposażenia środków ochrony indywidualnej i charakterystyki ich części zamiennych, klasy ochrony dla różnych poziomów zagrożeń i związanych z tym ograniczeń używania środków ochrony indywidualnej, daty ważności lub okresu trwałości środków ochrony indywidualnej lub ich określonych części składowych.

Ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą

Pracownika informujemy o najczęstszych zagrożeniach wypadkowych, którymi są: kontakt człowieka z pojazdami w ruchu powodujący potrącenie, przygniecenie – źródłem zagrożenia są poruszające się po terenie SnowMaster (miejscu wykonywania prac związanych z usunięcie zalegającego śniegu) pojazdy; zagrożenie dotyczy pojazdów mechanicznych obsługiwanych przez: inne osoby w miejscu wykonywania prac związanych z usuwaniem zalegającego śniegu, uczestników ruchu drogowego, w przypadku wykonywania prac związanych z odśnieżaniem chodników przy drogach przeznaczonych dla ruchu pojazdów zmechanizowanych – skutkiem zagrożenia mogą być ciężkie uszkodzenia ciała lub nawet śmierć osoby poszkodowanej; poślizgnięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie – źródłem zagrożenia jest ukształtowanie terenu, wykonywanie prac na pochyłościach większych niż 10°, oblodzenie dróg, po których porusza się operator odśnieżarki samojezdnej – skutkiem mogą być złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała i urazy głowy; kontakt z elementami wyrzucanymi przez odśnieżarkę – źródłem zagrożenia są porywane i wyrzucane przez ślimak odśnieżarki materiały np., kamienie, kawałki drewna, itp., zagrożenie potęguje źle ustawiona rynna wylotowa – skutkiem mogą być urazy ciała, szczególnie niebezpieczne urazy głowy (twarzy, okolic oczu); pożar, wybuch – źródłem zagrożenia jest paliwo stosowane do napędzania odśnieżarki (olej napędowy lub benzyna o liczbie oktanów 95), zagrożenie jest potęgowane przez niewłaściwe stosowanie oraz magazynowanie paliwa, zwłaszcza w przypadku gdy operatorzy podczas napełniania zbiornika z paliwem zapominają, że nie powinni: palić, zbliżać się z otwartym źródłem ognia – skutkiem zagrożenia mogą być poparzenia, ale zdarza się, że w wyniku wybuchu lub pożaru może dojść do śmierci lub ciężkiego uszkodzenia ciała; pochwycenie przez wirujące części odśnieżarki (ślimak, elementy silnika) – zagrożenie jest potęgowane nieprzestrzeganiem zasad obsługi maszyny (zwłaszcza w przypadku usuwania materiału z zapchanej rynienki przy nie wyłączonym silniku, pracy w luźnym ubraniu, z luźno zwisającym szalikiem) – skutkiem są urazy dłoni (czasem nawet wymagające amputacji); powierzchnie o podwyższonej temperaturze – źródłem zagrożenia są gorące elementy silnika, tłumik (zwłaszcza podczas wykonywania prac konserwacyjnych) – skutkiem zagrożenia mogą być oparzenia I i II stopnia skóry, najczęściej rąk.

Pracownika informujemy też o występujących zagrożeniach chorobowych: kontakt z substancjami chemicznymi – solą drogową (zwłaszcza jej pyłem) – skutki tego mogą być następujące: oczy – może wystąpić podrażnienie, zaczerwienienie, łzawienie, pieczenie, zapalenie spojówek, skóra – może wywoływać swędzenie, miejscowe zaczerwienienie, a w przypadku długotrwałego kontaktu – wysuszanie i łuszczenie się skóry, połknięcie – może wystąpić podrażnienie błon śluzowych przewodu pokarmowego i żołądka, mdłości, wymioty, biegunka, ból brzucha, wdychanie – może powodować lekkie podrażnienie błon śluzowych nosa i gardła; hałas pochodzący od odśnieżarki samojezdnej przekracza dopuszczalny poziom ciśnienia akustycznego wynoszącego 85 dB – skutkiem może być obniżenie sprawności psychofizycznej, szybsze pojawianie się stanu zmęczenia i senności, przy dłuższym narażeniu może dojść do uszczerbku słuchu, a nawet jego utraty; przeciążenie układu mięśniowo-szkieletowego w wyniku pracy w pozycji stojącej, z rękami trzymanymi w pozycji poziomej na uchwycie odśnieżarki – skutkiem mogą być schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego, bóle w palcach, rękach, nadgarstkach i/lub ramionach; zmienny mikroklimat – praca na otwartej przestrzeni w zmiennych, niekorzystnych warunkach atmosferycznych – skutkiem są choroby układu oddechowego, w tym najczęściej przeziębienia, zapalenia oskrzeli, płuc i zatok; wibracje – źródłem zagrożenia jest układ napędowy odśnieżarki samojezdnej, drgania przenoszone są od pracującego urządzenia na całe ciało, a przede wszystkim na zespół dłoń-ramię; przy zgodnym z przeznaczeniem zastosowaniu maszyny oraz przy stosowaniu nakładek na uchwyt bądź antywibracyjnych rękawic ochronnych, ważone wartości skuteczne przyśpieszenia drgań przenoszonych na całe ciało i na zespół dłoń-ramię nie przekraczają wartości dopuszczalnych – skutkiem mogą być dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego.

6. Pokaz przez instruktora sposobu wykonania pracy

Na tym etapie instruktażu należy pokazać: sposób przygotowania stanowiska pracy, przygotowanie odśnieżarki samojezdnej do uruchomienia (czynności sprawdzające), procedurę uruchamiania maszyny, prawidłowy sposób eksploatacji odśnieżarki samojezdnej, sposób użytkowania poszczególnych środków ochrony indywidualnej.

Przedmiotem pokazu powinno być także zachowanie się w sytuacjach awaryjnych.

PRZYKŁAD

Podczas pokazu proponujemy sprawdzić: wszystkie śruby i nakrętki oraz inne zamocowania, w przypadku zauważenia poluzowanych śrub bądź nakrętek należy je dokręcić, czy elementy sterujące maszyny działają poprawnie, całą odśnieżarkę pod względem uszkodzeń mechanicznych, które mogły zostać spowodowane poprzez złą obsługę maszyny, czy w ślimak odśnieżarki nie wkręciły się (nie znajdują się tam) fragmenty, np. linki metalowej, poziom oleju silnikowego (w przypadku zbyt niskiego poziomu należy pokazać sposób uzupełnienia oleju), poziom paliwa w zbiorniku (ewentualnie pokazać sposób uzupełniania paliwa).

PRZYKŁAD

W przypadku zatkania wyrzutnika śniegu, należy zatrzymać silnik i za pomocą przepychacza usunąć przyczynę zatkania. Nie wolno wkładać do rynny ręki, jeśli silnik jeszcze pracuje gdyż może to być przyczyną bardzo poważnych obrażeń (nawet z koniecznością amputacji palców bądź części ręki). Nie wolno podchodzić pod wylot rynny wyrzutnika, kiedy silnik jest uruchomiony (może nastąpić niekontrolowany wyrzut blokującego rynnę materiału).

PRZYKŁAD

W przypadku kiedy śnieg jest twardy (ubity) należy wykonywać ruchy maszyną do tyłu i do przodu w celu rozkruszenia śniegu.

PRZYKŁAD

W przypadku zapalenia się benzyny, pożar należy gasić gaśnicą proszkową lub śniegową.

Obowiązkiem instruktora jest zapewnienie szkolonemu pracownikowi dogodnych warunków do obserwowania pokazu. Ważne jest także, aby instruktor zwracał uwagę na najważniejsze sprawy, z punktu widzenia bezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa pożarowego.

7. Próbne wykonanie pracy przez pracownika pod nadzorem instruktora

Wstępna próba samodzielnego wykonania czynności przez instruowanego pracownika, w zwolnionym tempie pracy (w wybranym przez instruktora zakresie), składa się z kilku etapów: pracownik objaśnia poszczególne czynności do wykonania, instruktor zwraca uwagę w każdym momencie mogącym spowodować błąd przez instruowanego i podpowiada lub nawet sam wykonuje czynność, której instruowany mógłby nie potrafić wykonać w sposób bezpieczny.

PRZYKŁAD

Przedmiotem pokazu mogą być: czynności, jakie należy wykonać w sytuacji awaryjnego zatrzymania odśnieżarki samojezdnej, czynności, jakie trzeba wykonać, na początku każdej zmiany roboczej, aby przeprowadzić kontrolę odśnieżarki samojezdnej w celu wczesnego wykrywania szkód, stosowanie, transportowanie, magazynowanie soli drogowej w oparciu o wytyczne zamieszczone w karcie charakterystyki tego preparatu.

Jeżeli instruowany pracownik popełnia błędy istotne dla bezpieczeństwa swojego czy też osób postronnych, próbne wykonanie prac należy powtórzyć od początku.

8. Samodzielne wykonanie pracy przez pracownika pod nadzorem instruktora

Na tym etapie instruktażu: pracownik wykonuje samodzielnie pracę – od czynności przygotowawczych (w tym kontroli i kwalifikacji sposobu wykonania poszczególnych prac – czynności) do zakończeniowych – w normalnym tempie pracy, instruktor ingeruje wyłącznie w przypadkach, gdy zachodzi potrzeba korygowania błędów i objaśniania wątpliwości jakie ma instruowany pracownik.

Instruktor powinien w tym miejscu instruktażu zasymulować sytuację awaryjną, wypadkową, którą powinien rozwiązać szkolony pracownik.

PRZYKŁAD

Taką sytuacją może być, np. zablokowanie rynny wyrzutnika śniegu.

9. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania prac przez pracownika

Na koniec szkolenia instruktor omawia i ocenia prawidłowość wykonywania poszczególnych czynności przez szkolonego pracownika, zwracając uwagę na te sytuacje, które ewentualnie wymagają większej uwagi, precyzji lub dopracowania przez pracownika.

Należy pamiętać o tym, że pracownik obsługujący odśnieżarkę samojezdną powinien umieć postępować w sytuacjach nietypowych, jak wypadek (także z udziałem osób postronnych), awaria urządzenia, pożar, itp., a także musi pamiętać o wszystkich czynnościach niedozwolonych.

Wyłącznie ocena pozytywna stanowi podstawę do dopuszczenia obsługującego odśnieżarkę samojezdną do samodzielnego wykonywania prac.