Program instruktażu stanowiskowego operatora wózka jezdniowego podnośnikowego

Program instruktażu stanowiskowego operatora wózka jezdniowego podnośnikowego z napędem silnikowym

1. Podstawy prawne opracowania programu

Przy opracowaniu programu szkolenia uwzględniono ustawę z 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz.U. z 2001 r. Nr 5, poz. 48) oraz następujące rozporządzenia regulujące wymagania bezpieczeństwa pracy przy obsłudze wózków jezdniowych podnośnikowych z napędem silnikowym, zwanych dalej wózkami podnośnikowymi:

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia (Dz.U. Nr 70, poz. 650)

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia (Dz.U. Nr 210, poz. 2038)

 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596)

 Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650)

 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690)

Przy opracowywaniu programu uwzględniono również Polskie Normy:

 PN-EN 1726-1:2002 Wózki jezdniowe podnośnikowe – Bezpieczeństwo – Część 1: Wózki podnośnikowe z przeciwwagą – Wymagania i metody badań

 PN-EN 1459:2001 Wózki jezdniowe podnośnikowe – Wózki podnośnikowe prowadzone pieszo – Bezpieczeństwo

 PN-EN 1175-1:1999 Bezpieczeństwo urządzeń transportu bliskiego – Wymagania dotyczące urządzeń elektrycznych – Część 1: Urządzenia ogólnego przeznaczenia

 PN-EN ISO 5353:1998 Wózki jezdniowe – Koła i ogumienie – Metody badania i obciążenia

 PN-EN 1757-2:2001 Pojazdy do transportu poziomego – Bezpieczeństwo – Część 2: Pojazdy ciągnięte pieszo

2. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:

 informacji o zagrożeniach dla zdrowia i życia ludzi występujących przy pracach z użyciem wózków podnośnikowych,

 wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów zapobiegania wypadkom, w warunkach normalnej i awaryjnej pracy wózków podnośnikowych,

 wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego użytkowania wózków podnośnikowych.

3. Sposób organizacji szkolenia

Szkolenie prowadzone jest w formie instruktażu – na stanowisku (stanowiskach), na którym(ch) będzie zatrudniony instruowany operator, na podstawie programu szczegółowego.

Oczywiście sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części należy dostosować do:

 przygotowania zawodowego instruowanego operatora wózka podnośnikowego,

 dotychczasowego jego stażu pracy oraz

 doświadczenia, jakie posiada.

4. Plan instruktażu stanowiskowego operatora wózka podnośnikowego

Lp. Temat szkolenia Liczba godzin

1. Przygotowanie operatora do wykonywania czynności związanych z użytkowaniem 2 wózków podnośnikowych, w szczególności:

a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem elementów:

• pomieszczeń i przestrzeni, w których ma pracować operator, mających wpływ na warunki jego pracy,

• stanowiska roboczego, mającego wpływ na bezpieczeństwo i higienę pracy;

b) omówienie:

• zagrożeń występujących przy użytkowaniu wózków podnośnikowych w zakładzie pracy oraz

• wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą;

c) omówienie:

• sposobów ochrony przed zagrożeniami związanymi z użytkowaniem wózków podnośnikowych,

• przebiegu czynności obsługowych na stanowisku pracy przed, w trakcie i po zakończeniu pracy,

• zasad postępowania w razie wypadku lub awarii.

2. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z 0,5 przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności oraz ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne i niebezpieczne.

3. Próbne wykonanie zadania przez operatora pod kontrolą instruktora. 0,5

4. Samodzielna praca operatora pod nadzorem instruktora. 4

5. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez operatora. 1

Razem: 8

1 godzina instruktażu = 45 minut

Program opracował: Po konsultacji z pracownikami zatwierdził:

........................................... ……………..……...................................................

Jan Kowalski 24.05.2024, Anna Nowak, Kierownik Magazynu, (podpis)

5. Treść instruktażu

Zagrożenia występujące przy użytkowaniu wózków podnośnikowych oraz sposoby ochrony przed zagrożeniami

Czynniki niebezpieczne w środowisku pracy są to czynniki, których oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu jego zdrowia, bądź nawet do śmierci.

Użytkowanie wózków podnośnikowych łączy się zawsze z występowaniem czynników niebezpiecznych, wśród których najczęściej występują:

 czynniki mechaniczne:

o poruszające się wózki podnośnikowe,

o ruchome części wózka (np. mechanizmy podnoszenia) oraz wymienny osprzęt roboczy (np. widły, chwytaki, zabieraki),

o spadające elementy, w szczególności przemieszczane spaletyzowane lub pojedyncze ładunki,

o śliskie, nierówne powierzchnie,

o ograniczone przestrzenie (dojścia, przejścia, dostępy);

 czynniki chemiczne:

o elektrolit kwasu siarkowego (w przypadku wózków o napędzie akumulatorowym),

o gaz płynny propan-butan (w przypadku wózków o napędzie gazowym);

 prąd elektryczny stały (w przypadku wózków o napędzie akumulatorowym).

Zagrożenie jest to stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę. Operator wózka oraz osoby z nim współpracujące (np. pracownicy przeładunkowi, sygnaliści), a także wszystkie inne osoby mogące znaleźć się w strefie pracy wózka są narażeni na wiele zagrożeń, a w szczególności na:

 zgniecenie (zmiażdżenie),

 wciągnięcie lub pochwycenie,

 przekłucie, przebicie,

 starcie lub obtarcie,

 uderzenie,

 wytrysk cieczy pod wysokim ciśnieniem,

 poparzenie elektrolitem kwasu siarkowego.

Ochrona przed zagrożeniami

Użytkowanie wózka podnośnikowego przez jego operatora oznacza wykonywanie wszelkich czynności związanych z wózkiem, w tym:

 uruchamianie lub zatrzymywanie wózka,

 posługiwanie się nim,

 transportowanie,

 czyszczenie.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r., wózki jezdniowe podnośnikowe z mechanicznym napędem podnoszenia podlegają dozorowi technicznemu.

Trzeba w tym miejscu bardzo wyraźnie podkreślić, że niedopuszczalne jest użytkowanie wózków podnośnikowych, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności.

Pod pojęciem wózków jezdniowych podnośnikowych (podlegających dozorowi technicznemu) należy rozumieć wózki z przymocowaną platformą, widłami lub innymi urządzeniami do manipulowania ładunkami, przystosowane do podnoszenia ładunku spaletyzowanego lub niespaletyzowanego, na wysokość umożliwiającą składowanie i pobieranie ładunku, a także układanie w gniazdach i podejmowanie z gniazd.

Pod pojęciem napędu mechanicznego należy rozumieć rodzaje napędu (np. elektryczny, hydrauliczny) nie wymagające bezpośredniego działania siły mięśni podczas wykonywania czynności podnoszenia ładunku.

Ogólne zasady bezpiecznego użytkowania wózków podnośnikowych

Zasada 1.

Użytkowanie wózków podnośnikowych może odbywać się wyłącznie na podstawie decyzji zezwalającej na ich eksploatację, którą wydaje Urząd Dozoru Technicznego.

Zasada 2.

Wózki podnośnikowe mogą być użytkowane wyłącznie przez pracowników odpowiednio przeszkolonych w zakresie ich bezpiecznej obsługi.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r., do obsługi wózka może być dopuszczony pracownik, który ukończył 18 lat i uzyskał:

 uprawnienia operatora – ważne na terenie całego kraju, lub

 imienne zezwolenie do obsługi wózka wystawione przez pracodawcę – ważne wyłącznie na terenie zakładu pracy tego pracodawcę.

Imienne zezwolenie może być wydane pracownikowi po ukończeniu, z wynikiem pozytywnym, szkolenia dla kierowców wózków zorganizowanego przez pracodawcę, według programu opracowanego lub zatwierdzonego przez Wydział Dozoru Technicznego w Urzędzie Dozoru Technicznego w Warszawie, ul. Marszałkowska 80.

Obsługujący wózki jezdniowe z napędem silnikowym zasilane gazem oraz inni pracownicy dokonujący wymiany butli z gazem w wózkach powinni być przeszkoleni w zakresie bezpiecznego użytkowania butli, w tym ich bezpiecznej wymiany.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r., kwalifikacje operatorów wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia podlegają sprawdzeniu również przez Urząd Dozoru Technicznego.

Zasada 3.

O dostrzeżonych wadach lub uszkodzeniach wózka podnośnikowego operator powinien niezwłocznie zawiadomić swojego bezpośredniego przełożonego.

Zasada 4.

Wózki podnośnikowe, które są:

 niesprawne,

 uszkodzone lub

 pozostające w naprawie – powinny być wycofane z użytkowania oraz wyraźnie oznakowane tablicami informacyjnymi i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.

Zasada 5.

Wózków podnośnikowych będących w ruchu nie wolno naprawiać, czyścić i smarować. Dopuszcza się możliwość smarowania jedynie za pomocą specjalnych urządzeń określonych w dokumentacji techniczno-ruchowej danego urządzenia.

Zasada 6.

W każdej takiej sytuacji, w której wózki podnośnikowe poruszają się po terenie, na którym jest wykonywana praca, należy bezwzględnie:

 ustalić zasady ruchu,

 podjąć działania organizacyjne zapobiegające wchodzeniu pracowników na teren pracy wózków.

PRZYKŁAD

Najlepszym zabezpieczeniem terenu pracy wózków podnośnikowych jest oczywiście ogrodzenie danej przestrzeni. Jeśli jest to niemożliwe lub skomplikowane z powodów organizacyjnych, technicznych, czy finansowych – dobrą formą zapobiegania wchodzeniu pracowników na teren pracy wózka jest oznakowanie tej powierzchni tablicami i znakami „Zakaz wstępu”.

Zasada 7.

Dopuszczalne jest podnoszenie pracowników za pomocą wózków podnośnikowych, ale tylko i wyłącznie:

 przeznaczonych do tego celu,

 takich, które nie zostały skonstruowane do podnoszenia pracowników, jeżeli ustalone zostały szczegółowe warunki obsługi i nadzoru nad pracą tych wózków w taki sposób, aby zostało zapewnione bezpieczeństwo pracowników.

Podczas podnoszenia, pracownicy powinni mieć możliwość:

 komunikowania się,

 ewakuowania się, w przypadku wystąpienia jakiegokolwiek niebezpieczeństwa.

Zasada 8.

Pracownicy nie powinni przebywać pod ładunkami uniesionymi za pomocą wózka podnośnikowego.

Zasada 9.

Nie należy przewozić ładunków nad niezabezpieczonymi miejscami pracy, w których zwyczajowo przebywają pracownicy.

Zasada 10.

Przy przewożeniu ładunków za pomocą wózków podnośnikowych należy:

 stosować środki zapobiegające:

o kolizji ładunków lub wózków (innych maszyn), w każdym takim przypadku, gdy dwie lub więcej maszyn pracuje jednocześnie w taki sposób, że ich zasięgi pracy zachodzą na siebie,

o przechyleniom, przewróceniom, a także, jeżeli jest to konieczne, przemieszczaniu się ładunków;

 wstrzymać użytkowanie oraz zabezpieczyć wózki podnośnikowe przed przewróceniem się, jeżeli warunki atmosferyczne pogarszają się w takim stopniu, że zagrożone jest bezpieczne ich użytkowanie oraz powstaje zagrożenie dla pracowników.

Szczegółowe zasady bezpiecznego użytkowania wózków podnośnikowych

Zasada 1.

Przed przekazaniem wózka do użytkowania powinna być przeprowadzona kontrola jego stanu technicznego. Podczas kontroli szczególną uwagę należy zwrócić na:

 prawidłowość działania układu kierowniczego, hamulcowego i napędowego oraz mechanizmów podnoszenia i osprzętu,

 sprawność oświetlenia i sygnalizacji,

 prawidłowość działania urządzeń pomiarowo-kontrolnych,

 elementy i urządzenia zabezpieczające operatora i osoby współuczestniczące w czynnościach transportowych.

PRZYKŁAD

Sprawdzając poprawność funkcjonowania urządzeń kontrolno-pomiarowych, należy zwrócić uwagę na wskaźniki ciśnienia w układzie hydraulicznym. Jeśli zaś idzie o kontrolę urządzeń zabezpieczających, warto sprawdzić stan mocowania konstrukcji ochronnej.

Zasada 2.

Przed przystąpieniem do pracy z użyciem wózka podnośnikowego, operator powinien być poinformowany o warunkach pracy. Szczególne miejsce w przekazywaniu tych informacji należy poświęcić:

 ładunkom:

o ich masie,

o właściwościom fizycznym i chemicznym oraz

o rodzajom opakowań, w których ładunki te będą transportowane;

 zagrożeniom:

o pożarowym, wybuchowym i chemicznym, ewentualnie

o wszystkim innym mogącym wystąpić w pomieszczeniach, w których wózek ma być eksploatowany;

 charakterystyce tras przejazdu wózka;

 stanowi technicznemu dróg;

 wymaganiom dotyczącym organizacji pracy związanej z użytkowaniem wózka, w tym środkach, jakie należy stosować dla zachowania bezpieczeństwa podczas pracy.

Zasada 3.

Operatorowi nie wolno przekraczać określonej przez producenta wysokości podnoszenia oraz udźwigu wózka.

Zasada 4.

Przed wjazdem do wagonów kolejowych, pojazdów samochodowych i na rampy statków powietrznych, operator wózka podnośnikowego powinien:

 sprawdzić, czy ciężar wózka wraz z ładunkiem nie przekracza dopuszczalnego obciążenia tych środków transportu i umożliwia bezpieczny wjazd,

 uzgodnić sposób załadunku towaru, o ile jest to konieczne.

Zasada 5.

Nie wolno użytkować wózków podnośnikowych w miejscach o nawierzchni nieodpowiadającej warunkom określonym w dokumentacji techniczno-ruchowej wózka, w szczególności:

 w miejscach o wytrzymałości mniejszej niż wymagana dla obciążonego wózka,

 na powierzchniach o niesprawdzonej wytrzymałości podłoża lub

 w warunkach niestabilnego lub śliskiego podłoża uniemożliwiającego bezpieczne manewrowanie transportowanym ładunkiem.

Trzeba także pamiętać, że wózek podnośnikowy może być użytkowany na nawierzchniach, których nachylenie nie jest zbyt duże. Konkretne wielkości dopuszczalnego nachylenia powierzchni należy sprawdzić w dokumentacji techniczno-ruchowej danego wózka.

Zasada 6.

Kategorycznie zakazana jest jazda:

 z podniesionym ładunkiem (jedynym w dopuszczalnym przypadkiem jest jazda z ładunkiem w pozycji wideł opuszczonych do ok. 30 cm nad ziemią i maksymalnie odchylonych do tyłu),

 tyłem przy zjazdach z ładunkiem z pochyłości (np. z ramp załadowczych),

 z ładunkiem przesłaniającym widoczność operatorowi, jeśli nie zapewniono środków zapobiegających niebezpieczeństwom wynikającym ze złej widoczności.

PRZYKŁAD

Najczęściej stosowane urządzenia techniczne poprawiające (lub przywracające widoczność) to różnego rodzaju lustra lub pomoc innych osób. Wózki można wyposażyć również w skanery (czujniki) ostrzegające np. dźwiękiem o przeszkodach.

Zasada 7.

Należy dostosować prędkość jazdy do warunków pracy. Szczególną uwagę trzeba zwrócić na odpowiednią prędkość jazdy z ładunkiem oraz na zakrętach.

Zasada 8.

Bezwzględnie trzeba unikać nagłego ruszania, gwałtownego skręcania i hamowania.

Zasada 9.

Trzeba zwrócić na to uwagę, aby żadna część ciała operatora nie wystawała poza obrys wózka i daszka ochronnego.

Ogólne zasady bezpiecznego użytkowania butli na gaz płynny propan-butan (LPG)

Zasada 1.

Podstawową zasadą jest, że do napełniania gazem płynnym i magazynowania tego gazu dopuszcza się jedynie specjalnie do tego celu przeznaczone zbiorniki ciśnieniowe, spełniające wymagania określone w przepisach dozoru technicznego i Polskich Normach.

Zasada 2.

Napełnianie butli gazem płynnym może odbywać się wyłącznie w rozlewniach gazu płynnego.

Zasada 3.

Bezwarunkowo zabronione jest napełnianie gazem płynnym butli, których stan techniczny nie odpowiada wymaganiom bezpiecznej eksploatacji, a w szczególności butli:

 do gazu innego niż ten, na który butla jest przeznaczona,

 bez wymaganego oznakowania,

 z nieczytelnymi lub nieprawidłowymi oznaczeniami,

 po upływie terminu badania okresowego,

 z nieszczelnym lub uszkodzonym zaworem,

 z uszkodzeniami powierzchni,

 poddanych działaniu płomieni,

 wyposażonych w zawory, których konstrukcja umożliwia demontaż zaworu w celu przeprowadzenia naprawy,

 których powłoka ma barwę czerwoną lub żółtą.

Zasada 4.

Opróżnianie butli oraz upuszczanie gazu może odbywać się wyłącznie przy użyciu urządzenia do odsysania gazu.

Zasada 5.

Butle napełnione gazem płynnym, a nie zamontowane na wózku jezdniowym, powinny być wyposażone w nakrętkę zaślepiającą lub kapturek ochronny na króćcu przyłączeniowym. Butle o pojemności powyżej 5 kg gazu płynnego powinny być ponadto wyposażone w osłonę zaworu lub kołpak ochronny.

Szczegółowe zasady bezpiecznego użytkowania butli na gaz płynny propan-butan (LPG)

Zasada 1.

Butle należy przechowywać:

 w pomieszczeniu dobrze wentylowanym,

 z dala od otwartego ognia,

 w oddaleniu od urządzeń elektrycznych i jakichkolwiek źródeł zasilania.

Butli nie wolno przechowywać:

 w piwnicy lub pomieszczeniach zamkniętych, ponieważ propan-butan, będąc cięższy od powietrza, osiądzie w dolnych partiach pomieszczenia, a gromadząc się tam utworzy łatwo palną mieszaninę,

 w pobliżu źródeł ciepła.

Zasada 2.

Do podłączania butli zawsze używać:

 węży przeznaczonych dla gazu płynnego oraz

 reduktora ciśnieniowego przeznaczonego specjalnie do propanu lub mieszaniny propan-butan. Pod żadnym pozorem nie wolno palić tytoniu oraz używać otwartego ognia podczas podłączania butli

Zasada 3.

Szczelność połączenia sprawdzić przy użyciu roztworu wody i mydła. Wycieków nigdy nie należy sprawdzać za pomocą płomienia!

Zasada 4.

Przy podłączaniu nowej butli należy każdorazowo sprawdzić jakość uszczelki reduktora. Jeśli zachodzi taka potrzeba, uszczelkę trzeba wymienić.

Zasada 5.

Przed odłączeniem pustej butli należy najpierw zamknąć zawór podłączonego urządzenia, a dopiero następnie zawór butli.

Zasady bezpiecznej obsługi trakcyjnych akumulatorów kwasowych

Zasada 1.

Przyłączanie do ładowania baterii wózków akumulatorowych powinno odbywać się wyłącznie za pośrednictwem gniazd wtykowych.

Zasada 2.

Podczas ładowania akumulatorów kwasowych, z uwagi na wydzielanie się wodoru, zabronione jest używanie otwartego ognia. Wodór (H) jest najlżejszym z gazów. Nie posiada koloru, zapachu i smaku. Jest gazem silnie wybuchowym. Z tlenem i powietrzem tworzy tzw. mieszaninę piorunującą.

Zasada 3.

Po zakończeniu pracy przy akumulatorach kwasowych pracownik powinien umyć ręce i twarz w roztworze sody, a następnie umyć się mydłem.

Zasady postępowania w razie wypadku

Zasada 1.

Jeżeli są ku temu warunki należy niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także wszystkie inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie.

Zasada 2.

Przystąpić do udzielania pomocy osobom poszkodowanym. Udzielając pierwszej pomocy należy działać spokojnie, szybko i sprawnie, a w międzyczasie ktoś ze współpracowników powinien wezwać pogotowie ratunkowe.

Pierwsza pomoc przedmedyczna

Urazy kończyn – złamania, stłuczenia

Objawy:

 silny ból, który może nie ustępować i nasilać się przy próbach ruchu oraz przy ucisku miejsca urazu,

 utrata czynności kończyny,

 zniekształcenie miejsca złamania lub stłuczenia.

Na miejscu wypadku należy przede wszystkim:

 pod żadnym pozorem nie poruszać kończyną,

 unieruchomić uszkodzony odcinek przed poruszaniem chorego,

 uszkodzoną kończynę położyć nieco ponad poziomem serca. Wskazane jest, aby okładać unieruchomioną kończynę workami z lodem.

Urazy kończyn – obcięcia, zmiażdżenia

Na miejscu wypadku należy przede wszystkim założyć opaskę uciskową w odległości 5–10 cm od miejsca obcięcia (przy zmiażdżeniach – tylko w takich sytuacjach, jeżeli występuje krwotok).

Opaski uciskowej nie wolno luzować nawet na natarczywe prośby poszkodowanego, a zmiażdżonej kończyny nie wolno podnosić!

Oparzenia chemiczne roztworem kwasu siarkowego

Na miejscu wypadku należy:

 miejsce oblania natychmiast natrzeć rozcieńczonym amoniakiem lub 5% roztworem sody amoniakalnej,

 twarz lub oczy przemyć dokładnie 2% roztworem sody oczyszczonej.

Zestaw środków do przemywania oblanych miejsc powinien bezwzględnie znajdować się w apteczce pierwszej pomocy, która powinna znajdować się w akumulatorni.

6. Pokaz przez instruktora sposobu wykonywania pracy

Na tym etapie instruktażu stanowiskowego najistotniejsze są:

 dobór przez instruktora czynności wykonywanych przy pracach transportowych z użyciem wózków podnośnikowych będących przedmiotem i celem pokazu,

 zwrócenie uwagi instruowanego pracownika na najważniejsze z punktu bezpieczeństwa pracy czynności wykonywane podczas pokazu,

 zwrócenie uwagi instruowanego pracownika na niebezpieczne strefy wózka,

 zapewnienie instruowanemu pracownikowi dogodnych warunków obserwowania pokazu.

Ważne jest też, aby czynności objęte pokazem były wykonane przez instruktora:

 w normalnym tempie, z powtarzaniem fragmentów niebezpiecznych,

 w zwolnionym tempie – wszystkie fragmenty niebezpieczne. Prócz tego instruktor powinien cały pokaz powtórzyć w zwolnionym, a następnie normalnym tempie pracy.

7. Próbne wykonanie zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora

Wstępna próba samodzielnego wykonania czynności przez instruowanego pracownika w zwolnionym tempie pracy składa się z dwóch etapów:

 pracownik objaśnia przyjęte metody pracy,

 instruktor zwraca uwagę na popełniane błędy i je koryguje.

8. Samodzielna praca pracownika pod nadzorem instruktora

Na tym etapie instruktażu:

 pracownik wykonuje samodzielnie pracę w normalnym tempie,

 instruktor ingeruje wyłącznie w przypadkach, gdy zachodzi potrzeba korygowania błędów i objaśniania wątpliwości.

Przedmiotem pokazu:

 przez instruktora sposobu wykonywania pracy,

 próbnego wykonania zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora oraz

 próbnego wykonania zadania przez pracownika pod kontrolą instruktora – powinno być w szczególności:

 manipulowanie ładunkami:

o podnoszenie ładunku spaletyzowanego lub niespaletyzowanego,

o składowanie i pobieranie ładunku, a także

o układanie w gniazdach i podejmowanie z gniazd;

 podnoszenie osób przy użyciu wózków;

 manewrowanie wózkiem z podniesionym ładunkiem;

 jazda tyłem przy zjazdach z ładunkiem z pochyłości;

 jazda z ładunkiem przesłaniającym widoczność operatorowi.

9. Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez pracownika

Podobnie, jak w przypadku instruktaży na innych stanowiskach, instruktor omawia i ocenia prawidłowość wykonywania poszczególnych czynności przez instruowanego pracownika.

Także i w tym przypadku, wyłącznie pozytywna ocena stanowi podstawę do wydania operatorowi imiennego zezwolenia i dopuszczenia go do samodzielnej obsługi wózka podnośnikowego.