Postanowienie o odrzuceniu pozwu

Sygn. akt IV P 1234/23

POSTANOWIENIE

dnia 15 marca 2024 r.

Sąd Rejonowy w Warszawie Wydział X Pracy

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Kowalska

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2024 r. w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Jana Nowaka

przeciwko Global Corp. w Londynie (Wielka Brytania)

o zapłatę

na skutek zarzutu braku jurysdykcji

postanawia

        na podstawie art. 1099 § 1 zd. 2 k.p.c.

        odrzucić pozew

/-/ Anna Kowalska

UZASADNIENIE

   W dniu 1 lutego 2024 r. Jan Nowak (powód) wystąpił z pozwem o zapłatę przeciwko Global Corp. w Londynie (Wielka Brytania) (pozwanemu).

   W odpowiedzi na pozew z dnia 15 lutego 2024 r. pozwany podniósł zarzut braku jurysdykcji krajowej. Uzasadniając powołany zarzut pozwany wskazał, iż z uwagi na jego siedzibę niniejsza sprawa jest sprawą z tzw. elementem zagranicznym i mają w niej zastosowanie przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 439/2007 z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U.UE.L 199 z 31.7.2007, str. 1; dalej: rozporządzenie). Pozwany argumentował, że umowa o pracę została zawarta pomiędzy obywatelem Polski a spółką prawa brytyjskiego, a powód wykonywał swoją pracę w Wielkiej Brytanii. W związku z powyższym, na podstawie art. 2 ust. 1, art. 3 ust 1 w zw. z art. 60 rozporządzenia sądem właściwym dla rozpoznania niniejszej sprawy jest sąd z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Ponadto pozwany załączył do odpowiedzi na pozew kopię dokumentu poświadczającego, iż Global Corp. uzyskała zdolność prawną dnia 5 stycznia 2020 r. w Londynie (Wielka Brytania) (Companies House - k. 25).

   Na rozprawie w dniu 5 marca 2024 r. powód został przesłuchany na okoliczność zasadności zarzutu braku jurysdykcji krajowej. Powód zeznał, że pracę u pozwanego znalazł za pośrednictwem Global Recruitment w Warszawie. Natomiast będąc zatrudnionym u pozwanego, który jest agencją pracy tymczasowej pracował tylko w British Industries, w Manchesterze (Wielka Brytania) (k. 30).

   Ustosunkowując się do odpowiedzi na pozew, w piśmie z dnia 8 marca 2024 r. powód wniósł o oddalenie zarzutu braku jurysdykcji sądu w Warszawie. Powód wyraził przypuszczenie, że Global Recruitment w Warszawie jest filią, agencją lub innym oddziałem pozwanego. Powód przedstawił również odpis z KRS spółki Global Recruitment, z którego wynika, iż jedynym wspólnikiem tej spółki jest Global Corp. w Londynie. Zdaniem powoda, "skoro w myśl art. 18 (...) [rozporządzenia], pracodawca w przypadku filii, agencji lub oddziału w Polsce traktowany jest jakby miał miejsce zamieszkania w Polsce, to - tym bardziej - w przypadku gdy ma wspólnika w Polsce, który przyjmował zgłoszenie powoda do pracy, załatwiał formalności związane ze sporną pracą". Według powoda, "również na zasadzie art. 6 wymienionego Rozporządzenia, gdyby powód pozwał obu opisanych wspólników, właściwy byłby Sąd Warszawski".

   Sąd zważył co następuje:

(1)

   Zgodnie z zasadą priorytetu konwencyjnego, wyrażoną w art. 91 Konstytucji,

1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy.

2. Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z umową.

3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską umowy konstytuującej organizację międzynarodową, prawo przez nią stanowione jest stosowane bezpośrednio, mając pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami.

   Zatem, w odniesieniu do prawa stanowionego przez odpowiednie organy Unii Europejskiej obowiązuje natomiast zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego. Zasady jurysdykcji w sprawach cywilnych i handlowych zostały uregulowane przez Unię Europejską w rozporządzeniu Rady (WE) nr 439/2007 z dnia 11 grudnia 2007 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U.UE.L 199 z 31.7.2007). W związku z powyższym, w zakresie uregulowanym w rozporządzeniu, przepisy kodeksu postępowania cywilnego nie mają zastosowania.

   Na podstawie art. 3 ust. 1 rozporządzenia osoby mające miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego mogą być pozywane przed sądy innego Państwa Członkowskiego tylko zgodnie z przepisami sekcji 2 - 7 rozdziału II rozporządzenia.

   Zgodnie z art. 18 ust. 1 rozporządzenia, jeżeli przedmiotem postępowania jest indywidualna umowa o pracę lub roszczenia z indywidualnej umowy o pracę, jurysdykcję określa się według przepisów sekcji 5 rozporządzenia bez uszczerbku dla art. 4 i art. 5 pkt 5 rozporządzenia. Na podstawie art. 19 pkt 1 rozporządzenia pracodawca mający miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim może być pozwany przed sądy Państwa Członkowskiego, w którym ma miejsce zamieszkania. Natomiast, na podstawie art. 19 pkt 2 rozporządzenia, pracodawca mający miejsce zamieszkania w Państwie Członkowskim może być pozwany w innym Państwie Członkowskim przed sąd miejsca, w którym pracownik zazwyczaj świadczy lub ostatnio zazwyczaj świadczył pracę (art. 19 pkt 2 lit. a) lub jeżeli pracownik zazwyczaj nie świadczy lub zazwyczaj nie świadczył pracy w jednym i tym samym państwie - przed sąd miejsca, w którym znajduje się albo znajdował się oddział, który pracownika zatrudnił (art. 19 pkt 2 lit b).

   Przez miejsce zamieszkania w przypadku osób prawnych, na podstawie art. 60 ust. 1 lit a w zw. z art. 60 ust. 2 rozporządzenia, należy rozumieć miejsce zarejestrowania spółki (Companies House) lub, jeżeli takowe nigdzie nie istnieje - miejsce uzyskania zdolności prawnej (Londyn), albo, jeżeli ono nie istnieje, miejsce, w którym nastąpiło założenie spółki (Londyn).

   Ponadto, na podstawie art. 5 pkt 5 rozporządzenia, osoba, która ma miejsce zamieszkania na terytorium Państwa Członkowskiego, może być pozwana w innym Państwie Członkowskim w sprawach dotyczących sporów wynikających z działalności filii, agencji lub innego oddziału - przed sąd miejsca, gdzie znajduje się filia, agencja lub inny oddział.

   W myśl przepisów cytowanego rozporządzenia pod pojęciem filii, agencji lub oddziału należy rozumieć ośrodek działalności gospodarczej, który występuje na stałe jako jednostka zamiejscowa centrali, posiada zarząd i jest tak wyposażony, że może on dokonywać czynności z osobami trzecimi w taki sposób, iż chociażby osoby te wiedzą, że może zostać nawiązany stosunek prawny z centralą znajdującą się za granicą, to jednak nie muszą występować bezpośrednio do centrali, lecz mogą dokonać czynności z tym ośrodkiem, który pozostaje pod nadzorem lub kierownictwem centrali (Tomasz Wiśniewski w: Piotr Rylski (red.) Komentarz do rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001, Warszawa, C.H.Beck 2012; wyrok TSUE z dnia 19 września 2013 r. w sprawie C-319/12 Elefanten Schuh GmbH v. Mucos Pharma GmbH & Co. KG w: LexPolonica).

   Ponadto, na podstawie przepisów cytowanego rozporządzenia, aby sprawa mogła należeć do zakresu zastosowania art. 5 pkt 5 rozporządzenia, musi dotyczyć sporu wynikającego z działalności filii, agencji lub innego oddziału. Powyższe oznacza, iż przepis ten dotyczy sporów odnoszących się do umownych lub pozaumownych praw i obowiązków wynikających z właściwego prowadzenia filii, agencji lub innego oddziału, sporów odnoszących się do zobowiązań zaciągniętych przez filię, agencję lub inny oddział w imieniu centrali oraz sporów odnoszących się do pozaumownych zobowiązań, wynikających z działalności prowadzonej przez filię, agencję lub inny oddział w miejscu, w którym się znajdują, na rzecz centrali (Tomasz Wiśniewski w: Piotr Rylski (red.) Komentarz do rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001, Warszawa, C.H.Beck 2012; wyrok TSUE z dnia 22 listopada 2012 r. w sprawie C-256/11 Antonio Gramsci Carcea v. Jürgen Becker w: LexPolonica).

   W świetle przytoczonych przepisów prawa, przesłanką faktyczną rozstrzygnięcia, sąd którego państwa jest właściwy do rozpoznania sprawy dotyczącej roszczeń z indywidualnej umowy o pracę, jest to: (a) w jakim Państwie Członkowskim pracownik świadczył pracę, (b) który podmiot, z siedzibą w jakim Państwie Członkowskim, zatrudnił pracownika, ewentualnie, (c) czy roszczenie w danym przypadku dotyczy sprawy wynikającej z działalności filii, agencji lub oddziału (art. 5 pkt 5 rozporządzenia).

(2)

   Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej, stwierdzić należy w pierwszej kolejności, iż przedmiotem sporu pomiędzy powodem a pozwanym jest roszczenie powoda o wypłatę zaległego wynagrodzenia. Roszczenie to powód skierował do spółki, która go zatrudniła, a więc podpisała z nim umowę o pracę, tj. Global Corp. w Londynie (Wielka Brytania). Ta spółka zatrudniła powoda, na jej rzecz powód świadczył pracę, ona wypłacała powodowi wynagrodzenie (k. 15). Ponadto, powód bezspornie świadczył pracę na rzecz pozwanego na terenie Wielkiej Brytanii (w British Industries, w Manchesterze) (k. 30). Bezsprzecznie zatem to pozwany jest zobowiązany do wypłaty na rzecz powoda zaległego wynagrodzenia. Wobec tego, nie można uznać, iż roszczenie powoda względem pozwanego wynika, chociażby pośrednio, z działalności usytuowanej na terytorium Polski spółki Global Recruitment, chociaż jest ona niewątpliwie kapitałowo powiązana z pozwanym.

   Można i zapewne należałoby uznać, że roszczenie powoda wynika z działalności filii (agencji) oddziału pozwanego tylko w wypadku, gdyby ta filia (agencja) oddział podpisała z powodem umowę o pracę i wypłacała mu wynagrodzenie, czyli była pod względem formalnym i prawnym pracodawcą powoda (przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy - gdyby ta spółka, wbrew zaciągniętemu zobowiązaniu, nie wypłaciła powodowi należnego mu wynagrodzenia). Tymczasem, odpowiadając na zarzut pozwanego dotyczący braku jurysdykcji, powód nie wykazał nawet tego, że Global Recruitment w Warszawie jest filią (agencją) oddziałem pozwanego (Global Corp. w Londynie) na terenie Polski - powód przedstawił jedynie odpis z KRS, z którego wynika, że jedynym udziałowcem Global Recruitment w Warszawie jest pozwany.

   Powód nie wykazał, że jego roszczenie ma bezpośredni związek z działalnością Global Recruitment w Warszawie. Pracodawcą powoda, czemu powód nie zaprzeczał, był pozwany Global Corp. w Londynie, mający swoją siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii, a fakt, iż Global Recruitment w Warszawie rekrutowała powoda do pracy w Wielkiej Brytanii i doprowadziła do podpisania pomiędzy powodem a pozwanym umowy o pracę nie ma wpływu na ocenę jurysdykcji sądu warszawskiego w świetle przepisów rozporządzenia. Być może inaczej należałoby ocenić sytuację, gdyby powód występował na drogę sądową jakimiś roszczeniami odszkodowawczymi, na przykład twierdząc, że w toku rekrutacji szkodę wyrządziła mu Global Recruitment w Warszawie. Oczywiście także wówczas, aby prowadzić sprawę przeciwko Global Recruitment w Warszawie przed sądem warszawskim należałoby wykazać, że Global Recruitment w Warszawie jest filią (agencją) oddziałem Global Corp. w Londynie.

   Za całkowicie bezzasadny uznać należy argument powoda, a właściwie jedynie zdawkowe odwołanie się do art. 6 rozporządzenia. Domyślać się można, że powód ma na myśli art. 6 pkt 1 rozporządzenia, traktujący o jurysdykcji w razie łącznego pozwania kilku osób. Odwołanie się przez powoda do tego przepisu jest zupełnie chybione, zważywszy na fakt, że powód pozwał jedynie Global Corp. w Londynie, a więc jeden podmiot.

   Ponieważ pozwany (pracodawca powoda) ma siedzibę na terenie Wielkiej Brytanii, a powód świadczył pracę na rzecz pozwanego jedynie na terenie Wielkiej Brytanii, to, na podstawie art. 19 pkt 1 w zw. z art. 3 ust. 1 rozporządzenia, sądem właściwym do rozpoznania przedmiotowej sprawy jest sąd brytyjski.

(3)

   Odnośnie badania jurysdykcji krajowej w procesie, przepisy kodeksu postępowania cywilnego (Część czwarta, Księga pierwsza, Tytuł III) stanowią, co następuje:

   Art. 1099. § 1. Brak jurysdykcji krajowej sąd bierze pod rozwagę z urzędu w każdym stanie sprawy. W razie stwierdzenia braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew albo wniosek, z zastrzeżeniem art. 1104 § 2 lub art. 1105 § 5.

   § 2. Brak jurysdykcji krajowej stanowi przyczynę nieważności postępowania.

   Art. 1104. § 1. Strony oznaczonego stosunku prawnego mogą umówić się na piśmie o poddanie wynikłych lub mogących wyniknąć z niego spraw o prawa majątkowe jurysdykcji sądów polskich.

   § 2. Poddanie jurysdykcji sądów polskich spraw, o których mowa w § 1, może nastąpić również przez wdanie się w spór co do istoty sprawy, jeżeli pozwany nie podniesie zarzutu braku jurysdykcji krajowej.

   § 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się w sprawach, które według przepisów prawa polskiego należą do wyłącznej jurysdykcji sądów państwa obcego.

   Art. 1105. § 1. Strony oznaczonego stosunku prawnego mogą umówić się na piśmie o poddanie jurysdykcji sądów państwa obcego wynikłych lub mogących wyniknąć z niego spraw o prawa majątkowe, wyłączając jurysdykcję sądów polskich, jeżeli umowa taka jest skuteczna według prawa mającego do niej zastosowanie w państwie obcym.

   § 2. Umowa wyłączająca jurysdykcję sądów polskich nie może dotyczyć spraw:

     1) należących do wyłącznej jurysdykcji sądów polskich;

     2) z zakresu prawa pracy, chyba że umowa zostanie zawarta po powstaniu sporu;

     3) wynikłych lub mogących wyniknąć z umów zawartych przez konsumenta, który ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Polsce;

     4) wynikłych lub mogących wyniknąć ze stosunku ubezpieczenia.

   § 3. Jurysdykcji sądów polskich nie wyłącza umowa, na podstawie której tylko jedna ze stron może wytoczyć powództwo przed sądy państwa obcego.

   § 4. W sprawach wymienionych w § 2 pkt 3 dopuszczalne jest zawarcie umowy, na podstawie której konsument może wytoczyć powództwo przed sądy państwa obcego.

   § 5. W sprawach wymienionych w § 2 pkt 4 dopuszczalne jest zawarcie umowy, na podstawie której powództwo przeciwko ubezpieczycielowi może być wytoczone przed sądy państwa obcego.

   § 6. Jeżeli strony zawarły umowę wyłączającą jurysdykcję sądów polskich, art. 1104 § 2 stosuje się odpowiednio.

   Zgodnie z art. 26 ust. 1 rozporządzenia, jeżeli pozwany, który ma miejsce zamieszkania w jednym Państwie Członkowskim, jest pozwany przed sąd innego Państwa Członkowskiego i nie wdaje się w spór, sąd z urzędu stwierdza brak swej jurysdykcji, jeżeli jego jurysdykcja nie wynika z przepisów niniejszego rozporządzenia.

   Mając powyższe na względzie, uwzględniając zarzut pozwanego w trybie art. 26 ust. 1 rozporządzenia a contrario, działając na podstawie art. 1099 § 1 zd. 2 k.p.c. pozew odrzucono, orzekając, jak w sentencji.

/-/ Anna Kowalska

Z / Proszę:

1. odnotować + zakreślić

2. odpis postanowienia:

   - pełnomocnikowi powoda

   - pełnomocnikowi pozwanego

3. za 2 dni lub z pismami

18 marca 2024 r.