Program instruktażu stanowiskowego pracownika ochrony

Program instruktażu stanowiskowego pracownika ochrony mienia i osób

1. Podstawy opracowania programu

Szkolenie przeznaczone jest dla pracownika zatrudnionego w Solid Security ochroniarskiej zajmującej się ochroną mienia w zakładach pracy o zróżnicowanym profilu działalności.

Do obowiązków pracownika należy kontrola, m.in.:

• ruchu osobowego i materiałowego na przejściu i w bramie wjazdowej,

• trzeźwości pracowników wchodzących/wychodzących z zakładu.

W trakcie każdej zmiany roboczej pełniący służbę pracownik:

• dokonuje obchodu terenu zakładu pracy kilka razy,

• pełni służbę na przejściu dla pieszych lub przy bramie wjazdowej,

• obsługuje monitor ekranowy systemu monitoringu zakładu,

• oczyszcza wjazd i przejście z błota, śmieci, śniegu, lodu, itp.,

• pełni funkcje porządkowego w sytuacji: wypadku, pożaru, katastrofy, awarii.

Poszczególne zadania pracownik ochrony wykonuje samodzielnie lub w zespole, w zależności od warunków lokalnych i ustalonych procedur postępowania.

Pracownik ma do dyspozycji pomieszczenie wartowni.

Podstawą prawną opracowania programu są rozporządzenia:

• Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650

• Dz.U. 2013 poz. 961

• Dz.U. 2019 poz. 2460

• Dz.U. 2020 poz. 1672

• Dz.U. 2021 poz. 1073

W trakcie szkolenia pracownika ochrony należy wykorzystywać także przepisy dotyczące bhp w konkretnych branżach, zgodnie ze specyfiką zakładów pracy podlegających ochronie przez danego pracownika.

PRZYKŁAD

Jeśli ochranianym obiektem będzie magazyn wysokiego składowania, szkolenie powinno być rozszerzone, m.in. o przepisy rozporządzeń:

• Dz.U. 2010 nr 109 poz. 719

• Dz.U. 2014 poz. 823

• Dz.U. 2017 poz. 88

• Dz.U. 2022 poz. 2141

2. Cel szkolenia

Celem szkolenia jest uzyskanie przez pracownika:

• informacji o czynnikach środowiska pracy występujących w miejscu pracy i w jego bezpośrednim otoczeniu oraz o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą,

• wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagrożeniami mogącymi skutkować urazami i chorobami, w warunkach pracy normalnej oraz w sytuacjach nietypowych, w tym awaryjnych,

• wiedzy i praktycznych umiejętności bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności leżących w zakresie jego obowiązków, w tym także postępowania w sytuacjach wymagających interwencji,

• informacji o zasadach postępowania w razie: wypadku przy pracy, pożaru, zagrożenia od osób trzecich lub w innej nietypowej sytuacji.

Instruktaż stanowiskowy powinien być przeprowadzony na każdym nowym – szczególnie nietypowym miejscu pracy, na którym mogą wystąpić inne, wcześniej nie omówione, zagrożenia. W wielu sytuacjach dotychczasowy instruktaż stanowiskowy wystarczy uzupełnić.

PRZYKŁAD

Jeśli pracownik jest przenoszony z dotychczasowego stanowiska pracy, gdzie ochronie podlegał biurowiec do ochrony zakładu chemicznego, szkolenie powinno być rozszerzone m.in. o:

• zasady ochrony ppoż. obiektów, w których magazynowane są materiały łatwopalne, w tym m.in. lokalizację i zasady działania:

  ◯ sygnalizacji alarmowo-pożarowej,

  ◯ urządzeń gaśniczych pianowych i zraszaczowych,

  ◯ hydrantów,

  ◯ podręcznego sprzętu ppoż., np. gaśnic proszkowych i koców gaśniczych;

• minimalne wymiary stref zagrożenia wybuchem i zasady zachowania się w takiej strefie;

• rozmieszczenie lokalnej sieci łączności telefonicznej, wraz z podstawowymi numerami alarmowymi (np. do straży pożarnej lub pogotowia ratunkowego), itp.

3. Sposób organizacji szkolenia

Szkolenie należy przeprowadzić w formie instruktażu – na stanowisku (stanowiskach), na którym(ch) będzie zatrudniony ochroniarz, na podstawie programu szczegółowego.

PRZYKŁAD

Podczas szkolenia powinna zostać omówiona:

• specyfika chronionych obiektów,

• wykorzystywany sprzęt pomocniczy,

• warunki lokalne.

Szkolenie przeprowadza:

• bezpośredni przełożony pracownika ochrony,

• szef Solid Security lub

• inna osoba wyznaczona do przeprowadzania instruktażu.

Każda z wymienionych osób musi posiadać odpowiednią wiedzę i kwalifikacje.

Sposób realizacji szkolenia i czas trwania poszczególnych jego części należy dostosować do przygotowania zawodowego i dotychczasowego stażu pracy instruowanego pracownika oraz rodzajów ochranianych obiektów i obsługiwanych urządzeń pomocniczych.

Ze względu na to, że pracownik ochrony narażony jest na wszystkie zagrożenia, jakie występują w ochranianych obiektach, powinien przejść dodatkowe szkolenia z zakresu:

• identyfikowania ww. zagrożeń,

• zasad ograniczania tych zagrożeń,

• sposobów alarmowania i postępowania w przypadku awarii, itp.

Szkolenie tego typu powinien przeprowadzić pracownik chronionego zakładu znający specyfikę ochranianych obiektów i potencjalne zagrożenia.

Program szkolenia powinien być okresowo weryfikowany ze względu na specyfikę branży, w której z jednej strony trudno jest precyzyjnie i jednoznacznie ustalić wszystkie możliwe zagrożenia, a z drugiej strony często dochodzi do zmian istniejących już warunków pracy.

4. Plan instruktażu stanowiskowego pracownika ochrony mienia

Lp.                Temat szkolenia                   Liczba                                        godzin

1.    Przygotowanie agenta ochrony do wykonywania określonej pracy, w tym w szczególności:    2

    a) omówienie warunków pracy z uwzględnieniem elementów:

    • miejsc, w których będą wykonywane prace, mających wpływ na warunki pracy agenta, w tym:

      – terenu zakładu, po którym porusza się pracownik, w tym topografii ochranianych pomieszczeń i obiektów,

      – warunków pogodowych,

      – poruszających się samochodów, wózków widłowych,

      – systemów monitoringu;

    • stanowiska roboczego mających wpływ na bhp, w tym:

      – pozycji ciała w trakcie pracy (szczególnie podczas pracy z monitorami ekranowymi – zwłaszcza ustawienie i oświetlenie),

      – oświetlenie w miejscach wykonywania pracy;

    • wpływ kultury osobistej na skuteczność interwencji z zachowaniem warunków bezpieczeństwa swojego i osób trzecich;

    b) omówienie:

    • zagrożeń występujących przy wykonywaniu prac i czynnościach pomocniczych;

    • wyników oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą;

    c) omówienie:

    • sposobów ochrony przed zagrożeniami występującymi podczas pracy w poszczególnych, typowych miejscach;

    • przebiegu czynności przed, w trakcie i po zakończeniu zmiany roboczej, a także po wykonaniu konkretnego zadania;

    • stosowanych systemów łączności, znaków lub sygnałów bezpieczeństwa;

    • procedur obowiązujących podczas kontroli osób i pojazdów;

    • zasad postępowania w razie:

      – konieczności interwencji,

      – włamania, kradzieży,

      – wypadku, pożaru lub awarii.

2.    Pokaz instruktora sposobu wykonywania pracy na stanowisku pracy zgodnie z przepisami       0,5

     i zasadami bhp, z uwzględnieniem metod bezpiecznego wykonywania poszczególnych czynności i ze szczególnym zwróceniem uwagi na czynności trudne oraz niebezpieczne tak dla ochroniarza, jak i osób postronnych.

3.    Próbne wykonanie zadania przez ochroniarza pod kontrolą instruktora.                              0,5

4.    Samodzielna praca ochroniarza pod nadzorem instruktora.                                     4

5.    Omówienie i ocena przebiegu wykonywania pracy przez pracownika.                             1

     Razem:                                                                        8

1 godzina instruktażu = 45 minut

        Program opracował:                  Po konsultacji z pracownikami zatwierdził:

...........................................               ………..……..……...................................................

      (Jan Kowalski)                            (2023-10-27, Anna Nowak, Kierownik Działu BHP, podpis)

5. Treść instruktażu

                         Warunki środowiska pracy

Instruktaż należy prowadzić w taki sposób, aby pracownik ochrony (wykonujący często pracę samodzielnie) uzyskał komplet wiadomości i umiejętności istotnych dla zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy nie tylko sobie, ale również osobom trzecim.

Na początku szkolenia należy zapoznać pracownika z typowymi miejscami wykonywania przez niego pracy oraz miejscami związanymi z zatrudnieniem, w tym z:

• budynkami administracyjnymi, halami produkcyjnymi i magazynami, które podlegają ochronie – ze szczególnym zwróceniem uwagi na:

  ◯ jednoznaczną identyfikację obiektu oraz

  ◯ wejścia, okna, bramy i inne miejsca, na które należy zwrócić uwagę w trakcie pełnienia służby;

• obiektami szczególnymi;

• wartowniami i ewentualnymi budkami strażniczymi;

• pomieszczeniami higieniczno-sanitarnymi (miejscem przechowywania odzieży własnej i roboczej, spożywania posiłków, itp.).

PRZYKŁAD

Obiektami szczególnymi, które koniecznie należy pokazać agentowi ochrony są, np.:

• serwerownia;

• system alarmowy;

• miejsca przechowywania:

  ◯ materiałów niebezpiecznych,

  ◯ cennych rzeczy;

• pomieszczenia:

  ◯ kasy,

  ◯ przechowywania danych osobowych w postaci elektronicznej, itp.

Podczas pokazywania lokalizacji poszczególnych miejsc należy zwrócić uwagę pracownika także na specyfikę i wyposażenie techniczne oglądanych obiektów i pomieszczeń.

PRZYKŁAD

Wiele osób ma problemy z prawidłowym odczytywaniem map i planów. Warto w trakcie szkolenia sprawdzić, czy instruowany pracownik dobrze radzi sobie w tej dziedzinie. Jeśli nie – trzeba kwestię tę przećwiczyć. Jest to o tyle ważne, że w przypadku jakiegoś zdarzenia losowego pracownik ochrony musi szybko zidentyfikować miejsce zdarzenia tak, aby bez zbędnej zwłoki móc się tam udać i w razie czego precyzyjnie poinformować o lokalizacji tego miejsca, np. ratownikom medycznym lub inne służby znajdujące się na terenie zakładu.

Kolejnym punktem szkolenia powinno być omówienie warunków pracy w różnych zakładach występujących aktualnie w harmonogramie zleceń agencji ochrony. Ze względu na różnice w postępowaniu i mogące pojawiać się zagrożenia, instruktor powinien uwzględnić specyficzne zasady ochraniania:

• budynków użyteczności publicznej,

• terenów otwartych,

• obiektów handlowych,

• miejsc oddalonych od głównej siedziby Solid Security, pozbawionych zaplecza.

W trakcie szkolenia należy uwzględnić:

• zasady pracy z monitorami ekranowymi,

• obchód zakładu po zmierzchu,

• procedury postępowania w trakcie normalnej pracy,

• czynności interwencyjne,

• oświetlenie terenów i pomieszczeń,

• urządzenia techniczne i stosowane wyposażenie,

• systemy łączności (m.in. zasięg urządzeń),

• miejsca pożarowo niebezpieczne,

• miejsca wyznaczone na palenie papierosów.

PRZYKŁAD

Omawiając wykorzystywane urządzenia techniczne i stosowane wyposażenie, instruktor powinien koniecznie uwzględnić zasady użytkowania wyposażenia specjalistycznego, np.:

• latarki,

• radiotelefonów,

• tonfy,

• kajdanek, itp.

W trakcie szkolenia pracownik ochrony powinien poznać także wykorzystywane systemy monitoringu, ostrzegania i zasady sygnalizacji zagrożeń.

PRZYKŁAD

Omawiając procedury postępowania w trakcie normalnej pracy należy przedstawić agentowi ochrony sposób postępowania i osoby odpowiedzialne za przeprowadzenie kolejnych etapów procedury.

PRZYKŁAD

Pracownik powinien poznać sposób sprawdzania tożsamości osób przychodzących i zasady wpuszczania tych osób na teren chronionego obiektu, np.:

• konieczność odnotowywania wejść i wyjść w książce wejść i wyjść (rodzaj danych, które powinny zostać wpisane),

• zasady powiadamiania pracowników, do których przychodzi ktoś z zewnątrz,

• pomieszczenia, w których mogą poruszać się wyłącznie osoby ze szczególnym rodzajem uprawnień,

• zasady kontrolowania wnoszonych: bagaży, pakietów i dokumentów,

• obowiązek eskortowania osób przychodzących do strefy ograniczonego dostępu.

PRZYKŁAD

Pracownik ochrony powinien zostać zapoznany również z zasadami przyjmowania przesyłek (kategoryczny zakaz przyjmowania jakichkolwiek przedmiotów od nieznanych osób).

PRZYKŁAD

Omawiając czynności interwencyjne należy pokazać, gdzie znajdują się telefony alarmowe oraz omówić kolejność powiadamiania odpowiednich służb w razie różnego rodzaju występujących zdarzeń, np.:

• w trakcie i po włamaniu lub napadzie,

• w przypadku wystąpienia awarii urządzeń zakładu lub sytemu monitoringu,

• w razie pożaru,

• w przypadku awarii oświetlenia.

Ważne numery telefonów, które pracownik powinien znać, to w zależności od warunków miejscowych:

• alarmowe – do straży pożarnej, pogotowia ratunkowego, policji, pogotowia energetycznego, bezpośredniego przełożonego, ewentualnie zakładowych służb ratowniczych, jeśli takie są w ochranianym zakładzie pracy,

• do właściciela – właściciela ochranianego zakładu,

• Solid Security, Pogotowie Zamkowe, Serwis Alarmowy.

Nie wolno zapomnieć o pokazaniu przygotowanych uprzednio narzędzi do zabezpieczenia obiektów, w których nastąpiło włamanie.

            Potencjalne zagrożenia i ich skutki

Podstawą do omówienia zagrożeń występujących podczas wykonywania prac są oceny ryzyka zawodowego dla czynności wykonywanych na stanowisku pracownika ochrony w konkretnym zakładzie pracy. Istotnym jest pokazanie możliwych – maksymalnych skutków poszczególnych zagrożeń i ryzyka początkowego występującego bez stosowania zabezpieczeń.

Lista zagrożeń powinna być systematycznie aktualizowana, na podstawie informacji dotyczących wypadków przy pracy i wydarzeń potencjalnie wypadkowych. W przypadku szkolenia agentów ochrony jest to szczególnie istotne ze względu na stale zmieniające się źródła zagrożeń i ich poważne skutki.

Warto pamiętać, że pracownik ochrony podczas wykonywania obowiązków narażony jest w większości przypadków na zupełnie „zwykłe” zagrożenia. Dopiero na drugim planie są wszystkie „nietypowe” zagrożenia związane z agresją ludzi, czy zwierząt oraz te wynikające z użytkowanego wyposażenia (np. tonfy).

W zależności od specyfiki zakładu pracy, w którym pełni swe obowiązki pracownik ochrony, należy omówić zagrożenia, jakie mogą się pojawić w ochranianych obiektach, związane z prowadzoną tam działalnością i wyposażeniem. Tę część programu szkolenia należy uzgodnić z osobami odpowiedzialnymi za sprawy bhp w ochranianym zakładzie pracy.

Zagrożenia wypadkowe

Zagrożenia wypadkowe i ich skutki:

• potrącenie przez samochody wjeżdżające/wyjeżdżające do i z zakładu, a także poruszające po zakładzie, którego przyczyną mogą być:

  ◯ nieprzestrzeganie zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych,

  ◯ niezachowanie należytej ostrożności przez kierowcę lub pracownika ochrony – skutki takich zdarzeń bywają z reguły poważne: złamania lub urazy wewnętrzne;

• poślizgnięcie się, upadek na tej samej płaszczyźnie, którego powodem może być nierówne, śliskie podłoże, np.:

  ◯ błoto,

  ◯ rozlane materiały lub odpady produkcyjne,

  ◯ lód i śnieg – przy braku ładu i porządku w rejonie przejść, wejść i bram oraz nie używania odpowiedniego obuwia roboczego (zimowego, letniego) – konsekwencją są najczęściej: złamania i skręcenia kończyn oraz stłuczenia ciała;

• upadek na niższy poziom, spowodowane:

  ◯ zniszczeniem lub oblodzeniem stopni czy podestem kontrolnym a także

  ◯ wchodzeniem na dachy budynków bez użycia drabiny – w efekcie dochodzi do: stłuczeń ciała, złamań kończyn, urazów głowy;

• uderzenie o nieruchome elementy (np.: skrzydła bram, drzwi, wejścia, elementy wyposażenia kontrolowanych pomieszczeń), w sytuacji braku należytej ostrożności i pośpiechu – skutkiem są stłuczenia ciała, w tym szczególnie niebezpieczne urazy głowy;

• przytrzaśnięcie przez ruchome elementy (skrzydło bramy, okna, drzwi, szlaban), którego przyczyną może być brak:

  ◯ zabezpieczenia ww. elementów przed niekontrolowanym otwarciem lub

  ◯ należytej ostrożności przy zamykaniu drzwi, bramy lub opuszczaniu szlabanu – skutkiem są: stłuczenia ciała (najczęściej palców dłoni), ale także bardzo niebezpieczne urazy głowy;

• kontakt z ostrymi, szorstkimi krawędziami (m.in.: elementy konstrukcyjne bram, również elementy karoserii samochodów, krawędzie narzędzi), w sytuacji:

  ◯ braku należytej ostrożności spowodowanej najczęściej pośpiechem lub

  ◯ nie używania rękawic roboczych – konsekwencją są najczęściej skaleczenia i otarcia dłoni;

• pożar – spowodowany:

  ◯ nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem,

  ◯ używaniem niesprawnych urządzeń,

  ◯ paleniem w miejscach niedozwolonych – w efekcie dochodzi do zniszczenia mienia oraz poparzeń ciała czasem nawet ciężkich, a w skrajnych przypadkach może dochodzić nawet do śmierci poszkodowanego;

• porażenie prądem w instalacji elektrycznej, najczęściej w sytuacji:

  ◯ użytkowania niesprawnych urządzeń elektrycznych (np.: latarek, radiotelefonów, komputerów, instalacji oświetleniowej – a zwłaszcza przenośnych źródeł oświetlenia, przedłużaczy) lub

  ◯ samodzielnego naprawiania urządzeń elektrycznych – konsekwencją są: oparzenia ciała, urazy, a nawet śmierć;

• oparzenia, zatrucia, do których dochodzi wskutek używania niesprawnych piecyków z butlą do zasilania urządzeń grzewczych, a skutkiem są oparzenia całego ciała (najczęściej kończyn), a w skrajnych przypadkach śmierć;

• napad lub pobicie osób trzecich, do których dochodzi także w wyniku nie przestrzegania obowiązujących procedur postępowania – konsekwencją są obrażenia ciała ze skutkami trudnymi do przewidzenia aż do śmierci włącznie;

• pogryzienie przez zwierzęta (najczęściej przez psy), zdarzenia tego typu mają miejsce przeważnie z powodu nie zachowania procedur postępowania ze zwierzętami – skutki to rany ciała, najczęściej kończyn (pogryzienia), a także zakażenia;

• zranienia, do których dochodzi w wyniku:

  ◯ podejmowanych interwencji lub

  ◯ niewłaściwego pracownika nie przestrzegającego zasad posługiwania się bronią służbową – konsekwencją są najczęściej poważne obrażenia ciała (szczególnie niebezpieczne są zranienia tętnic), a nawet śmierć.

Zagrożenia chorobowe

Zagrożenia chorobowe i powodowane przez nie skutki:

• zmienny mikroklimat będący wynikiem pracy na otwartej przestrzeni w warunkach zimowych – letnich, przy nie używaniu odpowiedniej do warunków atmosferycznych odzieży, co powoduje:

  ◯ przeziębienia,

  ◯ grypę,

  ◯ oparzenia słoneczne,

  ◯ odmrożenia;

• stres spowodowane:

  &#