Wyrok nakazujący wydanie świadectwa pracy

VIII P 123/23 dnia 15.03.2023 r.

WYROK

w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej

Sąd Rejonowy w Warszawie, Mokotów 15.03.2023 Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Anna Kowalska

Protokolant Jan Nowak

po rozpoznaniu w dniu 14.03.2023 r. w Warszawie

przy udziale -

na rozprawie

sprawy z powództwa Jana Wiśniewskiego

przeciwko Adamowi Małyszowi i Piotrowi Żyle wspólnikom spółki cywilnej "Bud-Max" w Warszawie

o wydanie świadectwa pracy

nakazuje pozwanym Adamowi Małyszowi i Piotrowi Żyle wspólnikom spółki cywilnej "Bud-Max" w Warszawie wydanie powodowi Janowi Wiśniewskiemu świadectwa pracy za okres zatrudnienia powoda Jana Wiśniewskiego od 01.05.2021 r. do dnia 30.09.2022.

/-/ SSR Anna Kowalska

VIII P 123/23

UZASADNIENIE

W dniu 10.01.2023 r. Jan Wiśniewski złożył do Sądu Rejonowego w Warszawie pozew przeciwko Adamowi Małyszowi Bud-Max usługi budowlane o zobowiązanie do wydania świadectwa pracy za okres zatrudnienia od 01.05.2021 r. do dnia 30.09.2022 r. tj. do chwili ustania stosunku pracy. Na uzasadnienie swojego żądania powód powołał się na prawomocny wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 15.11.2022 r., wydany w sprawie o sygn. akt VII P 234/22, zasądzający na jego rzecz od pozwanego w niniejszej sprawie należności z tytułu wynagrodzenia za pracę (pozew k. 2, wyrok Sądu Rejonowego w Warszawie Wydział Pracy k. 7).

W piśmie procesowym z dnia 20.01.2023 r. pozwany Adam Małysz wskazał, zarzut braku legitymacji procesowej po jego stronie, gdyż firma nosi nazwę "Bud-Max" S.C. Adam Małysz, Piotr Żyła. Nadto pozwany podniósł, iż przeczy temu, aby kiedykolwiek pozostawał w stosunku pracy z Janem Wiśniewskim. Powód wykonywał dla niego prace jedynie sporadycznie, a w tym samym czasie był zarejestrowany jako bezrobotny (pismo procesowe k. 12).

Na rozprawie w dniu 10.02.2023 r. powód oświadczył, iż był zatrudniony przez spółkę cywilną, "Bud-Max" Adam Małysz, Piotr Żyła, a wszelkie rozmowy na temat zatrudnienia prowadził z Adamem Małyszem. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa i oświadczył, iż prowadzi działalność w formie spółki cywilnej z Piotrem Żyla, a pracowników zatrudnia wyłącznie jako reprezentant spółki, a nie osoba fizyczna - złożył zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (protokół rozprawy k. 20, zaświadczenie k. 25).

W związku z powyższym postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 10.02.2023 r. Sąd na podstawie, art. 194 § 1 k.p.c. w zw. z art. 477 k.p.c. wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanej Piotra Żyłę wspólnika spółki cywilnej "Bud-Max" z siedzibą w Warszawie (protokół rozprawy k. 20)

W odpowiedzi na pozew Piotr Żyła wnioskował o oddalenie powództwa podnosząc, iż Jan Wiśniewski nie pozostawał kiedykolwiek w stosunku pracy ze spółką " Bud-Max" S.C. Powód wykonywał pracę jedynie sporadycznie, ale w tym samym czasie był zarejestrowany jako bezrobotny (pismo procesowe k. 30).

W toku dalszego postępowania strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie (bezsporne).

Niezależnie od powyższego Adam Małysz, w sprawie o sygn. akt VII P 234/22 zakończonej prawomocnym wyrokiem zaocznym zasądzającym od niego na rzecz powoda wynagrodzenie za pracę, złożył skargę o wznowienie postępowania. Na rozprawie w dniu 20.02.2023 r. pełnomocnik pozwanych oświadczył, iż niezależnie od kwestionowania legitymacji biernej w sprawie o sygn. akt VII P 234/22, we wznowionym postępowaniu w będzie on zmierzał do zakwestionowania, że strony łączył kiedykolwiek stosunek pracy (protokół rozprawy k. 35-37).

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 20.02.2023 r. na podstawie art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. z urzędu zawiesił postępowanie w niniejszej sprawie (postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie k. 40-42).

W dniu 05.03.2023 r. Sąd w związku z zakończeniem sprawy o sygn. akt VII P 234/22 - o wznowienie postępowania w sprawie o sygn. akt VII P 234/22, podjął postępowanie w niniejszej sprawie (postanowienie Sądu Rejonowego w Warszawie k. 45).

Na rozprawie w dniu 14.03.2023 powód poparł powództwo precyzując, iż domaga się nakazania pozwanym wydania świadectwa pracy za okres zatrudnienia od 01.05.2021 r. do 30.09.2022 r. (protokół rozprawy k. 50).

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa. (protokół rozprawy k. 50).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Jan Wiśniewski i Piotr Żyła są wspólnikami spółki cywilnej "Bud-Max" w Warszawie (dowód: zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej k. 25, 26).

W ramach działalności tej spółki pozwany Adam Małysz zajmował się zatrudnianiem pracowników (okoliczność bezsporna)

Jan Wiśniewski został przyjęty do pracy w firmie "Bud-Max" S.C. w Warszawie na podstawie umowy o pracę, która została zawarta w formie ustnej miedzy powodem a reprezentującym spółkę Adamem Małyszem (Wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Warszawie 15.11.2022 Wydział Pracy z dnia 15.11.2022 r. sygn. akt VII P 234/22 - k. 7 akt o sygn. VII P 123/23).

W trakcie trwania stosunku pracy powód wykonywał na rzecz pozwanych szereg prac m.in. w Krakowie, na ul. Krakowskiej, na ul. Warszawskiej. Prace te były mu wyznaczane przez Adama Małysza, który także sprawował nadzór nad ich wykonaniem (zeznania świadków: Anna Nowak k. 55-57, Katarzyna Kowalska k. 60-62, Tomasz Wiśniewski k. 65-67, wyjaśnienia powoda k. 70-72).

Stosunek pracy między Janem Wiśniewskim, a pozwanymi został nawiązany 01.05.2021 r. a ustał w 30.09.2022 r. Wynagrodzenie za miesiące od 01.05.2021 r. do 31.12.2021 r. były powodowi wypłacane w całości i terminowo. Od 01.01.2022 r. Jan Wiśniewski otrzymywał od pozwanych jedynie zaliczki w związku z tym, po zakończeniu stosunku pracy wystąpił on do Sądu o zasądzenie należnego mu wynagrodzenia. Prawomocnym wyrokiem zaocznym z dnia 15.11.2022 r., wydany w sprawie o sygn. VII P 234/22 Sąd Rejonowy w Warszawie zasądził na rzecz Jana Wiśniewskiego od Adama Małysza odpowiednie kwoty z tytułu wynagrodzenia za pracę w okresie od 01.01.2022 r. do 31.03.2022 r. i od 01.04.2022 r. do 30.09.2022 r. (Wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Warszawie 15.11.2022 Wydział Pracy z dnia 15.11.2022 r. sygn. akt VII P 234/22 - k. 7 akt o sygn. VII P 123/23, wyjaśnienia powoda k. 70-72).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dowodów, w szczególności na podstawie wyr. zaocznego z dnia 15.11.2022 r. (sygn. akt VII P 234/22). Pozwani w toku postępowania kwestionowali jego zasadność. Jednak, wyrok ten jest prawomocny i nie został skutecznie wzruszony, w związku z powyższym zarzuty pozwanych były chybione. Pozostałych dowodów przedstawionych w niniejszej sprawie strony nie kwestionowały, poza zeznaniami świadka Anny Nowak, którym Sąd dał wiarę wobec tego, że znalazły potwierdzenie w zeznaniach pozostałych świadków: Katarzyny Kowalskiej i Tomasza Wiśniewskiego. Jak stwierdził Sąd Okręgowy w Warszawie rozstrzygnięcie zawarte w wyr. zaocznym z dnia 15.11.2022 r. ma prejudycjalny charakter dla wyniku niniejszego procesu. Ponieważ skarga o wznowienie ww. postępowania zmierzała do zakwestionowania stosunku pracy, sposób jej rozpoznania miał niewątpliwy wpływ na rozstrzygnięcie roszczenia powoda zgłoszonego w niniejszej sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Żądanie powoda jest uzasadnione, wobec czego zasługuje na uwzględnienie. W świetle art. 97 § 1 k.p. w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy. Wydanie świadectwa pracy nie może być uzależnione od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą.

Podstawową przesłanką powstania obowiązku wydania przez pracownika świadectwa pracy jest rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy łączącego go z pracownikiem. W niniejszej sprawie sporny był sam fakt czy strony postępowania łączył stosunek pracy. Strona pozwana twierdziła, bowiem, iż nigdy nie zawierała z powodem umowy o pracę w następstwie, czego nie ciąży na niej obowiązek wydania świadectwa pracy.

Zważyć należy, że miedzy stronami toczył się proces o wynagrodzenie za pracę zakończony wydaniem przez Sąd wyr. zaocznego z dnia 15.11.2022 r. (sygn. akt VII P 234/22), w którym Sąd przyjął fakt nie wypłacenia powodowi wynagrodzenia za pracę.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd musiał rozstrzygnąć czy i w jakim zakresie wyrok zapadły w pierwszym procesie (w sprawie o sygn. akt VII P 234/22) jest dla niego wiążący. Zagadnienie powyższe było przedmiotem oceny niniejszego Sądu, w związku z postanowieniem o jego zawieszeniu, do czasu prawomocnego zakończenia sprawy o wznowienie postępowania (sygn. akt VII P 234/22). Pozwani skargę tą mieli na celu wzruszenie wyr. zaocznego Sądu Rejonowego w Warszawie z dnia 15.11.2022 r. (sygn. akt VII P 234/22). W uzasadnieniu postanowienia o zawieszeniu postępowania z dnia 20.02.2023 r. Sąd przyjął, iż powagą rzeczy osądzonej powyższego wyr. zaocznego objęte jest nie tylko wynagrodzenie za pracę, lecz również objęta jest nim sama zasada odpowiedzialności, czyli istnienie między stronami stosunku pracy. Powyższe stanowisko Sądu znajduje oparcie w przepisach prawa i orzecznictwie Sądu Najwyższego (tak SN w uchwale z 15.05.2005 r. I PZP 1/05, lex 174354).

Zgodnie z treścią art. 365 § 1 k.p.c. prawomocne orzeczenie wiąże nie tylko sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. W myśl art. 366 k.p.c. prawomocny wyrok ma powagę rzeczy osądzonej tylko, co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami.

Prawomocny wyrok z punktu widzenia jego prejudycjalności dla innej sprawy powoduje, że nie tylko nie może być zmieniony lub uchylony, ale że nie jest możliwe inne ocenienie i uregulowanie tego samego stosunku prawnego, w tych samych okolicznościach faktycznych i prawnych, między tymi samymi stronami. Przy uwzględnieniu powództwa o świadczenie (w tym konkretnym wypadku o wynagrodzenie) prawomocne orzeczenie nie tylko zasądza świadczenie, ale również obejmuje ustalenie prawa lub stosunku prawnego (w tym wypadku stosunku pracy) jako podstawy zasądzenia tego świadczenia.

W sprawie wszczętej na skutek skargi pozwanych, o wznowienie postępowania (sygn. akt VII P 234/22) wydane zostało prawomocne postanowienie o odrzuceniu skargi. Nie doszło, więc do skutecznego zakwestionowania wyr. zaocznego Sądu Rejonowego z 15.11.2022 r., a tym samym istnienia stosunku pracy ustalonego w postępowaniu o wynagrodzenie za pracę (sygn. akt VII P 234/22).

Jak wynika z treści art. 366 k.p.c. prawomocny wyrok ma powagę rzeczy osądzonej tylko między tymi samymi stronami. Wyrok zaoczny mający prejudycjalny charakter dla niniejszego postępowania został wydany przeciwko Adamowi Małyszowi prowadzącemu działalność gospodarzą pod nazwą "Bud-Max" w Warszawie. W sprawie tej (sygn. akt VII P 234/22) pozwany nie podniósł, iż jest wspólnikiem spółki cywilnej o tej nazwie, którą to spółkę prowadzi z Piotrem Żyla. Sąd rozpoznający sprawę o zapłatę wynagrodzenia nie miał też takiej informacji. Zważyć należy, iż zgodnie z art. 864 k.c. za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiedzialni są solidarnie. W sprawie przeciwko wspólnikom o świadczenie z tytułu zobowiązań spółki cywilnej nie występuje, więc po ich stronie współuczestnictwo konieczne (tak też Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20.06.2006 r., II CZ 49/06 OSNC 2007/3/45). Tym samym Jan Wiśniewski mógł dochodzić świadczenia w postaci wynagrodzenia za pracę także od jednego ze zobowiązanych solidarnie wspólników. Nie zmienia to faktu, iż podstawą odpowiedzialności była umowa o pracę zawarta z ramach spółki cywilnej "Bud-Max" w Warszawie, prowadzonej przez pozwanych. Sądowi w niniejszej sprawie, znany był już fakt prowadzenia przez Adama i Piotra Żyłe działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, w związku z powyższym w oparciu o art. 194 k.p.c. w zw. 477 k.p.c. Sąd skorzystał z możliwości wezwania do udziału w sprawie w charakterze pozwanej Piotra Żyły.

Przesądzenie kwestii istnienia między stronami stosunku pracy otworzyło drogę do oceny zasadności dochodzonego przez powoda roszczenia o wydanie świadectwa pracy.

Rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy skutkuje powstaniem po stronie pracodawcy obowiązku wydania pracownikowi świadectwa pracy. Pracodawca jest obowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy "z urzędu", bezwarunkowo i niezwłocznie i nie może uzależniać sporządzenia i wydania świadectwa pracy od wystąpienia przez pracownika z odpowiednią inicjatywą. Obowiązek sporządzenia i wydania świadectwa pracy powstaje również niezależnie od spełnienia przez pracownika innych warunków, np. uprzedniego rozliczenia się z pracodawcą. Termin wydania świadectwa kodeks pracy określa jako niezwłoczny, a rozporządzenie o świadectwach precyzuje go jako dzień ustania stosunku pracy (przy doręczeniu bezpośrednio pracownikowi lub osobie upoważnionej). Przesłanie pocztą lub doręczenie w inny sposób powinno nastąpić nie później niż w ciągu 7 dni od ustania stosunku pracy (§ 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28.04.2003 r. w sprawie szczególnej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania Dz. U. Nr 60 poz. 525 z późn. zm.)

Jest kwestią bezsporną między stronami, iż obecnie strony nie wiąże stosunek pracy. Sąd ustalił także, że stosunek pracy w dacie od 01.05.2021 r. do dnia 30.09.2022 r. między stronami postępowania istniał. Z powyższego wynika, że łączący strony stosunek pracy został rozwiązany, co skutkuje obowiązkiem ciążącym na pracodawcy wydania świadectwa pracy pracownikowi. Świadectwo to nie zostało Janowi Wiśniewskiemu wydane wobec powyższego Sąd nakazał Adamowi Małyszowi i Piotrowi Żyle wspólnikom spółki cywilnej "Bud-Max" w Warszawie jego wydanie, za okres zatrudnienia powoda u pozwanych.

Z tych względów orzeczono jak w sentencji.

/-/ SSR Anna Kowalska